Obezitenin Psikolojik Nedenleri
Obezitenin Psikolojik Nedenleri
Neden Çok Yiyoruz?
Dünyada giderek yaygınlaşan ve dünyanın en önemli sağlık sorunlarından biri haline gelen obesite (aşırı şişmanlık) yağ birikimi ile oluşan bir durumdur. Obesite ciddi sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Yaşam kalitesini ve süresini anlamlı derecede etkiler. Obesitenin gelişmesinde ailesel, çevresel ve psikolojik nedenler önemlidir.
Obez kişilerde en sık görülen psikiyatrik hastalık depresyondur. İkinci görülen en sık hastalık ise kaygı bozukluklarıdır ( panik atak vs.) Obez kişilerin normal vücut ağırlığına sahip kişilere göre özgüven azlığı, kendilerini ifade etmekte zorlanan, değersizlik ve yetersizlik duygularının daha fazla olduğu bilinmektedir. Toplumda gençlik, güzellik, incelik gibi değerlere verilen önem, bireylerde çekici olmadıkları duygusunu uyandırmaktadır. Böylece toplumdan soyutlanma, kaybedeceğini ve sevilmeyeceğini düşünme, kendini yeteri kadar sevememeye neden olur.
Peki bu kadar ruhsal bozukluğa yol açtığını bildiğimiz halde; neden aşırı yemeye engel olamıyoruz? Aşırı yemenin altında yatan; psikolojik nedenlere baktığımız zaman, yemek seçiminin, miktarının ve süresinin bile önemli olduğunu görürüz. İnsanda yeme davranışının; neşe, üzüntü, öfke, mutluluk gibi ruhsal öğelerden etkilendiği yaygın olarak kabul edilmektedir. Tıpkı uyku gibi yemek yemek ( özellikle iştah) de direk olarak insan psikolojisiyle ilgilidir. İnsanda özellikle sıkıntı, depresyon, mutsuzluk, kronik yorgunluk durumlarında yemek yemede artış gözlenmektedir. Mutsuzluk yemek yeme davranışını tetikler, yemek yedikçe ve kilo aldıkça kişi daha mutsuz olur. Bu durum bazen bir kısır döngüye girebilir. Bunun tam tersi olarak; korku, gerilim, ağrı durumlarında yeme miktarında bir azalma olduğu gözlenmektedir. Yani insanın iştahı direk olarak; duyguları ile ortak çalışır.
Diğer bir açıdan baktığımızda, obez kişilerin ailelerinde de psikiyatrik hastalıkların fazla olduğunu görmekteyiz. Parçalanmış aile ortamında büyümüş ya da ihmale maruz kalmış çocukların obesite riski daha fazladır. Aynı şekilde çocukken obez olan kişiler, büyüdükleri zaman da yüzde 70 oranında obesiteyi devam ettirirler. Çünkü öğrenilmiş bir yeme davranışı vardır. Anneleri tarafından hızlı, fazla, tıkınırcasına beslenmiş bir çocuk, yemek yeme davranışını bu şekilde öğrenir. Kişi bir süre kilo verse bile, en ufak bir stres altında kaldığı zaman yeniden yemek yemeye koyulur. Çünkü ilk öğrenilmiş alışkanlıkları değiştirmek çok zordur.
Bilinçli ya da bilinçsiz olarak kilo verememek, tıkınırcasına yemek, kendisini kusturmak, gece yeme sendromları psikiyatrik rahatsızlıklar olup, tedavileri mümkündür. Dışarıdan kendisiyle barışık görünen obez kişilerde bile, altta depresyon ve kendisini yeteri kadar beğenmeme mevcuttur. Bazen bu durumlar eşler arasında problemlere, kişinin sosyal ve ailesel ortamının bozulmasına yol açabilir.
Depresyonun bir çeşidi olan atipik depresyonda, iştah artar. Kişinin sürekli yemek yeme isteği olur. Başka bir çeşidi olan melankolik özellikli depresyon da ise iştah azalır, uyku azalır. Yani obesitenin kendisi depresyona neden olabileceği gibi, zemininde oral dönem ile ilgili bir problem varsa, depresyon da obesitenin oluşmasını tetikleyebilir.
Bütün olarak değerlendirdiğimizde, obesite tanınması en kolay ancak tedavisi zor hastalıklardan bir tanesidir. Bir dahiliye hekimi, bir diyetisyen ve bir psikiyatrist olarak üç ayaklı tedavi edilmeli, -neden aşırı yiyorum- sorusunun cevabı bulunmalıdır. Kişinin kendisi tanınmalı ve ona özel bir terapi yapılmalıdır. Çünkü bazen sadece içimizdeki duygusal boşluğu doldurmak için bile aşırı yiyebiliriz…
Dr. Aslı Aktümen Bilgin
Psikiyatrist & Psikoterapist
Neden Çok Yiyoruz?
Dünyada giderek yaygınlaşan ve dünyanın en önemli sağlık sorunlarından biri haline gelen obesite (aşırı şişmanlık) yağ birikimi ile oluşan bir durumdur. Obesite ciddi sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Yaşam kalitesini ve süresini anlamlı derecede etkiler. Obesitenin gelişmesinde ailesel, çevresel ve psikolojik nedenler önemlidir.
Obez kişilerde en sık görülen psikiyatrik hastalık depresyondur. İkinci görülen en sık hastalık ise kaygı bozukluklarıdır ( panik atak vs.) Obez kişilerin normal vücut ağırlığına sahip kişilere göre özgüven azlığı, kendilerini ifade etmekte zorlanan, değersizlik ve yetersizlik duygularının daha fazla olduğu bilinmektedir. Toplumda gençlik, güzellik, incelik gibi değerlere verilen önem, bireylerde çekici olmadıkları duygusunu uyandırmaktadır. Böylece toplumdan soyutlanma, kaybedeceğini ve sevilmeyeceğini düşünme, kendini yeteri kadar sevememeye neden olur.
Peki bu kadar ruhsal bozukluğa yol açtığını bildiğimiz halde; neden aşırı yemeye engel olamıyoruz? Aşırı yemenin altında yatan; psikolojik nedenlere baktığımız zaman, yemek seçiminin, miktarının ve süresinin bile önemli olduğunu görürüz. İnsanda yeme davranışının; neşe, üzüntü, öfke, mutluluk gibi ruhsal öğelerden etkilendiği yaygın olarak kabul edilmektedir. Tıpkı uyku gibi yemek yemek ( özellikle iştah) de direk olarak insan psikolojisiyle ilgilidir. İnsanda özellikle sıkıntı, depresyon, mutsuzluk, kronik yorgunluk durumlarında yemek yemede artış gözlenmektedir. Mutsuzluk yemek yeme davranışını tetikler, yemek yedikçe ve kilo aldıkça kişi daha mutsuz olur. Bu durum bazen bir kısır döngüye girebilir. Bunun tam tersi olarak; korku, gerilim, ağrı durumlarında yeme miktarında bir azalma olduğu gözlenmektedir. Yani insanın iştahı direk olarak; duyguları ile ortak çalışır.
Diğer bir açıdan baktığımızda, obez kişilerin ailelerinde de psikiyatrik hastalıkların fazla olduğunu görmekteyiz. Parçalanmış aile ortamında büyümüş ya da ihmale maruz kalmış çocukların obesite riski daha fazladır. Aynı şekilde çocukken obez olan kişiler, büyüdükleri zaman da yüzde 70 oranında obesiteyi devam ettirirler. Çünkü öğrenilmiş bir yeme davranışı vardır. Anneleri tarafından hızlı, fazla, tıkınırcasına beslenmiş bir çocuk, yemek yeme davranışını bu şekilde öğrenir. Kişi bir süre kilo verse bile, en ufak bir stres altında kaldığı zaman yeniden yemek yemeye koyulur. Çünkü ilk öğrenilmiş alışkanlıkları değiştirmek çok zordur.
Bilinçli ya da bilinçsiz olarak kilo verememek, tıkınırcasına yemek, kendisini kusturmak, gece yeme sendromları psikiyatrik rahatsızlıklar olup, tedavileri mümkündür. Dışarıdan kendisiyle barışık görünen obez kişilerde bile, altta depresyon ve kendisini yeteri kadar beğenmeme mevcuttur. Bazen bu durumlar eşler arasında problemlere, kişinin sosyal ve ailesel ortamının bozulmasına yol açabilir.
Depresyonun bir çeşidi olan atipik depresyonda, iştah artar. Kişinin sürekli yemek yeme isteği olur. Başka bir çeşidi olan melankolik özellikli depresyon da ise iştah azalır, uyku azalır. Yani obesitenin kendisi depresyona neden olabileceği gibi, zemininde oral dönem ile ilgili bir problem varsa, depresyon da obesitenin oluşmasını tetikleyebilir.
Bütün olarak değerlendirdiğimizde, obesite tanınması en kolay ancak tedavisi zor hastalıklardan bir tanesidir. Bir dahiliye hekimi, bir diyetisyen ve bir psikiyatrist olarak üç ayaklı tedavi edilmeli, -neden aşırı yiyorum- sorusunun cevabı bulunmalıdır. Kişinin kendisi tanınmalı ve ona özel bir terapi yapılmalıdır. Çünkü bazen sadece içimizdeki duygusal boşluğu doldurmak için bile aşırı yiyebiliriz…
Dr. Aslı Aktümen Bilgin
Psikiyatrist & Psikoterapist
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Obezitenin Psikolojik Nedenleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Aslı AKTÜMEN BİLGİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Aslı AKTÜMEN BİLGİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden |
obezite psikolojisi, obezite, obezitede psikoloji, obezitenin psikolojik nedenleri, şişmanlığın psikolojik nedenleri
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
