Eğitim Programlarının Yönetimi
EĞİTİM PROGRAMLARININ YÖNETİMİ
Giriş
Eğitim programı, "öğrenene, okulda ve okul dışında planlanmış etkinlikler yoluyla sağlanan öğrenme yaşantıları düzeneği"dir (Demirel, 2006; Akt. Ünal, 2010: 292). Yani eğitim programı denilince; sınıftaki öğretim etkinliklerinin yanı sıra, ders dışı çalışmalar, özel günlerin kutlanması, geziler, kurslar, rehberlik etkinliklerinin tümü akla gelir. Bu etkinliklerin okul ve sınıf seviyelerine göre neler olduğu eğitim programlarıyla belirlenmiş olup sürekli olarak da geliştirilmektedir,
Eğitim programı, önceden belirlenmiş eğitim amaçlarını gerçekleştirmek için hazırlanır. Eğitimin amaçları ortaya konulmadan eğitim programı tasarlanamaz. Planlı eğitimin özelliği, ulaşılacak, gerçekleştirilecek eğitim amaçlarının önceden bilinmesidir. Milli eğitimin amaçları, okulun amaçları, öğretmenin öğretim planına koyacağı eğitim hedefleri bu yüzden önceden hazırlanır.
Devlet, kurduğu eğitim sisteminde yetiştireceği insanlarda görmek istediği davranışları eğitim programına dönüştürerek okullara gönderir. Eğitim programında yer alan eğitsel amaçların dayanağı başta Anayasa olmak üzere eğitim sistemine ilişkin yasalardır. Bu arada yürütme erkini elde eden siyasal parti ya da partiler, hükümet olarak kendi görüşlerini de eğitim programına yansıtmaya çalışırlar. Öğretmenler de kendilerine özgü geliştirdikleri örnek öğrenci davranışlarını öğrencilerinde görmek isterler (Başaran, 2006: 329).
Eğitim programlan yapılırken programı uygulayanların ve programdan doğrudan etkilenecek olanların program yapılmasına katılmaları eğitim programlarının geçerliğini ve yararlığını önemli ölçüde yükseltir.
Bakanlıkça hazırlanıp okullara gönderilen eğitim programlarının, okulun yönetmen ve öğretmenlerince uygulanması İç Hizmet Yönetmeliği'ne göre zorunludur. Bu programların dışına çıkmak ya da programları amacından saptırmak yasaktır. Okul yönetmeni, eğitim programlarının uygulanmasını yakından izlemek ve denetlemekle görevlidir. Ancak, yukarıda yönetici, öğretmen ve ilgili eğitim işgörenleri eğitim programının sınırları içinde, eğitim amaç-larına uygun olarak, eğitimi planlarken yapacakları uygulamaları daha çekici, anlamlı kılabilirler, öğretimi zenginleştirebilirler. Bu yüzden okulun eğitim programının yönetimi büyük önem kazanmaktadır (Başaran, 1996: 83).
Okul yöneticisi, eğitim programlarının amaçlarını yorumlayabilmelidir. Eğitim programının amacına ulaşmasındaki başarı, okul yönetmeninin eğitimin amaçlarını doğru yorumlamasına, bu yorumlara göre öğretmenlerin öğretimi etkili planlamasına bağlıdır (Başaran, 1996: 83).
Eğitim programı öğrencilerin gelişim özelliklerine uygun olarak Öğrenim yaşantılarım, öğrenme ortamını, öğrenmenin ölçülmesini kapsar. Eğitim programında öğrenilecek konularla birlikte, ders dışı etkinlikler de bulunur.
Öğretimde, okul yılı, öğretim, yılı, öğretim yarıyılı, öğretim haftası, ders saati gibi kullanılan zaman dilimleri vardır. Okulun yönetmeni öğretim yılı başında eğitim işgörenleri arasında işbölümü yapar. Öğretmenler öğretimlerini önceden yaptıkları eğitim planlarına göre yürütürler (Başaran, 2006: 329).
Eğitim Sistemimizde Uygulanan Eğitim Programlarının Özellikleri
Türk eğitim sisteminde program geliştirme çalışmaları, okullar ya da yerel bazda değil, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından yapılmaktadır. Yani ülkemizde okullara ayrı ayrı programlar geliştirme ve uygulama olanağı verilmemiştir. Bu durumun sonucu olarak okullardaki yönetici ve öğretmenlerden, program geliştirme sürecine değil, program uygulamaları ve değerlendirme sürecine katkı beklenmektedir.
MEB, 2005-2006 Öğretim yılından itibaren ilköğretimden başlayarak eğitim programlarını yenilemeye başlamıştır. Bu yenileme süreci, ilköğretim okullarında tamamlanmış, ortaöğretim kurumlarında hâlâ devam etmektedir. Bu yenilenen programlar, son şeklini almış değildir. Program geliştirme sürecinin doğası gereği, uygulamalar izlenerek programlar geliştirilmeye devam edilecektir.
Programların en önemli Özelliği, öğrenmede davranışçı program yaklaşımından çok bilişsel ve yapılandırmacı Öğrenme yaklaşımlarını esas almasıdır. Yapılandırmacılık, öğretimle ilgili bir kuram değil; bilgiyi temelden kurmaya dayanan bilgi ve öğrenme ile ilgili bir kuramdır. Ya-pılandırmacılıkta bilginin aktarımı, yeniden yapılandırılması söz konusu olup, bilgiyi yeni bir duruma çevirebilme ve uygulama Önemlidir (Demirel, 2006; Akt. Ünal, 2010: 293). Bunun dışında, MEB tarafından açıklanan özelliklerine bakıldığında yeni programların dikkat çekici özellikleri İlköğretim 1-5. Sınıf Programlan Tanıtım Kitapçığı ve MEB Müfredat Geliştirme Süreci kitapçığına göre şunlardır (Ünal, 2010: 294-295):
Konuların farklı sınıflarda, dalıa üst düzey hedefler göz önüne alınarak öğretilmesi(sarmallık ilkesi) esas alınmıştır. Sarmal programlama yaklaşımında, öğrenilmiş olan konular gerektikçe, kapsamı genişletilerek tekrar edilir. Konular arasında kendi içinde bir ardışıklık söz konusudur (Demirel,2006).
Birinci sınıftan başlayarak, "bitişik eğik yazı" kullanma zorunluluğu getirilmiştir.
Tüm dersler için sekiz ortak beceri saptanmıştır. Bunlar: eleştirel düşünme becerisi, yaratıcı düşünme becerisi, iletişim becerisi, araştırma-sorgulama becerisi, problem çözme becerisi, bilgi teknolojilerini kullanma becerisi, girişimcilik becerisi, Türkçeyi doğru, etkili ve güzel kullanma becerisidir. Bu becerilere tüm derslerde yer verilmesinin nedeni, bu becerilerin bilgi vermeyle kazandırılamayacağı, tüm eğitim ve öğretim etkinliklerinde kullanılmasıyla kazandırılabileceği düşüncesidir.
Dersler sınıf seviyelerine göre kavram analizlerine tabi tutulduğu gibi, dersler arası karşılaştırmalar yapılmış ve tüm dersler birbirleriyle ilişkilendirilmiştir. Bu amaçla sağlık kültürü, girişimcilik, insan haklan ve vatandaşlık, kariyer bilinci geliştirme, özel eğitim, rehberlik ve psikolojik danışma, spor kültürü ve olimpik eğitim, afetten korunma ve güvenli yaşam olmak üzere ara disiplinler oluşturulmuştur. Her dersin öğretmeni, programında yer alan ara disiplin kazanımlarını kendi dersinde işleyeceği tema ve metinlerle ilişkilendirmek zorundadır.
Davranış ifadesi yerine bilgi, beceri, anlayış ve tutumları içerecek şekilde "kazanımlar" ifadesi kullanılmıştır. Kazanım, planlanmış yaşantılar sayesinde öğrencilerde görülmesi beklenen bilgi, beceri, tutum ve değer ifadeleridir.
Programlar, etkinliklerle zenginleştirilerek daha çok öğrenci merkezli hale getirilmiş, zamanın büyük bir bölümü, öğrencilerin kendi girişimleriyle gerçekleştirecekleri ve öğretmenlerin öğrencilere doğrudan bilgi aktarmak yerine sadece yol göstereceği etkinliklere ayrılmıştır. Programlarda Öğretmenlerin bu çalışmaları nasıl yapacakları konusunda öğretmenlere öneriler yapılmış, örnek etkinlikler verilmiştir.
Çeşitli sembollerden de yararlanılarak programa açıklamalar kısmı yerleştirilmiştir. Bu semboller şunlardır:
&-Sınıf-Okul İçi Etkinlik: Bu sembol, ilgili etkinliklerin sınıf içinde yapılacağını gösterir.
[i]-Uyarı: Bu sembol, ilgili ünitede^doğrudan verilecek beceri ve değer ifadelerini, işlenecek konuların sınırlarını, kullanılması önerilen araç-gereç ve dikkat edilmesi gereken noktalan gösterir.
O-Ders İçi İlişkilendirme: Bu sembol, ilgili üniteyle ilişkilendirilebilecek diğer spor etkinlikleri dersinin ünitelerinin adını, ilgili kazanımlarını ve konularını gösterir.
O -Diğer Derslerle İlişkilendirme: Bu sembol, ilgili üniteyle işbirliği yapılabilecek diğer derslerin adını gösterir.
& -Ara Disiplinlerle İlişkilendirme: Bu sembol, sağlık kültürü, girişimcilik, vatandaşlık, kariyer bilinci geliştirme, özel eğitim, rehberlik ve psikolojik danışma, spor kültürü ve olimpik eğitim, afetten korunma ve güvenli yaşam ara disiplin alanları ile ilişkili kazanımları gösterir.
l -Ölçme ve Değerlendirme: Bu sembol, eğitim-Öğretim sürecinde yapılabilecek değerlendirme etkinliklerini göstermektedir. Burada yazılan değerlendirme etkinliği bir öneridir.
Ölçme ve değerlendirmede yapılandırmacı öğrenme kuramına dayanan alternatif değerlendirme yaklaşımları da dikkate alınmıştır, yani, ölçme ve değerlendirmede sonuçla birlikte süreci de dikkate alan bir anlayış benimsenmiştir. Bu kapsamda sadece ürün değil, öğrencilerin Öğrenme süreçleri de değerlendirilir. Değerlendirme, öğrencilerin ne bilmediklerini değil neyi bildiklerini görmeye ve sahip oldukları becerileri, günlük yaşamda kullanma ve uygulayabilmelerine katkıda bulunan bir araçtır. Programlar, her öğrencinin kendini farklı yansıtabileceği düşüncesiyle değişik değerlendirme araç ve yöntemlerini kullanmayı önermektedir.
Türkçeye duyarlılık, tüm derslerin ana becerisi haline getirilmiştir.
Programlarda yer alan Atatürkçülükle ilgili konular, ilgili olduğu belirli gün ve haftalarda işlenmek üzere ayrıca belirlenmiştir.
Eğitim Programlarının Öngördüğü Yöntem ve Teknikler
Yapılandırmacı eğitim ortamları, bireylerin çevreleriyle daha fazla etkileşimde bulunmalarına, dolayısıyla zengin öğrenme yaşantıları geçirmelerine olanak sağlayacak bir biçimde düzenlenir. Bu tür eğitsel ortamlar sayesinde bireyler, zihinlerinde daha önce yapılandırdıkları bilgilerin doğruluğunu sınama, yanlışlarım düzeltme ve hatta önceki bilgilerinden vazgeçerek yerine yenilerini koyma fırsatı elde ederler. Yapılandırman eğitimin uygulandığı eğitim ortamlarında, genelde öğrencilerin öğrenme sürecinde daha fazla sorumluluk almalarına ve etkin olmalarına olanak sağlayan probleme dayalı öğrenme, işbirliğine dayalı öğrenme, proje tabanlı öğrenme, sorgulamaya dayalı Öğrenme ve Örnek olaylar öğretim uygulamaları olarak kabul edilmektedir (Gültekin vd., 2007, Akt. Ünal 295-296). Öğretmen bu uygulamalarla, bilgi dağıtıcı rolü yerine, öğrencilerinin anlam kurmalarına yardımcı rolünü benimsemeli, onları sorgulamaya teşvik etmelidir.
Okul Müdürlerinin Eğitim Programlarıyla İlgili Görevleri
Her okul yöneticisinin amacı, Milli Eğitim Bakanlığının eğitim politikaları ve amaçları doğrultusunda eğitim kurumlarını yaşatmak ve onu etkili bir biçimde işler durumda tutmaktır. Bunun için okul yöneticilerinin belli yeterliklere sahip olması; görev, yetki ve sorumluluklarını bilmesi gerekir (Gürsel, 2007; Akt. Ünal, 2010, 296). Milli Eğitim Bakanlığının öğretim programları ile ilgili olarak okul müdürlüğüne verdiği görevler şunlardır (MEB, 2004):
> Programlar hakkında yeterli ve doyurucu bilgi sahibi olmak, uygulamada ortaya çıkabilecek olan problemlere çözüm üretmek.
> Programların uygulanması için gerekli olan araç-gereç ve diğer materyalleri temin etmek ve fiziksel ortamları hazırlamak.
> Öğretmenlerin bilgi ve deneyimlerini paylaşabilecekleri ortamlar hazırlamak, aralarında eşgüdüm sağlamak.
> Öğretmenlerin mesleki gelişimlerini sağlayacak kitaplar okumalarına rehberlik etmek, okulda çeşitli seminerler düzenlenmesini sağlamak, öğretmenleri okul içinde ve dışında düzenlenen bu seminerlere katılmaya özendirmek.
> Okul dışı etkinliklerin gerçekleştirilmesinde kolaylık sağlamak.
Okul müdürlerine eğitim programları ile ilgili olarak verilen görevler incelendiğinde, MEB'in okul müdürlerinden gerçekte birer eğitim lideri olarak görev yapmalarını beklediği anlaşılmaktadır.
ÖĞRETİM İLE İLGİLİ HİZMETLER
Bir okulda öğretim hizmetleri ile ilgili olarak aşağıda sıralanan defter ve dosyalar tutulur (Taymaz, 2003:162):
1. Günlük ders defteri-sınıf defteri
2. Yıllık ders dağıtım çizelgesi dosyası
3. Yıllık ders planlan dosyası
4. Sınıf öğrenci listesi dosyası
5. Sınıf ders defteri
6. Genel öğretmenler kurulu tutanak dosyası
7. Şube öğretmenler kurulu tutanak dosyası
8. Zümre öğretmenler kurulu tutanak dosyası
9. Deney, gezi, gözlem raporları dosyası
Okulda öğretim hizmetleri alanında yapılan işler analiz edildiğinde genelde aşağıdaki şekilde sıralanabilir (Taymaz, 2003:162):
A. Yıllık Öğretim planının hazırlanması
B. Öğretmenler kurulu toplantılarının yapılması
C. Ders kitap ve araçlarının sağlanması
D. Kütüphane ile ilgili işlerin yapılması
E. Bilgisayar destekli öğretim yapılması
F. Öğretimin yapılması ve izlenmesi
A. Yıllık Öğretimin Planlanması
Okulda yapılan öğretimin başarı derecesinin saptanması ve sonuçlar hakkında bir karara varılabilmesi için planlanmış olması gerekir. Planlama eldeki ve sağlanabilecek insan ve maddi kaynaklardan yararlanarak okulu amaçlarına ulaştırmak üzere izlenecek politikanın tayin edilmesidir. Yıllık öğretim planı hazırlanırken ilgililerin görüş ve katkılarından yararlanılır (Hesapçıoğlu,1989: 170; Akt. Taymaz: 163).
İlköğretim kurumlan yönetmeliğine göre bir Öğretim yılı, ders yılının başladığı tarihten, sonraki ders yılının başladığı tarihe kadar geçen süreyi kapsar. Bu yönetmeliğe göre, ilköğretim okullarında ders yılı süresinin 180 iş gününden az olmaması esastır (MEB, 2007).
1. Yıllık Çalışma Planının Hazırlanması
Okulda bir öğretim yılında yapılacak etkinliklerin sıra numarası ile tarih, süre ve türlerinin belirlenmesi ve kâğıt üzerine aktarılmasıdır. Her etkinlik için açıklama varsa, yönetmelik hükmünü içerecek şekilde yapılır. Yıllık plan hazırlanırken ulusal bayram ve tatil günleri dikkate alınır (Kanun No:2429).
Bakanlıkça her öğretim yılının takvimi Aralık ayı içinde hazırlanarak yayımlanır. Bu takvim incelenerek okul ile ilgili etkinlikler saptanır. İlköğretim okullarında ders yılı süresi Eylül-Haziran ayları içinde toplam 180 gündür. Başlama ve bitirme tarihleri İl Milli Eğitim Mü-dürlüğü tarafından düzenlenen ve Valilikçe onaylanan yıllık çalışma takviminde gösterilir. Temmuz ve Ağustos ayları yaz tatilidir. Ocak ayının son haftası ile Şubat ayının ilk haftası İçinde on beş gün süre ile yarıyıl tatili yapılır.
Okula kayıt ve kabuller ile dinlenme ve yaz tatilinin başlama ve bitiş tarihleri, her yıl düzenlenen çalışma takviminde belirtilir. Öğretim yılının başlaması, dönem tatili ve ders kesim tarihleri Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenir. Bu tarihler göz önünde bulundurularak hazırlanan çalışma takvimi, il milli eğitim müdürlüklerinin önerisi ve valinin onayı ile yürürlüğe girer. Ders yılı iki döneme ayrılır, iki dönem arasında dinlenme tatili verilir. Dinlenme tatili Ocak veya Şubat aylarında iki hafta süreyle yaz tatili ise ders yılının bitiminden itibaren yapılır. Ders yılı süresi, derslerin başladığı günden kesildiği güne kadar okulun açık bulunduğu günler ile öğrencilerin törenlere katıldıkları resmi tatil günleri sayılarak hesaplanır. Resmi tatil günleri ile her ne sebeple olursa olsun okulun açık bulunmadığı günler göz önünde bulundurulmaz. Normal öğretim yapan okullarda sabah ve öğleden sonrası yarımşar gün, ikili öğretim yapan okullarda bu süreler tam gün sayılır. Ders yılı başında ve sonunda, ilköğretim okulu ile ilgili genel bilgi formu, okul müdürlüğünce doldurularak milli eğitim müdürlüğüne gönderilir (MEB, 2007).
Okulun yıllık çalışma takvimi, öğretim yılının başında öğretmenler kurulu toplantısında görüşülür. Bu takvim, gerekli görülen değişiklik ve düzeltmeler yapılarak geliştirilir. Yıllık çalışma takviminin hazırlanmasına tüm ilgililerin kanlımı sağlanmalıdır. Böyle bir çalışma takviminde bir yıllık çalışmalar aylara göre, gerekli görüldüğünde tarihler de belirtilerek çizel-gede gösterilir. Ayrıca, aylara bağlı olmadan yapılacak iş ya da işlemlerle birlikte öğretim yılı başında ve sonunda yapılması planlanan işlerin de bir listesi çıkarılır (Taymaz, 2003). Yıllık Öğretimin planlanmasına ilişkin olarak; öğrenci sınıf ve şubeleri, okulun öğretim kapasitesi, öğretim yükü ve öğretmenler belirlenerek ders dağıtım programı hazırlanır.
2. Sınıf ve Şubelerinin Belirlenmesi
Öğretim yılı başında, sınıf ve şubelerin belirlenmesi için kayıt bölgesindeki muhtarlıklardan alınan aday kayıt sayısı belirlenir. Bir önceki öğretim yılında öğrencilerden doğrudan geçenler ve ŞÖK (Şube Öğretmenler Kurulunda) ile geçenler ve kalanlar belirlenir.
Okulun derslik kapasiteleri dikkate alınarak her sınıfta yer alacak öğrenciler ve şube sayıları belirlenir. (Şişman ve Taşdemir, 2008:236). Öğrenciler şubelere dağıtılırken, bir önceki yıldaki akademik başarı ölçümleri, zekâ bölümü puanları ya da öğretmenlerin öğrencilerin yetenek veya güdülerine ilişkin yargıları esas alınarak yapılmamalıdır. Benzer özellikteki öğrencilerin aynı şubeye yerleştirilmesi kulağa hoş gelmekte, benzer öğrencilerde amaçlara daha kolay ulaşılacağı, planlama ve uygulamanın kolay olacağı düşünülmektedir. Ancak, Gömleksiz(1997) sunduğu araştırma bulgularına göre; öğrenci düzeylerine göre sınıf oluşturulması, özellikle geri durumda olan öğrencilerin yetişmesine herhangi bir katkı yapmadığı gibi, öğrencilerin sosyo-ekonomik yönden ayrılması gibi hiç de istenmeyen so-nuçlara yol açabilmektedir. Bunun için öğrenciler, şubelere yerleştirilirken şubelerin, kız-erkek, başarılı-başarısız, her sosyo-ekonomik çevreden öğrencilerin şubede yer alması sağlanmaya çalışılmalıdır (Sarpkaya vd., 2010: 302).
3. Okulun Öğretim Kapasitesinin Belirlenmesi
Okulda öğretim yılı başında, haftalık ders dağıtımı programı yapılırken dikkate alınması gereken en önemli iki unsur, insan ve madde kaynaklarıdır. Bunlar dersleri okutacak öğretmenler ile öğretim yapılacak yerler ve araçlardır.
a. Öğretim yılında kullanılacak dershane, laboratuar, resimhane ve atölyelerin kapı numaralan ile her birinin normal öğrenci kapasitesini gösterir bina kullanım çizelgesi hazırlanır.
b. Her alan ve sınıfta oluşturulan şubelerdeki öğrencilerin haftalık ders dağıtımları zaman çizelgesi üzerinde gösterilirken, aynı zamanda derslerin özelliklerine göre de yerleşim planı yapılır. Şubelerin öğrenim yapacağı saatler için bina kullanımı çizelgesi üzerinde işaretlenir.
c. Şubelerin ders yapacakları yerler belirlenirken derslerin özellikleri, branş veya dallar dikkate alınır. Ayrıca bir şubedeki öğrencilerin laboratuar, resimhane ve atölye gibi özel öğretim yeri dışındaki öğretimlerinin aynı dershanede yapılmasının sağlanmasına özen gösterilir.
d. Eksiksiz ve hatasız olarak düzenlenen bina kullanım çizelgesi üzerinde hangi şubenin, günün her saatinde okulun neresinde öğretim yaptığı bulunacak şekilde öğretim gün ve saati ile dershane, laboratuar resimhane ve atölyeyi gösteren numaralardaki kolonların kesiştiği alana şubenin kod numarası yazılır (Taymaz, 2003:164-165).
4. Öğretim Yükü ve Öğretmenlerin Belirlenmesi
Okulda Öğretim yılı başında her branş ve sınıflardaki şubeler oluşturulduktan sonra her birindeki dersler ve bu derslerin haftalık ders saatlerinin toplamı alınarak öğretim yükü derslere göre hesaplanır.
Okullarda okul yönetimi her dönemin başlamasından önce, Bakanlıkça belirlenen programlar esas alınarak, okulun fiziki kapasitesi, öğretmen durumu göz önünde tutularak o dönemde okutulacak alan ve seçimlik derslerin hangi günlerde, saatlerde, dershanelerde ve hangi öğretmenler tarafından okutulacağı belirlenir. Her dersin Öğretime açılması için genel bilgi derslerinde en az 20, meslek bilgisi derslerinde en az 8 öğrenci tarafından seçilmiş olması gerekir. Bu dersi seçen öğrenci sayısı az olduğunda diğer dersleri seçmesi istenir. (Taymaz, 2003: 165).
5. Haftalık Ders Programı
Okulda okutulacak derslerin hafta içinde ne zaman okutulacağını gösteren çizelgeye haftalık ders programı adı verilir. Öğretmenlerin hangi şubede haftada kaç saat ders okutacağı belirlendikten sonra bu derslerin, haftanın hangi gün ve saatinde okutulacağı, bu programda gösterilir. Bu programı yapmak güç olabilir. Çünkü İlköğretimde branş öğretmenleri ve ortaöğretim öğretmenleri, özel durumlarını bildirerek ilk derslerde ya da son derslerde ders almak istememekte ya da derslerinin belli günlere toplanmasını istemektedirler. Okul müdürü haftalık ders programını yaparken tabii ki öğretmenlerin isteklerini dikkate alacaktır. Ancak bu isteklerin tamamının karşılanması söz konusu değildir. Çünkü, öğretmen isteklerinin yanında, aynı zamanda eğitsel gerçeklikler vardır. Örneğin, çok yoğun zihinsel faaliyet gerektiren derslerin günün ilk ya da son saatlerine veya ard arda konulması da öğrenmeyi olumsuz etkileyecektir. Bunun dışında; bayrak törenlerinin dikkate alınarak beden eğitimi ve müzik derslerinin haftanın ilk ve son iş gününe konulmasına, teorik derslere öğleden önce, uygulamalı derslere ise öğleden sonraki saatlerde yer verilmesine özen gösterilmesi hususları da Yönetmelik emridir (MEB, 2009)
Haftalık ders programlan yapıldıktan sonra, her öğretmenin kendi programı -el programı- yapılarak dersler başlamadan öğretmene imza karşılığı duyurulur. Haftalık ders programlarında yapılacak değişiklikler önemli bir neden olmadıkça hafta başlarında yapılır (Sarpkaya vd., 2010: 304).
Ders dağıtım programını yapabilmek İçin yarıyılda, her şubede okutulacak dersler ile haftalık ders saatlerini gösterir liste, her öğretmenin hangi dersleri maaş ve ücret karşılığı haftada kaç saat okutacağını gösterir liste, öğretmenlerin maaş karşılığı ve ücretle okutacakları dersler için varsa özel istek ve durumlarını gösterir liste, okul binalarının kullanım çizelgesi hazırlanır. Dik kolonlarına haftanın gün, günlerin ders saatleri, yatay kolonlarına branş, sınıf ve şubeleri yazılır. Hazırlanan program Öğrencilerin kolaylıkla görebileceği panolara asılır. Bu çizelgenin gün ve saatleri gösterir yatay kolonlarla şubeleri gösterir dik kolonların kesişmesiyle meydana getirilen alana dersin ve öğretmenin adı yazılır (Taymaz, 2003:166).
B. Öğretmenler Kurulu Toplantılarının Yapılması
Öğretmen kurulları, okul yöneticisinin öğretmenlerde grup ruhu oluşturabileceği, katılımın sağlandığı, birden fazla bireyin bir araya geldiği, okulun işleyişine yönelik sorunların çözümü için hazır ve uygun bir ortamdır.
Öğretmenler kurulu, müdürün başkanlığında okulun bütün öğretmenleriyle, kurumda görevli uzman ve usta öğreticilerden oluşur. Öğretmenler kurulu, ders yılı başında ders yılı içinde ve ders yılı sonunda müdürün çağrısı üzerine toplanır. Kurulun toplantı günleri ve gündemi, müdür tarafından ilköğretimde iki gün, ortaöğretimde bir hafta Önceden yazılı ve imza karşılığı ilgililere duyurulur. Gündemin bir örneği öğretmenler odasına asılır, Bu kurulda eğitim programlan ile ilgili olarak, öğretim işlerinin düzenli olarak yürütülmesi ve öğrencilerin amaçlar doğrultusunda yetiştirilmeleri için yapılacak çalışmalar, alınacak tedbirler görüşülür (MEB, 2003a, 2009a).
Öğretmenler kurulu toplantıları okul müdürünün başkanlığında, bulunmadığı zamanlarda müdür başyardımcısı, olmaması halinde en kıdemli müdür yardımcısı tarafından yönetilir. Olağan genel öğretmen kurulu toplantıları birinci ve ikinci kanaat dönemlerinden Önce ve öğretim yılı sonunda, olağanüstü toplantılar gerektiği hallerde yapılır (Taymaz, 2003: 167).
İlköğretim ve orta dereceli okullarda öğretmenler kurulu toplantıları yapılış amacına ve katılan öğretmenlere göre aşağıdaki üç gruba ayrılır.
1. Genel öğretmenler kurulu toplantısı
2. Zümre öğretmenler kurulu toplantısı
3. Şube öğretmenler kurulu toplantısı
Öğretmenler kurulu toplantılarında Atatürk ilke ve inkılâpları ile Türk milli eğitiminin genel amaçlan ve okulun kuruluş amacına uygun çalışmalar yapılarak gerekli kararlar alınır.
1. Genel Öğretmenler Kurulu Toplantılarının Yapılması
Genel öğretmenler kurulu, müdürün başkanlığında okulun bütün öğretmenlerinin ve okul rehber öğretmenlerinin katıldığı toplantıdır. Okul müdürünün bulunmadığı zamanlarda müdür başyardımcısı veya yardımcılarından birinin başkanlığında toplanabilir.Bu toplantılar birinci ve ikinci yarıyıl başlarında, ders yılı sonunda ve okul yönetiminin gerekli gördüğü zamanlarda düzenlenir.
Toplantı gündemi sınırlı olmakla birlikte birinci ve ikinci öğretim yılı başında, öğretim planı uygulanmasına, sonunda değerlendirilmesine İlişkin konuları kapsar. Öğretim yılı başında sınıf öğretmenlerinin seçimi, eğitsel kollara rehber öğretmenler, Okul Aile Birliği, Okul Koruma Derneği, okul disiplin kurulu, onur kurulu başkanı, muayene ve sayım komisyonlarına öğ-retmenlerin seçilmesi, nöbet işleri, yıllık öğretim planı, öğretim ve eğitim etkinliklerinde esas ilkeler yer alır. Ayrıca Bakanlık, Milli Eğitim Müdürlüğü veya diğer kurumlardan gelen genelgeler, uygulanması istenen kararlar, yeni çıkan yasa ve yönetmelikler açıklanır ve tartışılır. Sınav, sosyal etkinlik, anma günleri öncesinde yapılan öğretmenler kurulu toplantılarında ilgili yönetmelik maddeleri okunur. Hazırlanan gündem aynen uygulanır, ancak gerekli görülürse madde ilavesi yapılır ve gündem konularında görüşme sıraları değiştirilebilir.
Öğretmenler genel kurulunun temel amacı, okulda yapılacak öğretim ve eğitim etkinliklerinin geliştirilmesine ilişkin konularda grup ürününü elde etmek ve yararlanmaktır. Öğretmenler kurul toplantılarında kararlar birlikte alınacağından ve karar süreci paylaşılacağından ortak olarak verilen kararların uygulanması da kolaylaştırılmış olur (Taymaz, 2003: 169).
2. Zümre Öğretmenler Kurulu Toplantılarının Yapılması
Zümre öğretmenler kurulu İlköğretim kurumlarında, l, 2, 3, 4 ve 5 inci sınıflarda aynı sınıfı okutan sınıf öğretmenleri ve varsa branş öğretmenlerinden, ilköğretim ikinci kademe -6, 7 ve 8 inci sınıflar- ve ortaöğretim kurumlarında ise aynı dersi okutun branş öğretmenlerinden oluşan kurulun adıdır (MEB, 2009). Zümre öğretmenler kurulu, okul müdürlüğünce yapılacak plânlamaya uygun olarak öğretim yılı başında, ortasında, sonunda ve ihtiyaç duyuldukça toplanır. Toplantılar, ilköğretim kurumlarından okul müdürünün görevlendireceği bir müdür yardımcısının veya branş öğretmenleri arasından seçimle belirlenen öğretmenin başkanlığında; ortaöğretim kurumlarında ise ilk toplantılarında o eğitim-öğretim yılı için kendi aralarından seçecekleri birinin başkanlığında (MEB, 2009a) yapılır.
Zümre öğretmenler kurulu toplantılarında programların ve derslerin birbirine paralel olarak yürütülmesi, ders araçlarından, laboratuar, spor salonu, kütüphane ve işliklerden plânlı bir şekilde yararlanılması, proje ve performans görev konuları ve derslerin değerlendirilmesi, ders-lerde izlenecek yöntem ve teknikler ile benzeri konularda kararlar alınır. Bu kararlarla eğitim-öğretim programları ile ilgili ortak bir anlayış ve uygulamada birlik sağlanmaya çalışılır. Bu kurulun bir başka görevi de ders yılı sonunda ders programlan, ilgili mevzuatı, ders araç-gereci, öğretim yöntem ve teknikleri, okul ve dersliklerdeki fizikî durum ve öğrenci başarı düzeyini değerlendiren bir rapor hazırlayıp okul müdürlüğüne sunmaktır.
Ortaöğretim kurumlarında ayrıca okul zümre başkanları kurulu vardır (MEB, 2009). Bu kurul, okuldaki zümre başkanlarından oluşur. Kurul, dönem başları ile yılsonunda toplanır, ilk toplantısında o eğitim ve öğretim yılı için kendi aralarından birini başkan seçer. Gerektiğinde okul-aile birliğinden bir temsilci de gözlemci olarak bu kurula katılabilir. Toplantıda, eğitim ve öğretimin planlanması, zümre ve alanlar arası bilgi akışı ve paylaşımı ile öğrenci başarısının artırılması, öğrenme güçlüğü çeken öğrenciler ile öğrenme güçlüğü çekilen konularla ilgili gerekli önlemlerin alınması; ortak sınavların planlanması, uygulanmasına ilişkin usul ve esaslarının belirlenmesi, sonuçlarının değerlendirilmesi vb. konular görüşülür (Sarpkaya vd., 2010: 298).
3. Şube Öğretmenler Kurulu Toplantılarının Yapılması
Şube öğretmenler kurulu, ilköğretim okullarının 4, 5, 6, 7 ve 8 inci sınıfları ile ortaöğretim kurumlarının tamamında aynı şubede ders okutan Öğretmenler ile rehber öğretmenden oluşan kuruldur. Konuların özelliğine göre veliler de kurula davet edilebilir. İlköğretim okullarında bu Kurula, gerek görülürse öğrenci velileri, sınıfın başkanı ve öğrencilerce seçilen öğrenci temsilcileri de çağrılabilir (MEB, 2003a; 2009a). Ortaöğretim kurumlarında şube öğretmenler kurulu toplantısının yapılma zamanı ile ilgili herhangi bir standart getirilmemiş olup, toplantılarda, kaynaştırma eğitimine karar verilmiş özel eğitim gerektiren öğrenciler için gerekli önlemlerin alınması kuralı getirilmiştir. Ortaöğretim kurumlarında aynı sınıf seviyesinde derse giren öğretmenlerden oluşan bir kurul daha vardır.
İlköğretim kurumlarında şube öğretmenler kurulu okul yönetimince yapılacak planlamaya göre birinci dönemin ikinci ayında, ikinci yarıyılın birinci veya ikinci haftasında ve yılsonunda okul müdürü ya da görevlendireceği müdür yardımcısı veya şube rehber öğretmeninin başkanlığında toplanır. Ayrıca, gerektiğinde şube rehber öğretmeni veya okul rehber öğretmeninin önerisinin okul yönetimince uygun görülmesi halinde de toplanabilir. Bu kurulda şubedeki her öğrenci için ayrı ayrı olmak üzere kişilik, beslenme, sağlık, sosyal ilişkileri görüşülür. Her öğrencinin ailesinin ekonomik durumu değerlendirilerek, gerekiyorsa alınacak önlemler belir]enir(MEB, 2003a, Md. 96).
C. Ders Kitapları ve Araçların Sağlanması
Okullarda 2001-2002 öğretim yılından itibaren öğrenci ders kitapları ve öğrenci çalışma kitapları Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ücretsiz dağıtılmaktadır. Her okul müdürlüğü, sınıf düzeylerine göre öğrenci mevcutlarını, e- okul uygulamaları kapsamında İlgili birime ulaştırmaktadır, Okul tarafından verilen bu bilgilere göre, okula sınıf düzeylerine göre öğrenci mevcudu kadar ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı ve öğretmen sayısı kadar derslere göre öğretmen kılavuzu gelmektedir.
Ders kitabı dışında okullarda sınıflarda bulunması gerekli araç gereçlerde vardır. Her sınıfa öğrenci sayısına göre sıra konulmaktadır. Sıralar, öğrencilerin yaşlan, fiziki gelişmeleri ve çalışma şekline göre yerleştirilmektedir. Ayrıca sınıfta tahtasının üst kısmına Atatürk'ün portresi, onun üstüne ay yıldız sağa bakacak şekilde Türk Bayrağı, Atatürk'ün portresinin duruşuna göre sağına İstiklâl Marşı, soluna Atatürk'ün Gençliğe Hitabesi asılmaktadır. Yine sınıflarda öğretim yılı süresince sürekli geliştirilen ve işlenen kazanımlara, milli bayramlara, Atatürk'ü anma günü ve diğer önemli günlere göre geliştirilen ve güncelleştirilen Atatürk Köşesi oluşturulmaktadır. Sınıflarda sınıf seviyesine ve programlara uygun ders araçları da bulundurulmaktadır. Bunun yanında dersliklerde duyuru ve öğrenci etkinlikleri panoları ve sınıf düzeylerinde dersin özelliklerine göre çeşitli panolar da asılmaktadır. Okullarda okul koridorlarının düzenlenmesine de Önem verilmektedir. Okul binasının girişinde de uygun bir yerde temiz, düzenli, Atatürk'ün hayatını, inkılâplarını yansıtacak ve anlamlı bir kompozisyon oluşturacak şekilde düzenlenen ve zamanla geliştirilen Atatürk Köşesi'nin bulundurulması zorunludur. Bununla birlikte yine okul koridorlarında Atatürk'ün eğitim ve diğer konularla ilgili düşüncelerini açıklayan söz, yazı ve resimlerle Talim ve Terbiye Kurulunca önerilmiş Türk büyüklerine ait resimler ile Türk tarih ve kültürüne ait levhalar ve haritalar, eğitici ve sanat değeri olan resimler, saat ve takvim, okul gazetesi ve çeşitli etkinlilerin sergilenmesi için panolar bulundurulmaktadır, öğrencilerin; resim, şiir, kompozisyon gibi etkinlikleri ile tiyatro, müzik, halk dansları, bayram törenleri ve kutlama günlerine ait çekilmiş fotoğrafları okul koridorlarındaki panolarda uygun sürelerde sergilenmektedir.
Okullarda öğretim programlarında belirtilen, öğretme öğrenme sürecinde kullanılacak olan ders araç- gereçleri ile yine derste kullanılacak VCD, DVD, tepegöz, projeksiyon, slayt makinesi, radyo, teyp, televizyon v.b teknolojik araçlar da bir odada düzenli bir şekilde bulundurulmakta ve kullanılmaya hazır tutulmaktadır. Öğretmenler istedikleri anda bu araç gereçlerden yararlanmaktadırlar.
Ayrıca bazı okullarda bilgi teknolojisi sınıfları, laboratuarlar ve spor salonları bulunmaktadır. Bu birimlerdeki araç gereçlerin düzenlenmesinden ve korunmasından birimi en çok kullanan alan öğretmenleri sorumludur. Ancak bu birimlerden okul yönetimince ders programlarına göre yapılacak bir planlamaya göre tüm öğretmenler öğrenme-öğretme süreçlerinde yararlanabilmektedirler. Hatta bazı okulların kendi içlerinde bu birimler yoksa okul Öğretmenleri kendilerine en yakın okulun bu birimlerinden yapılacak planlamaya göre yararlanabilmektedirler. Okullarda öğretim kademelerine göre öğrencilerin gezip oynamaları ve sportif faaliyetlerde bulunmaları için çevre imkânlarından yararlanılarak okul bahçesinde kum havuzu, voleybol, basketbol sahaları gibi yerler ile asılma, tırmanma, denge, atlama gibi alanlarda vardır. Bahçesi elverişli okullarda, tarım çalışmaları ve denemeleri de yapılmaktadır. Okul bahçesine süs bitkileri ve ağaçlar dikilmekte, çim alanları düzenlenmektedir. Hatta köy ilköğretim okullarının uygulama bahçelerinde uygun olan yerlere meyve ağaçları dikilmekte, bu bahçelerde arıcılık ve tavukçuluk yapılabilmektedir.
Okulda derslerde kullanılan araç gereçler ve bilgi teknolojisi sınıfı, laboratuar, spor salonları, oyun yerleri ve uygulama bahçelerinin ihtiyaçlarının okul yönetimince milli eğitim müdürlüklerine bildirilen ihtiyaç listeleri sonucu karşılanmasının yanında, okul aile birliklerince satın alma yoluyla da karşılanabilmektedir. Bu tür satın almalar öğretim yılı başında öğretmenler kurulunda seçilen satın alma komisyonunda verilen karar doğrultusunda olmaktadır. Okula satın alınan araç gereçler ise yine öğretim yılı başında öğretmenler kurulunda seçilen muayene ve teslim alma komisyonun incelemesinden sonra okula alınmaktadır. Ayrıca okulun eksikleri çeşitli kurum ve kurularca ve okul çevresindeki hayırseverler vasıtasıyla bağış yoluyla karşılanmaktadır (Memduhoğlu, 2008: 302-304).
D. Kütüphane ile İlgili İşlerin Yapılması
Okul yönetimi, okulda kütüphane yoksa Bakanlık, belediyeler, üniversiteler, özel ve kamu kuruluşları, sivil toplum örgütleri ve çevre imkânlarından yararlanarak oluşturur, düzenler ve geliştirir (Şişman ve Taşdemir, 2008: 243).
Milli Eğitim Bakanlığı Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği gereğince okullarda okul kütüphanesi ve ilköğretim kurumlarında ayrıca sınıf kitaplığı kurulur. Kütüphanede bulundurulacak gerekli donatım malzemesi ile kitap ve diğer eğitim araçları, okul kütüphaneleri standartlarına uygun olarak düzenlenir. Kitap sayısı 3000'i aşan okul kütüphanelerine bir kütüphaneci atanır. Kütüphanecinin atanamadığı durumlarda yönetimce kütüphanecilik kursu almış her öğretmen yoksa öğretmenler kurulunca belirlenecek bir öğretmen ve bu öğretmene yardımcı olmak üzere okul müdürlüğünce bir memur görevlendirilir. Okul kütüphanelerinin yapı ve işleyişine ilişkin bazı hususlar şöyle özetlenebilir (Resmi Gazete, 2001/24501):
Okul kütüphanelerinde bulundurulacak basılı kaynaklar; her tür eğitici ve öğretici kitap, dergi, broşür, poster, kupür ve resimlerden oluşur. Teknolojik kaynaklar İse, teknolojik gelişmeler göz Önünde bulundurularak her tür eğitici ve öğretici bilişim teknolojisine yönelik CD-ROM, DVD ile film, video kaset, plak, ses kaseti ve elektronik ortam içerisindeki araç ve gereçleri kapsar. Kütüphane kaynaklarının tespitini ve seçimini yapacak komisyon; okul müdürünün başkanlığında, İlgili zümre başkanları, kütüphanecilik kulübü danışman öğretmeni, kütüphanecilik kulübü temsilcisi, okul-aile birliğinden bir üye, okul öğrenci meclisi başkanı, kütüphaneci veya kütüphane memurundan oluşturulur. Kitap seçiminde, öğretmen, öğrenci ve velilerden gelen İstekler de dikkate alınır. Ayrıca, bilimsel nitelikte yayın yapan resmi kuruluşların yayımı olan eserler, herhangi bir seçime tabi tutulmadan kütüphanelerde bulundurulur.
Kütüphaneci veya kütüphanede görevlendirilen öğretmen, modern kütüphanecilik İlkelerine göre okul kütüphanesini düzenler ve yönetir. Her türlü basılı ve teknolojik kaynaklardan yararlanma konusunda öğrencileri, öğretmenleri ve diğer personeli bilgilendirme, öğrenme ve öğretme çalışmalarına yardımcı olur, diğer tür kütüphanelere tanıma gezileri düzenler. Ayrıca, kütüphane kaynaklarının seçimi ve sağlanması, düzenlenmesi, kataloglanması ve sınıflandırılması, bakım, onarım ve güncelliğini yitiren eserlerin ayıklanması gibi teknik hizmetlere dönük etkinlikler de gerçekleştirilir.
Kütüphaneci veya kütüphane öğretmeni, kütüphanecilik kulübü, yayın ve iletişim kulübü, kültür ve edebiyat kulübü rehber öğretmenleriyle de iş birliği yaparak her öğretim yılı başında öğrencilere, gruplar halinde kütüphanenin danışma kaynakları ile varsa elektronik kaynakların kullanımını öğretir. Kütüphanede bulunmayan ancak, öğretmen ve öğrencilerce gereksinim duyulan kaynakları başka kütüphanelerden kütüphaneler arası ödünç verme yoluyla sağlar. Her yıl mart ayının son haftasında yapılan "kütüphane haftası" ve çocuk kitapları ile ilgili çalışma yapar ve programlar düzenler(Özdemir, 2009: 226-227).
E. Bilgisayar Destekli Öğretim Yapılması
Bilgisayar destekli öğretimde, bilgisayarın öğretme sürecine, öğretmenin yerine geçecek bir seçenek olarak değil, sistemi tamamlayıcı ve güçlendirici bir araç olarak girmesi esastır (Demirel, 1999: 165; Akt. Taymaz, 2003:178).
Bilgisayar destekli öğretimde öğretmen konuyu işlerken sahip olduğu donanım ve yazılım olanaklarına, konunun ve öğrencilerin özelliklerine göre bilgisayar değişik yer ve zamanlarda kullanılarak aşağıdaki yararlar sağlanır (Taymaz, 2003: 179):
1. Bilgisayar destekli öğretim ile konular daha kısa sürede, sistematik olarak öğretilebilir.
2. Bilgisayar destekli öğretim her öğrenciye kendi öğrenme sürecini düzenleme olanağı verir.
3. Bilgisayar destekli öğretimde öğrenci, bilgisayarla etkileşim kurarak sorular sorabilir ve yanıt alabilir,
4. Bilgisayar destekli öğretimde bilgisayara kolayca uygulanabilen benzetişim tekniği ile gerekli bilgiler sağlanabilir.
5. Bilgisayar destekli öğretimde, insan kendine ait bir kişisel öğrenme ortamında rahatlıkla çalışır.
F. Öğretimin Yapılması ve İzlenmesi
Okulda yapılan öğretim, okul kavramına özellikle okul dışı çevrede anlam kazandıran ve okuldan beklenen hizmettir. Bir bakıma okulun temel işlevi olarak görülür. Öğretimin yapılması öğrencilere davranış değişikliği için gerekli bilgi ve becerenin kazandırılması olarak görülür. Okul yönetimi bireyin ve toplumun gereksinme duyduğu öğrenciyi yetiştirmek üzere öğretimi geliştirmeye çalışır. Öğretimde başarı sağlanması, ortamın yaratılmasına ve ihtiyaçların karşılanmasına, personelin planlı çalışmasına bağlıdır. Bir okulda eğitim etkinlikleri amaçlarına ulaşmak üzere yapılan plana uygun olarak yürütülür. Öğretim programının uygulanması, hazırlanan planın bir boyutunu oluşturur. Okulda plan uygulanmasının izlenmesi ve denetlenmesi genellikle doğrudan olmaktan çok dolaylı olur. Öğretim planı uygulanmasının ve sonuçlarının kontrolü, bu işle görevli olan yönetici ve müfettişlerin izlenimleri ile sınırlı değildir. Çevredeki kuruluşlar ile ilgili olanlar da dolaylı kontrol yapar ve değerlendirirler (Taymaz, 2003: 179-180).
1.Ünitelendirilmiş Yıllık Planların ve Ders Planlarının Hazırlanması
Milli Eğitim Bakanlığı eğitim ve öğretim çalışmalarının planlı yürütülmesine ilişkin yönergenin 11. Maddesine göre ünitelendirilmiş yıllık plân aşağıdaki şekilde yapılır:
a) Zümre öğretmenler kurulu ve şube öğretmenler kurulunda gezi, gözlem, inceleme, deney, ödev ve değerlendirme çalışmalarının belli hafta veya günler de toplanıp toplanmadığını araştırılır, bu konuda ortak önlemler alınmasını sağlanır.
b) Öğretmenler geçmiş yıllardaki uygulamaları da gözden geçirerek okulun durumuna göre plânlarını, kendileri veya zümre öğretmenler kurulu ya da şube öğretmeler kurulundaki diğer öğretmenlerle beraber yaparlar.
c) Hazırlanan plân okul müdürüne öğretim yılının başlamasından itibaren 15 gün içinde onaylattırılır.
d) Öğretmen, ünitelendirilmiş yıllık plânın onaylanmış bir örneğini yararlanmak üzere yanında bulundurur. Yıl içinde meydana gelebilecek aksaklıkları nedenleri ile birlikte not eder.
e) Öğretmenler, özel eğitim gerektiren çocukların ihtiyaçları ve öğrenme hızları doğrultusunda BEP geliştirme birimi ile iş birliğine giderek plânlarını güçleştirirler.
Ders Plânı
Madde 12 - (Değişik: AĞUSTOS 2005/2575 TD) Ders plânı, bir ders için o dersle ilgili eğitim programlarında yer alan ve birbirleriyle ilişkili öğrenci kazanımlarını bir ya da birkaç ders saatinde işlenecek konu örüntüsünü, konuya ilişkin deney, tartışma soruları, proje ve ödevleri, uygulama çalışmalarını, ders araç-gerecini içine alan birinci derecede sorumlu olduğu, zümre öğretmenleri ile şube öğretmenlerinin ortak katkısıyla ders öğretmenlerince önceden hazırlanan plândır.
Öğretmen kılavuz kitabı bulunan derslerde, kılavuz kitap, ders plânı yerine kullanılır. Öğretmenin ihtiyaç duyması hâlinde, okulun şartlarına göre kılavuz kitaplarda yer alan plânların dışında da öğretim programına uygun ders planı hazırlanıp uygulanabilir. Ders defterine uygulanan etkinliğin adı veya etkinliğin ilgili olduğu kazanım yazılır.
Öğretmen kılavuz kitabı bulunmayan dersler için, eğitim-öğretim kurumlarında bir veya birkaç ders saati için sınıf öğretmeni, alan (branş) öğretmeni ve/veya zümre öğretmenleri tarafından ders plânı hazırlanır ve uygulanır.
Ders plânı;
a) Eğitim-öğretim çalışmalarını daha düzenli hâle getirmelidir.
b) Öğrenme ve öğretme sürecinin etkili ve verimli yönetilmesini sağlamalıdır.
c) Her dersin eğitim programına ve konuların özelliklerine uygun olarak işlenmesini sağlamalıdır.
d) Derslerde sürekliliği ve bütünlüğü sağlamalıdır.
e) Öğrenme ve öğretme sürecinde gerçekleştirilen etkinlikleri belgelemelidir.
f) Eğitimde fırsat ve imkân eşitliğinin gerçekleştirilmesine katkı sağlamalıdır.
g) Eğitim-öğretim süreci ve öğretim programlarının değerlendirilmesinde geri bildirim sağlamaya uygun olmalıdır.
h) Eğitim teknolojilerinin kullanımına uygun olmalıdır.
İlköğretim Genel Müdürlüğünün 26.11.2007 tarih B.0.O8.İGM.O.O8.O1.01-320/19413 sayılı
Ünitelendirilmiş yıllık plan ve ders planları konulu yazısında İlgi (a) Yönerge’nin 14. maddesinin (b) fıkrasında “Her öğretmen istenildiğinde Ünitelendirilmiş yıllık plan ve günlük ders planını okul müdürü ile denetleme yetkisi olanlara göstermek zorundadır.” hükmü yer almaktadır. Ders öğretmenleri hazırladıkları Ünitelendirilmiş yıllık planları okul yönetimine onaylatmalı ve istenildiğinde bu planları ilgililere göstermelidir. Öğretmenler, kâğıt israfından kaçınmak amacıyla, yıllık planlarını okul yönetimine yazılı ve elektronik ortamda (CD, disket veya DVD) olmak üzere 2 (iki) nüsha hâlinde verip onaylatabilir. Onaylanan kâğıt nüsha, okul müdürü ile denetleme yetkisi olanlara göstermek ve eğitim-öğretim sürecinde kullanılmak amacıyla ders öğretmeninde; elektronik nüsha ise okul yönetimine teslim edilebilir.
İlgi (a) Yönerge’de “Öğretmen kılavuz kitabı bulunan derslerde, kılavuz kitap, ders planı yerine kullanılır.” ve “Öğretmen kılavuz kitabı bulunmayan dersler için, eğitim-öğretim kurumlarında bir veya birkaç ders saati için sınıf öğretmeni, alan (branş) öğretmeni ve/veya zümre öğretmenleri tarafından ders planı hazırlanır ve uygulanır.” hükümleri ile hangi dersler için ders planı yapılması gerektiği açıklanmıştır. Buna bağlı olarak, öğretmen kılavuz kitabı olan derslerde öğretmenin ders planı yapmasına gerek olmadığı belirtilmiştir,
Öğretmenler, kâğıt israfından kaçınmak amacıyla, ders planlarını elektronik ortamda hazırlayıp kullanabilirler. Öğretmen kılavuz kitabı olmayan derslerde öğretmenler hazırladıkları ders planlarını istendiği zaman okul müdürü ile denetleme yetkisi olanlara göstermek zorundadırlar.
2. Gezi, İnceleme ve Araştırma Yapılması
Bir öğretim kurumu olan okulun en önemli özelliklerinden birisi insan öğesinin ağırlıktı olması ve sosyal bir ortam içinde çevrenin bir parçası olarak varlığını sürdürmesidir. Okulun içinde bulunduğu toplumun yapısı, ekonomik ve sosyal koşulları, endüstri ve ticaret, özel ve kamu kuruluşları hakkında öğrencilere de gerekli bilgilerin kazandırılması gerekir.
a. Derslerin konuları ile ilgili olarak öğrencilerin çevredeki varlıkları,
canlıları, bitkileri, hayvanları, olayları kamu ve özel kuruluşları geze-
rek gerçeği yerinde görmeleri sağlanır.
b. Yapılan gezilerde gözlenen varlıklar ve olayları, nedenleri, oluşum-
ları, süreçleri ve sonuçlarını yorumlayarak incelendiğinde kalıcı bir
Öğretim yapılmış olur. Yapılan geziler hakkında rapor düzenlenir ve
okul müdürlüğüne verilir.
c. Okul çevresinde öğrencinin ulaşabileceği, gerekli verileri sağlayabi-
leceği konularda, öğretim amacıyla yaptırılacak araştırmalarla kendi-
lerinin ve okulun yararlanabileceği bulgular sağlanır.
d. Öğrenciye verilecek ödevler, ders konulan ile ilgili öğrencinin ders
dışı zamanlarda kaynak tarama, inceleme ve araştırma yolu ile yapa
cağı, bilginin uygulamaya dönüştürülmesini sağlayacak şekilde seçi-
lir, açıklanır ve uygun bir sürede tamamlanmak üzere verilir. (Taymaz, 2003: 182-183).
3. Yetiştirme Kurslarının Açılması
İlköğretim Okulu Yönetmeliğinde olduğu gibi, bazı okul yönetmeliklerinde ve okul koruma derneklerinin tüzüklerinde, ayrıca Öğrencileri Yetiştirme ve Sınavlara Hazırlama Kursları Yönergesi'nde okulda öğrencilerin başarılarını artırıcı, Öğrenciyi üst okullara yetiştirici, öğrencinin derslerden eksikliklerini tamamlayıcı ya da yabancı dil öğretici türden, kurs ve eğitim etkinliklerinin açılması istenmektedir. Bu tür etkinlikler, Öğretimin olağan akışı içinde geride kalan Öğrencilerin yetişmesini sağlayabilir (Başaran, 2006: 341-342).
Kurslar için, ders yılı sonu Öğretmenler kurulu toplantısından sonra belirlenecek bir tarihten itibaren başvuruların kabulüne ve kayıtlara başlanır. Yetiştirme kurslarının açılması, ders yılının sona ermesine iki hafta, hazırlama kurslarının açılması ise sınava bir hafta kalıncaya kadar devam eder. Kurslar, öğrencilerin normal ders saatleri dışında ve her kurs saati 40-45 dakika olmak üzere düzenlenir. Resmî ve dinî bayram günleri hariç olmak üzere, tatil günlerinde de kurs düzenlenebilir. (Şişman ve Taşdemir, 2008: 246)
Kurs dönemlerine göre programlanan kurs saatleri, kurs merkezinin imkânları ölçüsünde her bir kurs günü iki saatten az, altı saatten çok olmamak üzere haftanın değişik günlerine dağıtılabilir. Ancak, kursların en geç saat 20.00'de sona erdirilmesi şarttır. Her bir kurs programına devam edecek öğrenci sayısı 10'dan az olamaz. Bu sayıdan daha az istek olması halinde kurs açılmaz. Sınıf mevcutları, 24'ten fazla olmamak üzere ve gerektiğinde öğ-rencilerin seviye tespiti yapılmak suretiyle oluşturulur. Kurslar, öğrenci ve velilerden gelen istek ve ders yılı sonunda toplanan öğretmenler kurulunca gösterilecek ihtiyaç üzerine, kurs merkezi yönetim kurulunca belirlenen dersler için açılır. (Şişman ve Taşdemir, 2008: 246)
Kurslar, fizikî kapasitesi ve Öğrenci potansiyeli yeterli olan okullarda, okul müdürünün teklifi ve milli eğitim müdürünün onayı ile açılır. Eğitim bölgesi oluşturulan yerlerde, her eğitim bölgesinde fizikî kapasitesi yeterli en az bir ilköğretim ve bir ortaöğretim kurumunda kurs açıl-ması zorunludur. Yetiştirme ve hazırlama kursları ücretlidir. Kurs gelirlerinin % 6'sı okulun kırtasiye, eğitim araç-gereç, mal-
zeme, elektrik, su, ulaşım, temizlik, boya ve badanası için ayrılır. Gelirle-
rin % 3'ü kurs merkezi müdürüne, % 5'i kurs merkez yönetim kurulu-
nun okul müdürü ve okul-aile birliği temsilcisi dışında kalan üyelerine,
% 80'i kurslarda görev alan öğretmenlere, % 6'sı ise kurs merkezinin
bakım, temizlik, evrak ve baskı işlerini yürüten memur ve hizmetlilere
ödenir. Denetim görevi, il ve ilçe milli eğitim müdürlerinin ortak sorum-
luluğunda olmak üzere eğitim kurumlarının hiyerarşik kademe içindeki
üst amirleri tarafından yürütülür (Sarpkaya vd., 2010: 304-305).
Öğretimle İlgili Defter ve Dosyalar
İlköğretim kurumlarında Öğretimle ilgili tutulan defter, çizelge ve dosyalar şunlardır (Resmi Gazete, 2006/26156):
a) Defterler
1. Öğrenci yoklama defteri
2. Sınıf ders defteri
3. Sınıf geçme defteri
4. Diploma defteri
5. Demirbaş eşya (A), ders araçları (B), kitaplık (C) defterleri
6. Okul kitaplık defteri
7. Sınıf kitaplık defteri
8. Öğrenci geçici (aday) kayıt defteri
9. Öğretmenler Kurulu karar defteri
10. Zümre ve şube öğretmenler kurulu karar defteri
11.Sosyal etkinlikler toplantı karar defteri
b) Çizelge ve Dosyalar
1. Öğretmen not çizelgesi
2. Öğrenci gelişim dosyalan
3. Not cetveli
4. Sosyal etkinlikler dosyası
5. Milli bayramlar, belirli gün ve haftalar dosyası
6. Öğretmenler kurulu toplantı tutanakları dosyası
7. Şube öğretmenler kurulu toplantı tutanakları dosyası
8. Zümre Öğretmenler Kurulu toplantı tutanakları dosyası
9. Ünitelendirilmiş yıllık plan dosyası
10. Veli görüşme tutanakları dosyası
EĞİTİM İLE İLGİLİ HİZMETLER
Okullarda eğitim İle ilgili işler, okulda rehberlik işleri, okul ve aile iş birliği, okullarda sosyal, kültürel ve sportif etkinlikler, okulda öğrenci disiplin işleri, okulda veli toplantıları, okullarda nöbet işleri ve okul meclisleri ve öğrenci kurulları ile ilgili işlerinden oluşmaktadır (Memduhoğlu, 2008: 275).
1.Okulda Rehberlik İşleri
Okulda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin sağlıklı şekilde yürütülebilmesi için, hizmetin gerektirdiği fiziksel şartları ve uygun çalışma ortamını hazırlamak ve kullanılacak araç-gereci sağlamak, okul yönetiminin görevleri arasındadır. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonu üyeleri şunlardan oluşur;
• Müdür yardımcıları
• Rehber öğretmen
• Sınıf rehber öğretmenlerinden her sınıf seviyesinden seçilecek en az
birer temsilci
• Okul aile birliğinden bir temsilci
• Okul öğrenci temsilcisi.
Okul müdürü, il çerçeve programını temel alarak, sınıf düzeylerine ve okulun ihtiyaçlarına göre okulun rehber öğretmeninin hazırladığı planı, onaylar ve uygulanmasını sağlar, izleme için bir örneğini Rehberlik Araştırma Merkezine gönderir.
Okulun psikolojik danışman ihtiyacı, öğrenci sayısı ve bu sayıdaki artışı dikkate alınarak belirlenir, okulun bulunduğu il veya ilçe milli eğitim müdürlüğünün ilgili bölümüne bildirilir. Okul müdürü, okulda birden fazla psikolojik danışman varsa birini koordinatör olarak görevlendirir.
Rehberlik ve psikolojik danışmanlık servisinde birden fazla rehber öğretmen varsa, gerektiğinde psikolojik danışmanlar arasında işbölümü yapılır. Okuldaki öğretmenlerden biri, bir sınıfa sınıf rehber öğretmeni olarak görevlendirilir.
Okul müdürü, okuldaki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin ve bu konudaki programın verimli ve düzenli yürütülmesi için rehber Öğretmen ve sınıf rehber öğretmenleri, öğrenciler ve veliler arasında eş güdümü sağlama ve işleyişinden sorumludur.
Rehber öğretmen, aylık değerlendirme raporlarını okul yönetimine teslim eder. Okul yönetimi öğrencileri yönlendirme çalışmalarında rehberlik ve psikolojik hizmetleri servis elemanları, öğrenciler, veliler, sınıf rehber öğretmenleri, branş öğretmenleri ve diğer yöneticiler arasında işbirliği ve organizasyon ile değerlendirme sonuçlarının bir bütünlük içinde kayıtlarının tutulmasını sağlar.
Öğrencilerin ilgi, yetenek ve akademik başarılan doğrultusunda öğrenci kulüplerine yöneltilmesi konusunda branş ve sınıf öğretmenleri arasında koordinasyon sağlanarak işbirliği yapılır. Okullar, okulun riskli yaşam şartlarında koruma ve önlem müdafaa ekibini kurar. Ekibin çalışmalarına koordine edilir. Riskli Yaşam Şartlarında Koruma ve Önleme Müdafaa Ekibi şu üyelerden oluşur:
• Müdür Yardımcısı
• Rehber Öğretmen
• İki seçilmiş öğretmen
• Okul Aile Birliği Başkanı..
Okulların eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesi ve azaltılması için stratejik eylem planı, rehber öğretmen tarafından hazırlanır, hazırlanan bu eylem planının uygulanması sağlanır. Okullarda özel eğitim gerektiren öğrenci varsa, kaynaştırma eğitimi sürdürülüyorsa, bu kapsamdaki öğrencilere yönelik bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) birimini kurar ve çalışmalarını izler. Bu birim şunlardan oluşur;
• Müdür Yardımcısı (başkan)
• Özel Eğitim gerektiren birey
• Aile
• Öğretmen
• Rehber Öğretmen
• Eğitsel Tanılama, İzleme ve Değerlendirme Ekibi Temsilcisi Bir
Öğretmen
• Eğitim Programlarını Hazırlamakla Görevlendirilen öğrencinin dersine giren Öğretmen (Şişman ve Taşdemir, 2008: 247-248).
2.Okul ve Aile İşbirliği
Aile bir toplumdaki en temel ve önemli kurumdur. Bireylerin yetiştirilmesinde, topluma doğru olarak kazandırılmasında ve sağlıklı nesiller yetiştirilmesinde önemli role sahip aile kurumunun rollerinde de her şeyde olduğu gibi bir değişimden söz edilebilir. Aile önceleri çocuklarının sadece fizyolojik ve psikolojik gereksinimlerini karşılayan ve onların bakımı ile ilgilenen kişiler olarak algılanırken bugün artık ailelerin çocuklarının eğitimine aktif olarak katılmaları gereği ile tanımlanır hale gelmektedir. Aileler bu süreçte yeni görevler üstlenmek durumundadırlar. Bir başka ifade ile okul yönetiminin alacağı kararda ailenin görüş ve beklentilerinin önemi artmıştır. Bu ailelerin daha duyarlı ve sorumlu bireyler olması gereğini gündeme getirmektedir. Bu anlamada ailelerin de bir şekilde eğitilmesi gerekliliği söz konusudur ve bu görev de okula düşmektedir.
Okul-aile birliği, okul ile aile arasındaki bütünleşmeyi, dayanışmayı ve iş birliğini sağlamak amacıyla yönetici, öğretmen ve velilerden oluşan birliktir (MEB, 2006). Aileler düzenleyebilecekleri kermes, sergi, gösteri, okul yararına düzenlenen yemekler vb. etkinliklerle okula katkı sağlayabilirler. Bu etkinlikler yeni maddi olanaklar sağlamasının yanı sıra okul kültürü ve ikliminin olumlu yönde gelişmesine neden olabilir.
Örneğin, kurulan okul aile birliği, okul koruma dernekleri gibi okul ile aile arasındaki bağları güçlendirmek amacıyla kurulan dernekler ile ailenin doğrudan okuldaki bazı süreçlere katılmaları söz konusudur. Bu dernek ya da birliklerle aileler okul yönetimde özellikle karar mekanizmalarına katılmakta, alınacak kararları etkileyebilmekte hatta yaşama geçirilen bir takım etkinlikleri bizzat gerçekleştirebilmektedirler. (Özdemir, 2009: 212).
Okul aile birliklerinin çalışması üzerinde yapılan gözlem ve araştırmalar, bunların etkili çalışamadığını göstermektedir. Özellikle birliklerin, okulun eksikliklerini tamamlamak, onarımını yapmak için para toplama aracı olarak kullanıldıkları yerlerde, öğrenci velilerinin genel kurul toplantılarına katılmaları azalmaktadır. Kimi okullarda da genel kurul toplantıları, yalnızca öğrencilerin hangi dersten ne kadar not aldığını öğrenmek için kullanılır. Bu arada, okul müdürlerinin yaptıkları çıkışların öğrenci velilerini toplantıya geldiklerine pişman ettiği de görülebilir. Eğitimde çok Önemli bir örgüt olan okul aile birliğinin amacına uygun olarak çalıştırılabilmesi, okul yönetmeninin yeterliğine bağlıdır (Başaran, 1996: 100).
3.Sosyal ve Kültürel Etkinlikler
Sosyal etkinlik, okullardaki Öğrenci kulübü ve toplum hizmeti çalışmaları ile her türlü gezi, yarışma, yayın, gösteri, tiyatro, spor, münazara ve benzeri diğer etkinlikler anlamına gelir(2005a).
İlköğretim ve orta öğretimde, ders programlarının yanında öğrencilerde kendine güven ve sorumluluk duygusu geliştirme, yeni ilgi alanları ve beceriler oluşturmaya yönelik bilimsel, sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif alanlarda öğrenci kulübüyle toplum hizmeti çalışmalarına yönelik etkinlikler düzenlenmektedir. Bunlardan biri kulüp çalışmalarıdır. Kulüp çalışmalarının amaçları, Türk Milli Eğitiminin amaç ve ilkeleri doğrultusunda öğrencilere şunları kazandırmaktır.
• İnsan haklarına ve demokrasi ilkelerine saygı duyabilme
• Kendini tanıyabilme, yeteneklerini geliştirebilme
• Çevreyi korumanın önemini kavrayabilirle
• Kendisine ve başkalarına güvenebilme
• Planlı çalışıp boş zamanlarını etkin ve verimli kullanabilme
• Sosyal ilişkilerinde olumlu, yeni ortamlara uyum sağlayabilme
• Tasarruflu olup, savurganlığı önleyebilme
• Farklılıkları kabullenebilme, farklılıkları hoşgörü ile karşılayabilme
• Sorumluluk alma ve bunu yerine getirebilme
• Başkalarıyla işbirliği içinde toplumsal sorunların çözümüne katkı sağlayacak projelerin içinde bulunma.
Bakanlıkça okullarda kurulabilecek kulüplerin adları bir çizelgeyle belirtilmiştir. Okullar, bu çizelgede yer alan kulüpler dışında da kulüpler kurabilir. Birbirine yakın kulüpler birleştirilerek de yeni kulüpler oluşturulabilir (Şişman ve Taşdemir, 2008: 252).
Sosyal etkinlikler, öğrenci, sınıf öğretmeni, sınıf/şube rehber öğretmeni tarafından Sosyal Etkinlikler Öğrenci Değerlendirme Formu ve Sosyal Etkinlikler Danışman Öğretmen Değerlendirme Formuna göre değerlendirilir. Bu değerlendirmenin sonucu, öğrenci dosyasındaki ilgili bölüme işlenir(MEB, 2005a).
Öğrencilerin sosyal etkinlikler kapsamında yapacakları çalışmaları sonuçlandırıp sonuçlandırmadıkları, karnelerin Sosyal Etkinlik bölümüne "TAMAMLADI", "TAMAMLAMADI" şeklinde yazılarak gösterilir. (Sarpkaya vd., 2010: 313).
Sosyal Etkinliklerle İlgili Okul Müdürün Görevleri
Okul müdürü, sosyal etkinlilerin mevzuata uygun ve verimli olarak yürütülmesinden sorumludur. Bu kapsamda, velilere gerekli duyurulan yapar ve onları çalışmalara katılmaya teşvik eder; okulun eğitim-öğretime açılışının 3 üncü haftasında öğrenci kulüp ve toplum hizmeti çalışmalarını başlatır; danışman öğretmen ve gönüllü velilere rehberlik yapar, gerektiğinde yazışmaları koordine eder ve öğrenci kulübü çalışma planları ile proje önerilerini onaylar(2005a).
4.Okullarda Nöbet İşleri
Okullarda günlük olarak nöbetçi yönetici, öğretmen ve öğrenciler görevlendirilir. Bunun dışında bazı okullarda İmkânlar ölçüsünde gündüz ve gece nöbetçi güvenlik görevlileri görevlendirilir. Öğrenci nöbet hizmetleri yoluyla okula gelen ziyaretçilerin kaydı tutulur.
Okulun bina ve tesisleriyle öğrenci mevcudu, yatılı-gündüzlü, normal veya ikili öğretim gibi durumları göz önünde bulundurularak okul müdürlüğünce düzenlenen nöbet çizelgesine göre öğretmenlerin, normal öğretim yapan okullarda gün süresince, ikili öğretim yapan okullarda ise kendi öğretim devresinde nöbet tutmaları sağlanır.
Okullarda nöbet hizmetleri, okulun büyüklüğüne ve yapısına göre farklılıklar gösterir. Okul yönetimi hizmetleri görevliler arasında iş bölümü yaparak yerine getirir. Bu iş bölümünde görevlendirmeler ayrıntılı bir şekilde yazılır, iki nüsha hazırlanır, ilgililere İmzalatılıp bir nüshaları kedilerinde kalır. Diğer nüshaları görevlendirme dosyalan klasöründe saklanır ve hangi yıla ait olduğu yazılır. Okul yönetimi nöbet hizmetlerinin türünü, tutacak kişileri, koşullanın, nasıl nöbet tutacaklarım ve nöbet görevlerinin kapsamını belirler.
Nöbet hizmetlerinin temel ilkeleri belirlenir, öğretmenlerin ve çalışanların görüşleri de alınarak karara bağlanır ve tutanak altına alınır. Böylece okul, mevzuata da bağlı kalarak ama kendi koşullarına uygun bir tür nöbet kuralları hazırlamış olur.
Okullarda nöbet hizmetleri, öğretmenler kurulu toplantılarının değişmez gündem maddesidir. Çünkü nöbetler, okuldaki disiplinin oluşmasında, kuralların öğrenciler, veliler ve çevre tarafından kabul görmesi açısından önemlidir. Nöbetlerin önemli olmasındaki bir diğer etken de özellikle teneffüslerde öğrenci hareketliliğinden kaynaklanacak şiddet, araç ve gereçlere zarar verme, tahripçilik vb. olumsuzlukların temelinde okullardaki nöbet hizmetlerinin aksamasının çok önemli bir etken olarak görülme sidir.
Okullarda nöbet hizmetleri okulun açıldığı günden başlayıp kapandığı güne kadar devam eder. Gündüzlü okullarda nöbet hizmeti İlk derse giriş saatinden yarım saat önce başlar ve son dersin çıkış saatinden yarım saat sonra sona erer. Yatılı ve pansiyonlu okullarda nöbet hizmeti 24 saat devam eder ve nöbetçi Öğretmen okulda kalır. Hafta içi ve hafta sonu farklı nöbet çizelgesi hazırlanır. Öğretmenlerin haftanın birbirini izleyen günlerinde nöbet verilmemesine dikkat edilir. Okulların büyüklüğüne göre binanın bahçe ve kat nöbetlerinde aynı gün birden fazla öğretmen ve öğrencilere nöbet görevi verilebilir. (Şişman ve Taşdemir, 2008:250-251).
Giriş
Eğitim programı, "öğrenene, okulda ve okul dışında planlanmış etkinlikler yoluyla sağlanan öğrenme yaşantıları düzeneği"dir (Demirel, 2006; Akt. Ünal, 2010: 292). Yani eğitim programı denilince; sınıftaki öğretim etkinliklerinin yanı sıra, ders dışı çalışmalar, özel günlerin kutlanması, geziler, kurslar, rehberlik etkinliklerinin tümü akla gelir. Bu etkinliklerin okul ve sınıf seviyelerine göre neler olduğu eğitim programlarıyla belirlenmiş olup sürekli olarak da geliştirilmektedir,
Eğitim programı, önceden belirlenmiş eğitim amaçlarını gerçekleştirmek için hazırlanır. Eğitimin amaçları ortaya konulmadan eğitim programı tasarlanamaz. Planlı eğitimin özelliği, ulaşılacak, gerçekleştirilecek eğitim amaçlarının önceden bilinmesidir. Milli eğitimin amaçları, okulun amaçları, öğretmenin öğretim planına koyacağı eğitim hedefleri bu yüzden önceden hazırlanır.
Devlet, kurduğu eğitim sisteminde yetiştireceği insanlarda görmek istediği davranışları eğitim programına dönüştürerek okullara gönderir. Eğitim programında yer alan eğitsel amaçların dayanağı başta Anayasa olmak üzere eğitim sistemine ilişkin yasalardır. Bu arada yürütme erkini elde eden siyasal parti ya da partiler, hükümet olarak kendi görüşlerini de eğitim programına yansıtmaya çalışırlar. Öğretmenler de kendilerine özgü geliştirdikleri örnek öğrenci davranışlarını öğrencilerinde görmek isterler (Başaran, 2006: 329).
Eğitim programlan yapılırken programı uygulayanların ve programdan doğrudan etkilenecek olanların program yapılmasına katılmaları eğitim programlarının geçerliğini ve yararlığını önemli ölçüde yükseltir.
Bakanlıkça hazırlanıp okullara gönderilen eğitim programlarının, okulun yönetmen ve öğretmenlerince uygulanması İç Hizmet Yönetmeliği'ne göre zorunludur. Bu programların dışına çıkmak ya da programları amacından saptırmak yasaktır. Okul yönetmeni, eğitim programlarının uygulanmasını yakından izlemek ve denetlemekle görevlidir. Ancak, yukarıda yönetici, öğretmen ve ilgili eğitim işgörenleri eğitim programının sınırları içinde, eğitim amaç-larına uygun olarak, eğitimi planlarken yapacakları uygulamaları daha çekici, anlamlı kılabilirler, öğretimi zenginleştirebilirler. Bu yüzden okulun eğitim programının yönetimi büyük önem kazanmaktadır (Başaran, 1996: 83).
Okul yöneticisi, eğitim programlarının amaçlarını yorumlayabilmelidir. Eğitim programının amacına ulaşmasındaki başarı, okul yönetmeninin eğitimin amaçlarını doğru yorumlamasına, bu yorumlara göre öğretmenlerin öğretimi etkili planlamasına bağlıdır (Başaran, 1996: 83).
Eğitim programı öğrencilerin gelişim özelliklerine uygun olarak Öğrenim yaşantılarım, öğrenme ortamını, öğrenmenin ölçülmesini kapsar. Eğitim programında öğrenilecek konularla birlikte, ders dışı etkinlikler de bulunur.
Öğretimde, okul yılı, öğretim, yılı, öğretim yarıyılı, öğretim haftası, ders saati gibi kullanılan zaman dilimleri vardır. Okulun yönetmeni öğretim yılı başında eğitim işgörenleri arasında işbölümü yapar. Öğretmenler öğretimlerini önceden yaptıkları eğitim planlarına göre yürütürler (Başaran, 2006: 329).
Eğitim Sistemimizde Uygulanan Eğitim Programlarının Özellikleri
Türk eğitim sisteminde program geliştirme çalışmaları, okullar ya da yerel bazda değil, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından yapılmaktadır. Yani ülkemizde okullara ayrı ayrı programlar geliştirme ve uygulama olanağı verilmemiştir. Bu durumun sonucu olarak okullardaki yönetici ve öğretmenlerden, program geliştirme sürecine değil, program uygulamaları ve değerlendirme sürecine katkı beklenmektedir.
MEB, 2005-2006 Öğretim yılından itibaren ilköğretimden başlayarak eğitim programlarını yenilemeye başlamıştır. Bu yenileme süreci, ilköğretim okullarında tamamlanmış, ortaöğretim kurumlarında hâlâ devam etmektedir. Bu yenilenen programlar, son şeklini almış değildir. Program geliştirme sürecinin doğası gereği, uygulamalar izlenerek programlar geliştirilmeye devam edilecektir.
Programların en önemli Özelliği, öğrenmede davranışçı program yaklaşımından çok bilişsel ve yapılandırmacı Öğrenme yaklaşımlarını esas almasıdır. Yapılandırmacılık, öğretimle ilgili bir kuram değil; bilgiyi temelden kurmaya dayanan bilgi ve öğrenme ile ilgili bir kuramdır. Ya-pılandırmacılıkta bilginin aktarımı, yeniden yapılandırılması söz konusu olup, bilgiyi yeni bir duruma çevirebilme ve uygulama Önemlidir (Demirel, 2006; Akt. Ünal, 2010: 293). Bunun dışında, MEB tarafından açıklanan özelliklerine bakıldığında yeni programların dikkat çekici özellikleri İlköğretim 1-5. Sınıf Programlan Tanıtım Kitapçığı ve MEB Müfredat Geliştirme Süreci kitapçığına göre şunlardır (Ünal, 2010: 294-295):
Konuların farklı sınıflarda, dalıa üst düzey hedefler göz önüne alınarak öğretilmesi(sarmallık ilkesi) esas alınmıştır. Sarmal programlama yaklaşımında, öğrenilmiş olan konular gerektikçe, kapsamı genişletilerek tekrar edilir. Konular arasında kendi içinde bir ardışıklık söz konusudur (Demirel,2006).
Birinci sınıftan başlayarak, "bitişik eğik yazı" kullanma zorunluluğu getirilmiştir.
Tüm dersler için sekiz ortak beceri saptanmıştır. Bunlar: eleştirel düşünme becerisi, yaratıcı düşünme becerisi, iletişim becerisi, araştırma-sorgulama becerisi, problem çözme becerisi, bilgi teknolojilerini kullanma becerisi, girişimcilik becerisi, Türkçeyi doğru, etkili ve güzel kullanma becerisidir. Bu becerilere tüm derslerde yer verilmesinin nedeni, bu becerilerin bilgi vermeyle kazandırılamayacağı, tüm eğitim ve öğretim etkinliklerinde kullanılmasıyla kazandırılabileceği düşüncesidir.
Dersler sınıf seviyelerine göre kavram analizlerine tabi tutulduğu gibi, dersler arası karşılaştırmalar yapılmış ve tüm dersler birbirleriyle ilişkilendirilmiştir. Bu amaçla sağlık kültürü, girişimcilik, insan haklan ve vatandaşlık, kariyer bilinci geliştirme, özel eğitim, rehberlik ve psikolojik danışma, spor kültürü ve olimpik eğitim, afetten korunma ve güvenli yaşam olmak üzere ara disiplinler oluşturulmuştur. Her dersin öğretmeni, programında yer alan ara disiplin kazanımlarını kendi dersinde işleyeceği tema ve metinlerle ilişkilendirmek zorundadır.
Davranış ifadesi yerine bilgi, beceri, anlayış ve tutumları içerecek şekilde "kazanımlar" ifadesi kullanılmıştır. Kazanım, planlanmış yaşantılar sayesinde öğrencilerde görülmesi beklenen bilgi, beceri, tutum ve değer ifadeleridir.
Programlar, etkinliklerle zenginleştirilerek daha çok öğrenci merkezli hale getirilmiş, zamanın büyük bir bölümü, öğrencilerin kendi girişimleriyle gerçekleştirecekleri ve öğretmenlerin öğrencilere doğrudan bilgi aktarmak yerine sadece yol göstereceği etkinliklere ayrılmıştır. Programlarda Öğretmenlerin bu çalışmaları nasıl yapacakları konusunda öğretmenlere öneriler yapılmış, örnek etkinlikler verilmiştir.
Çeşitli sembollerden de yararlanılarak programa açıklamalar kısmı yerleştirilmiştir. Bu semboller şunlardır:
&-Sınıf-Okul İçi Etkinlik: Bu sembol, ilgili etkinliklerin sınıf içinde yapılacağını gösterir.
[i]-Uyarı: Bu sembol, ilgili ünitede^doğrudan verilecek beceri ve değer ifadelerini, işlenecek konuların sınırlarını, kullanılması önerilen araç-gereç ve dikkat edilmesi gereken noktalan gösterir.
O-Ders İçi İlişkilendirme: Bu sembol, ilgili üniteyle ilişkilendirilebilecek diğer spor etkinlikleri dersinin ünitelerinin adını, ilgili kazanımlarını ve konularını gösterir.
O -Diğer Derslerle İlişkilendirme: Bu sembol, ilgili üniteyle işbirliği yapılabilecek diğer derslerin adını gösterir.
& -Ara Disiplinlerle İlişkilendirme: Bu sembol, sağlık kültürü, girişimcilik, vatandaşlık, kariyer bilinci geliştirme, özel eğitim, rehberlik ve psikolojik danışma, spor kültürü ve olimpik eğitim, afetten korunma ve güvenli yaşam ara disiplin alanları ile ilişkili kazanımları gösterir.
l -Ölçme ve Değerlendirme: Bu sembol, eğitim-Öğretim sürecinde yapılabilecek değerlendirme etkinliklerini göstermektedir. Burada yazılan değerlendirme etkinliği bir öneridir.
Ölçme ve değerlendirmede yapılandırmacı öğrenme kuramına dayanan alternatif değerlendirme yaklaşımları da dikkate alınmıştır, yani, ölçme ve değerlendirmede sonuçla birlikte süreci de dikkate alan bir anlayış benimsenmiştir. Bu kapsamda sadece ürün değil, öğrencilerin Öğrenme süreçleri de değerlendirilir. Değerlendirme, öğrencilerin ne bilmediklerini değil neyi bildiklerini görmeye ve sahip oldukları becerileri, günlük yaşamda kullanma ve uygulayabilmelerine katkıda bulunan bir araçtır. Programlar, her öğrencinin kendini farklı yansıtabileceği düşüncesiyle değişik değerlendirme araç ve yöntemlerini kullanmayı önermektedir.
Türkçeye duyarlılık, tüm derslerin ana becerisi haline getirilmiştir.
Programlarda yer alan Atatürkçülükle ilgili konular, ilgili olduğu belirli gün ve haftalarda işlenmek üzere ayrıca belirlenmiştir.
Eğitim Programlarının Öngördüğü Yöntem ve Teknikler
Yapılandırmacı eğitim ortamları, bireylerin çevreleriyle daha fazla etkileşimde bulunmalarına, dolayısıyla zengin öğrenme yaşantıları geçirmelerine olanak sağlayacak bir biçimde düzenlenir. Bu tür eğitsel ortamlar sayesinde bireyler, zihinlerinde daha önce yapılandırdıkları bilgilerin doğruluğunu sınama, yanlışlarım düzeltme ve hatta önceki bilgilerinden vazgeçerek yerine yenilerini koyma fırsatı elde ederler. Yapılandırman eğitimin uygulandığı eğitim ortamlarında, genelde öğrencilerin öğrenme sürecinde daha fazla sorumluluk almalarına ve etkin olmalarına olanak sağlayan probleme dayalı öğrenme, işbirliğine dayalı öğrenme, proje tabanlı öğrenme, sorgulamaya dayalı Öğrenme ve Örnek olaylar öğretim uygulamaları olarak kabul edilmektedir (Gültekin vd., 2007, Akt. Ünal 295-296). Öğretmen bu uygulamalarla, bilgi dağıtıcı rolü yerine, öğrencilerinin anlam kurmalarına yardımcı rolünü benimsemeli, onları sorgulamaya teşvik etmelidir.
Okul Müdürlerinin Eğitim Programlarıyla İlgili Görevleri
Her okul yöneticisinin amacı, Milli Eğitim Bakanlığının eğitim politikaları ve amaçları doğrultusunda eğitim kurumlarını yaşatmak ve onu etkili bir biçimde işler durumda tutmaktır. Bunun için okul yöneticilerinin belli yeterliklere sahip olması; görev, yetki ve sorumluluklarını bilmesi gerekir (Gürsel, 2007; Akt. Ünal, 2010, 296). Milli Eğitim Bakanlığının öğretim programları ile ilgili olarak okul müdürlüğüne verdiği görevler şunlardır (MEB, 2004):
> Programlar hakkında yeterli ve doyurucu bilgi sahibi olmak, uygulamada ortaya çıkabilecek olan problemlere çözüm üretmek.
> Programların uygulanması için gerekli olan araç-gereç ve diğer materyalleri temin etmek ve fiziksel ortamları hazırlamak.
> Öğretmenlerin bilgi ve deneyimlerini paylaşabilecekleri ortamlar hazırlamak, aralarında eşgüdüm sağlamak.
> Öğretmenlerin mesleki gelişimlerini sağlayacak kitaplar okumalarına rehberlik etmek, okulda çeşitli seminerler düzenlenmesini sağlamak, öğretmenleri okul içinde ve dışında düzenlenen bu seminerlere katılmaya özendirmek.
> Okul dışı etkinliklerin gerçekleştirilmesinde kolaylık sağlamak.
Okul müdürlerine eğitim programları ile ilgili olarak verilen görevler incelendiğinde, MEB'in okul müdürlerinden gerçekte birer eğitim lideri olarak görev yapmalarını beklediği anlaşılmaktadır.
ÖĞRETİM İLE İLGİLİ HİZMETLER
Bir okulda öğretim hizmetleri ile ilgili olarak aşağıda sıralanan defter ve dosyalar tutulur (Taymaz, 2003:162):
1. Günlük ders defteri-sınıf defteri
2. Yıllık ders dağıtım çizelgesi dosyası
3. Yıllık ders planlan dosyası
4. Sınıf öğrenci listesi dosyası
5. Sınıf ders defteri
6. Genel öğretmenler kurulu tutanak dosyası
7. Şube öğretmenler kurulu tutanak dosyası
8. Zümre öğretmenler kurulu tutanak dosyası
9. Deney, gezi, gözlem raporları dosyası
Okulda öğretim hizmetleri alanında yapılan işler analiz edildiğinde genelde aşağıdaki şekilde sıralanabilir (Taymaz, 2003:162):
A. Yıllık Öğretim planının hazırlanması
B. Öğretmenler kurulu toplantılarının yapılması
C. Ders kitap ve araçlarının sağlanması
D. Kütüphane ile ilgili işlerin yapılması
E. Bilgisayar destekli öğretim yapılması
F. Öğretimin yapılması ve izlenmesi
A. Yıllık Öğretimin Planlanması
Okulda yapılan öğretimin başarı derecesinin saptanması ve sonuçlar hakkında bir karara varılabilmesi için planlanmış olması gerekir. Planlama eldeki ve sağlanabilecek insan ve maddi kaynaklardan yararlanarak okulu amaçlarına ulaştırmak üzere izlenecek politikanın tayin edilmesidir. Yıllık öğretim planı hazırlanırken ilgililerin görüş ve katkılarından yararlanılır (Hesapçıoğlu,1989: 170; Akt. Taymaz: 163).
İlköğretim kurumlan yönetmeliğine göre bir Öğretim yılı, ders yılının başladığı tarihten, sonraki ders yılının başladığı tarihe kadar geçen süreyi kapsar. Bu yönetmeliğe göre, ilköğretim okullarında ders yılı süresinin 180 iş gününden az olmaması esastır (MEB, 2007).
1. Yıllık Çalışma Planının Hazırlanması
Okulda bir öğretim yılında yapılacak etkinliklerin sıra numarası ile tarih, süre ve türlerinin belirlenmesi ve kâğıt üzerine aktarılmasıdır. Her etkinlik için açıklama varsa, yönetmelik hükmünü içerecek şekilde yapılır. Yıllık plan hazırlanırken ulusal bayram ve tatil günleri dikkate alınır (Kanun No:2429).
Bakanlıkça her öğretim yılının takvimi Aralık ayı içinde hazırlanarak yayımlanır. Bu takvim incelenerek okul ile ilgili etkinlikler saptanır. İlköğretim okullarında ders yılı süresi Eylül-Haziran ayları içinde toplam 180 gündür. Başlama ve bitirme tarihleri İl Milli Eğitim Mü-dürlüğü tarafından düzenlenen ve Valilikçe onaylanan yıllık çalışma takviminde gösterilir. Temmuz ve Ağustos ayları yaz tatilidir. Ocak ayının son haftası ile Şubat ayının ilk haftası İçinde on beş gün süre ile yarıyıl tatili yapılır.
Okula kayıt ve kabuller ile dinlenme ve yaz tatilinin başlama ve bitiş tarihleri, her yıl düzenlenen çalışma takviminde belirtilir. Öğretim yılının başlaması, dönem tatili ve ders kesim tarihleri Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenir. Bu tarihler göz önünde bulundurularak hazırlanan çalışma takvimi, il milli eğitim müdürlüklerinin önerisi ve valinin onayı ile yürürlüğe girer. Ders yılı iki döneme ayrılır, iki dönem arasında dinlenme tatili verilir. Dinlenme tatili Ocak veya Şubat aylarında iki hafta süreyle yaz tatili ise ders yılının bitiminden itibaren yapılır. Ders yılı süresi, derslerin başladığı günden kesildiği güne kadar okulun açık bulunduğu günler ile öğrencilerin törenlere katıldıkları resmi tatil günleri sayılarak hesaplanır. Resmi tatil günleri ile her ne sebeple olursa olsun okulun açık bulunmadığı günler göz önünde bulundurulmaz. Normal öğretim yapan okullarda sabah ve öğleden sonrası yarımşar gün, ikili öğretim yapan okullarda bu süreler tam gün sayılır. Ders yılı başında ve sonunda, ilköğretim okulu ile ilgili genel bilgi formu, okul müdürlüğünce doldurularak milli eğitim müdürlüğüne gönderilir (MEB, 2007).
Okulun yıllık çalışma takvimi, öğretim yılının başında öğretmenler kurulu toplantısında görüşülür. Bu takvim, gerekli görülen değişiklik ve düzeltmeler yapılarak geliştirilir. Yıllık çalışma takviminin hazırlanmasına tüm ilgililerin kanlımı sağlanmalıdır. Böyle bir çalışma takviminde bir yıllık çalışmalar aylara göre, gerekli görüldüğünde tarihler de belirtilerek çizel-gede gösterilir. Ayrıca, aylara bağlı olmadan yapılacak iş ya da işlemlerle birlikte öğretim yılı başında ve sonunda yapılması planlanan işlerin de bir listesi çıkarılır (Taymaz, 2003). Yıllık Öğretimin planlanmasına ilişkin olarak; öğrenci sınıf ve şubeleri, okulun öğretim kapasitesi, öğretim yükü ve öğretmenler belirlenerek ders dağıtım programı hazırlanır.
2. Sınıf ve Şubelerinin Belirlenmesi
Öğretim yılı başında, sınıf ve şubelerin belirlenmesi için kayıt bölgesindeki muhtarlıklardan alınan aday kayıt sayısı belirlenir. Bir önceki öğretim yılında öğrencilerden doğrudan geçenler ve ŞÖK (Şube Öğretmenler Kurulunda) ile geçenler ve kalanlar belirlenir.
Okulun derslik kapasiteleri dikkate alınarak her sınıfta yer alacak öğrenciler ve şube sayıları belirlenir. (Şişman ve Taşdemir, 2008:236). Öğrenciler şubelere dağıtılırken, bir önceki yıldaki akademik başarı ölçümleri, zekâ bölümü puanları ya da öğretmenlerin öğrencilerin yetenek veya güdülerine ilişkin yargıları esas alınarak yapılmamalıdır. Benzer özellikteki öğrencilerin aynı şubeye yerleştirilmesi kulağa hoş gelmekte, benzer öğrencilerde amaçlara daha kolay ulaşılacağı, planlama ve uygulamanın kolay olacağı düşünülmektedir. Ancak, Gömleksiz(1997) sunduğu araştırma bulgularına göre; öğrenci düzeylerine göre sınıf oluşturulması, özellikle geri durumda olan öğrencilerin yetişmesine herhangi bir katkı yapmadığı gibi, öğrencilerin sosyo-ekonomik yönden ayrılması gibi hiç de istenmeyen so-nuçlara yol açabilmektedir. Bunun için öğrenciler, şubelere yerleştirilirken şubelerin, kız-erkek, başarılı-başarısız, her sosyo-ekonomik çevreden öğrencilerin şubede yer alması sağlanmaya çalışılmalıdır (Sarpkaya vd., 2010: 302).
3. Okulun Öğretim Kapasitesinin Belirlenmesi
Okulda öğretim yılı başında, haftalık ders dağıtımı programı yapılırken dikkate alınması gereken en önemli iki unsur, insan ve madde kaynaklarıdır. Bunlar dersleri okutacak öğretmenler ile öğretim yapılacak yerler ve araçlardır.
a. Öğretim yılında kullanılacak dershane, laboratuar, resimhane ve atölyelerin kapı numaralan ile her birinin normal öğrenci kapasitesini gösterir bina kullanım çizelgesi hazırlanır.
b. Her alan ve sınıfta oluşturulan şubelerdeki öğrencilerin haftalık ders dağıtımları zaman çizelgesi üzerinde gösterilirken, aynı zamanda derslerin özelliklerine göre de yerleşim planı yapılır. Şubelerin öğrenim yapacağı saatler için bina kullanımı çizelgesi üzerinde işaretlenir.
c. Şubelerin ders yapacakları yerler belirlenirken derslerin özellikleri, branş veya dallar dikkate alınır. Ayrıca bir şubedeki öğrencilerin laboratuar, resimhane ve atölye gibi özel öğretim yeri dışındaki öğretimlerinin aynı dershanede yapılmasının sağlanmasına özen gösterilir.
d. Eksiksiz ve hatasız olarak düzenlenen bina kullanım çizelgesi üzerinde hangi şubenin, günün her saatinde okulun neresinde öğretim yaptığı bulunacak şekilde öğretim gün ve saati ile dershane, laboratuar resimhane ve atölyeyi gösteren numaralardaki kolonların kesiştiği alana şubenin kod numarası yazılır (Taymaz, 2003:164-165).
4. Öğretim Yükü ve Öğretmenlerin Belirlenmesi
Okulda Öğretim yılı başında her branş ve sınıflardaki şubeler oluşturulduktan sonra her birindeki dersler ve bu derslerin haftalık ders saatlerinin toplamı alınarak öğretim yükü derslere göre hesaplanır.
Okullarda okul yönetimi her dönemin başlamasından önce, Bakanlıkça belirlenen programlar esas alınarak, okulun fiziki kapasitesi, öğretmen durumu göz önünde tutularak o dönemde okutulacak alan ve seçimlik derslerin hangi günlerde, saatlerde, dershanelerde ve hangi öğretmenler tarafından okutulacağı belirlenir. Her dersin Öğretime açılması için genel bilgi derslerinde en az 20, meslek bilgisi derslerinde en az 8 öğrenci tarafından seçilmiş olması gerekir. Bu dersi seçen öğrenci sayısı az olduğunda diğer dersleri seçmesi istenir. (Taymaz, 2003: 165).
5. Haftalık Ders Programı
Okulda okutulacak derslerin hafta içinde ne zaman okutulacağını gösteren çizelgeye haftalık ders programı adı verilir. Öğretmenlerin hangi şubede haftada kaç saat ders okutacağı belirlendikten sonra bu derslerin, haftanın hangi gün ve saatinde okutulacağı, bu programda gösterilir. Bu programı yapmak güç olabilir. Çünkü İlköğretimde branş öğretmenleri ve ortaöğretim öğretmenleri, özel durumlarını bildirerek ilk derslerde ya da son derslerde ders almak istememekte ya da derslerinin belli günlere toplanmasını istemektedirler. Okul müdürü haftalık ders programını yaparken tabii ki öğretmenlerin isteklerini dikkate alacaktır. Ancak bu isteklerin tamamının karşılanması söz konusu değildir. Çünkü, öğretmen isteklerinin yanında, aynı zamanda eğitsel gerçeklikler vardır. Örneğin, çok yoğun zihinsel faaliyet gerektiren derslerin günün ilk ya da son saatlerine veya ard arda konulması da öğrenmeyi olumsuz etkileyecektir. Bunun dışında; bayrak törenlerinin dikkate alınarak beden eğitimi ve müzik derslerinin haftanın ilk ve son iş gününe konulmasına, teorik derslere öğleden önce, uygulamalı derslere ise öğleden sonraki saatlerde yer verilmesine özen gösterilmesi hususları da Yönetmelik emridir (MEB, 2009)
Haftalık ders programlan yapıldıktan sonra, her öğretmenin kendi programı -el programı- yapılarak dersler başlamadan öğretmene imza karşılığı duyurulur. Haftalık ders programlarında yapılacak değişiklikler önemli bir neden olmadıkça hafta başlarında yapılır (Sarpkaya vd., 2010: 304).
Ders dağıtım programını yapabilmek İçin yarıyılda, her şubede okutulacak dersler ile haftalık ders saatlerini gösterir liste, her öğretmenin hangi dersleri maaş ve ücret karşılığı haftada kaç saat okutacağını gösterir liste, öğretmenlerin maaş karşılığı ve ücretle okutacakları dersler için varsa özel istek ve durumlarını gösterir liste, okul binalarının kullanım çizelgesi hazırlanır. Dik kolonlarına haftanın gün, günlerin ders saatleri, yatay kolonlarına branş, sınıf ve şubeleri yazılır. Hazırlanan program Öğrencilerin kolaylıkla görebileceği panolara asılır. Bu çizelgenin gün ve saatleri gösterir yatay kolonlarla şubeleri gösterir dik kolonların kesişmesiyle meydana getirilen alana dersin ve öğretmenin adı yazılır (Taymaz, 2003:166).
B. Öğretmenler Kurulu Toplantılarının Yapılması
Öğretmen kurulları, okul yöneticisinin öğretmenlerde grup ruhu oluşturabileceği, katılımın sağlandığı, birden fazla bireyin bir araya geldiği, okulun işleyişine yönelik sorunların çözümü için hazır ve uygun bir ortamdır.
Öğretmenler kurulu, müdürün başkanlığında okulun bütün öğretmenleriyle, kurumda görevli uzman ve usta öğreticilerden oluşur. Öğretmenler kurulu, ders yılı başında ders yılı içinde ve ders yılı sonunda müdürün çağrısı üzerine toplanır. Kurulun toplantı günleri ve gündemi, müdür tarafından ilköğretimde iki gün, ortaöğretimde bir hafta Önceden yazılı ve imza karşılığı ilgililere duyurulur. Gündemin bir örneği öğretmenler odasına asılır, Bu kurulda eğitim programlan ile ilgili olarak, öğretim işlerinin düzenli olarak yürütülmesi ve öğrencilerin amaçlar doğrultusunda yetiştirilmeleri için yapılacak çalışmalar, alınacak tedbirler görüşülür (MEB, 2003a, 2009a).
Öğretmenler kurulu toplantıları okul müdürünün başkanlığında, bulunmadığı zamanlarda müdür başyardımcısı, olmaması halinde en kıdemli müdür yardımcısı tarafından yönetilir. Olağan genel öğretmen kurulu toplantıları birinci ve ikinci kanaat dönemlerinden Önce ve öğretim yılı sonunda, olağanüstü toplantılar gerektiği hallerde yapılır (Taymaz, 2003: 167).
İlköğretim ve orta dereceli okullarda öğretmenler kurulu toplantıları yapılış amacına ve katılan öğretmenlere göre aşağıdaki üç gruba ayrılır.
1. Genel öğretmenler kurulu toplantısı
2. Zümre öğretmenler kurulu toplantısı
3. Şube öğretmenler kurulu toplantısı
Öğretmenler kurulu toplantılarında Atatürk ilke ve inkılâpları ile Türk milli eğitiminin genel amaçlan ve okulun kuruluş amacına uygun çalışmalar yapılarak gerekli kararlar alınır.
1. Genel Öğretmenler Kurulu Toplantılarının Yapılması
Genel öğretmenler kurulu, müdürün başkanlığında okulun bütün öğretmenlerinin ve okul rehber öğretmenlerinin katıldığı toplantıdır. Okul müdürünün bulunmadığı zamanlarda müdür başyardımcısı veya yardımcılarından birinin başkanlığında toplanabilir.Bu toplantılar birinci ve ikinci yarıyıl başlarında, ders yılı sonunda ve okul yönetiminin gerekli gördüğü zamanlarda düzenlenir.
Toplantı gündemi sınırlı olmakla birlikte birinci ve ikinci öğretim yılı başında, öğretim planı uygulanmasına, sonunda değerlendirilmesine İlişkin konuları kapsar. Öğretim yılı başında sınıf öğretmenlerinin seçimi, eğitsel kollara rehber öğretmenler, Okul Aile Birliği, Okul Koruma Derneği, okul disiplin kurulu, onur kurulu başkanı, muayene ve sayım komisyonlarına öğ-retmenlerin seçilmesi, nöbet işleri, yıllık öğretim planı, öğretim ve eğitim etkinliklerinde esas ilkeler yer alır. Ayrıca Bakanlık, Milli Eğitim Müdürlüğü veya diğer kurumlardan gelen genelgeler, uygulanması istenen kararlar, yeni çıkan yasa ve yönetmelikler açıklanır ve tartışılır. Sınav, sosyal etkinlik, anma günleri öncesinde yapılan öğretmenler kurulu toplantılarında ilgili yönetmelik maddeleri okunur. Hazırlanan gündem aynen uygulanır, ancak gerekli görülürse madde ilavesi yapılır ve gündem konularında görüşme sıraları değiştirilebilir.
Öğretmenler genel kurulunun temel amacı, okulda yapılacak öğretim ve eğitim etkinliklerinin geliştirilmesine ilişkin konularda grup ürününü elde etmek ve yararlanmaktır. Öğretmenler kurul toplantılarında kararlar birlikte alınacağından ve karar süreci paylaşılacağından ortak olarak verilen kararların uygulanması da kolaylaştırılmış olur (Taymaz, 2003: 169).
2. Zümre Öğretmenler Kurulu Toplantılarının Yapılması
Zümre öğretmenler kurulu İlköğretim kurumlarında, l, 2, 3, 4 ve 5 inci sınıflarda aynı sınıfı okutan sınıf öğretmenleri ve varsa branş öğretmenlerinden, ilköğretim ikinci kademe -6, 7 ve 8 inci sınıflar- ve ortaöğretim kurumlarında ise aynı dersi okutun branş öğretmenlerinden oluşan kurulun adıdır (MEB, 2009). Zümre öğretmenler kurulu, okul müdürlüğünce yapılacak plânlamaya uygun olarak öğretim yılı başında, ortasında, sonunda ve ihtiyaç duyuldukça toplanır. Toplantılar, ilköğretim kurumlarından okul müdürünün görevlendireceği bir müdür yardımcısının veya branş öğretmenleri arasından seçimle belirlenen öğretmenin başkanlığında; ortaöğretim kurumlarında ise ilk toplantılarında o eğitim-öğretim yılı için kendi aralarından seçecekleri birinin başkanlığında (MEB, 2009a) yapılır.
Zümre öğretmenler kurulu toplantılarında programların ve derslerin birbirine paralel olarak yürütülmesi, ders araçlarından, laboratuar, spor salonu, kütüphane ve işliklerden plânlı bir şekilde yararlanılması, proje ve performans görev konuları ve derslerin değerlendirilmesi, ders-lerde izlenecek yöntem ve teknikler ile benzeri konularda kararlar alınır. Bu kararlarla eğitim-öğretim programları ile ilgili ortak bir anlayış ve uygulamada birlik sağlanmaya çalışılır. Bu kurulun bir başka görevi de ders yılı sonunda ders programlan, ilgili mevzuatı, ders araç-gereci, öğretim yöntem ve teknikleri, okul ve dersliklerdeki fizikî durum ve öğrenci başarı düzeyini değerlendiren bir rapor hazırlayıp okul müdürlüğüne sunmaktır.
Ortaöğretim kurumlarında ayrıca okul zümre başkanları kurulu vardır (MEB, 2009). Bu kurul, okuldaki zümre başkanlarından oluşur. Kurul, dönem başları ile yılsonunda toplanır, ilk toplantısında o eğitim ve öğretim yılı için kendi aralarından birini başkan seçer. Gerektiğinde okul-aile birliğinden bir temsilci de gözlemci olarak bu kurula katılabilir. Toplantıda, eğitim ve öğretimin planlanması, zümre ve alanlar arası bilgi akışı ve paylaşımı ile öğrenci başarısının artırılması, öğrenme güçlüğü çeken öğrenciler ile öğrenme güçlüğü çekilen konularla ilgili gerekli önlemlerin alınması; ortak sınavların planlanması, uygulanmasına ilişkin usul ve esaslarının belirlenmesi, sonuçlarının değerlendirilmesi vb. konular görüşülür (Sarpkaya vd., 2010: 298).
3. Şube Öğretmenler Kurulu Toplantılarının Yapılması
Şube öğretmenler kurulu, ilköğretim okullarının 4, 5, 6, 7 ve 8 inci sınıfları ile ortaöğretim kurumlarının tamamında aynı şubede ders okutan Öğretmenler ile rehber öğretmenden oluşan kuruldur. Konuların özelliğine göre veliler de kurula davet edilebilir. İlköğretim okullarında bu Kurula, gerek görülürse öğrenci velileri, sınıfın başkanı ve öğrencilerce seçilen öğrenci temsilcileri de çağrılabilir (MEB, 2003a; 2009a). Ortaöğretim kurumlarında şube öğretmenler kurulu toplantısının yapılma zamanı ile ilgili herhangi bir standart getirilmemiş olup, toplantılarda, kaynaştırma eğitimine karar verilmiş özel eğitim gerektiren öğrenciler için gerekli önlemlerin alınması kuralı getirilmiştir. Ortaöğretim kurumlarında aynı sınıf seviyesinde derse giren öğretmenlerden oluşan bir kurul daha vardır.
İlköğretim kurumlarında şube öğretmenler kurulu okul yönetimince yapılacak planlamaya göre birinci dönemin ikinci ayında, ikinci yarıyılın birinci veya ikinci haftasında ve yılsonunda okul müdürü ya da görevlendireceği müdür yardımcısı veya şube rehber öğretmeninin başkanlığında toplanır. Ayrıca, gerektiğinde şube rehber öğretmeni veya okul rehber öğretmeninin önerisinin okul yönetimince uygun görülmesi halinde de toplanabilir. Bu kurulda şubedeki her öğrenci için ayrı ayrı olmak üzere kişilik, beslenme, sağlık, sosyal ilişkileri görüşülür. Her öğrencinin ailesinin ekonomik durumu değerlendirilerek, gerekiyorsa alınacak önlemler belir]enir(MEB, 2003a, Md. 96).
C. Ders Kitapları ve Araçların Sağlanması
Okullarda 2001-2002 öğretim yılından itibaren öğrenci ders kitapları ve öğrenci çalışma kitapları Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ücretsiz dağıtılmaktadır. Her okul müdürlüğü, sınıf düzeylerine göre öğrenci mevcutlarını, e- okul uygulamaları kapsamında İlgili birime ulaştırmaktadır, Okul tarafından verilen bu bilgilere göre, okula sınıf düzeylerine göre öğrenci mevcudu kadar ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı ve öğretmen sayısı kadar derslere göre öğretmen kılavuzu gelmektedir.
Ders kitabı dışında okullarda sınıflarda bulunması gerekli araç gereçlerde vardır. Her sınıfa öğrenci sayısına göre sıra konulmaktadır. Sıralar, öğrencilerin yaşlan, fiziki gelişmeleri ve çalışma şekline göre yerleştirilmektedir. Ayrıca sınıfta tahtasının üst kısmına Atatürk'ün portresi, onun üstüne ay yıldız sağa bakacak şekilde Türk Bayrağı, Atatürk'ün portresinin duruşuna göre sağına İstiklâl Marşı, soluna Atatürk'ün Gençliğe Hitabesi asılmaktadır. Yine sınıflarda öğretim yılı süresince sürekli geliştirilen ve işlenen kazanımlara, milli bayramlara, Atatürk'ü anma günü ve diğer önemli günlere göre geliştirilen ve güncelleştirilen Atatürk Köşesi oluşturulmaktadır. Sınıflarda sınıf seviyesine ve programlara uygun ders araçları da bulundurulmaktadır. Bunun yanında dersliklerde duyuru ve öğrenci etkinlikleri panoları ve sınıf düzeylerinde dersin özelliklerine göre çeşitli panolar da asılmaktadır. Okullarda okul koridorlarının düzenlenmesine de Önem verilmektedir. Okul binasının girişinde de uygun bir yerde temiz, düzenli, Atatürk'ün hayatını, inkılâplarını yansıtacak ve anlamlı bir kompozisyon oluşturacak şekilde düzenlenen ve zamanla geliştirilen Atatürk Köşesi'nin bulundurulması zorunludur. Bununla birlikte yine okul koridorlarında Atatürk'ün eğitim ve diğer konularla ilgili düşüncelerini açıklayan söz, yazı ve resimlerle Talim ve Terbiye Kurulunca önerilmiş Türk büyüklerine ait resimler ile Türk tarih ve kültürüne ait levhalar ve haritalar, eğitici ve sanat değeri olan resimler, saat ve takvim, okul gazetesi ve çeşitli etkinlilerin sergilenmesi için panolar bulundurulmaktadır, öğrencilerin; resim, şiir, kompozisyon gibi etkinlikleri ile tiyatro, müzik, halk dansları, bayram törenleri ve kutlama günlerine ait çekilmiş fotoğrafları okul koridorlarındaki panolarda uygun sürelerde sergilenmektedir.
Okullarda öğretim programlarında belirtilen, öğretme öğrenme sürecinde kullanılacak olan ders araç- gereçleri ile yine derste kullanılacak VCD, DVD, tepegöz, projeksiyon, slayt makinesi, radyo, teyp, televizyon v.b teknolojik araçlar da bir odada düzenli bir şekilde bulundurulmakta ve kullanılmaya hazır tutulmaktadır. Öğretmenler istedikleri anda bu araç gereçlerden yararlanmaktadırlar.
Ayrıca bazı okullarda bilgi teknolojisi sınıfları, laboratuarlar ve spor salonları bulunmaktadır. Bu birimlerdeki araç gereçlerin düzenlenmesinden ve korunmasından birimi en çok kullanan alan öğretmenleri sorumludur. Ancak bu birimlerden okul yönetimince ders programlarına göre yapılacak bir planlamaya göre tüm öğretmenler öğrenme-öğretme süreçlerinde yararlanabilmektedirler. Hatta bazı okulların kendi içlerinde bu birimler yoksa okul Öğretmenleri kendilerine en yakın okulun bu birimlerinden yapılacak planlamaya göre yararlanabilmektedirler. Okullarda öğretim kademelerine göre öğrencilerin gezip oynamaları ve sportif faaliyetlerde bulunmaları için çevre imkânlarından yararlanılarak okul bahçesinde kum havuzu, voleybol, basketbol sahaları gibi yerler ile asılma, tırmanma, denge, atlama gibi alanlarda vardır. Bahçesi elverişli okullarda, tarım çalışmaları ve denemeleri de yapılmaktadır. Okul bahçesine süs bitkileri ve ağaçlar dikilmekte, çim alanları düzenlenmektedir. Hatta köy ilköğretim okullarının uygulama bahçelerinde uygun olan yerlere meyve ağaçları dikilmekte, bu bahçelerde arıcılık ve tavukçuluk yapılabilmektedir.
Okulda derslerde kullanılan araç gereçler ve bilgi teknolojisi sınıfı, laboratuar, spor salonları, oyun yerleri ve uygulama bahçelerinin ihtiyaçlarının okul yönetimince milli eğitim müdürlüklerine bildirilen ihtiyaç listeleri sonucu karşılanmasının yanında, okul aile birliklerince satın alma yoluyla da karşılanabilmektedir. Bu tür satın almalar öğretim yılı başında öğretmenler kurulunda seçilen satın alma komisyonunda verilen karar doğrultusunda olmaktadır. Okula satın alınan araç gereçler ise yine öğretim yılı başında öğretmenler kurulunda seçilen muayene ve teslim alma komisyonun incelemesinden sonra okula alınmaktadır. Ayrıca okulun eksikleri çeşitli kurum ve kurularca ve okul çevresindeki hayırseverler vasıtasıyla bağış yoluyla karşılanmaktadır (Memduhoğlu, 2008: 302-304).
D. Kütüphane ile İlgili İşlerin Yapılması
Okul yönetimi, okulda kütüphane yoksa Bakanlık, belediyeler, üniversiteler, özel ve kamu kuruluşları, sivil toplum örgütleri ve çevre imkânlarından yararlanarak oluşturur, düzenler ve geliştirir (Şişman ve Taşdemir, 2008: 243).
Milli Eğitim Bakanlığı Okul Kütüphaneleri Yönetmeliği gereğince okullarda okul kütüphanesi ve ilköğretim kurumlarında ayrıca sınıf kitaplığı kurulur. Kütüphanede bulundurulacak gerekli donatım malzemesi ile kitap ve diğer eğitim araçları, okul kütüphaneleri standartlarına uygun olarak düzenlenir. Kitap sayısı 3000'i aşan okul kütüphanelerine bir kütüphaneci atanır. Kütüphanecinin atanamadığı durumlarda yönetimce kütüphanecilik kursu almış her öğretmen yoksa öğretmenler kurulunca belirlenecek bir öğretmen ve bu öğretmene yardımcı olmak üzere okul müdürlüğünce bir memur görevlendirilir. Okul kütüphanelerinin yapı ve işleyişine ilişkin bazı hususlar şöyle özetlenebilir (Resmi Gazete, 2001/24501):
Okul kütüphanelerinde bulundurulacak basılı kaynaklar; her tür eğitici ve öğretici kitap, dergi, broşür, poster, kupür ve resimlerden oluşur. Teknolojik kaynaklar İse, teknolojik gelişmeler göz Önünde bulundurularak her tür eğitici ve öğretici bilişim teknolojisine yönelik CD-ROM, DVD ile film, video kaset, plak, ses kaseti ve elektronik ortam içerisindeki araç ve gereçleri kapsar. Kütüphane kaynaklarının tespitini ve seçimini yapacak komisyon; okul müdürünün başkanlığında, İlgili zümre başkanları, kütüphanecilik kulübü danışman öğretmeni, kütüphanecilik kulübü temsilcisi, okul-aile birliğinden bir üye, okul öğrenci meclisi başkanı, kütüphaneci veya kütüphane memurundan oluşturulur. Kitap seçiminde, öğretmen, öğrenci ve velilerden gelen İstekler de dikkate alınır. Ayrıca, bilimsel nitelikte yayın yapan resmi kuruluşların yayımı olan eserler, herhangi bir seçime tabi tutulmadan kütüphanelerde bulundurulur.
Kütüphaneci veya kütüphanede görevlendirilen öğretmen, modern kütüphanecilik İlkelerine göre okul kütüphanesini düzenler ve yönetir. Her türlü basılı ve teknolojik kaynaklardan yararlanma konusunda öğrencileri, öğretmenleri ve diğer personeli bilgilendirme, öğrenme ve öğretme çalışmalarına yardımcı olur, diğer tür kütüphanelere tanıma gezileri düzenler. Ayrıca, kütüphane kaynaklarının seçimi ve sağlanması, düzenlenmesi, kataloglanması ve sınıflandırılması, bakım, onarım ve güncelliğini yitiren eserlerin ayıklanması gibi teknik hizmetlere dönük etkinlikler de gerçekleştirilir.
Kütüphaneci veya kütüphane öğretmeni, kütüphanecilik kulübü, yayın ve iletişim kulübü, kültür ve edebiyat kulübü rehber öğretmenleriyle de iş birliği yaparak her öğretim yılı başında öğrencilere, gruplar halinde kütüphanenin danışma kaynakları ile varsa elektronik kaynakların kullanımını öğretir. Kütüphanede bulunmayan ancak, öğretmen ve öğrencilerce gereksinim duyulan kaynakları başka kütüphanelerden kütüphaneler arası ödünç verme yoluyla sağlar. Her yıl mart ayının son haftasında yapılan "kütüphane haftası" ve çocuk kitapları ile ilgili çalışma yapar ve programlar düzenler(Özdemir, 2009: 226-227).
E. Bilgisayar Destekli Öğretim Yapılması
Bilgisayar destekli öğretimde, bilgisayarın öğretme sürecine, öğretmenin yerine geçecek bir seçenek olarak değil, sistemi tamamlayıcı ve güçlendirici bir araç olarak girmesi esastır (Demirel, 1999: 165; Akt. Taymaz, 2003:178).
Bilgisayar destekli öğretimde öğretmen konuyu işlerken sahip olduğu donanım ve yazılım olanaklarına, konunun ve öğrencilerin özelliklerine göre bilgisayar değişik yer ve zamanlarda kullanılarak aşağıdaki yararlar sağlanır (Taymaz, 2003: 179):
1. Bilgisayar destekli öğretim ile konular daha kısa sürede, sistematik olarak öğretilebilir.
2. Bilgisayar destekli öğretim her öğrenciye kendi öğrenme sürecini düzenleme olanağı verir.
3. Bilgisayar destekli öğretimde öğrenci, bilgisayarla etkileşim kurarak sorular sorabilir ve yanıt alabilir,
4. Bilgisayar destekli öğretimde bilgisayara kolayca uygulanabilen benzetişim tekniği ile gerekli bilgiler sağlanabilir.
5. Bilgisayar destekli öğretimde, insan kendine ait bir kişisel öğrenme ortamında rahatlıkla çalışır.
F. Öğretimin Yapılması ve İzlenmesi
Okulda yapılan öğretim, okul kavramına özellikle okul dışı çevrede anlam kazandıran ve okuldan beklenen hizmettir. Bir bakıma okulun temel işlevi olarak görülür. Öğretimin yapılması öğrencilere davranış değişikliği için gerekli bilgi ve becerenin kazandırılması olarak görülür. Okul yönetimi bireyin ve toplumun gereksinme duyduğu öğrenciyi yetiştirmek üzere öğretimi geliştirmeye çalışır. Öğretimde başarı sağlanması, ortamın yaratılmasına ve ihtiyaçların karşılanmasına, personelin planlı çalışmasına bağlıdır. Bir okulda eğitim etkinlikleri amaçlarına ulaşmak üzere yapılan plana uygun olarak yürütülür. Öğretim programının uygulanması, hazırlanan planın bir boyutunu oluşturur. Okulda plan uygulanmasının izlenmesi ve denetlenmesi genellikle doğrudan olmaktan çok dolaylı olur. Öğretim planı uygulanmasının ve sonuçlarının kontrolü, bu işle görevli olan yönetici ve müfettişlerin izlenimleri ile sınırlı değildir. Çevredeki kuruluşlar ile ilgili olanlar da dolaylı kontrol yapar ve değerlendirirler (Taymaz, 2003: 179-180).
1.Ünitelendirilmiş Yıllık Planların ve Ders Planlarının Hazırlanması
Milli Eğitim Bakanlığı eğitim ve öğretim çalışmalarının planlı yürütülmesine ilişkin yönergenin 11. Maddesine göre ünitelendirilmiş yıllık plân aşağıdaki şekilde yapılır:
a) Zümre öğretmenler kurulu ve şube öğretmenler kurulunda gezi, gözlem, inceleme, deney, ödev ve değerlendirme çalışmalarının belli hafta veya günler de toplanıp toplanmadığını araştırılır, bu konuda ortak önlemler alınmasını sağlanır.
b) Öğretmenler geçmiş yıllardaki uygulamaları da gözden geçirerek okulun durumuna göre plânlarını, kendileri veya zümre öğretmenler kurulu ya da şube öğretmeler kurulundaki diğer öğretmenlerle beraber yaparlar.
c) Hazırlanan plân okul müdürüne öğretim yılının başlamasından itibaren 15 gün içinde onaylattırılır.
d) Öğretmen, ünitelendirilmiş yıllık plânın onaylanmış bir örneğini yararlanmak üzere yanında bulundurur. Yıl içinde meydana gelebilecek aksaklıkları nedenleri ile birlikte not eder.
e) Öğretmenler, özel eğitim gerektiren çocukların ihtiyaçları ve öğrenme hızları doğrultusunda BEP geliştirme birimi ile iş birliğine giderek plânlarını güçleştirirler.
Ders Plânı
Madde 12 - (Değişik: AĞUSTOS 2005/2575 TD) Ders plânı, bir ders için o dersle ilgili eğitim programlarında yer alan ve birbirleriyle ilişkili öğrenci kazanımlarını bir ya da birkaç ders saatinde işlenecek konu örüntüsünü, konuya ilişkin deney, tartışma soruları, proje ve ödevleri, uygulama çalışmalarını, ders araç-gerecini içine alan birinci derecede sorumlu olduğu, zümre öğretmenleri ile şube öğretmenlerinin ortak katkısıyla ders öğretmenlerince önceden hazırlanan plândır.
Öğretmen kılavuz kitabı bulunan derslerde, kılavuz kitap, ders plânı yerine kullanılır. Öğretmenin ihtiyaç duyması hâlinde, okulun şartlarına göre kılavuz kitaplarda yer alan plânların dışında da öğretim programına uygun ders planı hazırlanıp uygulanabilir. Ders defterine uygulanan etkinliğin adı veya etkinliğin ilgili olduğu kazanım yazılır.
Öğretmen kılavuz kitabı bulunmayan dersler için, eğitim-öğretim kurumlarında bir veya birkaç ders saati için sınıf öğretmeni, alan (branş) öğretmeni ve/veya zümre öğretmenleri tarafından ders plânı hazırlanır ve uygulanır.
Ders plânı;
a) Eğitim-öğretim çalışmalarını daha düzenli hâle getirmelidir.
b) Öğrenme ve öğretme sürecinin etkili ve verimli yönetilmesini sağlamalıdır.
c) Her dersin eğitim programına ve konuların özelliklerine uygun olarak işlenmesini sağlamalıdır.
d) Derslerde sürekliliği ve bütünlüğü sağlamalıdır.
e) Öğrenme ve öğretme sürecinde gerçekleştirilen etkinlikleri belgelemelidir.
f) Eğitimde fırsat ve imkân eşitliğinin gerçekleştirilmesine katkı sağlamalıdır.
g) Eğitim-öğretim süreci ve öğretim programlarının değerlendirilmesinde geri bildirim sağlamaya uygun olmalıdır.
h) Eğitim teknolojilerinin kullanımına uygun olmalıdır.
İlköğretim Genel Müdürlüğünün 26.11.2007 tarih B.0.O8.İGM.O.O8.O1.01-320/19413 sayılı
Ünitelendirilmiş yıllık plan ve ders planları konulu yazısında İlgi (a) Yönerge’nin 14. maddesinin (b) fıkrasında “Her öğretmen istenildiğinde Ünitelendirilmiş yıllık plan ve günlük ders planını okul müdürü ile denetleme yetkisi olanlara göstermek zorundadır.” hükmü yer almaktadır. Ders öğretmenleri hazırladıkları Ünitelendirilmiş yıllık planları okul yönetimine onaylatmalı ve istenildiğinde bu planları ilgililere göstermelidir. Öğretmenler, kâğıt israfından kaçınmak amacıyla, yıllık planlarını okul yönetimine yazılı ve elektronik ortamda (CD, disket veya DVD) olmak üzere 2 (iki) nüsha hâlinde verip onaylatabilir. Onaylanan kâğıt nüsha, okul müdürü ile denetleme yetkisi olanlara göstermek ve eğitim-öğretim sürecinde kullanılmak amacıyla ders öğretmeninde; elektronik nüsha ise okul yönetimine teslim edilebilir.
İlgi (a) Yönerge’de “Öğretmen kılavuz kitabı bulunan derslerde, kılavuz kitap, ders planı yerine kullanılır.” ve “Öğretmen kılavuz kitabı bulunmayan dersler için, eğitim-öğretim kurumlarında bir veya birkaç ders saati için sınıf öğretmeni, alan (branş) öğretmeni ve/veya zümre öğretmenleri tarafından ders planı hazırlanır ve uygulanır.” hükümleri ile hangi dersler için ders planı yapılması gerektiği açıklanmıştır. Buna bağlı olarak, öğretmen kılavuz kitabı olan derslerde öğretmenin ders planı yapmasına gerek olmadığı belirtilmiştir,
Öğretmenler, kâğıt israfından kaçınmak amacıyla, ders planlarını elektronik ortamda hazırlayıp kullanabilirler. Öğretmen kılavuz kitabı olmayan derslerde öğretmenler hazırladıkları ders planlarını istendiği zaman okul müdürü ile denetleme yetkisi olanlara göstermek zorundadırlar.
2. Gezi, İnceleme ve Araştırma Yapılması
Bir öğretim kurumu olan okulun en önemli özelliklerinden birisi insan öğesinin ağırlıktı olması ve sosyal bir ortam içinde çevrenin bir parçası olarak varlığını sürdürmesidir. Okulun içinde bulunduğu toplumun yapısı, ekonomik ve sosyal koşulları, endüstri ve ticaret, özel ve kamu kuruluşları hakkında öğrencilere de gerekli bilgilerin kazandırılması gerekir.
a. Derslerin konuları ile ilgili olarak öğrencilerin çevredeki varlıkları,
canlıları, bitkileri, hayvanları, olayları kamu ve özel kuruluşları geze-
rek gerçeği yerinde görmeleri sağlanır.
b. Yapılan gezilerde gözlenen varlıklar ve olayları, nedenleri, oluşum-
ları, süreçleri ve sonuçlarını yorumlayarak incelendiğinde kalıcı bir
Öğretim yapılmış olur. Yapılan geziler hakkında rapor düzenlenir ve
okul müdürlüğüne verilir.
c. Okul çevresinde öğrencinin ulaşabileceği, gerekli verileri sağlayabi-
leceği konularda, öğretim amacıyla yaptırılacak araştırmalarla kendi-
lerinin ve okulun yararlanabileceği bulgular sağlanır.
d. Öğrenciye verilecek ödevler, ders konulan ile ilgili öğrencinin ders
dışı zamanlarda kaynak tarama, inceleme ve araştırma yolu ile yapa
cağı, bilginin uygulamaya dönüştürülmesini sağlayacak şekilde seçi-
lir, açıklanır ve uygun bir sürede tamamlanmak üzere verilir. (Taymaz, 2003: 182-183).
3. Yetiştirme Kurslarının Açılması
İlköğretim Okulu Yönetmeliğinde olduğu gibi, bazı okul yönetmeliklerinde ve okul koruma derneklerinin tüzüklerinde, ayrıca Öğrencileri Yetiştirme ve Sınavlara Hazırlama Kursları Yönergesi'nde okulda öğrencilerin başarılarını artırıcı, Öğrenciyi üst okullara yetiştirici, öğrencinin derslerden eksikliklerini tamamlayıcı ya da yabancı dil öğretici türden, kurs ve eğitim etkinliklerinin açılması istenmektedir. Bu tür etkinlikler, Öğretimin olağan akışı içinde geride kalan Öğrencilerin yetişmesini sağlayabilir (Başaran, 2006: 341-342).
Kurslar için, ders yılı sonu Öğretmenler kurulu toplantısından sonra belirlenecek bir tarihten itibaren başvuruların kabulüne ve kayıtlara başlanır. Yetiştirme kurslarının açılması, ders yılının sona ermesine iki hafta, hazırlama kurslarının açılması ise sınava bir hafta kalıncaya kadar devam eder. Kurslar, öğrencilerin normal ders saatleri dışında ve her kurs saati 40-45 dakika olmak üzere düzenlenir. Resmî ve dinî bayram günleri hariç olmak üzere, tatil günlerinde de kurs düzenlenebilir. (Şişman ve Taşdemir, 2008: 246)
Kurs dönemlerine göre programlanan kurs saatleri, kurs merkezinin imkânları ölçüsünde her bir kurs günü iki saatten az, altı saatten çok olmamak üzere haftanın değişik günlerine dağıtılabilir. Ancak, kursların en geç saat 20.00'de sona erdirilmesi şarttır. Her bir kurs programına devam edecek öğrenci sayısı 10'dan az olamaz. Bu sayıdan daha az istek olması halinde kurs açılmaz. Sınıf mevcutları, 24'ten fazla olmamak üzere ve gerektiğinde öğ-rencilerin seviye tespiti yapılmak suretiyle oluşturulur. Kurslar, öğrenci ve velilerden gelen istek ve ders yılı sonunda toplanan öğretmenler kurulunca gösterilecek ihtiyaç üzerine, kurs merkezi yönetim kurulunca belirlenen dersler için açılır. (Şişman ve Taşdemir, 2008: 246)
Kurslar, fizikî kapasitesi ve Öğrenci potansiyeli yeterli olan okullarda, okul müdürünün teklifi ve milli eğitim müdürünün onayı ile açılır. Eğitim bölgesi oluşturulan yerlerde, her eğitim bölgesinde fizikî kapasitesi yeterli en az bir ilköğretim ve bir ortaöğretim kurumunda kurs açıl-ması zorunludur. Yetiştirme ve hazırlama kursları ücretlidir. Kurs gelirlerinin % 6'sı okulun kırtasiye, eğitim araç-gereç, mal-
zeme, elektrik, su, ulaşım, temizlik, boya ve badanası için ayrılır. Gelirle-
rin % 3'ü kurs merkezi müdürüne, % 5'i kurs merkez yönetim kurulu-
nun okul müdürü ve okul-aile birliği temsilcisi dışında kalan üyelerine,
% 80'i kurslarda görev alan öğretmenlere, % 6'sı ise kurs merkezinin
bakım, temizlik, evrak ve baskı işlerini yürüten memur ve hizmetlilere
ödenir. Denetim görevi, il ve ilçe milli eğitim müdürlerinin ortak sorum-
luluğunda olmak üzere eğitim kurumlarının hiyerarşik kademe içindeki
üst amirleri tarafından yürütülür (Sarpkaya vd., 2010: 304-305).
Öğretimle İlgili Defter ve Dosyalar
İlköğretim kurumlarında Öğretimle ilgili tutulan defter, çizelge ve dosyalar şunlardır (Resmi Gazete, 2006/26156):
a) Defterler
1. Öğrenci yoklama defteri
2. Sınıf ders defteri
3. Sınıf geçme defteri
4. Diploma defteri
5. Demirbaş eşya (A), ders araçları (B), kitaplık (C) defterleri
6. Okul kitaplık defteri
7. Sınıf kitaplık defteri
8. Öğrenci geçici (aday) kayıt defteri
9. Öğretmenler Kurulu karar defteri
10. Zümre ve şube öğretmenler kurulu karar defteri
11.Sosyal etkinlikler toplantı karar defteri
b) Çizelge ve Dosyalar
1. Öğretmen not çizelgesi
2. Öğrenci gelişim dosyalan
3. Not cetveli
4. Sosyal etkinlikler dosyası
5. Milli bayramlar, belirli gün ve haftalar dosyası
6. Öğretmenler kurulu toplantı tutanakları dosyası
7. Şube öğretmenler kurulu toplantı tutanakları dosyası
8. Zümre Öğretmenler Kurulu toplantı tutanakları dosyası
9. Ünitelendirilmiş yıllık plan dosyası
10. Veli görüşme tutanakları dosyası
EĞİTİM İLE İLGİLİ HİZMETLER
Okullarda eğitim İle ilgili işler, okulda rehberlik işleri, okul ve aile iş birliği, okullarda sosyal, kültürel ve sportif etkinlikler, okulda öğrenci disiplin işleri, okulda veli toplantıları, okullarda nöbet işleri ve okul meclisleri ve öğrenci kurulları ile ilgili işlerinden oluşmaktadır (Memduhoğlu, 2008: 275).
1.Okulda Rehberlik İşleri
Okulda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin sağlıklı şekilde yürütülebilmesi için, hizmetin gerektirdiği fiziksel şartları ve uygun çalışma ortamını hazırlamak ve kullanılacak araç-gereci sağlamak, okul yönetiminin görevleri arasındadır. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonu üyeleri şunlardan oluşur;
• Müdür yardımcıları
• Rehber öğretmen
• Sınıf rehber öğretmenlerinden her sınıf seviyesinden seçilecek en az
birer temsilci
• Okul aile birliğinden bir temsilci
• Okul öğrenci temsilcisi.
Okul müdürü, il çerçeve programını temel alarak, sınıf düzeylerine ve okulun ihtiyaçlarına göre okulun rehber öğretmeninin hazırladığı planı, onaylar ve uygulanmasını sağlar, izleme için bir örneğini Rehberlik Araştırma Merkezine gönderir.
Okulun psikolojik danışman ihtiyacı, öğrenci sayısı ve bu sayıdaki artışı dikkate alınarak belirlenir, okulun bulunduğu il veya ilçe milli eğitim müdürlüğünün ilgili bölümüne bildirilir. Okul müdürü, okulda birden fazla psikolojik danışman varsa birini koordinatör olarak görevlendirir.
Rehberlik ve psikolojik danışmanlık servisinde birden fazla rehber öğretmen varsa, gerektiğinde psikolojik danışmanlar arasında işbölümü yapılır. Okuldaki öğretmenlerden biri, bir sınıfa sınıf rehber öğretmeni olarak görevlendirilir.
Okul müdürü, okuldaki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin ve bu konudaki programın verimli ve düzenli yürütülmesi için rehber Öğretmen ve sınıf rehber öğretmenleri, öğrenciler ve veliler arasında eş güdümü sağlama ve işleyişinden sorumludur.
Rehber öğretmen, aylık değerlendirme raporlarını okul yönetimine teslim eder. Okul yönetimi öğrencileri yönlendirme çalışmalarında rehberlik ve psikolojik hizmetleri servis elemanları, öğrenciler, veliler, sınıf rehber öğretmenleri, branş öğretmenleri ve diğer yöneticiler arasında işbirliği ve organizasyon ile değerlendirme sonuçlarının bir bütünlük içinde kayıtlarının tutulmasını sağlar.
Öğrencilerin ilgi, yetenek ve akademik başarılan doğrultusunda öğrenci kulüplerine yöneltilmesi konusunda branş ve sınıf öğretmenleri arasında koordinasyon sağlanarak işbirliği yapılır. Okullar, okulun riskli yaşam şartlarında koruma ve önlem müdafaa ekibini kurar. Ekibin çalışmalarına koordine edilir. Riskli Yaşam Şartlarında Koruma ve Önleme Müdafaa Ekibi şu üyelerden oluşur:
• Müdür Yardımcısı
• Rehber Öğretmen
• İki seçilmiş öğretmen
• Okul Aile Birliği Başkanı..
Okulların eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesi ve azaltılması için stratejik eylem planı, rehber öğretmen tarafından hazırlanır, hazırlanan bu eylem planının uygulanması sağlanır. Okullarda özel eğitim gerektiren öğrenci varsa, kaynaştırma eğitimi sürdürülüyorsa, bu kapsamdaki öğrencilere yönelik bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) birimini kurar ve çalışmalarını izler. Bu birim şunlardan oluşur;
• Müdür Yardımcısı (başkan)
• Özel Eğitim gerektiren birey
• Aile
• Öğretmen
• Rehber Öğretmen
• Eğitsel Tanılama, İzleme ve Değerlendirme Ekibi Temsilcisi Bir
Öğretmen
• Eğitim Programlarını Hazırlamakla Görevlendirilen öğrencinin dersine giren Öğretmen (Şişman ve Taşdemir, 2008: 247-248).
2.Okul ve Aile İşbirliği
Aile bir toplumdaki en temel ve önemli kurumdur. Bireylerin yetiştirilmesinde, topluma doğru olarak kazandırılmasında ve sağlıklı nesiller yetiştirilmesinde önemli role sahip aile kurumunun rollerinde de her şeyde olduğu gibi bir değişimden söz edilebilir. Aile önceleri çocuklarının sadece fizyolojik ve psikolojik gereksinimlerini karşılayan ve onların bakımı ile ilgilenen kişiler olarak algılanırken bugün artık ailelerin çocuklarının eğitimine aktif olarak katılmaları gereği ile tanımlanır hale gelmektedir. Aileler bu süreçte yeni görevler üstlenmek durumundadırlar. Bir başka ifade ile okul yönetiminin alacağı kararda ailenin görüş ve beklentilerinin önemi artmıştır. Bu ailelerin daha duyarlı ve sorumlu bireyler olması gereğini gündeme getirmektedir. Bu anlamada ailelerin de bir şekilde eğitilmesi gerekliliği söz konusudur ve bu görev de okula düşmektedir.
Okul-aile birliği, okul ile aile arasındaki bütünleşmeyi, dayanışmayı ve iş birliğini sağlamak amacıyla yönetici, öğretmen ve velilerden oluşan birliktir (MEB, 2006). Aileler düzenleyebilecekleri kermes, sergi, gösteri, okul yararına düzenlenen yemekler vb. etkinliklerle okula katkı sağlayabilirler. Bu etkinlikler yeni maddi olanaklar sağlamasının yanı sıra okul kültürü ve ikliminin olumlu yönde gelişmesine neden olabilir.
Örneğin, kurulan okul aile birliği, okul koruma dernekleri gibi okul ile aile arasındaki bağları güçlendirmek amacıyla kurulan dernekler ile ailenin doğrudan okuldaki bazı süreçlere katılmaları söz konusudur. Bu dernek ya da birliklerle aileler okul yönetimde özellikle karar mekanizmalarına katılmakta, alınacak kararları etkileyebilmekte hatta yaşama geçirilen bir takım etkinlikleri bizzat gerçekleştirebilmektedirler. (Özdemir, 2009: 212).
Okul aile birliklerinin çalışması üzerinde yapılan gözlem ve araştırmalar, bunların etkili çalışamadığını göstermektedir. Özellikle birliklerin, okulun eksikliklerini tamamlamak, onarımını yapmak için para toplama aracı olarak kullanıldıkları yerlerde, öğrenci velilerinin genel kurul toplantılarına katılmaları azalmaktadır. Kimi okullarda da genel kurul toplantıları, yalnızca öğrencilerin hangi dersten ne kadar not aldığını öğrenmek için kullanılır. Bu arada, okul müdürlerinin yaptıkları çıkışların öğrenci velilerini toplantıya geldiklerine pişman ettiği de görülebilir. Eğitimde çok Önemli bir örgüt olan okul aile birliğinin amacına uygun olarak çalıştırılabilmesi, okul yönetmeninin yeterliğine bağlıdır (Başaran, 1996: 100).
3.Sosyal ve Kültürel Etkinlikler
Sosyal etkinlik, okullardaki Öğrenci kulübü ve toplum hizmeti çalışmaları ile her türlü gezi, yarışma, yayın, gösteri, tiyatro, spor, münazara ve benzeri diğer etkinlikler anlamına gelir(2005a).
İlköğretim ve orta öğretimde, ders programlarının yanında öğrencilerde kendine güven ve sorumluluk duygusu geliştirme, yeni ilgi alanları ve beceriler oluşturmaya yönelik bilimsel, sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif alanlarda öğrenci kulübüyle toplum hizmeti çalışmalarına yönelik etkinlikler düzenlenmektedir. Bunlardan biri kulüp çalışmalarıdır. Kulüp çalışmalarının amaçları, Türk Milli Eğitiminin amaç ve ilkeleri doğrultusunda öğrencilere şunları kazandırmaktır.
• İnsan haklarına ve demokrasi ilkelerine saygı duyabilme
• Kendini tanıyabilme, yeteneklerini geliştirebilme
• Çevreyi korumanın önemini kavrayabilirle
• Kendisine ve başkalarına güvenebilme
• Planlı çalışıp boş zamanlarını etkin ve verimli kullanabilme
• Sosyal ilişkilerinde olumlu, yeni ortamlara uyum sağlayabilme
• Tasarruflu olup, savurganlığı önleyebilme
• Farklılıkları kabullenebilme, farklılıkları hoşgörü ile karşılayabilme
• Sorumluluk alma ve bunu yerine getirebilme
• Başkalarıyla işbirliği içinde toplumsal sorunların çözümüne katkı sağlayacak projelerin içinde bulunma.
Bakanlıkça okullarda kurulabilecek kulüplerin adları bir çizelgeyle belirtilmiştir. Okullar, bu çizelgede yer alan kulüpler dışında da kulüpler kurabilir. Birbirine yakın kulüpler birleştirilerek de yeni kulüpler oluşturulabilir (Şişman ve Taşdemir, 2008: 252).
Sosyal etkinlikler, öğrenci, sınıf öğretmeni, sınıf/şube rehber öğretmeni tarafından Sosyal Etkinlikler Öğrenci Değerlendirme Formu ve Sosyal Etkinlikler Danışman Öğretmen Değerlendirme Formuna göre değerlendirilir. Bu değerlendirmenin sonucu, öğrenci dosyasındaki ilgili bölüme işlenir(MEB, 2005a).
Öğrencilerin sosyal etkinlikler kapsamında yapacakları çalışmaları sonuçlandırıp sonuçlandırmadıkları, karnelerin Sosyal Etkinlik bölümüne "TAMAMLADI", "TAMAMLAMADI" şeklinde yazılarak gösterilir. (Sarpkaya vd., 2010: 313).
Sosyal Etkinliklerle İlgili Okul Müdürün Görevleri
Okul müdürü, sosyal etkinlilerin mevzuata uygun ve verimli olarak yürütülmesinden sorumludur. Bu kapsamda, velilere gerekli duyurulan yapar ve onları çalışmalara katılmaya teşvik eder; okulun eğitim-öğretime açılışının 3 üncü haftasında öğrenci kulüp ve toplum hizmeti çalışmalarını başlatır; danışman öğretmen ve gönüllü velilere rehberlik yapar, gerektiğinde yazışmaları koordine eder ve öğrenci kulübü çalışma planları ile proje önerilerini onaylar(2005a).
4.Okullarda Nöbet İşleri
Okullarda günlük olarak nöbetçi yönetici, öğretmen ve öğrenciler görevlendirilir. Bunun dışında bazı okullarda İmkânlar ölçüsünde gündüz ve gece nöbetçi güvenlik görevlileri görevlendirilir. Öğrenci nöbet hizmetleri yoluyla okula gelen ziyaretçilerin kaydı tutulur.
Okulun bina ve tesisleriyle öğrenci mevcudu, yatılı-gündüzlü, normal veya ikili öğretim gibi durumları göz önünde bulundurularak okul müdürlüğünce düzenlenen nöbet çizelgesine göre öğretmenlerin, normal öğretim yapan okullarda gün süresince, ikili öğretim yapan okullarda ise kendi öğretim devresinde nöbet tutmaları sağlanır.
Okullarda nöbet hizmetleri, okulun büyüklüğüne ve yapısına göre farklılıklar gösterir. Okul yönetimi hizmetleri görevliler arasında iş bölümü yaparak yerine getirir. Bu iş bölümünde görevlendirmeler ayrıntılı bir şekilde yazılır, iki nüsha hazırlanır, ilgililere İmzalatılıp bir nüshaları kedilerinde kalır. Diğer nüshaları görevlendirme dosyalan klasöründe saklanır ve hangi yıla ait olduğu yazılır. Okul yönetimi nöbet hizmetlerinin türünü, tutacak kişileri, koşullanın, nasıl nöbet tutacaklarım ve nöbet görevlerinin kapsamını belirler.
Nöbet hizmetlerinin temel ilkeleri belirlenir, öğretmenlerin ve çalışanların görüşleri de alınarak karara bağlanır ve tutanak altına alınır. Böylece okul, mevzuata da bağlı kalarak ama kendi koşullarına uygun bir tür nöbet kuralları hazırlamış olur.
Okullarda nöbet hizmetleri, öğretmenler kurulu toplantılarının değişmez gündem maddesidir. Çünkü nöbetler, okuldaki disiplinin oluşmasında, kuralların öğrenciler, veliler ve çevre tarafından kabul görmesi açısından önemlidir. Nöbetlerin önemli olmasındaki bir diğer etken de özellikle teneffüslerde öğrenci hareketliliğinden kaynaklanacak şiddet, araç ve gereçlere zarar verme, tahripçilik vb. olumsuzlukların temelinde okullardaki nöbet hizmetlerinin aksamasının çok önemli bir etken olarak görülme sidir.
Okullarda nöbet hizmetleri okulun açıldığı günden başlayıp kapandığı güne kadar devam eder. Gündüzlü okullarda nöbet hizmeti İlk derse giriş saatinden yarım saat önce başlar ve son dersin çıkış saatinden yarım saat sonra sona erer. Yatılı ve pansiyonlu okullarda nöbet hizmeti 24 saat devam eder ve nöbetçi Öğretmen okulda kalır. Hafta içi ve hafta sonu farklı nöbet çizelgesi hazırlanır. Öğretmenlerin haftanın birbirini izleyen günlerinde nöbet verilmemesine dikkat edilir. Okulların büyüklüğüne göre binanın bahçe ve kat nöbetlerinde aynı gün birden fazla öğretmen ve öğrencilere nöbet görevi verilebilir. (Şişman ve Taşdemir, 2008:250-251).
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Eğitim Programlarının Yönetimi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Süleyman ÇOKAY'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Süleyman ÇOKAY'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
