2007'den Bugüne 92,259 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Sistematik Davranış Değiştirme Yöntemleri ve Etkili Pekiştireç Kullanımı
MAKALE #10709 © Yazan İbrahim EREN | Yayın Nisan 2013 | 11,055 Okuyucu
Çocuklarda istenmeyen davranışların ortadan kaldırılması ve istendik (olumlu) davranışların kazandırılması sürecine davranış değiştirme süreci denir.
Davranış değiştirme süreci daha çok zihinsel engelli çocuklarla kullanılmasına rağmen değişik şekillerde ve farklı zamanlarda normal sınıflarda da kullanılmaktadır.
Davranış değiştirme süreci; uygun davranışların artırılması ve uygun olmayan davranışların azaltılması şeklinde iki bölümden oluşmaktadır. Burada daha çok ödül şeklinde olan pekiştirmelere ve cezalara başvurulmaktadır.
A- UYGUN DAVRANIŞLARIN ARTIRILMASI
1- Pekiştirme süreci
2- Dönüştürülebilir sembol sistemi
1-PEKİŞTİRME : Bir davranışı izleyen ve o davranışın ilerde gerçekleşme olasılığını artıran duruma pekiştirme denir. Pekiştirme olumlu ve olumsuz olmak üzere ikiye ayrılır.
Olumlu pekiştirme; Bir davranışı izleyen ortamda bir uyaranın eklenmesiyle o davranışın ilerde yapılma olasılığının artmasıdır. Olumlu pekiştirmede yer alan uyarana pekiştirici uyaran veya kısaca pekiştireç denir. Gülümseme, aferin, para, çikolata v.b.
Olumsuz pekiştirme ise; Bir davranışı izleyen durumda ortamda bir itici uyaranın çekilmesiyle o davranışın ilerde yapılma olasılığının artmasıdır.
Örnek: Parmak kaldırarak söz alan öğrenciye aferin demek veya '' parmak kaldırarak söz istediğin için yıldız kazandın'' demek olumlu pekiştirme olmaktadır.
Azarlanmamak için özür dileme davranışı ise ilerde özür dileme davranışında artışa yol açıyorsa
Olumsuz pekiştirme söz konusudur.
Olumsuz pekiştirme bir itici uyaranın ortaya çıkmasının engellenmesi (kaçınma) ya da sürmekte olan bir itici uyaranın sona ermesi (kaçma) biçiminde de olabilir.
Dışardan çok kötü koku gelmesi durumunda pencereyi kapatma(kaçma)
Sürekli arkadaşlarını dürtükleyen çocuğun sırada tek başına oturtulması (kaçınma)
Tırnaklarını yiyen çocuğun tırnaklarına acı oje v.b. şeyler sürmek

PEKİŞTİREÇ TÜRLERİ
1.Birincil pekiştireçler : Bunlar genellikle biyolojik gereksinmeleri karşılamaya yönelik yiyecek ,içecek gibi pekiştireçler olup,öğrenme olmadan edinilirler.Daha çok okul öncesi dönemde kullanılırlar.Eğitim düzeyi arttıkça kullanılabilirlikleri azalmaktadır.
2-İkincil Pekiştireçler : Öğrenme sonucunda pekiştirici özellik kazanmış pekiştireçlerdir.Bir süre etkili bir pekiştireçle birlikte verilen etkisiz bir uyaran zamanla pekiştireç özelliği kazanmaktadır.Bunları 4 grupta toplayabiliriz.
a- Nesnel Pekiştireçler : Eşya, yiyecek, oyuncak vb.
b- Etkinlik Pekiştireçleri : Kitap okuma, oyun oynama, tv. izleme gibi bedensel bir uğraşı yerine getiren pekiştireçlerdir.
c- Sosyal Pekiştireçler : Gülümseme, başıyla onaylama, sarılma, öpme, yanına oturma, başını-omzunu sıvazlama vb.
d- Sembol Pekiştireçler : Kendi başlarına anlamları olmayan ancak bir pekiştireçle değiştirilebilen yıldız, marka, jeton, para vb. pekiştireçlerdir.
Uygulama ortamlarında ilk olarak başvurulması gereken pekiştireçler ikincil pekiştireçler olmalıdır.İkincil pekiştireçlerdende sosyal pekiştireçler doğal ve kolay uygulanır olmaları nedeniyle öncelikle yeğlenmelidir.





Pekiştireç Tarifeleri

Tarifenin Adı Tanımı Tarifenin Etkisi Bitmesinin Etkisi
Sabit Oranlı Herbir x.nci Tepkiden Yüksek Tepki Sıklığı Tepkiler birdenbire düzensiz
( SO ) Sonra Pekiştirilmesi olarak oluşur.Sürekli pekiştirme
1/2,1/1,1/5 vb. den daha fazla,değişken oranlı
tarifeden daha az tepki oluşur.

Sabit Aralıklı Pekiştirici uyarıcıların Pekiştirmeden sonra Tepkilerde gittikçe yavaşlaya-
( SA ) ilk tepkinin oluşmasın çalışmaların durması. rak azalma.
dan sonra her x dakika Pekiştirmeden hemen
da verilmesi. Önceki süre içinde çok
çalışılması.
Değişken Oranlı Pekiştirici uyaranların Çok yüksek tepki sıklığı Sönmeye çok dayanıklılık
( DO ) ortalama x tepkiden son Oran yükseldikçe tepki gösterme.Sönmeden önce
ra verilmesi sayısının da yükselmesi. en yüksek sayıda tepkinin
oluşması
Değişken Aralıklı Pekiştirici uyarıcıyı orta- Kararlı tepki sıklığı Sönmeye çok dayanıklılık
( DA ) lama x dakikasından son- Sönmeden önce en uzun sü
ra verme. re tepkide bulunma gözlen-
ir
ÖRNEKLER
Sabit Oranlı : Öğrencinin her üç problem çözdüğünde pekiştirilmesidir.
Beden eğitimi dersinde gösterilen hareketi her beş defa yaptığında öğrencinin pekiştirilmesi.
Sabit Aralıklı : İlk tepkinin oluşmasından sonra önceden belirlenen sürenin geçmesinden sonra pekiştirmedir.Günlük veya haftalık verilen testlerin etkililikleri.Öğrenci çalışmalarının her 10 dk. bir kontrol edilmesi.
Değişken Oranlı : Test sorularında verilen cevaplardan önce 2., sonra 5., daha sonra 9. cevabın pekiştirilmesi. Yayılımı bir ile yirmi arasıdır, ortalaması ise ondur.
Öğrenilen 20 fiş cümlesinin okunması sırasında 3. fişin, 7. fişin daha sonra 15. fişin okunmasının pekiştirilmesi.
Değişken Aralıklı : Öğretmenin sınıfı ilk beş dakikada gezerek kontrol ettikten sonra geçen 15. dakikada, 23. dakikada gezerek kontrol etmesi.Oluşum süresinin yayılımı bir ile onbir, ortalaması ise 7 dakikadır.
PEKİŞTİREÇ KULLANIMINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1- Nelerin pekiştirildiği dikkatle izlenmelidir.
2- Anında pekiştirme sağlanmalıdır.
3- Öğrenilmiş pekiştireçler ( İkincil Pekiştireç ) tercih edilmelidir.
4- İlerlemeler pekiştirilmelidir.
5- Pekiştireç bireyin özellikleriyle ( İlgi alanı,kişilik,gelişim düzeyi vb.) uyuşmalıdır.
2-DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİR SEMBOL SİSTEMİ :
Öğrencilerin başarılı olması için gerekli olan güçlü pekiştireçlerin anında yapmış oldukları ilerlemelere göre verilmesi olanağını sağlayan özel bir sistemdir.
Doğal yöntemler, diğer etkili öğretim ve eğitim yöntemlerinin etkili olmadığı anlaşıldığında, becerileri ve materyalleri kişilerin yetenek ve ilgileriyle eşleştirmek istendiğinde,grup düzenlemelerinin
İlginç etkinliklerin ve diğer izlerlilik etkinliklerinin sonuç vermediği durumlarda ve güçlü itici uyaranlara yada ceza süreçlerine yer vermemek istendiğinde dönüştürülebilir sembol programı geliştirilip uygulanabilir.
Dönüştürülebilir Sembol Sisteminin Desenlenmesi
1- Sembol Kazandıracak Davranışların Belirlenmesi
a-Sırada sessizce ve arkaya yaslanarak oturma
b-Parmak kaldırarak söz alma
c-Çöpleri çöp kutusuna atma
d-Derste x dakika sessizce çalışma
e-Arkadaşlarıyla işbirliği içinde çalışma vb.
2-Destekleyici Puan Menüsünü Geliştirme
a-Etkinlikler :Teneffüse 5 dk. erken çıkma,oyun,öğretmen olma
b-Yiyecekler: Gofret,çikolata,lolipop,meşrubat vb.
c-Oyun Araçları : Polis arabası,robot,müzik kutusu,bebek vb.
3-Bedel ve Ederlerin Belirlenmesi
Davranışları gerçekleştirmenin bedeli ve pekiştireçlerin ederleri sembol cinsinden oluşturulur.
Örnek: x dakika sessiz okuma 3 yıldız, parmak kaldırarak söz alma 2 yıldız,arkadaşlarıyla yardımlaşma 4 yıldız, özür dileme,teşekkür etme vb. 2 yıldız vb.
Daha sonra 25 yıldız toplayan gofret kazanacak, 30 yıldız toplayan polis arabasıyla 5 dk. oynayacak, 40 yıldız toplayan meşrubat kazanacak vb. şeklinde ederleri açıklanır.Listede gösterilir.
4-Sembollerin seçimi
Seçilen sembol kolayca verilebilmeli ve çocuğun devam eden davranışını engellememelidir.
Örneğin; Tahtada çizik atma, karton listede yıldız koyma,marka,veya tel bileziğe boncuk geçirme vb.
5-Sembolleri Kullanma
Başlarken her bir çocuğa semboller verilerek, öğrencilerin sembollerle istedikleri bir şeyi almak için kullanmaları istenir.Böylece sembollerin değeri oluşturulur.Birkaç kez eşlemeden sonra,öğrenciler ne yapacaklarına ilişkin bilgi sahibi olurlar.Başlangıçta semboller verilirken öğrencilere ne yaptıkları,ne için onları kazandıkları söylenmelidir. Davranış üzerinde odaklaşılmalı ama semboller üzerinde odaklaşılmamalıdır.Önceleri semboller günlük olarak pekiştireçlerle değiştirilirken daha sonra 2-3 günde,haftada bir değiştirilmesi yeterlidir.
6-Kayıt Tutma
Sistemi değerlendirmek ve düzeltmek için her çocuğun kazandığı puanları, günlük harcamaları ve ertesi güne sarkmaları kayıt etmek gerekir.Grafik önce günlük sonra haftalık olarak kullanılmalıdır.
Sembol Pekiştirici Sistemi Programının Terk Edilmesi
Sosyal pekiştirmeler sürdürülürken daha çok aralıklı pekiştirmelere yer verilir.( 3,5,7 dk. bir pekiştirme ) Her gün kazanılan puanların sayısı yavaş yavaş azaltılır.Birkaç günde % 5 düzeyine indirilir.Bazı maddeler pekiştirme menüsünden çıkarılırken etkinlikler sürdürülür.Herbir çalışmanın sonunda puanların verilmesi yerine,günün sonunda puanlar verilmeye başlanır.Nihayet öğrenciler ödüller,notlar,yaptıklarıyla övünme ve öğretmen tarafından düzenlenen özel etkinlikler için çalışmaya başlar.Bu süreç içinde öğrencilerin göstermiş olduğu ilerlemelerden dolayı ne denli memnun olduğunuzu ''Puan sistemine yer vermeden,kendin için çalışmayı öğrendin,kendinle gurur duymalısın'' şeklindeki betimlemelere yer verilmelidir.
UYGUN OLMAYAN DAVRANIŞLARIN AZALTILMASI
Uygun olmayan davranışları azaltmak için kullanılabilecek pek çok yöntem vardır.Bunları en ılımlıdan en az ılımlıya doğru kullanmak gerekir.
Çocuklardaki olumsuz davranışları ortadan kaldırırken en çok başvurulan yöntem cezadır.Ancak cezaya pekiştireç süreçlerinin etkili olmadığı ve çocuk hem kendine hem de çevresine zarar verdiği durumlarda başvurulmalıdır.ceza iki şekilde verilebilir.
1-Ortama itici uyaranın girmesi,yani davranışı itici davranışın izlemesi.Sürekli tırnağını yiyen çocuğun parmaklarına acı sürme.
2-Davranışı izleyen pekiştireçlere son verme
Sırasını karalayan çocuğun resim kağıdı ve boyalarını alma.Birinci tür cezada genellikle şiddete başvurulurken ikinci tür cezada sönme,mola ve tepkinin bedeli vardır.
SÖNME
Olumsuz davranışı izleyen pekiştirici uyaranların geri çekilmesi yoluyla istenmeyen davranışı azaltma tekniğidir.Bu tekniği uygularken yapılacak en önemli şey;istenmeyen davranışı arttıran yada sürdüren pekiştirecin iyi belirlenmesidir.
Örnek; Öğretmenin sorduğu sorulara ''Öğretmenim ben söyleyeceğim,ben söyleyeceğim '' diye bağıran çocuğa öğretmen söz veriyorsa çocuk bu davranışını arttırır ve sürdürür.Ancak öğretmen sessizce parmak kaldırıp söz isteyenlere söz verip bu davranışı betimler ve bu olumlu davranış üzerinde durursa diğer öğrencinin olumsuz davranışını azaltmış olur.
Burada önemli olan nokta ilgiyi olumsuz davranış üzerinde toplamamaktır ve olumsuz davranışın uyuşmayan (olumlu) davranışını pekiştirmektir.(Karşıt davranışı pekiştirme )
MOLA
Öğrencinin belirli ve sınırlı bir süre için pekiştirildiği bir ortamdan alınıp pekiştireçlerden yoksun bırakılmasıdır.Sönmeden farkı;sönmede sadece istenmeyen davranış (Değiştirilmek istenen davranış) için pekişitreç geri çekilirken,molada bütün pekiştireçler geri çekiliyor.Ancak bu da çocuğun soyutlanması şeklinde anlaşılmamalıdır.
Eğer sınıf ortamı pekiştirici nitelikte değilse,çocuğun sınıftan alınması mola değil,pekiştirici özellik taşır.
Oyun sırasında,sürekli arkadaşlarının sırasını işgal eden öğrenciyi oyun dışında bırakmak.
Resim dersinde arkadaşlarının boyalarını alan ve çalışmalarını engelleyen öğrencinin resim kağıdını ve boyalarını alıp onu sınıfın bir köşesinde oturtma.
Öğrenciyi pekiştirici ortamdan mahrum bırakırken sınıfın bir köşesi kullanılabilir.( sandalyeyi ters çevirip 5,10 dk. orada oturmasını isteme vb. )Burada çocuğa kaç dakika orada kalacağı ve ne için kaldığı söylenmelidir.
Mola Kullanmada Dikkat Edilecek Hususlar
1-Saldırgan davranış gösteren ve grupla birlikte olmaktan hoşlanmayan,içe dönük çocuklar için mola tekniği uygun değildir.
2-Belirlenen kabul edilmeyen davranışlar için mola tekniği tutarlı ve kararlı bir şekilde kullanılmalıdır.Arkadaşına vuran çocuk ilkinde mola yerine götürülüp ikinci kez bu davranışı yaptığında farklı tepki verilirse çocuğun vurma davranışı pekiştirilmiş olur.
3-Diğer yöntemlerde olduğu gibi öğrenci hangi istenmeyen davranış için ne tür mola alacağını bilmelidir.Bu nedenle kurallar liste yapılıp çocuğa açıklanmalıdır.
4-Mola uygulaması sırasında nedeni yada kuralları hatırlatmanız,öğrencinizi azarlamanız anlamına gelmez.Nedenleri mümkün olduğunca nötr bir ifadeyle (ne kızarak ne gülerek ) anlatmalı ve bu,sizinle öğrenci arasında tartışmalara neden olmamalıdır.
5-Molada bir diğer önemli husus molanın süresidir.Bu süre azami 10 dk. dır.Çocuk ne gereğinden kısa nede uzun süre mola yerinde bırakılmamalıdır.( 2 ile 5 dk. normaldir.)
Ör;Oyun sırasında arkadaşının yapbozlarını alan çocuğa mola verirken şöyle söylenebilir; ''Arkadaşının yapbozlarını aldığın için oyuncakları bırakıp köşede sessizce 2 dk. bekleyeceksin süren bitince ben seni çağıracağım.''
6-Mola bittikten sonra tamamlanmamış etkinlik varsa bu,çocuğa tamamlatılmalıdır.Aksi halde mola sorumluluktan kaçmak için,istenilmeyen davranışın yapılmasını arttırabilir.
TEPKİNİN BEDELİ
Dönüştürülebilir sembol pekiştireç sistemiyle yürütülen bir tekniktir.Kabul edilmeyen davranışlar için çocuğa verilen sembol pekiştireçlerin geri alınmasını içerir.
Ör; x dk. sessizce çalışma 3 yıldız kazandırıyorsa,istenilen zamanda öğrenci x dk. sessiz çalışmadıysa önceden biriktirdiği yıldızlardan 1 veya 2 tanesi geri alınır.Tepkinin bedelini kullanırken dönüştürülebilir sembol pekiştireç sisteminde belirlenen davranışlara ödül kaybettirenleri ekleyebilirsiniz.Bunun için ödül kaybettirecek davranış listesi hazırlamak gerekecektir.
Ör; Arkadaşına vurma, kaybettireceği ödül 3 yıldız , sınıfta dolaşma , kaybettireceği ödül 2 yıldız, söz almadan konuşma kaybedilen ödül 1 yıldız,arkadaşının eşyasını izinsiz alma kaybedilen ödül 2 yıldız,etkinliklerde başkasının sırasını alma kaybedilen ödül 3 yıldız vb.
Ör; Ali sınıfta dolaştığı için kazandığı yıldızlardan 2 tanesini geri veriyor.Bunları tekrar kazanmak istiyorsa sırasında arkasına yaslanarak sessizce oturmalıdır, denilebilir vb.
Bu yöntemlerin etkili olabilmesi için;
a-Anında verilmeleri
b-Aralıklı şekilde verilmeleri
c-Betimlenerek verilmeleri
d-Uygulamada kararlı olmak
e-Pekiştireçlerin nasıl geri kazanılacağının açıklanması gerekir.
Bu yöntemlerin dışında çocuklarda istenmeyen davranışın sürdürülmesine neden olan yetişkin davranışlarının da düzenlenmesi ve bunlardan kaçınılması gerekir.Bu davranışlar şunlardır.
ELEŞTİRİ TUZAĞI : Olumsuz davranışı izleyen uyaranların yada eleştirel yorumların o davranışı daha da arttırılması olayıdır.Eleştirel yorumlar;''yerine otur,gezinme,yapma,arkadaşının kalemini bırak'' vb.
Örneğin; ayağa kalkan çocuğa öğretmen sürekli ''yerine otur'' şeklinde tepki veriyorsa bu o anda çocuğun yerine oturmasını sağlayabilir,ancak daha sonra tekrarlanmasını engellemez.Aksine çocuk bunu öğretmenin kendisiyle ilgilenmesi şeklinde değerlendirip daha çok tekrarlayabilir.
Eleştiri tuzağını engellemek için ödüllerin arttırılması ve istenmeyen davranışın uyuşmayan davranışının pekiştirilmesi gerekir.Ödülü arttırmak için;
a-Arzu edilen davranışı hatırlatacak ipuçlarına yer verme
b-Ödüllendirmelere ilişkin uygulamalar yapma
c-Pekiştirme sağlamak için daha çok ödüllendirmeye yer vermek gerekir.
ÖDÜL KULLANMAYA İLİŞKİN İPUÇLARI :
1-Uygun davrananlar görülüp ödüllendirildiğinde,uygun davranmayanlara örnek olur.Diğer öğrenciler bunların ödüllendirildiğini görünce uygun davranmaya başlarlar.
2-Dikkat olumlu davranış üzerinde yoğunlaşırsa,olumsuz davranışlar yok olur.
Bunları sağlamak için öğretmen kendine ipucu oluşturacak sloganlar hazırlayıp sınıfta kendisinin görebileceği yerlere yerleştirebilir.Bu sloganlar şöyle olabilir;
a-Onları olumlu davranırken yakala
b-Olumsuz davranmalarını bekleme
c-Ödüllendir
d-Belirgin ol (Tutarlı ol )
e-A' ya neyi doğru yaptığını söyle ( betimle )
f-Gösterdikleri ilerlemeler üzerine konuş
YARDIM TUZAĞI :Tekrarlanan hatalara,doğru yapılanlardan daha fazla dikkat edilerek pekiştirildiği durumlarda bu tuzağa düşülür.Bu teknik bir şeyi düzeltmeye dayalı,akademik becerilere yöneliktir.Burada çocuğun düzeyine ve ne kadar süre yardım edileceğine ve doğruların üzerinde yoğunlaşmaya dikkat edilmelidir.
Örneğin bir toplama işleminde çocuk '' 8,6 daha '' deyip yüzümüze bakıyorsa ve biz hemen ''14 veya 8' in üzerine 6 say '' diyorsak yardım tuzağına düşmüş oluruz.Burada yardım tuzağına düşmemek için öğrenciye '' toplamayı yapınca haber ver,gelip kontrol edeceğim.'' Denilebilir ve doğru yaptıkları üzerinde durulup yanlış olanları tekrar kontrol etmesi söylenebilir.
Okuma çalışması yaptırılırken çocuk her kelimede ''e-e'' diye uzatıp bizim söylememizi bekliyorsa ve biz kelimeyi söylüyorsak yine yardım tuzağına düşmüş oluruz.Burada yardım tuzağını engellemek için birlikte yapılan bir iki çalışmadan sonra ''sen sessizce birkaç kez kendi kendine oku, hazır olduğunda seni dinleyeceğim'' denilebilir ve çocuğun doğruyu kendi kendine bulması sağlanır.

YÖNTEMLERİN AİLE VE DİĞER ÖĞRENCİLERLE İŞBİRLİĞİ YAPILARAK KULLANILMASI:
1-Ahmet diğer öğrencilere vurmakta ve ödevlerini tamamlayamamaktadır.İyi çalıştığı ve işbirliği gösterdiği günler ahmetle eve kısa not gönderme sürecinde anneyle anlaşma yapılır.Ahmet eve notla geldiğinde akşamları televizyonda belli saatlerde belli programları izlemesine izin verilir.Notla gelmediğinde ise, televizyon izlemesine izin verilmez.( Dönüştürülebilir sembol ve tepkinin bedeli kullanılmıştır.)
2-Daha üst sınıflarda bir öğrenci için sembol sistemini kullanmak,diğer öğrencilerde olumsuz davranış oluşturuyorsa sistem; bu problemli çocuğun kazanacağı ödülle tüm sınıfın yararlanabileceği şekilde desenlenebilir.Böylece diğer öğrenciler bu çocuğun daha olumlu olabilmesi yönünde çaba harcarlar.
3-Çocuk eğer kendisine ve çevresine zarar vermeden olumsuz davranıyorsa görmezden gelme yöntemi kullanılabilir.
Sessiz çalışma sırasında Ali çalışmayıp etrafı izliyorsa Aliye tepki gösterilmeden olumlu davranışlar pekiştirilir.
4-Öğrencilere verilen test çalışmasında çözülen her 5 problemde bir öğretmenin çalışmaları kontrol etmesi ( sabit oranlı pekiştirme )
5-Sınıfta dolaşan öğrenci için öğretmenin ''Ali,Ayşe,Ahmet,atma,Müge yerlerinde oturarak dersi çok güzel izliyorlar aferin onlara '' şeklinde pekiştirmesi, öğrencinin uyuşmayan davranışını ( yapılması istenen davranışı-yerine oturma) pekiştirmiş olur.x yerine oturduğunda ''evet şimdi x'te yerine oturarak dersi izliyor x' e de aferin denilip pekiştirilir.

YARARLANILAN KAYNAKLAR:
1- Davranış Değiştirme Ders Notları
2- Zihinsel Engelli Çocukların Eğitimi
3- ''Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarının Uygulanması '' seminer notları
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Sistematik Davranış Değiştirme Yöntemleri ve Etkili Pekiştireç Kullanımı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı İbrahim EREN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak İbrahim EREN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
İbrahim EREN Fotoğraf
İbrahim EREN
Çorum
Özel Eğitim Uzmanı
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi5 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler İbrahim EREN'in Makaleleri
► Çocuklarda Davranış Değiştirme Psk.Elif TERZİKÖY
► Etkili Disiplin Yöntemleri Psk.Gizem HÜNERLİ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Sistematik Davranış Değiştirme Yöntemleri ve Etkili Pekiştireç Kullanımı' başlığıyla benzeşen toplam 34 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


14:32
Top