Uçaş Fobisi ve Tedavi Teknikleri
Yunanca “phobos” kelimesinden gelir. Yunanca'da phobos terör, panik anlamları taşır. Aynı zamanda Yunan mitolojisindeki Phobos adlı tanrıya adını verir.Phobos Yunan mitolojisinde korku tanrısıdır. Phobos inanışa göre düşmanlarında korku yaratmakta ustadır. Bu inanıştan dolayı eski Yunanlılar kendi silahlarının üzerine Phobos'un resmini yaptırırlardı.Fobi Psikoloji terimlerinin arasına ise ilk olarak 1801 yılında girmiştir. Psikolojide fobi bir nesneye karşı, tehlike yaratabilecek bir kaynak olmasa dahi orantısız şekilde duyulan yoğun ve kalıcı korku hissi olarak tanımlanmıştır (Beck ve Emery, 1985). Herkesin birşeylere karşı az ya da çok korku hissettiği olur. Ancak her korku fobi olarak adlandırılmaz. Fobi denebilmesi için korkulan nesne ya da durumun normalde tehlike içeren bir özelliğinin olmaması ya da olsa bile gösterilen korku tepkisinin durumla orantısız biçimde yoğun olması gerekir. Fobik nesne veya durum ile kişi karşı karşıya geldiğinde yoğun ve belirgin bir huzursuzluk hissi, kalp atışında artış, baş dönmesi, terleme,ağız kuruluğu ve yutkunma ihtiyacı, öleceği inancı ve dehşete kapılma gibi belirtiler yaşanır. Ayrıca fobisi olan kişiler bir an önce korkulan nesne ya da durumdan uzaklaşmak isterler (Bourne, 1995). En sık görülen fobiler; hayvan fobileri, asansör fobisi, agorafobi, klostrofobi, yükseklik fobisi, uçuş fobisi sayılabilir. Fobisi olan kişiler durumla karşı karşıya gelmemek için mutlaka durumdan kaçınırlar. Ancak bazı fobiler insanın yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler ve kaçınmak her zaman mümkün değildir. Bunların en önemlilerinden biri uçuş fobisidir. Gelişen ulaşım teknolojisi sayesinde artık çok uzun mesafede yolculukların süresi bir kaç saati geçmemektedir. Artık zamandan yapılan kazancın önemi büyük hale gelmiştir. Pek çok iş sektörü uçak seyahatleri getektirmektedir. Uçuş fobisi nedeniyle kişiler yalnızca zaman değil iş fırsatlarını da kaybetmektedirler. Bu nedenle uçuş fobisini yenmek için gereken birkaç taktiği paylaşmak yerinde olacaktır.
Öncelikle işe uçuş korkusunun kaynağını sorarak başlayabiliriz. uçuş korkusunun ne zaman ve neden oluştuğunun cevabı iki korku türünden birini işaret edecektir. Korku travmatik bir yaşantı sonucu oluşmuş olabilir. Örneğin; uçağı tehlike atlatmış ya da yoğun bir trübülans sonucu düşeceği hissine kapılmış olabilir. Burada yaşanılan korku gerçekçi bir korkudur. Kişi tehlikenin atlatılmış olduğuna odaklanamaz ve her uçuş ya da uçak fikri oluştuğunda aynı korkuyu hisseder ve yeniden aynı tehlikeye maruz kalabileceği inancını komtrol edemez. İkinci tür korkular ise nörotik tip korkular olarak adlandırılır (Levinson ve Carter, 1986). Nörotik tip fobilerde bireyin bilinç dışı korkuları genellikle ilgisiz bir durum ile sembolize olmuştur. Mesela; kişinin bilinç altında yatan ölüm korkusu uçakla ilgili herhangi bir travma yaşanmamış olsa da, uçak fobisi şeklinde kendini gösterebilir. Kişi farkında olmadığı ölüm korkusunu uçuş korkusu şeklnde yalar ve uçağa binmeyerek ölüm korkusundan ve ölmekten kurtulur. Bazen ise kişiler fobilerini çağrıştıran herşeye karşı fobik olur ve bu gibi durumlardan kaçınırlar. Yükseklik korkusu, kapalı alan korkusu, hastalık korkusu, panik atak durumları temelde uçuş fobisi olmasa bile kişileri uçağa binmekten korkar hale getirebilir. Temel korku uçak değildir. Uçak asıl korkuyu tetikleyicidir. Psikoloji Bilimndeki ilerlemeler ve terapi tekniklerindeki gelişmeler ile artık hemen hemen her fobinin tedavisi mümkün hale gelmiştir. Özellikle birincil tür, travma kaynaklı fobilerin tedavisi psikoterapi ile çok kısa sürede çözüme kavuşabilmektedir. Psikoterapi haricinde uygulanabilecek ve hastanın öğrenmesi gereken ek teknikler; rahatlama egzersizleri, imaginasyon (fobik durumu hayal ederken uygulanan rahatlama teknikleri), nefes egzersizleri terapist tarafından kişiye öğretildi taktirde hasta fobi anında kendini sakinleştirme kontrolünü bir ölçüde kazanmış olur. Fobi anında yaşanan korku yoğun olmasına rağmen kullanılan teknikler ile dakikalar içinde fiziksel belirtiler hafifleyecektir. Kaygı doğası gereği saatlerce süremez.
Öncelikle işe uçuş korkusunun kaynağını sorarak başlayabiliriz. uçuş korkusunun ne zaman ve neden oluştuğunun cevabı iki korku türünden birini işaret edecektir. Korku travmatik bir yaşantı sonucu oluşmuş olabilir. Örneğin; uçağı tehlike atlatmış ya da yoğun bir trübülans sonucu düşeceği hissine kapılmış olabilir. Burada yaşanılan korku gerçekçi bir korkudur. Kişi tehlikenin atlatılmış olduğuna odaklanamaz ve her uçuş ya da uçak fikri oluştuğunda aynı korkuyu hisseder ve yeniden aynı tehlikeye maruz kalabileceği inancını komtrol edemez. İkinci tür korkular ise nörotik tip korkular olarak adlandırılır (Levinson ve Carter, 1986). Nörotik tip fobilerde bireyin bilinç dışı korkuları genellikle ilgisiz bir durum ile sembolize olmuştur. Mesela; kişinin bilinç altında yatan ölüm korkusu uçakla ilgili herhangi bir travma yaşanmamış olsa da, uçak fobisi şeklinde kendini gösterebilir. Kişi farkında olmadığı ölüm korkusunu uçuş korkusu şeklnde yalar ve uçağa binmeyerek ölüm korkusundan ve ölmekten kurtulur. Bazen ise kişiler fobilerini çağrıştıran herşeye karşı fobik olur ve bu gibi durumlardan kaçınırlar. Yükseklik korkusu, kapalı alan korkusu, hastalık korkusu, panik atak durumları temelde uçuş fobisi olmasa bile kişileri uçağa binmekten korkar hale getirebilir. Temel korku uçak değildir. Uçak asıl korkuyu tetikleyicidir. Psikoloji Bilimndeki ilerlemeler ve terapi tekniklerindeki gelişmeler ile artık hemen hemen her fobinin tedavisi mümkün hale gelmiştir. Özellikle birincil tür, travma kaynaklı fobilerin tedavisi psikoterapi ile çok kısa sürede çözüme kavuşabilmektedir. Psikoterapi haricinde uygulanabilecek ve hastanın öğrenmesi gereken ek teknikler; rahatlama egzersizleri, imaginasyon (fobik durumu hayal ederken uygulanan rahatlama teknikleri), nefes egzersizleri terapist tarafından kişiye öğretildi taktirde hasta fobi anında kendini sakinleştirme kontrolünü bir ölçüde kazanmış olur. Fobi anında yaşanan korku yoğun olmasına rağmen kullanılan teknikler ile dakikalar içinde fiziksel belirtiler hafifleyecektir. Kaygı doğası gereği saatlerce süremez.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Uçaş Fobisi ve Tedavi Teknikleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Gizem PEKCAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Gizem PEKCAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
uçak fobisi, uçuş fobisi, uçuş fobisi tedavisi, uçak fobisi tedavisi, uçaktan korkmak, uçmaktan korkmak
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
