2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Yüksek Özgüvene Sahip Çocuklar
MAKALE #10555 © Yazan Psk.Gül ÇELİK | Yayın Mart 2013 | 4,915 Okuyucu
YÜKSEK ÖZGÜVENE SAHİP ÇOCUKLAR, AMA NASIL?

Tüm toplumların genel amacı; sorumluluk sahibi, yüksek bir benlik saygısına ve özgüvene sahip, ülkesine yararlı olabilecek, verimli ve tüm yönleriyle sağlıklı bireyler yetiştirmektir. Özgüven; kişinin kendine yönelik olumlu yargılarının olması, kendini ve olayları kontrol edebileceği inancı, kendini sevmesi, yeterli olduğunu düşünmesi ve değerinin farkına varması, kendisiyle barışık olması, kendini olduğu gibi kabul etmesi, kendisini tanıması gibi durumlarla ilgili bir kavramdır. Özgüvenin yapıtaşlarının oluşturulduğu ilk kurum ise ailedir. Bebeklikten başlayan bu süreç yetişkinlikte de yapılanmaya devam eder. Çocukluk ve ergenlik dönemi kişilik özelliklerinin çok daha hızlı geliştiği dönemlerdir. Ebeveynler olarak bizlerin, çocuklarımıza aktaracağımız özgüven duyguları çabuk yankı bulup yerleşmektedir. Genellikle özgüvenin iki boyutundan bahsedilmektedir. Bunlar sevilebilir olma ve yeterli olma duygusudur.

Çocuğumuza özgüven kazandırırken aynı zamanda çocuğumuzun öğrenme, sevme ve yaratma yeteneğini de geliştirmiş oluruz. Özgüven, hayattaki başarılar ve mutlulukla ilişkilidir. Aynı doğrultuda çocuklarımızın yaratıcılık yeteneğini, diğer insanlarla ilişkilerini ve başarısını olumlu yönde etkilemektedir. Tüm bunlar çocuğumuzun kendisiyle gurur duymasının temel etkenleridir. Peki var olan özgüveni pekiştirmek için neler yapabiliriz? Hangi yöntemleri kullanabiliriz?

Açık isteklerde bulunmak
Şartsız sevgi göstermek
Aktif dinleyebilmek
Çocuğun bazı şeyleri kendisinin yapmasına izin vermek
Çocuğun düşüncelerine saygı göstermek
Çocuğun özel eşyalarına saygı göstermek
Çocuğun tercihlerine saygı göstermek
Duyguların Çocuklarla Paylaşılması
Değerlendirilecek günlük bir şeyler bulmak

AÇIK İSTEKLERDE BULUNMAK:

Çocuklarımız, yaşları ne olursa olsun, onlardan neler beklediğimizi ve istediğimizi bilmelidir. İsteklerimizi onlara açıkça belirtmemiz onlara şans tanıyacak ve istenileni anlayarak yapmasını ve bunların sürekli hale gelmesini kolaylaştıracaktır.

ŞARTSIZ SEVGİ GÖSTERMEK:

Çocuklarımız ne yaparlarsa yapsınlar, onları sevdiğimizi ve değer verdiğimizi bilmelidirler. Hatanın, çocuğumuzun kendisinde değil, davranışında olduğunu aktarmalıyız. Söylediklerimizin altında, ilettiğimiz mesaj; “odanı toplamamana rağmen”, “bazı derslerden düşük not almana rağmen”, “bazı yaptıklarından hoşlanmamama rağmen” “seni çok seviyorum” olmalıdır. Yapılan yanlış davranışlar karşısında sunulan sevginin ve değerin değişmediğini, azalmadığını görmek bu davranışların düzelmesinde büyük bir adımdır. Bunun yanında, yaptıkları iyi davranışları görerek devam edebilmek de önemli bir basamaktır. Çocuklar, özellikle de ergenler sözel olmayan davranışlara karşı çok duyarlıdırlar ve anlayabilirler. Sevgi ve değer sözlü olarak “seni seviyorum” demek kadar davranışlarla, dokunarak, dinleyerek de anlatılabilir.

AKTİF DİNLEYEBİLMEK:

Biz ebeveynlerin, çocuklarımızın duygularını, gözlemlerini, anlattıkları her şeyi aktif dinleme yaparak dinlememiz özgüvenlerini arttıracaktır. Aktif dinleme ise çocuğumuzun anlattıklarını gözümüzde canlandırarak, onaylama tepkisi vererek, dinlediğimizi fark ettirerek dinlememizdir. Bu tür dinleme, aile içinde olayları çocuğun gözünden de görebilmemizi ve onun da kendisinin ve duygularının bizim için önemli olduğunu hissetmesine yarar. Çocuğumuzu dinlemeye zaman ayıramayacağımız durumlar mutlaka olacaktır. Bu durumda dinler gibi görünmek yerine, daha sonra anlatmasını, neden dinleyemeyeceğimizi ve ne zaman uygun olup onları dinleyeceğimizi belirtmemiz en doğru ve kolay çözüm olacaktır. Çünkü ergenler ve çocuklar, er ya da geç dinlenmediklerini anlarlar. Özellikle ön ergenlik ve ergenlik dönemlerini yaşayan çocuklarımızın dinlendiklerini hissetmeleri genel ergenlik duygu ve düşüncelerinden biri olan “kimse beni anlamıyor” düşünce yapısını kırabilmelerine çok önemli bir yardım olacaktır.

ÇOCUĞUN BAZI ŞEYLERİ KENDİSİNİN YAPMASINA İZİN VERMEK:

Biz ebeveynlerin bir kısmı, çocuklarının yapamadıkları şeyleri onlar için yaparak onlara yardım ettiklerini düşünürler. Halbuki o anda yaptığımız yardım, çocuğumuzda farklı mesajlar olarak algılanabilir. “Sen bunu yapamazsın, o kadar iyi değilsin” mesajları olabilir bunlar. Bu durum da yükseltmeye çalıştığımız özgüvene ters düşer ve zarar verebilir. Çocuklarımızın ilk defa yaptıkları ya da deneyip de yapamadıkları şeyler için mücadele etmeyi öğrenmeleri gerekmektedir. Yardım istedikleri zaman yardım etmek, o zamanların dışında denemelerine izin vermek önemlidir. Yardım istediklerinde bile önce çocuklarımızın onu yapmayı deneyip denemediklerini öğrendikten sonra uygun davranışı seçmeliyiz. Böylece çocuklar yapabileceklerini görecek ve özgüvenleri güçlenecektir.

ÇOCUĞUN DÜŞÜNCELERİNE SAYGI GÖSTERMEK:

Çocuğumuzun herhangi bir konuda fikrini sormamız ve aktif dinleme ile bunları değerlendirmeye almamız çocuğumuzun fikirlerine, duygularına, her şeyine saygı gösterdiğimizin ve önemsediğimizin bir göstergesi olacaktır. Her zaman, onun önerdikleri ya da söyledikleri ile aynı fikirde olmayabiliriz ama neden aynı fikirde olmadığımızı uygun bir şekilde anlatarak uygulamama kararı alabiliriz. Bu yöntemle düşüncelerinin faydasız olmadığını görebileceklerdir. Ergenlik çağındaki çocuğumuzun ise önemsiz veya önemli pek çok konuda fikrini almamız, çekiniklik (ergenlik çağında yaşanan genel duygulardan biri olarak fikrini söylemeye çekinme ya da utangaçlık hisleri nedeniyle) duygusunu yenmesine ya da hiç yaşamamasına yardımcı olacaktır. İnsanoğlunda kendisinin ve fikirlerinin önemli olduğunu hissetmeye en çok ihtiyaç duyduğu dönemlerden biri olması nedeniyle ergenlikte böyle konularda hassas davranmak önemlidir.

ÇOCUĞUN ÖZEL EŞYALARINA SAYGI GÖSTERMEK:

Ebeveynler olarak bizler, çeşitli nedenlerden ötürü, çocuklarımızın eşyalarını (oyuncak, kitap, kırtasiye malzemesi) kontrol altında tutmak isteriz. Bu durumda, daha önceki bülten konusunda söz edilen, “ben-iletisi” kullanarak bu durumdan; örneğin evin dağılmasından hoşnutsuzluğumuzu dile getirerek oyuncaklarını ya da diğer eşyalarını toplamasını sağlayabiliriz. Yaşına uygun olarak bazı eşyalarının sorumluluğunu çocuğumuza verebiliriz. Neyin, ne zaman, nerede durabileceğine dair bilgiler vermek de faydalı olacaktır.

ÇOCUĞUN TERCİHLERİNE SAYGI GÖSTERMEK:

Çocuğumuzun özgüvenini arttırmak için bir başka yol ise zarar vermeyecek türden tercih ve duygularını kabullenmemizden geçmektedir. Yine yaş seviyesine göre basitten karmaşığa, kolaydan zora gidecek olan tercih, seçim, duygu ve düşünceler kabul edildiğinde tüm benlikleri ile kabul edilebilir olduklarını anlayacak ve onlar da kendilerini kabul edeceklerdir.

DUYGULARIN ÇOCUKLARLA PAYLAŞILMASI:

Çocuklarımızla, onların taşıyabileceği, kavrayabileceği oranda duygularımızı paylaşmamız onlara da kendilerini ve duygu- düşüncelerini anlatabilmeleri için cesaret verecektir. Çocuklarımız bizlerin de korktuğumuzu, üzüldüğümüzü, sıkıldığımızı, sevindiğimizi gördüklerinde onlar için çok daha farklı bir anlam taşımaya başlayabiliriz. Ayrıca bu yöntem ile çocuklarımıza, ilerleyen yıllarda fikirlerini, sıkıntılarını, yaşadıkları haksızlıkları çekinmeden ve korkmadan konuşabilmeyi aşılayabiliriz.

DEĞERLENDİRECEK GÜNLÜK BİRŞEYLER BULMAK:

Çocuklarımız, iyi davranışlarda bulunduklarında onaylanmak, kötü davranışlarda bulunduklarında ise genellikle dikkat çekmek istemektedirler. Yapılan davranışlar günlük veya sıradan davranışlar olsa bile onaylandıklarında daha değerli hale gelmektedir. Aileler olarak gün içinde yaptıklarımızı paylaşmamız çocuklarımızın da bizimle paylaşmasına sağlayacaktır.

Çocuklarımızdan en mükemmeli, en iyiyi beklemek yerine; onların çabalarını desteklemeliyiz. Onlara, herkesi memnun edemeyeceklerini, yeri geldiğinde haklılıklarını savunabileceklerini göstermeliyiz. Çocuklarımıza hissedebilme ve bunu ifade etme hakkını tanımalıyız. Hata yapmanın ve yardım istemenin normal bir davranış olduğunun farkındalığını kazandırmalıyız. Davranışlarımızda tutarlı olmalı ve açık iletişime her zaman hazır olmalı, kapılarımızı her ne olursa olsun kapatmamalıyız. Çocuklarımız en değerli varlıklarımız olduğundan, onları her koşulda çok seviyor ve hayat karşısında çok başarılı olmalarını dilediğimizden karşılarında yapıcı bir disiplinle durmamız bağımsız hareket edebilme becerisini geliştirecek, sınırlarını kavrayabilmelerine olanak sağlayacaktır.

Son olarak vurgulamakta fayda vardır ki; tüm bu yöntemler için çocuklarımızın yaş dönemine uygun olan bir dil kullanmamız yararlı olacaktır. Çocuklarımıza ileteceğimiz bu olumlu, yararlı, iletişimsel mesajlar onların anlamak istemesi ve anlayabilmesi ile sınırlıdır. Bu noktada da çocuklarımızın gelişimsel dönem özelliklerini genel çerçevesiyle de olsa bilmemiz gerekmektedir. Dolayısıyla yola, çocuklarımızı tanıyarak, tanımış olarak çıkmış olacağız.

Yararlanılan Kaynaklar:

Kendine Güvenen Çocuk Yetiştirme, Gael Lindenfield, Hyb Yayıncılık, 1997.
Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Jale Eldeleklioğlu, Cilt 24, Sayı 2, 2004.
Yeniden İnsan İnsana, Doğan Cüceloğlu, Remzi Kitabevi, 1998.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Yüksek Özgüvene Sahip Çocuklar" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Gül ÇELİK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Gül ÇELİK'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Gül ÇELİK'in Yazıları
► Yüksek Ses ve Çocuk Psk.Özlem AKKEL
► Özgüveni Yüksek Çocuk Yetiştirmek Psk.Gülşah ÖZTÜRK ERTEN
► Bir İdeale Sahip Olmak Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA
► Stresine Sahip Çık (Malı Mı) Psk.İzzet GÜLLÜ
► Sahip Olduğumuz İlk Çocuk "İlişkimiz" Psk.Fatma ÇAKIR ÇALIŞKAN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Yüksek Özgüvene Sahip Çocuklar' başlığıyla benzeşen toplam 44 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Hayır Deme Sanatı Eylül 2013
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


15:24
Top