Üriner İnkontinans (İdrar Kaçırma)
idrar kaçırma
İdrar kaçırma, mesane kontrolünün kaybolarak idrarın istem dışı damlalar halinde veya daha yoğun olarak kaçmasıdır. Kadınlarda herhangi bir yaşta başlayabildiği gibi gebelik, doğum veya menopoz sonrası da başlayabilir.
Görülme sıklığı yaşla birlikte artsa da yaşlanmanın getirdiği doğal bir bulgu olarak kabul edilmemelidir. Görülme sıklığını arttıran diğer faktörler arasında:
Cinsiyet (Kadın olmak)
Çok sayıda çocuk doğurmak (parite)
Irksal yatkınlığın olması
Ailesel yatkınlık (bağ dokusu elastikiyetinin az oluşu)
Menopoza girmek
Sigara kullanmak
Uzun süreli kabızlık şikayetlerinin (konstipasyon) olması
Şişmanlık (obezite)
Geçirilmiş jinekolojik cerrahi ameliyatlar sayılabilir.
Üriner inkontinans çoğu kez tedavi edilebilir olmasına rağmen bazen tanı almada çeşitli zorluklarla karşımıza çıkmaktadır. Hastaların idrar kaçırma yakınmalarını hekimlerine söylemekte çekinmesi, hekimlerin de tıbbi öykü (anemnez) ve muayenede üriner inkontinansı sorgulamaması nedeni ile yeterince tanı almamaktadır.
Ülkemizde yaşam süresinin uzaması sonucunda yaşlı nüfusunun giderek artması, toplumun sosyo-ekonomik düzeyinin yükselmesi ve kalite yaşam beklentilerinin artması sonucunda idrar kaçırma şikayetleri ile kliniklere başvuran hasta sayısında son yıllarda bir artış gözlenmektedir
İdrar kaçırma tipleri
İdrar kaçırmanın sebebine bakıldığında dört tip idrar kaçırmanın mevcut olduğu görülüyor.
Stres Tipi İdrar Kaçırma:
Kadınlardaki idrar kaçırmanın en sık görülen nedenidir. Ani hareketlerle örneğin gülerken, öksürürken, hapşırırken, yürürken, egzersiz yaparken vb. istemsiz idrar kaçırma görülüyor.
İki temel nedeni vardır: "Birincisi ve en sık olanı pelvik taban kaslarının zayıflığıdır. Pelvik taban kasları alt idrar yolu organlarını destekler. Güçlü bir pelvik taban üretrayı idrar yapma zamanı gelinceye kadar kapalı tutar. Pelvik taban zafiyeti olduğunda karın iç basıncını artıracak durumlar ( egzersiz, öksürme vb.) üretranın açılmasına ve idrar kaçırmasına neden olur. Çok sayıda müdahaleli doğum, iri bebek doğurma, obezite, ailesel yatkınlık ve menopoz risk faktörleri olarak sayılabilir.
Bir diğer nedeni mesane boşalmasını kontrol eden kasların yetersizliğidir. Bu kaslar mesane dolarken üretrayı kapalı tutar, idrar zamanı gelince gevşeyerek idrar yapmaya izin verir. Sfinkter denen bu kasların yetmezliği varlığında kaslar görevlerini yapamadıkları için çeşitli hareketler sırasında (öksürme, egzersiz vb.) idrar kaçırılır."
Urge Tipi İdrar Kaçırma:
Güçlü bir tuvalete gitme ihtiyacı hissedildiği anda tuvalete yetişemeden idrar kaçırma olayına bu tipte rastlanıyor. Stres idrar kaçırmadan farklı olarak pelvik tabandaki zayıflıktan değil, mesane kaslarının aşırı aktif olmasından kaynaklanıyor.
Miks Tip İdrar Kaçırma:
Stres idrar kaçırma ve urge idrar kaçırmanın bir arada olduğu durumlarda miks idrar kaçırmadan söz ediliyor.
Taşma Tipi İdrar Kaçırma:
Mesanede kapasitenin üzerinde idrar depolandığında idrar yapma zorunluluğu hissetmeden küçük miktarda idrar kaçırma görülüyor. Kişi hiçbir zaman mesanesini tamamen boşaltamadığı hissine kapılıyor. Diyabet, pelvik yaralanma, geniş pelvik cerrahi, omurilik yaralanmaları, multipleskleroz gibi durumlarda kas tonusunun kaybolması sonucu oluşuyor.
Tedavi
Tedavinin cerrahi mi, tıbbi mi yapılacağına karar vermek açısından öncelikle idrar kaçırmanın tipini belirlemek önemlidir. Yakınmanın başlangıcı ve gelişimi sorgulanmalıdır. Ayrıntılı pelvik muayene ve ardından yapılacak bir takım testler sonucu tanı koyulur.
Her hastada ve idrar kaçırmada her tedavi yaklaşımı etkili olmayabilir. Düşük yoğunlukta tedavilerde yaşam stil değişiklikleri ya da medikal tedavi uygulanırken, yüksek yoğunlukta tedavilerde pelvik taban kas eğitimi (kegel egzersizleri), biofeedback-geri besleme yöntemi ve cerrahi yöntemlerle tedavi yapılır.
İdrar kaçırma ameliyatları idrar kaçırma tedavisinde etkin bir yöntemdir. Ancak ilk cerrahinin doğru bir teknikle yapılması asıl önemli olan noktadır. Çok sayıda cerrahi girişim seçeneği bulunmasına rağmen doğru olan idrar kaçırmanın tipine göre cerrahın önerdiği yöntemdir.
Son yıllarda stres tipi idrar kaçırma tedavisinde vajinal yoldan uygulanan ‘askı teknikleri' (TVT-IVS- TOT) sıklıkla kullanılıyor ve oldukça başarılı sonuçlar elde edilmektedir. Öte yandan uzun yıllardır uygulanan Laparoskopik ya da abdominal yoldan yapılan Burch operasyonu da gayet başarılı bir teknik olarak ve alternatif olarak durmaktadır. Biz çalıtığımız klinikte bir batın operasyonu esnasında tedavi planlıyorsak Burch prosedürünü, sadece stres tip üriner inkontinans tedavisi planlıyorsak tot veya mini sling yöntemi uyguluyoruz. Yaklaşık %90 gibi başarı gözlemlenmektedir.
İdrar kaçırma, mesane kontrolünün kaybolarak idrarın istem dışı damlalar halinde veya daha yoğun olarak kaçmasıdır. Kadınlarda herhangi bir yaşta başlayabildiği gibi gebelik, doğum veya menopoz sonrası da başlayabilir.
Görülme sıklığı yaşla birlikte artsa da yaşlanmanın getirdiği doğal bir bulgu olarak kabul edilmemelidir. Görülme sıklığını arttıran diğer faktörler arasında:
Cinsiyet (Kadın olmak)
Çok sayıda çocuk doğurmak (parite)
Irksal yatkınlığın olması
Ailesel yatkınlık (bağ dokusu elastikiyetinin az oluşu)
Menopoza girmek
Sigara kullanmak
Uzun süreli kabızlık şikayetlerinin (konstipasyon) olması
Şişmanlık (obezite)
Geçirilmiş jinekolojik cerrahi ameliyatlar sayılabilir.
Üriner inkontinans çoğu kez tedavi edilebilir olmasına rağmen bazen tanı almada çeşitli zorluklarla karşımıza çıkmaktadır. Hastaların idrar kaçırma yakınmalarını hekimlerine söylemekte çekinmesi, hekimlerin de tıbbi öykü (anemnez) ve muayenede üriner inkontinansı sorgulamaması nedeni ile yeterince tanı almamaktadır.
Ülkemizde yaşam süresinin uzaması sonucunda yaşlı nüfusunun giderek artması, toplumun sosyo-ekonomik düzeyinin yükselmesi ve kalite yaşam beklentilerinin artması sonucunda idrar kaçırma şikayetleri ile kliniklere başvuran hasta sayısında son yıllarda bir artış gözlenmektedir
İdrar kaçırma tipleri
İdrar kaçırmanın sebebine bakıldığında dört tip idrar kaçırmanın mevcut olduğu görülüyor.
Stres Tipi İdrar Kaçırma:
Kadınlardaki idrar kaçırmanın en sık görülen nedenidir. Ani hareketlerle örneğin gülerken, öksürürken, hapşırırken, yürürken, egzersiz yaparken vb. istemsiz idrar kaçırma görülüyor.
İki temel nedeni vardır: "Birincisi ve en sık olanı pelvik taban kaslarının zayıflığıdır. Pelvik taban kasları alt idrar yolu organlarını destekler. Güçlü bir pelvik taban üretrayı idrar yapma zamanı gelinceye kadar kapalı tutar. Pelvik taban zafiyeti olduğunda karın iç basıncını artıracak durumlar ( egzersiz, öksürme vb.) üretranın açılmasına ve idrar kaçırmasına neden olur. Çok sayıda müdahaleli doğum, iri bebek doğurma, obezite, ailesel yatkınlık ve menopoz risk faktörleri olarak sayılabilir.
Bir diğer nedeni mesane boşalmasını kontrol eden kasların yetersizliğidir. Bu kaslar mesane dolarken üretrayı kapalı tutar, idrar zamanı gelince gevşeyerek idrar yapmaya izin verir. Sfinkter denen bu kasların yetmezliği varlığında kaslar görevlerini yapamadıkları için çeşitli hareketler sırasında (öksürme, egzersiz vb.) idrar kaçırılır."
Urge Tipi İdrar Kaçırma:
Güçlü bir tuvalete gitme ihtiyacı hissedildiği anda tuvalete yetişemeden idrar kaçırma olayına bu tipte rastlanıyor. Stres idrar kaçırmadan farklı olarak pelvik tabandaki zayıflıktan değil, mesane kaslarının aşırı aktif olmasından kaynaklanıyor.
Miks Tip İdrar Kaçırma:
Stres idrar kaçırma ve urge idrar kaçırmanın bir arada olduğu durumlarda miks idrar kaçırmadan söz ediliyor.
Taşma Tipi İdrar Kaçırma:
Mesanede kapasitenin üzerinde idrar depolandığında idrar yapma zorunluluğu hissetmeden küçük miktarda idrar kaçırma görülüyor. Kişi hiçbir zaman mesanesini tamamen boşaltamadığı hissine kapılıyor. Diyabet, pelvik yaralanma, geniş pelvik cerrahi, omurilik yaralanmaları, multipleskleroz gibi durumlarda kas tonusunun kaybolması sonucu oluşuyor.
Tedavi
Tedavinin cerrahi mi, tıbbi mi yapılacağına karar vermek açısından öncelikle idrar kaçırmanın tipini belirlemek önemlidir. Yakınmanın başlangıcı ve gelişimi sorgulanmalıdır. Ayrıntılı pelvik muayene ve ardından yapılacak bir takım testler sonucu tanı koyulur.
Her hastada ve idrar kaçırmada her tedavi yaklaşımı etkili olmayabilir. Düşük yoğunlukta tedavilerde yaşam stil değişiklikleri ya da medikal tedavi uygulanırken, yüksek yoğunlukta tedavilerde pelvik taban kas eğitimi (kegel egzersizleri), biofeedback-geri besleme yöntemi ve cerrahi yöntemlerle tedavi yapılır.
İdrar kaçırma ameliyatları idrar kaçırma tedavisinde etkin bir yöntemdir. Ancak ilk cerrahinin doğru bir teknikle yapılması asıl önemli olan noktadır. Çok sayıda cerrahi girişim seçeneği bulunmasına rağmen doğru olan idrar kaçırmanın tipine göre cerrahın önerdiği yöntemdir.
Son yıllarda stres tipi idrar kaçırma tedavisinde vajinal yoldan uygulanan ‘askı teknikleri' (TVT-IVS- TOT) sıklıkla kullanılıyor ve oldukça başarılı sonuçlar elde edilmektedir. Öte yandan uzun yıllardır uygulanan Laparoskopik ya da abdominal yoldan yapılan Burch operasyonu da gayet başarılı bir teknik olarak ve alternatif olarak durmaktadır. Biz çalıtığımız klinikte bir batın operasyonu esnasında tedavi planlıyorsak Burch prosedürünü, sadece stres tip üriner inkontinans tedavisi planlıyorsak tot veya mini sling yöntemi uyguluyoruz. Yaklaşık %90 gibi başarı gözlemlenmektedir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Üriner İnkontinans (İdrar Kaçırma)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Hasan YILDIZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Hasan YILDIZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden |
üriner inkontinans, üriner inkontinans nedir, üriner inkontinans tedavisi, idrar kaçırma, kadında idrar kaçırma, kadınlarda idrar kaçırma
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
