Ebeveynlerin Çocuk Yetiştirme ile İlgili Tutumları
1920’li yıllardan itibaren ebeveynlik tarzları üzerinde daha fazla durulmaya ve araştırılmaya başlanmıştır. Bu konuyu tartışan davranışçı teorisyenler, ebeveyn tutumlarının çocukların davranışları üzerindeki önemine vurgu yapmışlardır. Sosyal öğrenme teorisinde temel faktör,bireyin başkalarını gözlemleyerek öğrenmesidir. Bandura’nın geliştirdiği sosyal öğrenme teorisi gözlemsel öğrenme olarak da ifade edilmektedir. Bu öğrenme taklit ve model almaya dayanmaktadır. Taklit olumlu davranışın öğrenilmesinde rol oynadığı gibi olumsuz davranışların oluşumunda da etkilidir (Bandura ve Walters,1963).
Davranışın ödüllendirilmesi tekrarlanma olasılığını arttırmakta, cezalandırılması ise yinelenme olasılığını azaltmaktadır. Bu modelde çocuğun sosyalleşmesinde ebeveynin davranışları önemli belirleyicidir. Çocuklar yaşamlarının ilk yıllarında bazı modelleri daha fazla taklit ederler. Ebeveynleri, yaşamlarının ilk yıllarında temel davranış modelleridir ve bu özellikleri nedeni ile çocuklarının davranış şekillerini belirlemektedir. Bandura, düzenli, istikrarlı ve sevecen ailelerden gelen çocukların sosyalleşmelerinin daha sağlıklı bir şekilde gerçekleştiğini belirtmektedir.
Diana Baumrind tarafından ortaya atılan ebeveyn tutumlarının sınıflandırılması ile ilgili üçlü model birçok çalışmanın temelini oluşturmaktadır . Çocukların sosyalleşme süreçlerini, ebeveynlerin çocuk yetiştirme stilleri ile ortaya koyan Baumrind, anne-baba tutumlarını sınıflandırmak için okul öncesi dönemdeki çocuklar üzerinde ev ortamında yaptığı gözlemler ve laboratuar çalışmalarında; otoriter, demokratik ve izin verici olmak üzere üç çeşit anne-baba tutumu ortaya koymuştur ve çocuk yetiştirme konusunda ana-baba stili ile ilişkili 4 boyut belirlemiştir (Baumrind1967,1971).
Bunlar:
· Ebeveyn kontrolü,
· Ebeveyn-çocuk iletişiminde açıklık,
· Olgunluk beklentisi ve
· Bakım/destek boyutlarıdır.
Ebeveyn Kontrolü boyutu,ebeveynler tarafından konulan kurallara çocukların ne boyutta uymak zorunda olduklarını gösterir. Ebeveyn Çocuk İletişiminde Açıklık boyutu, anne ve babaların verilecek kararlarda çocuklarının fikirlerine ve düşüncelerinene derece saygı gösterdiklerini,bu konuda çocuklarını ne derece teşvik ettiklerini ve çocuklarının davranışlarına sınırlar getiriliyorsa bunun nedenlerini ne oranda açıkladıklarını gösterir. Olgunluk Beklentisi boyutu, anne ve babaların çocuklarını zihinsel, sosyalve duygusal alanda başarılı olmaları için ne derece teşvik ettiklerini gösterir. Bakım-destek boyutu, anne ve babaların çocuklarına bakarken ve onlarla ilişki kurarken ne derece yakın,sevecen ve sıcak davrandıklarını gösterir.Baumrind, anılan dört boyutun kombinasyonlarına bağlı olarak üç temel ana-babalık stili ortaya koymuştur.
Demokratik tutumu benimseyen aileler,kontrol, açık iletişim, olgunluk beklentisi ve bakım-destek boyutlarındaki özelliklere yüksek derecede sahiptirler. Bu aileler çocuklarından olgun davranışlar beklerler ve kurallara uymalarını isterler. Çocuklarına karşı sıcak ve ilgilidirler. Çocukları ile iletişim kurarken sabır ve duyarlılık gösterirler. Aile içinde karar alırken çocukların görüşlerini de alırlar. Baumrind’in yaptığı çalışmalarda,genellikle demokratik tutumu benimseyen ebeveynlerin zihinsel ve sosyal yönden daha yeterli, kendini iyi ifade edebilen, özgüveni yüksek, öz kontrolü gelişmiş, arkadaş canlısı kendi kararlarını verebilen ve akademik yönden daha başarılı olan çocuklar yetiştirdiğini ortaya koymuştur(Baumrind 1967,1971).
İzin verici ebeveynlerin kontrol ve olgunluk beklentisi boyutları düşük, açık iletişim ve bakım-destek boyutları yüksektir. İzin verici ebeveynler çocuklarına çok fazla özgürlük verirler, bu çocuklar her eylemlerini kendi istekleri doğrultusunda gerçekleştirirler. İzin verici tutuma sahip ebeveynler, çocuklarını hiçbir şekilde kontrol etmezler fakat çocuklarına karşı sıcak ve sevecendirler. İzin verici tutum ile yetişen çocuklar, ne istediğine tam olarak karar verememiş, doyumsuz, kurallara uyum sağlayamayan, paylaşma gibi becerilerden yoksun olmaktadır(Baumrind 1967,1971).
Otoriter ebeveynler, kontrol ve olgunluk beklentisi boyutlarında yüksek, açık iletişim ve bakım boyutlarında düşük olan ebeveynlerdir. Otoriter ebeveynler, büyük oranda yönergeci, statü yönelimli, değer ve itaate önem veren kişilerdir. Otoriter ebeveynler çocuklarıyla pek fazla görüş alış verişinde bulunmaz, daha çok çocuklarının söyledikleri herşeyi sorgulamadan kabul etmelerini beklerler. Otoriter tutum ile yetişen çocuklarda kaygı, düşük özgüven, saldırganlık, düşmanlık gibi olumsuz davranış şekilleri görülmektedir (Baumrind, 1971). Evdeki otoriter tutum arttıkça, çocuktaki davranış problemlerinde de artış görülmektedir.
Maccoby ve Martin (1983), Baumrind’in üçlü modelini farklı bir şekilde ele almış ve kendi modellerini oluşturmuşlardır . Maccoby ve Martin (1983), sosyalleştirme süreçleri içerisinde ebeveyn-çocuk ilişkisini organize etmeye çalışmışlardır. Baumrind’in ebeveynlikle ilgili üçlü sınıflamasını geliştirmişlerdir. Bu sınıflamada ana baba tutumları duyarlılık ve talep edicilik olmak üzere temel iki boyutta ele alınmıştır. Kontrol olarak da anılan talep edicilik ebeveynin çocuğu sosyalleştirme çabaları olarak kabul edilirken, sıcaklık olarak da anılan duyarlılık ise çocuğun bireyselliğini kabul etme olarak ifade edilir. Baumrind’in sınıflamasındaki izin verici stil, izin verici/hoş görülü ve izin verici/ihmal edici olmak üzere iki boyuta ayrılmıştır.
Otoriter ebeveyn stilinde; çocuğa karşı sıkı bir denetim vardır. Çocuğa karşı duyarlık, kabul ve ilgi düşük, talep ve kontrol ise yüksektir. Otoriter ebeveynler, kendi kuralları ve standartları ile çocukların davranışları birbirine ters düştüğünde cezalandırır ve zorlayıcı olurlar. Çocukların özerkliğini ve kendisini ifade etmesini kısıtlarlar (Baumrind,1967, 1971; Maccoby ve Martin, 1983).
· Demokratik ebeveyn stilinde yüksek düzeyde kabul, ilgi ve sevgi vardır. İletişim, ilgi ve denetim boyutlarında olmak üzere çift yönlü olarak işlemektedir. Çocuğa karşı duyarlık, kabul, talep ve kontrol düzeyleri yüksektir. Fakat çocukların davranışlarını kontrol ederken ve disiplin tekniklerini uygularken cezalandırıcı olmaktan çok destekleyicidirler. Çocuklarının bireysel yönlerinin ve yeteneklerinin farkındadırlar. Onların bireyselliğini kabul eder ve bireyleşmelerini desteklerler (Baumrind, 1967, 1971; Maccoby ve Martin, 1983)
· İzin verici/hoş görülü ebeveyn stilinde, aşırı kabul edici bir yaklaşım söz konusudur. Talep ve kontrol mekanizması son derece düşük tutulmaktadır. Olgun davranışlar göstermeleri için çocuklarından çok az talepte bulunurlar. Ancak çocuklarının davranışlarını biçimlendirmek ya da değiştirmek için etkin bir girişimde bulunmazlar. Çocukları ile karşılıklı iletişim kurarlar ancak açık bir güç ortaya koymazlar (Baumrind,1967, 1971; Maccoby ve Martin, 1983).
· İzin verici/ihmal edici ebeveyn stilinde, denetim yoktur. Çocuğun ihtiyaçlarına ilgisiz kalınmaktadır. Hem duyarlık ve kabul hem de talep ve kontrol mekanizmaları düşüktür. Çocuğa ilişkin açık ihmal söz konusudur (Yıldız, 2004).
Araştırmalar, ana babalık boyutlarından kabul ve kontrolün çocuğun sosyal yeterliliği, akademik başarısı ve benlik saygısıyla ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır (Baumrind,1971; Maccoby ve Martin, 1983). Buna göre sevgi ve ilgiden yoksun çocukların, benlik saygısı ve sosyal yeterliliği düşük olmakta (Baumrind, 1968; Maccoby ve Martin, 1983) ve bu çocukların ilerleyen yaşlarda uyuşturucu madde bağımlılığı ve suça yönelme gibi problem davranışları gösterme riski artmaktadır (Steinberg ve diğ., 1992).
Ebeveyn tutumları ile ilgili çalışmalar yapan bir başka araştırmacı ise Steinberg ve Darling`dir. Darling ve Steinberg (1993), ebeveynlik tarzı ve davranışının ayrı ayrı ele alınmaları gereken bir model ortaya koymuştur. Buna göre, ebeveyn davranışları çocuğu doğrudan etkiler ve çocuğun belirli davranışları sergileme olasılığını arttırır ya da azaltır. Buna karşılık ebeveynlik tarzının etkisi daha dolaylıdır. Ebeveynlik tarzı, ebeveyn davranışını da içine alan daha kapsayıcı bir durumdur. Ebeveyn davranışı çocuk üzerinde direkt bir etkiye sahip iken ebeveyn tutumu, ebeveynin herhangi bir durum karşısındaki genel görünümünü yansıtır. Özellikle ebeveynlik tarzı,çocuğun sosyalleşmesinde ve davranışları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.
Kültürümüzde görülen ebeveyn tutumlarından bir diğeri de aşırı koruyucu ebeveyn tutumudur. Aşırı koruyucu ebeveyn tutumunda anne babanın aşırı koruması, çocuğa gerektiğinden fazla kontrol ve özen göstermesi söz konusudur. bu tutumla yetiştirilen çocuklar, kendine güveni olmayan, sosyal ilişkilerde pasif, diğer kimselere aşırı bağımlı, çekingen, duygusal kırıklıkları olan çocuklardır (Kuzgun, 1991).
Aşırı koruyucu tutum içindeki anne babalar, düşmanca bir çevreye karşı çocuklarını koruyan anne babalar olarak tanımlanır. Çocuklarının kendilerinden farklı bir birey olduğunu ve bağımsızlıklarını kazanmaları gerektiğini anlayamazlar (Arı,Çağdaş ve Şahin, 2002). Bu tutumla yetiştirilen çocuk, gereğinden fazla kontrol altında tutulmakta ve aşırı derecede korunmaktadır. Çocuğa duyulan sevgi doğrultusuna çocuğun ihtiyaçları karşılanmaktadır. Aşırı korunan çocuklar kendi başına karar vermekten aciz,sormadan danışmadan bir şey yapamayan, girişim yeteneklerinden yoksun olurlar. İsteklerini ağlayarak bildirir, verilmezse verilene kadar ağlar, mızmızlanır veya aşırı dediğim dedik, inatçı olmaya yönelirler (Navaro, 1989).
20.yy’dan itibaren ebeveynlerin çocuk yetiştirme ile ilgili tutum ve davranışları üzerine yapılan çalışmaların sayısı artmıştır. Çocuk yetiştirme tutumları ile ilgili en etkili yaklaşım Baumrind tarafından geliştirilmiştir. Ebeveynliğin farklı boyutlarını bir arada ele almıştır. Daha sonra Maccoby ve Martin (1983), kategori sistemini geliştirmiştir. Bu alanda çalışmalar yapan Darling ve Steinberg (1993), ise ebeveyn tutumu ile davranışını ayrı birer kavram olarak ele almıştır. Ebeveyn tutumları ile ilgili ortaya konan model ve çalışmaların ortak özelliği, ebeveyn tutumunun çocuğun davranışlarının şekillenmesi, sosyalleşmesi ve problem davranışların oluşumunda etkili olduğudur. Ebeveyn tutumları ile ilgili ortaya konan sınıflandırmalar da çok etkileyici sonuçlara ulaşılmıştır. Ancak ebeveyn davranışları ve tutumları ne kadar kategorilere ayrılsa da çok karmaşık bir yapıya sahiptir.
*** Bu makale Aysun Aktas Ozkafacinin Yuksek Lisans Tezinden Alintidir.
***Izinsiz alinamaz, kopya edilemez ve kullanilamaz.
Davranışın ödüllendirilmesi tekrarlanma olasılığını arttırmakta, cezalandırılması ise yinelenme olasılığını azaltmaktadır. Bu modelde çocuğun sosyalleşmesinde ebeveynin davranışları önemli belirleyicidir. Çocuklar yaşamlarının ilk yıllarında bazı modelleri daha fazla taklit ederler. Ebeveynleri, yaşamlarının ilk yıllarında temel davranış modelleridir ve bu özellikleri nedeni ile çocuklarının davranış şekillerini belirlemektedir. Bandura, düzenli, istikrarlı ve sevecen ailelerden gelen çocukların sosyalleşmelerinin daha sağlıklı bir şekilde gerçekleştiğini belirtmektedir.
Diana Baumrind tarafından ortaya atılan ebeveyn tutumlarının sınıflandırılması ile ilgili üçlü model birçok çalışmanın temelini oluşturmaktadır . Çocukların sosyalleşme süreçlerini, ebeveynlerin çocuk yetiştirme stilleri ile ortaya koyan Baumrind, anne-baba tutumlarını sınıflandırmak için okul öncesi dönemdeki çocuklar üzerinde ev ortamında yaptığı gözlemler ve laboratuar çalışmalarında; otoriter, demokratik ve izin verici olmak üzere üç çeşit anne-baba tutumu ortaya koymuştur ve çocuk yetiştirme konusunda ana-baba stili ile ilişkili 4 boyut belirlemiştir (Baumrind1967,1971).
Bunlar:
· Ebeveyn kontrolü,
· Ebeveyn-çocuk iletişiminde açıklık,
· Olgunluk beklentisi ve
· Bakım/destek boyutlarıdır.
Ebeveyn Kontrolü boyutu,ebeveynler tarafından konulan kurallara çocukların ne boyutta uymak zorunda olduklarını gösterir. Ebeveyn Çocuk İletişiminde Açıklık boyutu, anne ve babaların verilecek kararlarda çocuklarının fikirlerine ve düşüncelerinene derece saygı gösterdiklerini,bu konuda çocuklarını ne derece teşvik ettiklerini ve çocuklarının davranışlarına sınırlar getiriliyorsa bunun nedenlerini ne oranda açıkladıklarını gösterir. Olgunluk Beklentisi boyutu, anne ve babaların çocuklarını zihinsel, sosyalve duygusal alanda başarılı olmaları için ne derece teşvik ettiklerini gösterir. Bakım-destek boyutu, anne ve babaların çocuklarına bakarken ve onlarla ilişki kurarken ne derece yakın,sevecen ve sıcak davrandıklarını gösterir.Baumrind, anılan dört boyutun kombinasyonlarına bağlı olarak üç temel ana-babalık stili ortaya koymuştur.
Demokratik tutumu benimseyen aileler,kontrol, açık iletişim, olgunluk beklentisi ve bakım-destek boyutlarındaki özelliklere yüksek derecede sahiptirler. Bu aileler çocuklarından olgun davranışlar beklerler ve kurallara uymalarını isterler. Çocuklarına karşı sıcak ve ilgilidirler. Çocukları ile iletişim kurarken sabır ve duyarlılık gösterirler. Aile içinde karar alırken çocukların görüşlerini de alırlar. Baumrind’in yaptığı çalışmalarda,genellikle demokratik tutumu benimseyen ebeveynlerin zihinsel ve sosyal yönden daha yeterli, kendini iyi ifade edebilen, özgüveni yüksek, öz kontrolü gelişmiş, arkadaş canlısı kendi kararlarını verebilen ve akademik yönden daha başarılı olan çocuklar yetiştirdiğini ortaya koymuştur(Baumrind 1967,1971).
İzin verici ebeveynlerin kontrol ve olgunluk beklentisi boyutları düşük, açık iletişim ve bakım-destek boyutları yüksektir. İzin verici ebeveynler çocuklarına çok fazla özgürlük verirler, bu çocuklar her eylemlerini kendi istekleri doğrultusunda gerçekleştirirler. İzin verici tutuma sahip ebeveynler, çocuklarını hiçbir şekilde kontrol etmezler fakat çocuklarına karşı sıcak ve sevecendirler. İzin verici tutum ile yetişen çocuklar, ne istediğine tam olarak karar verememiş, doyumsuz, kurallara uyum sağlayamayan, paylaşma gibi becerilerden yoksun olmaktadır(Baumrind 1967,1971).
Otoriter ebeveynler, kontrol ve olgunluk beklentisi boyutlarında yüksek, açık iletişim ve bakım boyutlarında düşük olan ebeveynlerdir. Otoriter ebeveynler, büyük oranda yönergeci, statü yönelimli, değer ve itaate önem veren kişilerdir. Otoriter ebeveynler çocuklarıyla pek fazla görüş alış verişinde bulunmaz, daha çok çocuklarının söyledikleri herşeyi sorgulamadan kabul etmelerini beklerler. Otoriter tutum ile yetişen çocuklarda kaygı, düşük özgüven, saldırganlık, düşmanlık gibi olumsuz davranış şekilleri görülmektedir (Baumrind, 1971). Evdeki otoriter tutum arttıkça, çocuktaki davranış problemlerinde de artış görülmektedir.
Maccoby ve Martin (1983), Baumrind’in üçlü modelini farklı bir şekilde ele almış ve kendi modellerini oluşturmuşlardır . Maccoby ve Martin (1983), sosyalleştirme süreçleri içerisinde ebeveyn-çocuk ilişkisini organize etmeye çalışmışlardır. Baumrind’in ebeveynlikle ilgili üçlü sınıflamasını geliştirmişlerdir. Bu sınıflamada ana baba tutumları duyarlılık ve talep edicilik olmak üzere temel iki boyutta ele alınmıştır. Kontrol olarak da anılan talep edicilik ebeveynin çocuğu sosyalleştirme çabaları olarak kabul edilirken, sıcaklık olarak da anılan duyarlılık ise çocuğun bireyselliğini kabul etme olarak ifade edilir. Baumrind’in sınıflamasındaki izin verici stil, izin verici/hoş görülü ve izin verici/ihmal edici olmak üzere iki boyuta ayrılmıştır.
Otoriter ebeveyn stilinde; çocuğa karşı sıkı bir denetim vardır. Çocuğa karşı duyarlık, kabul ve ilgi düşük, talep ve kontrol ise yüksektir. Otoriter ebeveynler, kendi kuralları ve standartları ile çocukların davranışları birbirine ters düştüğünde cezalandırır ve zorlayıcı olurlar. Çocukların özerkliğini ve kendisini ifade etmesini kısıtlarlar (Baumrind,1967, 1971; Maccoby ve Martin, 1983).
· Demokratik ebeveyn stilinde yüksek düzeyde kabul, ilgi ve sevgi vardır. İletişim, ilgi ve denetim boyutlarında olmak üzere çift yönlü olarak işlemektedir. Çocuğa karşı duyarlık, kabul, talep ve kontrol düzeyleri yüksektir. Fakat çocukların davranışlarını kontrol ederken ve disiplin tekniklerini uygularken cezalandırıcı olmaktan çok destekleyicidirler. Çocuklarının bireysel yönlerinin ve yeteneklerinin farkındadırlar. Onların bireyselliğini kabul eder ve bireyleşmelerini desteklerler (Baumrind, 1967, 1971; Maccoby ve Martin, 1983)
· İzin verici/hoş görülü ebeveyn stilinde, aşırı kabul edici bir yaklaşım söz konusudur. Talep ve kontrol mekanizması son derece düşük tutulmaktadır. Olgun davranışlar göstermeleri için çocuklarından çok az talepte bulunurlar. Ancak çocuklarının davranışlarını biçimlendirmek ya da değiştirmek için etkin bir girişimde bulunmazlar. Çocukları ile karşılıklı iletişim kurarlar ancak açık bir güç ortaya koymazlar (Baumrind,1967, 1971; Maccoby ve Martin, 1983).
· İzin verici/ihmal edici ebeveyn stilinde, denetim yoktur. Çocuğun ihtiyaçlarına ilgisiz kalınmaktadır. Hem duyarlık ve kabul hem de talep ve kontrol mekanizmaları düşüktür. Çocuğa ilişkin açık ihmal söz konusudur (Yıldız, 2004).
Araştırmalar, ana babalık boyutlarından kabul ve kontrolün çocuğun sosyal yeterliliği, akademik başarısı ve benlik saygısıyla ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır (Baumrind,1971; Maccoby ve Martin, 1983). Buna göre sevgi ve ilgiden yoksun çocukların, benlik saygısı ve sosyal yeterliliği düşük olmakta (Baumrind, 1968; Maccoby ve Martin, 1983) ve bu çocukların ilerleyen yaşlarda uyuşturucu madde bağımlılığı ve suça yönelme gibi problem davranışları gösterme riski artmaktadır (Steinberg ve diğ., 1992).
Ebeveyn tutumları ile ilgili çalışmalar yapan bir başka araştırmacı ise Steinberg ve Darling`dir. Darling ve Steinberg (1993), ebeveynlik tarzı ve davranışının ayrı ayrı ele alınmaları gereken bir model ortaya koymuştur. Buna göre, ebeveyn davranışları çocuğu doğrudan etkiler ve çocuğun belirli davranışları sergileme olasılığını arttırır ya da azaltır. Buna karşılık ebeveynlik tarzının etkisi daha dolaylıdır. Ebeveynlik tarzı, ebeveyn davranışını da içine alan daha kapsayıcı bir durumdur. Ebeveyn davranışı çocuk üzerinde direkt bir etkiye sahip iken ebeveyn tutumu, ebeveynin herhangi bir durum karşısındaki genel görünümünü yansıtır. Özellikle ebeveynlik tarzı,çocuğun sosyalleşmesinde ve davranışları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.
Kültürümüzde görülen ebeveyn tutumlarından bir diğeri de aşırı koruyucu ebeveyn tutumudur. Aşırı koruyucu ebeveyn tutumunda anne babanın aşırı koruması, çocuğa gerektiğinden fazla kontrol ve özen göstermesi söz konusudur. bu tutumla yetiştirilen çocuklar, kendine güveni olmayan, sosyal ilişkilerde pasif, diğer kimselere aşırı bağımlı, çekingen, duygusal kırıklıkları olan çocuklardır (Kuzgun, 1991).
Aşırı koruyucu tutum içindeki anne babalar, düşmanca bir çevreye karşı çocuklarını koruyan anne babalar olarak tanımlanır. Çocuklarının kendilerinden farklı bir birey olduğunu ve bağımsızlıklarını kazanmaları gerektiğini anlayamazlar (Arı,Çağdaş ve Şahin, 2002). Bu tutumla yetiştirilen çocuk, gereğinden fazla kontrol altında tutulmakta ve aşırı derecede korunmaktadır. Çocuğa duyulan sevgi doğrultusuna çocuğun ihtiyaçları karşılanmaktadır. Aşırı korunan çocuklar kendi başına karar vermekten aciz,sormadan danışmadan bir şey yapamayan, girişim yeteneklerinden yoksun olurlar. İsteklerini ağlayarak bildirir, verilmezse verilene kadar ağlar, mızmızlanır veya aşırı dediğim dedik, inatçı olmaya yönelirler (Navaro, 1989).
20.yy’dan itibaren ebeveynlerin çocuk yetiştirme ile ilgili tutum ve davranışları üzerine yapılan çalışmaların sayısı artmıştır. Çocuk yetiştirme tutumları ile ilgili en etkili yaklaşım Baumrind tarafından geliştirilmiştir. Ebeveynliğin farklı boyutlarını bir arada ele almıştır. Daha sonra Maccoby ve Martin (1983), kategori sistemini geliştirmiştir. Bu alanda çalışmalar yapan Darling ve Steinberg (1993), ise ebeveyn tutumu ile davranışını ayrı birer kavram olarak ele almıştır. Ebeveyn tutumları ile ilgili ortaya konan model ve çalışmaların ortak özelliği, ebeveyn tutumunun çocuğun davranışlarının şekillenmesi, sosyalleşmesi ve problem davranışların oluşumunda etkili olduğudur. Ebeveyn tutumları ile ilgili ortaya konan sınıflandırmalar da çok etkileyici sonuçlara ulaşılmıştır. Ancak ebeveyn davranışları ve tutumları ne kadar kategorilere ayrılsa da çok karmaşık bir yapıya sahiptir.
*** Bu makale Aysun Aktas Ozkafacinin Yuksek Lisans Tezinden Alintidir.
***Izinsiz alinamaz, kopya edilemez ve kullanilamaz.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Ebeveynlerin Çocuk Yetiştirme ile İlgili Tutumları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Aysun AKTAŞ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Aysun AKTAŞ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
