2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Tanrılar İçeceği: “kakao”
MAKALE #11395 © Yazan Dyt.Eda AĞILLI | Yayın Eylül 2013 | 7,524 Okuyucu
İnkalar kakao ağacına Yunancada Tanrılar içeceği anlamına gelen Theobromo ismini vermişlerdir. M.Ö. 1600 yıllarda tüketilmeye başlanan kakao eski bir besindir ve uzun süre çeşitli hastalıklar için ilaç olarak kullanılmıştır. Kakaonun sağlık üzerine yararlı etkilerine ilk kanıt Panama’daki Kızılderili kabilesi “Cuna”lar üzerinde yapılan incelemelerde rastlanmıştır. Cuna kabilesinde yaşayan bireylerin flavanol içeriği yüksek kakaolu besinlerin tüketimi ile yaşa bağımlı kan basıncı ve arteryal hipertansiyon gelişimine karşı korunmakta olduğu gözlenmiştir. Günümüzde kakaonun kalp fonksiyonlarının geliştirilmesi, sinir sisteminin uyarılması, sindirimi rahatlatması, böbrek ve barsak işlevlerinin geliştirilmesi gibi sağlık yararları olduğu bildirilmektedir. Bununla birlikte son zamanlarda kakaonun içeriğinde bulunan fenolil bileşenler, kakaonun ateroskleroz, kan basıncı düzenlenmesi ve yaşlanma üzerine etkilerini araştırmaya yoğunlaşmıştır.

Neden Kakao?

Kakao tozunun flavonoid içeriği diğer besinlerden daha yüksektir (Tablo 1). Sebze ve meyveden zengin diyet tüketilmesi flavonoid ve fitokimyasal içeriğinden dolayı kalp hastalıkları, hipertansiyon, kanser ve yaşa bağlı gelişen dejeneratif bozuklukların önlenmesinde önemlidir. Epidemiyolojik çalışmalar yüksek flavonoid alımı ile KKH riskinde azalma olduğunu bildirmiştir. Toplum çalışmaları sebze, meyve ve diğer flavonollerden zengin beslenmenin kardiyovaskiler hastalıklara karşı sağlık yararları olduğunu göstermektedir.Flavonoid bileşiği kakao tanesinin kuru ağırlığının %6-8’ini oluşturur ve flavonoid türlerinden epikateşin, kateşin ve acı tadından sorumlu prosiyanidin içermektedir. Flavanoller, flavonoller, güçlü antioksidan özelliği ile platelet agregasyonu ve anti inflamatuar etki gibi birçok sağlık yararı vardır. Nitrik oksit; endotel fonksiyon ve kan basıncının düzenlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Flavanol kan basıncının düşürülmesindeki mekanizmada rol oynayan nitrik oksit biyoyararlılığını artırır. Flavanolden zengin çikolata ya da kakao tüketildikten sonra flavonoid etkisi ile kan basıncını düşürmektedir.


Tablo 1: Besinlerin flavanol bileşimi


Besin Flavanol Bileşimi (mg/kg veya mg/L)

Çikolata 460-610
Fasulye 350-550
Kayısı 100-250
Kiraz 50-220
Şeftali 50-140
Böğürtlen 130
Elma 20-120
Yeşil çay 100-800
Siyah çay 60-500

Yapılan bir çalışmada kakao tozunun antioksidan kapasitesinin yaban mersini, kızılcık, nardan daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Aynı çalışmada bitter çikolata ve nar suyunun antioksidan kapasiteleri benzer iken, diğer test besinlerinden daha yüksek olduğu bulunmuştur.



Kakao yağı %33 oranında tekli doymamış yağ asiti (oleik asit), %33 oranında stearik asit içerir. Bitkisel kaynaklı stearik asit HDL, LDL ve total kolesterol üzerinde değişikliğe yol açmaz. Kakao yağı LDL oksidasyonunu baskılayarak LDL’yi düşürür, HDL kolesterolü ise yükseltir. Yüksek yağ içeriğine rağmen kakao yağı kan yağ profilini olumlu yönde etkilemektedir. Fakat çikolata ürünlerinde yer alan şeker, süt, palmiye yağı gibi yağlar ve diğer ürünlerin kan lipiti üzerine etkisi göz ardı edilmemelidir.


Klasik çikolata üretimi sırasında taze kakao çekirdeklerinin flavanol konsantrasyonu önemli düzeyde azalmaktadır. Kakaonun yumuşaması için uygulanan alkalizasyon polifenol harabiyetine neden olmaktadır. Kakaonun alkalizasyon derecesi artıkça antioksidan özelliği azalmaktadır. Özellikle gıda kavurma ve fermantasyon işlevleri gibi gıda işleme yöntemleri gıdanın son flavanol içeriğini olumsuz etkilemektedir. Kakao tozu ve bitter çikolataya göre sütlü çikolatanın flavanol içeriği daha düşüktür.



Kan basıncı ve kan yağları üzerine olası yararlı etkileri ile sağlıklı, pre-hipertansif ve hipertansif bireylere önerilebilir. Olası yararlarından etkin yararlanabilmek için flavanol içeren kakaolu besinlerin yağ oranı ve şeker içeriği düşük, düşük kalorili en az % 70 kakao yağı içeren kakaolu ürünler tüketilmelidir.



Bilim Dünyasında “KAKAO”


Son zamanların popüler konusu ‘’bitter çikolata’’nın sağlığa olan yararlı etkisini kakao yağı ve kakao tozundan aldığını biliyor musunuz? Yapılan son çalışmalar…
[/list]Seguimiento Üniversitesi 2 yıl boyunca çikolata tüketimi ve hipertansiyon arasındaki ilişkiyi değerlendirmiş, çalışma sonucunda çikolata tüketimi ile hipertansiyon arasında ilişki bulunamamıştır. Bununla birlikte diğer çalışmalardan farklı olarak araştırma yapılan toplumun kakao ve flavanoldan fakir çikolata tükettiği tespit edilmiştir.[/list]Yapılan bir çalışmada kakao tozunun; yaban mersini, kızılcık ve nardan daha yüksek antioksidan kapasiteye sahip olduğu bulunmuştur. Bitter çikolata ve nar suyunun antioksidan kapasitesi benzer iken test edilen diğer meyvelerden daha fazla olduğu gösterilmiştir.
Doz-yanıt analizi yapılan 4 çalışmada her gün 5 g çikolata tüketimi ile kardiyovasküler hastalık riskini %30 ve inme riskini %10 azaldığı bulunmuştur.[/list]Siyah ve beyaz çikolatanın uzun süreli tüketim etkilerinin karşılaştırıldığı bir çalışmada; 18 hafta boyunca günde 6 gram (30 kkal) bitter çikolata tüketimi vücut ağırlığı, kan lipit düzeyi, kan glikoz düzeyini değiştirmemiş; hem küçük hem de büyük tansiyonda düşüş sağlandığı gözlenmiştir.[/list]6 hafta boyunca 49 sağlıklı kadında yapılan bir çalışmada günde 41 g çikolata ya da 60 g badem tüketimi ile ağırlık kazanımı gözlenmemiştir. Çalışma sonucunda kilo artışının daha yüksek miktarda ya da daha uzun süre çikolata tüketimi sonucu oluşabileceği belirtilmiştir. Diğer yandan ticari çikolata ürünleri yüksek şeker içeriği ile obezite ve diyabet için risk etmeni iken, kakao çikolatanın aksine çekinmeden tavsiye edilebilir.[/list]2 hafta boyunca her gün bitter çikolata ile 100 g flavonoid alımı sonrası 24 saat boyunca kan basıncı ölçülmüş sonucunda; kan basıncı ve insulin direncinin azaldığı gözlenmiştir.[/list]Sağlıklı genç bireylerde yapılan bir çalışmada ilginç olarak yüksek karbonhidratlı sütlü çikolata barı (46 g) tüketimi ile HDL kolesterolün arttığı, kan triglserit düzeyinin azaldığı, LDL kolesterolün etkilenmediği gözlenmiştir.[/list]2 hafta boyunca 100 gram flavonoid içeren çikolata tüketimi ile serum total ve LDL kolesterolünde %12 azalma olmuştur.[/list]Sağlıklı bireylerde 3 haftanın üzerinde günde 75 gram polifenol içeren bitter çikolatatüketimi HDL kolesterolü artırdığı gözlenmiştir.[/list]Hiperkolesterol hastası bireylerde yapılan bir çalışmada flavanolden zengin kakao tüketiminin plazma LDL kolesterolü ve LDL oksidasyonunu düşürdüğü, HDL serum kolesterolü artırdığı gözlenmiştir.

Kardiyovasküler hastalıklar üzerine çikolata ve ürünlerinin pozitif etkilerine rağmen, kontrollü kullanılmalıdır. Ticari çikolata türlerinin yüksek kalori içermesi (500 kkal/100 g) ağırlık kazanımı, hipertansiyon, dislipidemi ve diyabet için bir risk faktörü olabilir. Bitter çikolata tercih edilirken en az %70 kakao yağı içermesine dikkat edilmeli ve mutlaka porsiyon kontrollü tüketilmelidir. Bunun aksine pozitif etkileri nedeniyle kakao yağı/tozu rahatlıkla kullanılabilir.


Dyt. Eda AĞILLI
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Tanrılar İçeceği: “kakao”" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Eda AĞILLI'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Eda AĞILLI'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Eda AĞILLI Fotoğraf
Dyt.Eda AĞILLI
Ankara
Diyetisyen
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi22 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dyt.Eda AĞILLI'nın Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Tanrılar İçeceği: “kakao”' başlığıyla benzeşen toplam 4 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


11:40
Top