2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Duygudurum Bozuklukları (Depresyon-Bipolar Bozukluk)
MAKALE #12137 © Yazan Dr.Psk.Melis DEMİRCİOĞLU | Yayın Ocak 2014 | 5,671 Okuyucu
DUYGUDURUM BOZUKLUKLARI

DEPRESYON

Herkes zaman zaman üzgün veya hüzünlü hissedebilir. Önemli hastalıklar, ailede ölüm, bir iş kaybı veya boşanma gibi üzücü yaşam deneyimleri karşısında acı çekmek son derece normaldir. Fakat birçok kişi için bu keder ve üzüntü geçen zamanla birlikte azalma eğilimi gösterir.
Bununla birlikte, bir kişinin üzüntüsü iki hafta veya daha fazla sürerse ve bu durum onların günlük yaşantılarını engellerse, işin içinde “hüzünlü ve kederli hissetmek”ten daha ciddi bir şeyler söz konusu olabilir.
Depresyonu olan kişiler günlük aktivitelere olan ilgilerini kaybedebilir, önemli ölçüde kilo kaybedebilir/alabilir, uykusuzluk problemleri yaşayabilir veya aşırı derecede uyuyabilir, enerji kaybı yaşayabilir, kendilerini ailelerinden ve arkadaş çevreslerinden geri çekebilir, değersizlik duyguları hissedebilir, ölüm veya intihar düşüncelerine sahip olabilirler. Bu bireyler çaresiz ve umutsuz hissetme ve bu duygulara sahip olmaktan dolayı da kendilerini suçlama eğilimindedirler.
Depresyonun sebepleri nelerdir?
Bu sorunun tek bir cevabı yoktur. Depresyona duygudurumu ve düşünce süreçlerini etkileyen vücut kimyası sebep olabilir. Biyolojik etkenler aynı zamanda depresyona neden olabilir. Diğer durumlarda, depresyon kişinin hayatının zihinsel ve duygusal açılardan denge dışında kalmasının bir işaretidir.

MEVSİMSEL DEPRESYON (MEVSİMSEL DUYGUDURUM BOZUKLUĞU)

Bazı insanlar mevsim değişikliklerinde ciddi bir duygudurumu değişikliği yaşarlar. Gereğinden fazla uyuyabilir, çok az enerjiye sahip olabilir, tatlı ve nişastalı gıdaları şiddetle arzulayabilir, aynı zamanda depresif hissedebilirler. Semptomlar çok şiddetli olsa bile, genellikle üstesinden gelirler. Bu durum mevsimsel duygudurum bozukluğu olarak isimlendirilir ve genellikle kış aylarında görülür. Mevsimsel duygudurum bozukluğunun daha seyrek bir tipi ise yazın ortaya çıkar.
Bazı uzmanlar mevsimsel depresyonun kış mevsiminde günlerin kısa olması sebebiyle ortaya çıkan güneş ışığı eksikliğinden kaynaklandığını düşünmektedir.

DOĞUM SONRASI DEPRESYONU

Birçok yeni anne bir dakika mutlu iken bir dakika sonra üzgün hissetmektedir. Kişiler eğer bir hafta sonra daha iyi hissediyorlarsa bu muhtemelen sadece doğum stresinden kaynaklanan bir durumdur. Fakat bu durum uzun sürüyorsa, doğum sonrası depresyondan bahsetmek söz konusu olabilir.
Doğum sonrası depresyon, doğumdan sonraki ilk bir ay ile bir yıl içinde kadınların %10-15’ini etkiler. Doğum sonrası depresyonu olan kadınlar huzursuz, kaygılı, üzgün ve depresif hissedebilirler. Suçluluk duygusu, enerji ve motivasyonda düşme ve değersizlik duygusuna sahip olabilirler. Aynı zamanda uyku problemleri çekebilir ve kilo kaybına uğrayabilir ya da kilo alabilirler. Bazı anneler kendilerine veya bebeklerine zarar vereceklerinden dolayı endişe duyarlar. Çok uç vakalarda (yeni annelerin % 1’i) kadınlar doğum sonrası psikozu geliştirebilirler. Bu genellikle doğumdan sonraki ilk haftalarda ortaya çıkar. Semptomlar yemeyi reddetmeyi, enerji artışını, uyku bozukluklarını, paranoyayı ve mantıksız düşünceleri içerebilir. Bu durumda olan kadınların genellikle hastahaneye gitmeleri gerekmektedir.
Araştırmacılar doğum sonrası depresyona sebep olan faktörler konusunda emin değillerdir fakat hamilelik sırasında ve hemen sonrasında hormon seviyesinde meydana gelen dramatik değişimlerin beyinde kimyasal değişiklere yol açarak bu durumu ortaya çıkardığını düşünmektedirler. Çocuğun doğması stres yaratacak ve depresyona yol açabilecek önemli bir hayat değişimidir. Annenin bebek için sorumluluğu, ev işleri ve doğum izni sonrası işteki görevleri onu doğum sonrası depresyon geliştirme yönünde etkileyebilir.

BİPOLAR BOZUKLUK

Manik depresif bozukluk olarak da bilinen bipolar bozukluk, bir kişinin duygu durumunda, enerjisinde ve işlevsellik yeteneğinde olağandışı değişimlere neden olan bir beyin hastalığıdır. Herkesin yaşadığı normal iniş çıkışlardan farklı olarak, bipolar bozukluk semptomları ciddi düzeydedir.
Bipolar bozukluk tipik olarak son ergenlik veya ilk yetişkinlik dönemlerinde gelişir. Bununla birlikte, bazı insanlar ilk belirtileri çocukluk çağı boyunca gösterebilir ve daha sonra bozukluğu geliştirebilirler. Sıklıkla bir hastalık olarak tanımlanmaz ve teşhis ve tedavi edilmeden önce insanlar bu bozukluğa yıllarca sahip olabilirler. Diyabet ve kalp rahatsızlığı gibi bipolar bozukluk da insanın hayatı boyunca dikkatli bir şekilde üstesinden gelmesi gereken uzun süreli bir hastalıktır.
Bipolar Bozukluğun Belirtileri Nelerdir?
Bipolar bozukluk aşırı neşeli ve sinirli duygudurumu ile üzgün ve umutsuz duygudurumu arasında dramatik geçişlere sebep olur. Enerji ve davranışlardaki ciddi değişimler duygu durumundaki değişimlerle birlikte gider. Depresif ve hareketli periyodlar mani ve depresyon olarak adlandırılır. Bu ikisi arasındaki dönem çoğu zaman normal duygudurumu ile seyreder.
Maninin belirti ve işaretleri;
- enerji, aktivite ve huzursuzluk artışı
- aşırı "yüksek", aşırı iyi, öforik duygudurum
- aşırı sinirlilik
- düşüncelerle yarışma ve çok hızlı konuşma, bir fikirden diğerine atlama
- dikkat dağınıklığı, konsantre olma güçlüğü
- uykuya duyulan ihtiyacın azalması
- kişinin yetenekleri ve güçleriyle ilgili gerçekçi olmayan inançlar
- karar vermede zayıflık
- çok para harcamak
- artan cinsel tahrik
- kokain, alkol ve uyku ilaçları gibi maddelerin kötüye kullanımı
- kışkırtıcı, müdahaleci ya da saldırgan davranışlar
- her şeyin kötü gittiğini inkar etme
Mani tanısı koyabilmek için yukarıdaki semptomların 3 veya daha fazlasının neredeyse her gün 1 hafta boyunca veya daha uzun süreli olarak görülmesi gerekir. Eğer duygudurumu sinirli ise, 4 semptom gereklidir.

Depresif nöbetinin belirti ve işaretleri

- sürekli üzgün, endişeli duygu durumu ve boşluk duygusu
- umutsuzluk ya da karamsarlık duygusu
- suçluluk, değersizlik ve çaresizlik duyguları
- seks dahil olmak üzere önceden zevk alınan aktivitelere ilgi kaybı
- enerji kaybı, yorgunluk hissi veya yavaşlama
- konsantre olmada, hatırlamada ve karar almada güçlük çekmek
- huzursuzluk veya sinirlilik
- çok fazla uyumak veya uyumamamak
- iştah kaybı ve/veya istenmeye kilo kaybı/alımı
- fiziksel hastalık veya yaralanmadan kaynaklanmayan kronik ağrı
- ölüm veya intihar düşünceleri veya intihara teşebbüs

Bir kişiye depresif nöbet tanısı koyabilmek için yukarıda belirtilen semptomlardan 5 ya da daha fazlasınınen az 2 hafta boyunca görülmesi gerekir.

Manik depresif bozuklukta mizaç durumlarını bir sprektrum olarak ele almak yararlı olabilir. Bir uçta ağır depresyon, ortada normal duygudurum ve diğer uçta ağır mani bulunur.
Orta düzeyde görülen mani hipomani olarak isimlendirilir. Hipomani, bunu deneyimleyen kişiye kendisini iyi hissettir ve hatta iyi işlevsellik ve artan verimlilik ile bağlantılı olabilir. Böylece aile ve arkadaşlar duygudurumu geçişlerini ayırt etmeyi öğrendiklerinde, kişi her şeyin yolunda olduğunu söyleyebilir. Bununla birlikte düzgün tedavi edilmezse hipomani bazı kişilerde şiddetli maniye veya deprosyana dönüşebilir.

Bazen, şiddetli mani ya da depresyon atakları psikotik semptomları içerebilir. Yaygın psikotik semptomlar halisünasyonlar (gerçekte orada olmayan şeyleri işitme, görme veya hissetme) ve hezeyanlardır. Bipolar bozuklukta psikotik belirtiler aşırı duygulanımları yansıtma eğilimindedir. Örneğin, kişinin kendisinin cumhurbaşkanı olduğuna veya özel güçleri olduğuna inanması gibi büyüklük hezeyanları mani boyunca ortaya çıkabilir. Kişinin beş parasız olduğuna ve çok ciddi bir suç işlemiş olduğuna inanması gibi suçluluk ve değersizlik hezeyanları ise depresyon boyunca görülebilir. Bu semptomlara sahip olan manik depresif kişiler tanı esnasında ciddi bir akıl hastalığı olan şizofreni ile karıştırılabilir.

Bazı insanlarda mani ve depresyon aynı anda görülebilir, buna iki uçlu bipolar durum denir. Bu durumun belirtileri ajitasyon, uyku sorunları, iştahta önemli değişiklik, psikoz ve intihar düşünceleridir. Kişi aşırı derecede enerji dolu hissediyorken aynı zamanda çok üzgün ve umutsuz bir duygudurumuna sahip olabilir.
Bipolar bozukluk akıl hastalığı olmaktan ziyade bir problem olarak görülebilir. Örneğin alkol veya uyuşturucu kötüye kullanımı, okulda ve işte zayıf performans sergileme veya gergin ikişilerarası ilişkiler. Böyle sorunlar gerçekte altta yatan bir duygudurmu bozukluğuna işaret edebilir.

KAYNAKÇA

(1) WEB 1, American Psychological Association, http://www.apa.org/topics/depress/recover.aspx, 24.12.2010
(2) WEB 2, PSYCHOLOGY.COM, http://www.psychology.com/resources/, 24.12.2010
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Duygudurum Bozuklukları (Depresyon-Bipolar Bozukluk)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Psk.Melis DEMİRCİOĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Psk.Melis DEMİRCİOĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Melis DEMİRCİOĞLU Fotoğraf
Dr.Psk.Melis DEMİRCİOĞLU
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Doktor Klinik Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi11 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dr.Psk.Melis DEMİRCİOĞLU'nun Makaleleri
► Depresyon ve Bipolar Bozukluk Psk.Dnş.Hasan DAĞ
► Duygudurum Bozuklukları Psk.Sena TUNÇ
► Bipolar Bozukluk Psk.Ferit KARADAŞ
► Bipolar Bozukluk Psk.Esra ERDOĞAN
► Bipolar Bozukluk Psk.Sena TUNÇ
► Bipolar Affektif Bozukluk Psk.Arzu BEYRİBEY
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Duygudurum Bozuklukları (Depresyon-Bipolar Bozukluk)' başlığıyla benzeşen toplam 25 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Kişilik Bozuklukları Şubat 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


04:46
Top