2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuklarda Resim ve Terapide Resmin Kullanımı
MAKALE #11032 © Yazan Uzm.Psk.Büşra BÖREKÇİ | Yayın Haziran 2013 | 9,888 Okuyucu
TERAPİDE RESMİN KULLANIMI

Resim, yaş ve cinsiyet ayrımı gözetmeksizin dünyanın heryerinde çocukların büyük bir zevkle yaptığı aktivitelerden biridir. İstedikleri gibi çizebildikleri, boyayabildikleri ve en önemlisi kendi kararlarıyla hareket etme fırsatı bulabildikleri özgür alanlarıdır, resim.

Çocuklar ilk çizimlerini yetişkinlerin teşviğiyle ya da çocukların onları taklit etmesiyle yapmaya başlarlar. Zaman içerisinde kas gelişimiyle birlikte belirsiz resimler, karalamalar anlamlı hale gelir. Bu resimler bizlerin çocukların iç dünyası hakkında bilgi almamıza olanak tanır. Ancak bunu tek başına ölçüt olarak almak yeterli değildir. Çocuk çizimlerini bilişsel, duygusal ve sosyal yönleriyle birlikte ele almak gerekir.

Resim yapmak çocukların sadece motor kaslarını geliştirmekle kalmaz, günlük hayatlarında yaşadıkları sorunları, üzüntüleri, öfkelerini yansıtabilmesini de sağlar. Bunlar için ise sadece bir kağıt ve kaleme ihtiyaç vardır. Oldukça kolay bulunabilen ve ucuz olan bu iki araçla çocuklar sözel olarak belkide ifade edemeyecekleri şeyleri kağıda rahatlıkla dökebilmektedirler.

Resim, seanslarda da konuşmayı başlatmakta bize fayda sağlamaktadır. Yetişkinler bile zaman zaman kendilerini sözel olarak ifade etmekte güçlük çekerken daha dili kullanımı yeteri kadar olgunlaşmamış çocukların akıcı bir şekilde duygularını, sorunlarını dile getirebilmelerini bekleyemeyiz. Tam da bu nokta da resim bizim için önemli bir yardımcıdır. Oluşturdukları resimler sayesinde iç dünyalarını yansıtıp bize bilgi verirler.

ÇOCUK RESMİNİN GELİŞİM AŞAMALARI

Çocukların gelişimlerinin belirli aşamaları olduğunu biliyoruz. Buna paralel olarak çocukların resim faaliyetlerinde de belirgin değişiklikler görülmektedir. Lowenfeld bu değişimleri beş evrede ele almıştır. Bunlar karalama, şema öncesi, şematik, gerçekçilik ve görünürde doğalcılık dönemidir.

KARALAMA DÖNEMİ (2-4 yaş)
Karalama evresi dediğimiz bu dönem ortalama iki yaş civarında başlar ve dört yaş civarına kadar olan bir süreci kapsar. Bu dönemde çocuklar gelişigüzel çizgiler çizerler. Bunlar genelde anlamsız ve amaçsız çizimlerdir. Bu dönemdeki çocukların el-göz uyumu, motor kontrolü, küçük kas gelişimi yetersiz olduğu için çizgileri genellikle belli belirsizdir (Schirrmacher, 1988; 83). Bu aşamada kağıt üzerindeki çizimler, işaretler bir çok yönde olabilir. Boya kalemlerinin boyutları bu yönü etkileyebilir. Zaman içerisinde karalamalar belirgin hale gelir. 3,5 yaş civarında artık çocuklar resimlerini adlandırmaya ve çizdikleri hakkında düşünmeye başlarlar.

Çocuğun bu evrede kalemi istediği gibi kullanabilmesi için onu elinde tutmasını öğrenmesi gerekir. Başlangıçta omuzdan gelen zikzak ve dairesel hareketler zaman içinde yerini dirsek ve elden gelen hareketlere bırakır. Bu hareketlerin karşılığında önceleri yukarıdan aşağıya yapılmış karalamalar eğri zikzaklar dairesel çizgilerle kalın bir yumak oluşturan karalama örnekleri ortaya çıkar.(H.Yavuzer1992)

Çocuklar karalama yapmaktan zevk alırlar. Yetişkinler için her ne kadar anlamlı görünmese de onların resimlerine karışmamak, yönlendirme yapmamak en doğru karar olacaktır.

ŞEMA ÖNCESİ DÖNEMİ (4-7 Yaş)
4 ve 7 yaş arasındaki bu dönem şema öncesi dönem olarak adlandırılmaktadır. Bazı çocuklarda bu dönem bir kaç ay daha erken ya da daha geç olabilir. Şekillerin gittikçe daha belirginleşmeye başladığı bir dönemdir. Sıklıkla insan resmi çizmeyi denerler. Ancak insan resimleri çoğunlukla bir baş ve iki çizgiden ibaret bacaklardan oluşabilir. 5, 6 yaşlarından itibaren gözün, ağzın olduğu çöp adam çizimlerini daha sık görmekteyiz. Renk kullanımının gerçekle bağlantısı yoktur. Dolayısıyla kırmızı bir ayı, yeşil bir insan görebilirsiniz. Bu dönemde çocuklar yaptıkları resimler ile ilgili sohbet etmekten hoşlanırlar. Vakit ayırıp onları dinlemekte, resimlerini anlamaya çalışmakta yarar var.

ŞEMATİK DÖNEMİ (7-9 Yaş)
Bu döneme gelene kadar çocuklar bir çok resim deneyiminde bulunmuşlardır. Artık etrafındaki insanlar, nesneler hakkında belli bir görüşe sahip olmaktadırlar. Dolayısıyla bu dönemde artık çizimler gerçeğe daha yakındır. El-göz uyumu ve küçük kasları gelişim halindedir ve genellikle çevrelerindeki objeleri gerçekçi bir biçimde sembollerle ve şemalarla çizebilirken şekilleri de üç boyutlu çizmeye başlarlar (Linderman, 1997: 26). Bu dönemde çocuk kendisi için önemli olanı abartıp, önemsiz olanı yok ettiği resimler çizebilmektedir.

GERÇEKÇİLİK (GRUPLAŞMA) DÖNEMİ (9-11 Yaş)
Bu yaşlardaki çocukların kas gelişimleri çok daha iyi duruma gelmektedir. İlgi alanlarındaki artışla beraber ayrıntılı çizimler yaptıklarını söyleyebiliriz. Cinsiyet ayrımınında farkında olan çocuklar kız ve erkek giysilerindeki farklılıkları resimlerinde yansıtırlar. Ergenlik öncesi bu dönemde resim yapmaktan uzaklaşan çocukların yeteneklerinin körelmemesi için destekçi olmak ve onları yüreklendirmek oldukça önemlidir.

GÖRÜNÜRDE DOĞALCILIK (MANTIK) DÖNEMİ (11-13 Yaş)
Bu çağlar, çocukların bedensel ve zihinsel yönden önemli değişikliklerin yaşadığı, yaklaşan gençliğe ilk adımın, bunalımın ilk habercisi olduğu çağlardır. Bu değişiklikler ve bunalımlarda kuşkusuz resimlerine yansımaktadır (Artut, 2001: 211). İnsan çizimlerinde ayrıntılar ön plandadır. Resimlerinde hareket ve drama içerikli olabilir. Çizdikleri resimlerde oran, boyut, derinlik, ışık ve gölge gibi kavramlar önemli hale gelmektedir.

TERAPİDE KULLANILAN PROJEKTİF TESTLER
Projektif testler kişinin iç dünyası hakkında bilgi edinmemize yardımcı olan araçlardır. Bu testlerde tek bir doğru yoktur. Çocuğun çizmiş olduğu herşey kabuldür. Uzmanlar buradaki bilgileri uyguladıkları testin kriterlerine uygun olarak değerlendirerek çocuk hakkında fikir edinmiş olur.

Terapide sıkça kullanılan testlerden bazıları şunlardır:

Bir İnsan Çiz Testi: 1949 yılında Karen Machover tarafından yayınlanan test kişinin kendisini nasıl algıladığı ve başkalarının onu nasıl algıladığına dair fikri hakkında bize bilgi vermektedir.

Ağaç Çiz Testi: Emile Junker tarafından yapılan test Koch tarafından standardize edilmiştir. Kişinin sosyal adaptasyonu hakkında bize bilgi vermektedir.

Aile Çiz Testi: Maurice Parot tarafından geliştirilen test çocuğun aile içi yaşantıları nasıl değerlendirdiğine dair bize bilgi vermektedir.

Good-Enough Testi: 3 ile 15 yaş arasındaki çocuklara uygulanabilen ve çizdiği resimden zekasının tespit edilebildiği bir testtir.

Ancak unutmamak gerekki hiçbir çizim testi tek başına çocuğu değerlendirmede yeterli olamaz. Çeşitli bilgilerden, gözlemlerden, testlerden oluşan ayrıntılı bir bilgi edinildiğinde değerlendirme yapılabilir. Yani çizim sadece bütünün bir parçasıdır. Terapiyi yürütmemizde ve değerlendirme sürecimizde bize bilgi veren kıymetli bir araç.

KAYNAKÇA
ARTUT, K., Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri, Anı Yayıncılık, Ankara, 2001.

LINDERMAN, M.G., Art İn The Elemantary School, The McGraw Hill
Companies, USA, 1997.

YAVUZER, H., Resimleriyle Çocuk, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2001.

SARGIN, N., Çocuklarda Ruh Sağlığı, Nobel Yayıncılık, Ankara, 2001. SCHİRRMACHER, R., Art And Creative Development for Young Children. Delmar Publisher Inc, USA, 1988.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuklarda Resim ve Terapide Resmin Kullanımı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Büşra BÖREKÇİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Büşra BÖREKÇİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Büşra BÖREKÇİ Fotoğraf
Uzm.Psk.Büşra BÖREKÇİ
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi73 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Büşra BÖREKÇİ'nin Yazıları
► Terapide Hikaye Kullanımı Psk.Dnş.İlksen GÜZELCİK
► Terapide Yüzleştirme Elif HERGÜNER
► Terapide Mağara Alegorisi Psk.Emre ŞENGÜR
► Psikanalitik Terapide Yöntemler Psk.Doğancan GÖKÇE
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Çocuklarda Resim ve Terapide Resmin Kullanımı' başlığıyla benzeşen toplam 56 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Ceza mı? Disiplin mi? Ekim 2018
► Tuvalet Eğitimi Aralık 2017
► Çocuklar ve Yemek Yeme Nisan 2012
◊ Çok Ödev Az Zaman Temmuz 2019
◊ Kızgın Çocuk Kasım 2018
◊ Doktor Korkusu Aralık 2017
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


09:01
Top