2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Öğrenme Bozukluğu Olan Öğrencilerde Okuma Problemlerini Erken Belirleme
MAKALE #10089 © Yazan Aydın ALEGÖZ | Yayın Aralık 2012 | 6,047 Okuyucu
Çocuğunuzun Disleksi gibi bir Öğrenme Bozukluğu mu var, yoksa Sadece Yavaş Okuyan Bir Çocuk mu Olduğunu Anlamanız için Bazı Tavsiyeler

Çocuğunuzun yürümeye başladığında ki ilk adımları gibi, ilk okumaya başlaması da kutlanacak bir olaydır. Ama bu süreçte çocuğunuz ya tökezlerse? Onun için bu zaman diliminde şu soruları cevap verebilmeniz gerekebilir. Açaba çocuğunuz sadece komplike bir beceriyi mi edinmede zorluk çekiyor? Yoksa disleksi gibi bir öğrenme bozukluğundan dolayı mı bunu yapıyor? Ya da dikkat ve odaklanma eksikliği gibi bir DEHB semptomu mu onu tüm sayfayı okumaktan veya bitirmekten alıkoyuyor? Bunu nasıl anlarsınız?

Bunları bilmek zor olduğu için ve okuma zorluklarını önceden çözümlemek en iyi yol olduğundan, bir sorun olduğunda şüphelenir şüphelenmez çocuğunuzun öğretmeniyle konuşmalısınız. Birinci sınıfın başında yardım almaya başlayan çoğu çocuk kısa sürede arayı kapatabilir. Dokuz yaşında ya da daha büyük çocuklar ise ancak çiddi bir yardım aldıklarında ilerleme gösterebilirler, bu da zaman alan doğru ve planlı bir çalışmayı gerektirir.

Problemin İlk Belirtileri

Bir okuma bozukluğunun ilk belirtileri daha çocuk okuma öğrenmeye çalışmadan başlar. Okuma, dil temelli bir eylem olduğu için konuşmaya daha geç başlayan, ya da telaffuzda alışılmamış sorunlar yaşayan çocuklar, okuma öğrenirlerken daha yakından takip edilmelidirler.

Okuma öğretimi genel olarak anaokulunda başlar. Okul öncesi çağındaki çocuklar bazı harfleri ve o harflerin seslerini öğrenirler. Anaokulundaki çocuklar aynı zamanda sesbirimsel bir farkındalık da geliştirirler ki bu, bir bireyin kelimeleri oluştururken sesleri nasıl birleştirdiğini anlama becerisidir. Örneğin, “bak” kelimesi, b – aa - k seslerinin birleşimidir. Harf bilgisi ve sesbirimsel (fonolojik) farkındalık aslında çocuğun ne sürede ve nasıl bir şekilde okuma öğreneceğinin belirtileridir. Birinci sınıfın ortalarına doğru, çocuk, sesleri harmanlayarak kelimeleri oluşturabilmelidir.

Eğer çocuğunuz,

Sesli okumaya karşı dirençliyse,
Bilmediği kelimeleri okumaya çalışmaktansa tahmin yürütüyorsa,
Kelimeler uyaklı-ahenkli olduğunu fark etmiyorsa,
Kelimeleri tersten okumaya çalışıyorsa,
Telafuz sorunları yaşıyorsa,

bir şeylerden şüphe etmeye başlayın.

Okulda Gözlemleme

Gözlem yapmak çocukların davranışlarını anlamak, öğrenmeye ilişkin gelişmeleri görmek ve doğrudan bilgi alabilmek amacıyla kullanılabilcek en iyi yöntemlerden biridir. Bize en iyi bilgiyi sağlayabilecek olan gözlemin eğitim faaliyetleri süresince ve serbest zamanlarda yapılması ve gözlem kayıtlarının tutulması oldukca önemlidir. Kendilerini yetişkinler kadar iyi ifade edemeyen çocukların aktiviteler içersinde gözlemlemek çocuğun gelişimi ve onun hakkında bize en iyi veriyi sağlar.

Çoğu okul, çocukların okuma problemlerinin olup olmadığını birinci sınıfta araştırması gerekmektedir. Maalesef ki bu araştırmanın okullarımızda sağlıklı bir şekilde yapılmadığınıda görmekteyiz. Eğer Çocuğunuz için bir müdahale gerekiyorsa, okuma konusunda diğer çocuklardan geri kalmış ve ayrıldıysa bile, hemen bu konuda sıkıntıya girrmeyin, illa ki ciddi bir problem olmak zorunda değil ve her okuyamama ya da hatalı okuma çocuğunuzun disleksisi olacağı anlamına da gelmiyor. İlk olarak Çocuğunuzun bazı testlere tabi tutulup okuma bozukluğunun neden kaynaklandığının belirlenmesi gerekebilir. Bununla ilgili olarakta okuma eğitimiyle ilgili uzmanlaşmış bir öğretmenden yardım alabilirsiniz.

Ancak, zaman içerisinde çocuğunuz ilerleme göstermiyorsa, davranışlarında;

Yazılı kelimeleri öğrenme ve hatırlamada güçlük çekme
Uzun sözcükleri telaffuz etmekte güçlük yaşama,
Hecelerin seslerini karıştırma,
Sessiz harflerin yerini değiştirme,
Sesleri tanımakta güçlük çekme,
Harfleri ya da sayıları tersten algılama. Örneğin b’yi d, E’yi 3, z’yi s gibi görme, o, e, c gibi harflerin arasındaki farkları anlayamama,
Sözcükleri tersten okumaya çalışma gibi, örneğin ‘edip’sözcüğünü ‘pide’ şeklinde algılama, gibi sorunlar yaşıyorsa, çocuğunuzda okuma bozukluğu olabilir ve ek olarak bazı tedbirler almanız gerekebilir.

Sürekli Olarak Dahil Olmak

Okumada yavaş olan çocuklar bazen farklı bir eğitime ihtiyaç duyarlar. Öğretmeninden, mesela harfleri seslere dönüştüren ya da sesleri harmanlayarak yeni bir kelime yapmaya çalışan yaklaşımlar gibi, yeni bir eğitim yaklaşımını benimsemesini isteyin. Çocuğunuz hatta tüm duyularını kullanarak çalışmaya ihtiyaç duyabilir (multisensory). Saman kağıda mektup yazıp sonra o mektupları dağıtmak, mesela disleksik olan bir çocuğun okuma yazma eğitiminda faydalı olabilir.

Evde, tekerlemeler ya da saçma şarkılar söylemek, çocuğun dikkatini kelimelerdeki seslere çekebilir. Mesela sadece ilk harfi değiştirerek yeni kelime türetmece gibi oyunlar oynayabilirsiniz, kal, dal, çal, mal, gibi… Ya da söylediğiniz bir kelimenin son sesi ile yeni bir kelime söylemesini isteyebilirsiniz, paket,terlik, kutu, gibi… Kelimeleri okurken sesli harfleri uzatarak yaptırılan okumalarda cocuğunuzun okumasına katkı sağlayabilir. Çocuğunuzu ambalajlardaki yazıları okumaya cesaretlendirin ve günde 15 dakika size kitap okumasını sağlayın (eğer sayfa başına beşten fazla hata yapıyorsa, kitap onun seviyesine göre zor demektir). Ayrıca ona okumayı da bırakmayarak birlikte eşli okumalar yapmaya çalışın. Söylediğiniz Kelime haznesini ve kavrayışını arttırmak için, ilerledikçe, daha zor kitaplar seçmeye çalışın.

Sonuç Olarak


Sınıf seviyesi ne olursa olsun her öğretmenin öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin eğitim özellikleri ve çevre ile etkileşimleri hakkında biraz bilgi sahibi olamaları gerekmektedir. Öğrenme güçlüğü olan çocuklar ve ergenler yaşadıkları başarısızlıklar sonucunda ikincil duygusal ve sosyal sorunlar geliştirmektedirler. Başarısızlık ya da farklılık sadece akademik başarısızlıklarda kndini göstermediği gibi çocuğun tüm sosyal çevresinde belirginleştirdiği bir davranıştır.


Öğrenme güçlüğü olan çocukların gösterdiği davranış şekilleri sınıflardaki başarı ile bağlantılı olmamakla birlikte, derslerin dışında davranışları ile ilgili ifadeler duymasıda kaçınılmaz bir gerçektir.


Daha anaokulundayken farklılıkları fark edbilmek ve bunun için de erken müdahelede bulunmak inanınki çocuklar ve aileleri için çok büyük bir şanstır.
******

Kaynaklar


(1)Rief, Sandra F., Stren, Judith “The Dyslexia Checklist: A Practical Reference fot Parents snd Teachers.


(2)Dislektik Çocukların Ailelerine Pratik ipuçları e-kitap


(3)Bender, William N., Learning Disabilities

***
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Öğrenme Bozukluğu Olan Öğrencilerde Okuma Problemlerini Erken Belirleme" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Aydın ALEGÖZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Aydın ALEGÖZ'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Aydın ALEGÖZ Fotoğraf
Aydın ALEGÖZ
İzmir
Eğitim Uzmanı
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi10 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Aydın ALEGÖZ'ün Yazıları
► Okuma Bozukluğu/ Güçlüğü Psk.Hatice ÇETİNKAYA ŞAHİN
► Disleksi - Okuma Bozukluğu Psk.Dnş.Eylem Metin ÖZKURAL
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Öğrenme Bozukluğu Olan Öğrencilerde Okuma Problemlerini Erken Belirleme' başlığıyla benzeşen toplam 23 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Öğrenme Güçlüğü Kasım 2012
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


07:02
Top