2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Anne ve Babaların Çocuklarına Sergiledikleri Tutumlar
MAKALE #1160 © Yazan Psk.Ferihan YANCI | Yayın Haziran 2008 | 5,299 Okuyucu
Çocuk keskin bir gözlemcidir. Anne baba ilişkilerini, kardeşleri ile olan ilişkilerini tüm yönleri ile gözden geçirir. Bunlardan sonuçlar çıkarır ve duruma ilişkin tepkilerde bulunur. Bu nedenle eşler arasındaki uyumlu sıcak ilişkiler çocuk üzerinde çok etkilidir. Gergin ve sürtüşmeli ilişkiler çocuğun sağlıklı bir kişilik geliştirmesini engeller. Eşler arasındaki geçim ya da geçimsizliğin çocuğa yansıması oldukça etkilidir. Evdeki ilişkilerdeki düzensizlik, eşler arasındaki kavga ya da tartışmaların aşırı durumu çocuğu zedeler. Bu nedenle mümkün olduğunca evdeki tartışmaların çocuğa yansıtılmaması ya da ebeveynler önce kendi aralarında konuyu tartıştıktan sonra eğer gerekliyse çocuğa açıklama yapması yerinde olacaktır. Çünkü unutulmamalıdır ki aile içindeki olumsuz yaşantılar çocukta olumsuz kişilik oluşumuna ya da olumsuz davranışlara neden olacaktır. Özellikle çocukların kişilik gelişiminde önemli bir nokta da anne baba tutumlarıdır. Bakalım sizin sergilediğiniz tutum hangisi?

1.Baskıcı ve kabul edici tutum:

Bu ebeveynler çocuğu sevmektedirler fakat, sevgilerini çocuk istendiği şekilde davrandıkça göstermektedirler. Yani sevgilerini pekiştireç gibi kullanarak koşullu kabul yaparlar ve istenilen davranış yapıldıkça sevgi gösterirler. Bu tarz tutum sergileyen anne babalar, katı, baskıcı ve otoriterdirler. Çocuğun bütün davranışları sıkı bir kontrol altındadır ve her türlü davranışına müdahale edilip eleştirilebilir. Çocuk kendi istekleri ve aile kuraları arasında sıkışıp kalabilir. Bu ailelerin verdiği eğitimde ceza ön plandadır. Bazen ceza suçla (!) orantılı bile olmayabilir. Aile çocuğa iyi bir ders vermek adına oldukça örseleyici cezalar verebilir. Birçok durumda çocuğun en doğal hakkı olan şeyler ödülmüş gibi sunulabilir. Çocuktan yaşının üstünde bir bilinç ve olgunluk beklenir. Çocuğun yeteneklerinin ve kapasitesinin üstünde bir başarı beklenir. Bu durumda çocuk ailesinin sevgisini kazanabilmek için aşırı hırs ve efor gösterir ancak ufak bir başarısızlıkta kendine güvende azalma görülür. Bu durumda ise aşağılık duyguları ve başarısızlık korkuları oluşur. Bu çocuklar ailelerinden korktukları için yalana başvurabilirler.

Ayrıca bu ebeveynler, çocuğun sosyal çevresinde müdahalelerde bulunurlar. Çocuğun seçme hakkı genlikle yoktur. Görüşeceği arkadaşlar, gideceği kurslar, ileride olacağı meslek zaten önceden anne ve baba tarafından belirlenmiştir.

Bu tür çocuklarda;
İçe dönüklük, edilgenlik (pasiflik)
Çekingenlik
Bastırma mekanizması
Aşağılık duygusuna yatkınlık ( benlik saygısında düşüklük)
Teslimiyetçilik
Ağlama davranışı
Telkine yatkınlık
Korkular
Uyumsuzluk
Anne ve babaya aşırı bağımlılık
Sık gözlemlenir.

2. Baskıcı ve reddedici tutum:

Bu tarz tutum sergileyen ailelerde çocuğa sevgi gösterilmez, bazen ebeveynler düşmanca bir tutum içine bile girebilirler. Çocuğa genel olarak soğuk davranılır, yaptığı bir çok şey beğenilmez ya da eleştirilir. Çocuğun eksik ve yanlış davranışları araştırılabilir, çoğunlukla kötü yönleri ön plana alınarak değerlendirme yapılır. Bir çok olumsuz sonuçtan o sorumlu olabilir ve günah keçisi gibi davranılabilir.

Bu tarz tutum sergileyen ebeveynlerin bulunduğu ev sıcak, sosyal ve güven verici atmosferden yoksundur. Aile içi ilişkiler çatışma ve gerilim üzerine kuruludur. Anne ve baba çocuğu yeterli düzeyde sevmemekte, diktatörce bir tavır sergilemektedir.
Ebeveynlerin bu tutumu sergilemelerinin pek çok nedeni olabilir. Evlilik dışı çocuksa, yada istenmeyen gebelikse yada hazırlıksız hamilelik sonucu dünyada gelmişse, engelli ise anne ve baba hayal kırıklığı yaşayarak suçluluk duygusu yaşayabilir ve sorumlu olarak çocuğu seçebilir. Örnğin anne bebeğe karşı aşırı ilgili ve düşkünse ve baba ihmal edildiğini düşünüyorsa çocuğu kendine rakip olarak görüp böyle bir tutum sergileyebilir.
Sonucunda; bu çocuklar, agresif, saldırgan, yardım ve merhamet duygularından yoksun olabilirler. Hayvanlara yada kendilerinden küçük veya zayıf kişilere karşı düşmanca duygular besleyen kişiler haline dönüşebilirler. Anne ve babaları tarafında şiddete maruz kalmamak için aşırı uysal ve edilgen bir kişilik profili çizerek yalan söylemeye yatkın olabilirler. Çete başı olma, yasa dışı işlere bulaşma riskleri vardır. İntihara yatkınlık gözlemlenebilir. Bastırılmış duygularını ifade edememekten kaynaklanan kendine zarar verme eğilimi gözlenebilir.

3. İhmalkar ve Gevşek tutum:

Bu tür anne ve babalar çocuklarına karşı ilgisiz ve ihmalcidirler. Gevşek ve tutarsız disiplin uygularlar. Çocuklarını kendi hallerinde bırakırlar. Onlar için çocuğun varlığı ve yokluğu belli değildir. Bu tarz tutum sergileyen anne ve babalar hoşgörü ile boş vermeyi birbirine karıştırmaktadırlar. Çocuğun kendisini rahatsız hissedeceği kadar ilgisiz ve kayıtsız kalabilirler. İhmalkar ebeveyn zorunlu zamanlarda çocuk ile yüzeysel bir ilişki içerisindedir. Bu tarz tutumu yüksek sosyo-ekonomik düzeye sahip aileler sergileyebilmektedir. Onlara göre zaten çocuğun her türlü ihtiyacı maddi olarak karşılanıyordur. (eski Türk filmlerinde annenin arkadaşları ile konken oynadığı çocuğun ise kolejden geldiği ve kimsenin bu durumun farkına bile varmadığı, bir sonraki sahnede çocuğun odasında uyuşturucu aldığı kareleri hepimiz hatırlarız). Bazı düşük sosyo-ekonomik düzey ailelerde de şöyle bir yanlış inanç olabilmektedir: çocuğu fazla seversen çocuk şımarır, otorite ve ebeveyn saygısı kalmaz. Bu gibi yanlış inançlardan dolayı aileler çocuklarını sevgiden yoksun bırakabilmektedirler.

Bu çocuklarda;
• Dikkat çekmek için suça yönelik ya da saldırgan davranışlar sergileme
• Otoriteye karşı gelme
• Ebeveynlere karşı kin duyma ve kızgınlık
Gözlemlenebilir.

4. Tabii ve kabul edici tutum:

Bu tarz tutum sergileyen ebeveynler, çocuklarının olur olmaz her türlü isteklerini kabul ederler. El bebek gül bebek büyütürler. Çocuklarının kusurlarını görmezden gelirler. Başarılarını sürekli överler. Kısacası çocuklarını şımartırlar. Ailenin aşırı koruma ve kollaması, gereğinden fazla kontrol ve özen anlamına gelir. Bunun neticesinde çocuk diğer kişilere aşırı bağımlı ve güvensiz yetişir. Anne ve baba çocuk için sebepsiz yere aşırı kaygı içindedir. Anne ve baba çocuğa yaptırmak istedikleri bir şey için sevgi ve şefkat duygularını çok yoğun sergileyerek duygu sömürüsü yapabilir. Bu gibi tutumların altında; anne ya da babanın kendi egolarını tatmini yatabilmektedir. Çocuğu kendilerine o kadar bağımlı bir hale getirirler ki, böylece kendilerini çok değerli ve eşi bulunmaz bir ebeveyn gibi hissedebilirler. Çünkü çocuk bu yoğun ilgi ve sevgiden dolayı kendi kendine bir karar almaktan çekinir ve ebeveynlerini üzeceğini düşünür, her konuda onların fikrine danışır.

Bu çocuklarda ise;
• Aile aşırı bağımlılık ve sonucunda akran gruplarında dışlanma (ana kuzusu gibi nitelemeler vs)
• Beceriksiz ve çekingen bir profil oluşturma
• Atılganlıktan yoksunluk
• Zayıf sosyal uyum
• Sinirlilik
• Uykusuzluk
• Duygusal açıdan gelişememe sonucu bebeksi davranışlar
• Paylaşmaktan kaçınma

5.Kabul edici- Güven verici Demokratik tutum:

Çocuklara şartsız/koşulsuz sevgi gösterilmelidir. Onların kişiliklerine ve bağımsızlıklarına saygı göstermek gerekir. Normal başarı beklemek sureti ile çocukları kabul etmek gerekir. Demokratik anne ve babalar çocukları ile dürüst ilişki içindedir. Onlara sorumluluk verirler. Şefkatli ve tutarlı bir disiplin anlayışları vardır. Bu durumda çocukların kendilerine güveni artar ve daha gerçekçi olurlar. Burada disiplindeki amaç çocuğa davranışlarının düzenlenmesini sağlayarak kendi kendisini yönetme yeteneğini kazandırmak olmalıdır. Bir başka değişle çocuk doğru olanla olmayanı ayırdetmesini öğrenmelidir. Çocuk eğitiminde hiçbir zaman ceza korku aracı olarak kullanılmamalıdır. Etkili ceza yöntemleri uygulanabilir. Ödülle dengeli olmalıdır. Anne baba çocuk arasında güven, anlayış olmalıdır. "Temelinde sevgi olan hiçbir eğitim başarısızlığa uğramaz."
Anne babanın tutarsız davranışlar sergilemesi çocuğun kişiliğinin yanlış gelişmesine neden olur. Tutarsız anne baba tutumları derken anne ve babanın çocukla ilgili farklı farklı kararlar alması, bugün bir konuyla ilgili bir karar alıp yarın o kararını değiştirmesini ve söyledikleri ile yaptıklarının tutmaması kastediliyor . Çocuk anne babanın davranışlarını model alır. Çocuk gözlemcidir; önce izler, sonra davranır. Anlatılanları değil yaşadıklarını öğrenir. Çocuğun gelişen ruhunu iyi etkilemek anne babanın elindedir, anne baba bir heykeltıraş gibi çocuğun kişiliği oluşturur. Ortaya çıkacak eserin iyi mi, kötü mü olacağını anne babanın tutumları belirler.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler  
► Karne Zamanı ve Anne Babaların Tepkileri Psk.Selin ALKIŞ AYTEN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Anne ve Babaların Çocuklarına Sergiledikleri Tutumlar' başlığıyla benzeşen toplam 11 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
 
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


23:28
Top