Yaşlıların Korkulu Rüyası; Kalça Kırığı.
Eskiden yaşlı hastalarda kalça kırığı olduğunda ameliyattan ziyade alçı ile kırık tedavisi yapılırdı. Bu yüzden de yaşlı hastalar yatalak olur, daha sonra hastada vücut dengesi iyice kötüleşir, kaslarda ve kemiklerde erime ilerler, yatak yaraları açılır ve en sonunda zature gibi bir enfeksiyonla hasta kaybedilirdi. Günümüz tıbbının geldiği son noktada ise bu hastalar kalça protezleri, kalça çivisi veya kayan kalça vidası gibi materyallerle ameliyat edilip , hasta ameliyattan 1 sonraki gün yürüyebilmektedir. Böylece hasta günlük hayatına devam etmekte ve vücuttaki kemik erimesi engellenmiş olmaktadır. Kalça kırıklı hastalara çoğu kez ameliyat önerilir. Ancak genelde bu ameliyatın riskleri diğer ameliyatlara göre daha fazladır. Çünkü genellikle hastalar yaşlı ve eşlik eden birçok hastalıkları vardır. Özellikle çimento kullanılan ameliyatlarda çimentolama sırasında pıhtı atması ve ani tansiyon düşüşüne yol açarak hayati risk arz eder. Tüm bunlara rağmen, hastalar bu riskleri alıp ameliyat olmalılar, aksi halde günden güne kaybedileceklerdir. Ameliyat öncesinde hastalar kontrolden geçip başka hastalıkları varsa, onlarla ilgili gerekli önlemler alınır. Çoğu kez hastalar için genel anestezi tercih edilmezken genel olarak ameliyat belden aşağısı uyuşturularak yapılmaktadır.
Ameliyatın Riskleri
Kalça kırıklı bir hastanın önünde iki yol vardır. Ameliyatın ölüm riski az da olsa vardır ve hastanın eşlik eden diğer hastalıkları bu riski belirlemede önemlidir. Ancak ameliyat olmayan hastalar yatalak hale gelebilir, daha sonra hastada vücut dengesi iyice kötüleşerek kemiklerde erime ilerleyebilir, yatak yaraları açılabilir ve zature gibi enfeksiyonlar gelişebilir. Bu ek risklerden dolayı da ameliyat olmayan hastaların bir yıl içerisinde ölüm riski %65-70’lere kadar yükselmektedir.
Protez
Kalça kırıklarında, genellikle kısmi (parsiyel) kalça protezi kullanılır. Kısmi kalça protezi uygulamasının tam kalça protezi uygulamasından farkı kalça ekleminin asetabulum adı verilen yuvasına protez konulmamasıdır. Bu kısmi protez uygulaması esnasında protez bazen uyluk kemiği kemik iliği alanı (medullası) çok geniş olup protez çapı küçük kaldığı zaman protezin kemiğe tutunması için metil metakrilattan oluşan özel kemik çimentosu kullanılarak protez yerleştirilir.Kemik çimentosu uygulamasını zorunlu olmadıkça kullanmayı kişisel olarak ameliyatlarımda genellikle tercih etmiyorum.Çünkü kemik çimento uygulaması esnasında vücut içi pıhtı atma riski ciddi derecede artmakta ve ameliyat esnasında ani tansiyon düşüklüğüne yol açarak hayati riske yol açmaktadır.
Kalça Çivisi ve Kayan Kalça Vidası
Kalça kırıklarının tedavisi konusunda son yıllarda yapılan çalışmalar bize kalça çivisi ve kayan vida uygulamalarının kısmi protez uygulamasına göre daha avantajlı olduğunu gösterdi. Kalça çivisi ve kayan kalça vidalarının avantajları:
1-Daha az kan kaybı
2-Daha az enfeksiyon riski
3-Deneyimli ellerde daha kısa ameliyat süresi
4-Ameliyata bağlı olarak gelişen vücut travmasının daha az olması
5-Ameliyat sonrası dönemde mortalite (ölüm) oranlarının daha düşük olması
Bu avantajlarından dolayı da bende günlük pratikte genellikle uygun olan tüm kalça kırıklarında ilk tercih olarak hastanın kendi kemiğini koruyan ve hastaya ameliyata bağlı daha az hasar veren kalça çivisi veya kayan kalça vidasını kullanmaktayım.
Ameliyat Sonrası
Hastalar genellikle ameliyattan bir gün sonra yürüyebilmektedir. Ameliyat sonrası uyluk,baldır kaslarına yönelik egzersiz programları çok önemlidir. Verilen uyluk ve baldır egzersizlerinin ve ameliyattan sonra ilk gün hemen ayağa kaldırmanın asıl amacı pıhtı oluşma riskini önlemek ve azaltmaktır. Hastanın ameliyat yara yeri ve genel hastalık durumuna göre birkaç gün içinde taburcu olur. Ameliyattan 13-15 gün arası dikişler alınır. Kalça protezinin çıkmaması için hastanın yapmaması gereken bazı hareketler vardır; çömelmek, bacak bacak üstüne atmak, ayağı dışa döndürmek. Bunları engellemek için hastaya ve hasta yakınlarına detaylıca kalça protezinin çıkma riskini artıran hareketler ve alınması gereken önlemler detaylıca anlatılır. Pıhtı atmasını önlemek için de varis çorabı ,aspirin veya pıhtı önleyici enjeksiyonlar yapılmaktadır. Enfeksiyonu önlemek için de ameliyattan sonraki ilk 48 saat hastanede yatarken damar içi antibiyoterapisi yapılırken taburcu olurken tedavinin 1 haftaya tamamlanması için antibiyotik verilmektedir.
Sıkça sorulan sorular
1-Kalça kırığı gelişmeden alınabilecek koruyucu tedbirler varmıdır?
Tabi ki vardır. Ve asıl olarak önemli olanda kalça kırığı oluşmadan onu önleyecek tedbirleri almaktır.Bu tedbirleri kısaca şöyle sıralayabiliriz;
*Banyo ve tuvaletlerde kaymayan terlikler kullanılmalı
*Banyo ve tuvaletlerde zemin kaygan olmayan bir malzeme ile kaplanmalı
*Küvet,klozet ve duş kenarlarına destek amacıyla kullanılabilecek tutamaklar yaptırılmalı
*Ev içinde ortada takılıp düşmeye yol açabilecek bir cisim veya eşya olmamalı
*Zeminlerde kolayca kayabilen halı,kilim ve yolluk kullanılmamalı
*Halı ve kilimler altına halı kaydırmaz malzemeler yerleştirilmeli
*Yaşlının ayağının takılabileceği halı,kilim ve döşemeler sabitlenmeli ve uzatma kabloları kullanılmamalı
*Evde çocukların yere attığı ortada bıraktığı bilye,paten ve tekerlekli oyuncaklar açısından dikkatli olunmalı
*Yaşlıların sıkca kullandığı malzemelerin kolay ulaşılabilir yerlerde olmasına özen gösterilmeli
*Evde koridor,banyo,tuvalet ve merdivenler iyi bir şekilde aydınlatılmalı
*Apartman girişlerinde merdiven yerine zeminin kaymasını önleyen malzemelerle kaplanmış çevresi güvenli bir şekilde korkuluklarla çevrelenmiş rampalar tercih edilmeli
2-Kalça protezi çıkığı nasıl oluşur ve belirtileri nelerdir?
Kalça protezi çıkığı, genellikle hastaya ameliyat sonrasında yapmamasını özellikle belirttiğimiz hareketleri denemesi veya farkında olmadan yapması sonrasında oluşur.Bu istenmeyen hareketler; çömelme, bacak bacak üzerine atma,alaturka tuvalet kullanma,uyurken her iki bacağın arasına yastık koymaması gibi hareketlerdir.Kalça çıkığı geliştiği anda hasta ani bir ses duyar ve kalça protezinin çıktığını kendi de hisseder.Bu ses sonrası protezli kalçada çok şiddetli ağrıdan dolayı kalça eklemini hareket ettirememesi, o taraf ayağının dışa dönük ve daha kısa hale gelmesi kalça protezinin çıkmış olduğunun göstergesidir.
3-Kalça protezi çıkığı sonrası ayak felci gelişebilir mi?
Evet.Kalça protezi çıkığı genellikle kalça ekleminin arkasına doğru çıkmaktadır.Kalça protezi arkaya doğru çıkarken eğer bu bölgede bulunan siyatik sinire baskı veya travma sonrası bir hasar verirse siyatik sinir felcine yol açabilir.
4-Kalça çivisi ve kayan vida uyguladığınız hastalarda kalça çıkığı riski var mı?
Kalça protezi ameliyatı esnasında kalça eklemini eklem kapsülünü açarak kırık olan kalça kemik parçası çıkartılarak protez yerleştiriliyor.Kalça eklem kapsülünü keserek zarar verdiğimiz için çıkık riski oluyor.Ancak kalça çivisi ve kayan kalça vidası uyguladığımız hastalarda kalça oynak eklemini hiç açmıyoruz ve zarar vermiyoruz ayrıca hastanın kendi kemiğini de koruyoruz.Bu yüzden de kayan vida ve kalça çivisi uygulamalarının kalça çıkığı riski yoktur.
Ameliyatın Riskleri
Kalça kırıklı bir hastanın önünde iki yol vardır. Ameliyatın ölüm riski az da olsa vardır ve hastanın eşlik eden diğer hastalıkları bu riski belirlemede önemlidir. Ancak ameliyat olmayan hastalar yatalak hale gelebilir, daha sonra hastada vücut dengesi iyice kötüleşerek kemiklerde erime ilerleyebilir, yatak yaraları açılabilir ve zature gibi enfeksiyonlar gelişebilir. Bu ek risklerden dolayı da ameliyat olmayan hastaların bir yıl içerisinde ölüm riski %65-70’lere kadar yükselmektedir.
Protez
Kalça kırıklarında, genellikle kısmi (parsiyel) kalça protezi kullanılır. Kısmi kalça protezi uygulamasının tam kalça protezi uygulamasından farkı kalça ekleminin asetabulum adı verilen yuvasına protez konulmamasıdır. Bu kısmi protez uygulaması esnasında protez bazen uyluk kemiği kemik iliği alanı (medullası) çok geniş olup protez çapı küçük kaldığı zaman protezin kemiğe tutunması için metil metakrilattan oluşan özel kemik çimentosu kullanılarak protez yerleştirilir.Kemik çimentosu uygulamasını zorunlu olmadıkça kullanmayı kişisel olarak ameliyatlarımda genellikle tercih etmiyorum.Çünkü kemik çimento uygulaması esnasında vücut içi pıhtı atma riski ciddi derecede artmakta ve ameliyat esnasında ani tansiyon düşüklüğüne yol açarak hayati riske yol açmaktadır.
Kalça Çivisi ve Kayan Kalça Vidası
Kalça kırıklarının tedavisi konusunda son yıllarda yapılan çalışmalar bize kalça çivisi ve kayan vida uygulamalarının kısmi protez uygulamasına göre daha avantajlı olduğunu gösterdi. Kalça çivisi ve kayan kalça vidalarının avantajları:
1-Daha az kan kaybı
2-Daha az enfeksiyon riski
3-Deneyimli ellerde daha kısa ameliyat süresi
4-Ameliyata bağlı olarak gelişen vücut travmasının daha az olması
5-Ameliyat sonrası dönemde mortalite (ölüm) oranlarının daha düşük olması
Bu avantajlarından dolayı da bende günlük pratikte genellikle uygun olan tüm kalça kırıklarında ilk tercih olarak hastanın kendi kemiğini koruyan ve hastaya ameliyata bağlı daha az hasar veren kalça çivisi veya kayan kalça vidasını kullanmaktayım.
Ameliyat Sonrası
Hastalar genellikle ameliyattan bir gün sonra yürüyebilmektedir. Ameliyat sonrası uyluk,baldır kaslarına yönelik egzersiz programları çok önemlidir. Verilen uyluk ve baldır egzersizlerinin ve ameliyattan sonra ilk gün hemen ayağa kaldırmanın asıl amacı pıhtı oluşma riskini önlemek ve azaltmaktır. Hastanın ameliyat yara yeri ve genel hastalık durumuna göre birkaç gün içinde taburcu olur. Ameliyattan 13-15 gün arası dikişler alınır. Kalça protezinin çıkmaması için hastanın yapmaması gereken bazı hareketler vardır; çömelmek, bacak bacak üstüne atmak, ayağı dışa döndürmek. Bunları engellemek için hastaya ve hasta yakınlarına detaylıca kalça protezinin çıkma riskini artıran hareketler ve alınması gereken önlemler detaylıca anlatılır. Pıhtı atmasını önlemek için de varis çorabı ,aspirin veya pıhtı önleyici enjeksiyonlar yapılmaktadır. Enfeksiyonu önlemek için de ameliyattan sonraki ilk 48 saat hastanede yatarken damar içi antibiyoterapisi yapılırken taburcu olurken tedavinin 1 haftaya tamamlanması için antibiyotik verilmektedir.
Sıkça sorulan sorular
1-Kalça kırığı gelişmeden alınabilecek koruyucu tedbirler varmıdır?
Tabi ki vardır. Ve asıl olarak önemli olanda kalça kırığı oluşmadan onu önleyecek tedbirleri almaktır.Bu tedbirleri kısaca şöyle sıralayabiliriz;
*Banyo ve tuvaletlerde kaymayan terlikler kullanılmalı
*Banyo ve tuvaletlerde zemin kaygan olmayan bir malzeme ile kaplanmalı
*Küvet,klozet ve duş kenarlarına destek amacıyla kullanılabilecek tutamaklar yaptırılmalı
*Ev içinde ortada takılıp düşmeye yol açabilecek bir cisim veya eşya olmamalı
*Zeminlerde kolayca kayabilen halı,kilim ve yolluk kullanılmamalı
*Halı ve kilimler altına halı kaydırmaz malzemeler yerleştirilmeli
*Yaşlının ayağının takılabileceği halı,kilim ve döşemeler sabitlenmeli ve uzatma kabloları kullanılmamalı
*Evde çocukların yere attığı ortada bıraktığı bilye,paten ve tekerlekli oyuncaklar açısından dikkatli olunmalı
*Yaşlıların sıkca kullandığı malzemelerin kolay ulaşılabilir yerlerde olmasına özen gösterilmeli
*Evde koridor,banyo,tuvalet ve merdivenler iyi bir şekilde aydınlatılmalı
*Apartman girişlerinde merdiven yerine zeminin kaymasını önleyen malzemelerle kaplanmış çevresi güvenli bir şekilde korkuluklarla çevrelenmiş rampalar tercih edilmeli
2-Kalça protezi çıkığı nasıl oluşur ve belirtileri nelerdir?
Kalça protezi çıkığı, genellikle hastaya ameliyat sonrasında yapmamasını özellikle belirttiğimiz hareketleri denemesi veya farkında olmadan yapması sonrasında oluşur.Bu istenmeyen hareketler; çömelme, bacak bacak üzerine atma,alaturka tuvalet kullanma,uyurken her iki bacağın arasına yastık koymaması gibi hareketlerdir.Kalça çıkığı geliştiği anda hasta ani bir ses duyar ve kalça protezinin çıktığını kendi de hisseder.Bu ses sonrası protezli kalçada çok şiddetli ağrıdan dolayı kalça eklemini hareket ettirememesi, o taraf ayağının dışa dönük ve daha kısa hale gelmesi kalça protezinin çıkmış olduğunun göstergesidir.
3-Kalça protezi çıkığı sonrası ayak felci gelişebilir mi?
Evet.Kalça protezi çıkığı genellikle kalça ekleminin arkasına doğru çıkmaktadır.Kalça protezi arkaya doğru çıkarken eğer bu bölgede bulunan siyatik sinire baskı veya travma sonrası bir hasar verirse siyatik sinir felcine yol açabilir.
4-Kalça çivisi ve kayan vida uyguladığınız hastalarda kalça çıkığı riski var mı?
Kalça protezi ameliyatı esnasında kalça eklemini eklem kapsülünü açarak kırık olan kalça kemik parçası çıkartılarak protez yerleştiriliyor.Kalça eklem kapsülünü keserek zarar verdiğimiz için çıkık riski oluyor.Ancak kalça çivisi ve kayan kalça vidası uyguladığımız hastalarda kalça oynak eklemini hiç açmıyoruz ve zarar vermiyoruz ayrıca hastanın kendi kemiğini de koruyoruz.Bu yüzden de kayan vida ve kalça çivisi uygulamalarının kalça çıkığı riski yoktur.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Yaşlıların Korkulu Rüyası; Kalça Kırığı." başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Şemmi KOYUNCU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Şemmi KOYUNCU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
7 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
kalça kırığı, yaşlılarda kalça kırığı, kayan kalça çivisi, kalça çivisi, kalça protezi, kalça protez çıkığı
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
