Ayrılık Anksiyetesi: Sığınılacak Bir Liman
Geçmişinizde sevdiğiniz insanlar sizin yanınızdan gittiğinde üzüldüğünüzü hatta çocukken ağladığınızı hatırlar mısınız? Daha büyüyünce sevdiklerinizden uzaklara gittiğinizde kafanızda bir yerlerde ya bıraktıklarımın başına bir şey gelirse diye kendinizi düşünürken bulduğunuz, bu iki günlük kısa bir yolculuk olsa da… Bazı insanlar niçin birilerinden ayrılırken hep kaygı duyar? Biz bu kaygıyla yaşamaya öyle alışmışız ki bunun neden olduğunu düşünmek bile gelmez aklımıza… Bu yazımızda bu meseleyi çok yakından ilgilendiren bir konudan bahsedeceğiz: Ayrılık Anksiyetesi…
İnsanoğlunun bireyleşme çabası çok küçük yaşlara hatta aylara dayanmaktadır. Daha bebek 9-10 aylıkken anne kucağından kendini geriye doğru atarak aslında bireyleşme yolunda ilk adımı atıyordur. Ancak çoğu anne bebeğine kendini öyle kaptırmış, onun mucizevi evrelerini yakından takip etmiş ve onu öylesine sahiplenmiştir ki bebeğinin bu ayrılma-bireyleşme çabalarını göremez bile. Anne bebek için sığınılacak, rahatlanılacak bir limandır. Çocuk daha adım atmaya yeni başladığı anlardan itibaren, anne bu liman görevini çok iyi bir şekilde yerine getirmelidir. Şimdi gözlerinizi kapayıp birkaç dakika dahi olsa yeni yürüyen bir bebeğin yerine kendinizi koyun… Her yer uyaran dolu; renkli renkli, garip, kendine çekici, büyük, şirin, çirkin… Her yer her şey sizi kendine çağırıyor. Her şey deneyimlenmek için sizi bekliyor. İşte bu halet-i ruhiyede çocuk yeni bir şeyler keşfetmeye teşne. Bu istek ve hevesi göremeyen, ortalığın dağılmamasını daha önemli gören bazı anneler çocuklarına liman görevlerini tam yerine getiremezler. Aslında çocuk bir şeyler keşfetmeye çok istekli ama bir yandan da ya annem giderse kaygısı. Bu ikilemi yaşayan çocuk hedefine yönelirken bir yandan da annesini dönüp dönüp kontrol eder. Orada anne, beden dili ve mimiklerle çocuğuna ‘sen keşfini rahatça yapabilirsin, ben her döndüğünde ve baktığında burada olacağım’ mesajını vermelidir. Böylelikle çocuk kendinden ve annesinden emin rahatça dünyaya açılabilecektir. Ancak çocuğun her keşif davranışına müdahale eden, çocuğu dönüp baktığında orada bulunmayan ya da orada bulunan ama sözsüz diliyle acaba bir şey olur mu çocuğuma diyen bir kaygı ifadesi takınan anne sığınılacak bir liman olmaktan çıkar. Çocuk ya annem bir daha giderse diye ya da annesinin yüzündeki o kaygıyı silmek için aslında yapmak için ölüp bittiği keşif yolculuklarını azaltacaktır. Azalttıkça ortada bir yerlere gitmeyen anne (aslında çocuk bir yerlere gitmez hep annenin yanında bulunmaya çalışır) deneyimlenir. Çocuğu gözünün önünde olan anne de rahatlamıştır. Ve karşımızda çok bildik bir çerçeve: annesinin eteğinden ayrılmayan ve zorunlu bir ayrılık –okul gibi- olduğunda da ağlayan, kaygılanan bir çocuk. Bu çerçeveyi daha genişletelim. Anne önceleri hoşuna giden bu durumdan sıkıntılanmaya başlar. Çünkü ya yeni bir kardeş gelmiştir ya kendine vakit ayırmak isteyecektir ya da bir çok şey... Ancak çok küçükken çocuğunu bırakmak istemeyen ve çocuğunu keşiflere göndermeyen anne artık çocuğu tarafından bırakılmıyordur. Bunun ardından çocuktan gizli evden çıkmalar, çocuğu sen yat ben burdayım denilerek uyutulan ama uyandığında bulunamayan anneler… Bunların hepsi çocuğun ayrılma ansiyetesini tetikleyecektir. Çünkü güvenli ve sığınılacak bir yer olması gereken anne bazen var bazen yok, söylediklerine uymuyor ve bunalıyor. Bunların hepsini çocuk hisseder.
Sonra bu ayrılma anksiyetesi daha da yaygınlaşacak ve ilerleyen yaşlarında acaba tüm sevdiklerim beni bırakırsa (tıpkı çocukken annesinin habersiz evden çıkması gibi) düşüncesine ve bu düşünceye eşlik eden mutsuzluğa dönüşecektir. Sonra kişi zaman zaman annesine, babasına; zaman zaman hemcins arkadaşına, zaman zaman sevgilisine, eşine, çocuğuna, evcil hayvanına yapışacak ve acaba beni terk eder mi, başına bir şey gelir mi, ya gidip de dönmezse gibi kaygılı düşüncelerin esiri olacaktır.
Bütün olay çocukluğundaki sığınılacak güvenli bir limandaydı aslında.
İnsanoğlunun bireyleşme çabası çok küçük yaşlara hatta aylara dayanmaktadır. Daha bebek 9-10 aylıkken anne kucağından kendini geriye doğru atarak aslında bireyleşme yolunda ilk adımı atıyordur. Ancak çoğu anne bebeğine kendini öyle kaptırmış, onun mucizevi evrelerini yakından takip etmiş ve onu öylesine sahiplenmiştir ki bebeğinin bu ayrılma-bireyleşme çabalarını göremez bile. Anne bebek için sığınılacak, rahatlanılacak bir limandır. Çocuk daha adım atmaya yeni başladığı anlardan itibaren, anne bu liman görevini çok iyi bir şekilde yerine getirmelidir. Şimdi gözlerinizi kapayıp birkaç dakika dahi olsa yeni yürüyen bir bebeğin yerine kendinizi koyun… Her yer uyaran dolu; renkli renkli, garip, kendine çekici, büyük, şirin, çirkin… Her yer her şey sizi kendine çağırıyor. Her şey deneyimlenmek için sizi bekliyor. İşte bu halet-i ruhiyede çocuk yeni bir şeyler keşfetmeye teşne. Bu istek ve hevesi göremeyen, ortalığın dağılmamasını daha önemli gören bazı anneler çocuklarına liman görevlerini tam yerine getiremezler. Aslında çocuk bir şeyler keşfetmeye çok istekli ama bir yandan da ya annem giderse kaygısı. Bu ikilemi yaşayan çocuk hedefine yönelirken bir yandan da annesini dönüp dönüp kontrol eder. Orada anne, beden dili ve mimiklerle çocuğuna ‘sen keşfini rahatça yapabilirsin, ben her döndüğünde ve baktığında burada olacağım’ mesajını vermelidir. Böylelikle çocuk kendinden ve annesinden emin rahatça dünyaya açılabilecektir. Ancak çocuğun her keşif davranışına müdahale eden, çocuğu dönüp baktığında orada bulunmayan ya da orada bulunan ama sözsüz diliyle acaba bir şey olur mu çocuğuma diyen bir kaygı ifadesi takınan anne sığınılacak bir liman olmaktan çıkar. Çocuk ya annem bir daha giderse diye ya da annesinin yüzündeki o kaygıyı silmek için aslında yapmak için ölüp bittiği keşif yolculuklarını azaltacaktır. Azalttıkça ortada bir yerlere gitmeyen anne (aslında çocuk bir yerlere gitmez hep annenin yanında bulunmaya çalışır) deneyimlenir. Çocuğu gözünün önünde olan anne de rahatlamıştır. Ve karşımızda çok bildik bir çerçeve: annesinin eteğinden ayrılmayan ve zorunlu bir ayrılık –okul gibi- olduğunda da ağlayan, kaygılanan bir çocuk. Bu çerçeveyi daha genişletelim. Anne önceleri hoşuna giden bu durumdan sıkıntılanmaya başlar. Çünkü ya yeni bir kardeş gelmiştir ya kendine vakit ayırmak isteyecektir ya da bir çok şey... Ancak çok küçükken çocuğunu bırakmak istemeyen ve çocuğunu keşiflere göndermeyen anne artık çocuğu tarafından bırakılmıyordur. Bunun ardından çocuktan gizli evden çıkmalar, çocuğu sen yat ben burdayım denilerek uyutulan ama uyandığında bulunamayan anneler… Bunların hepsi çocuğun ayrılma ansiyetesini tetikleyecektir. Çünkü güvenli ve sığınılacak bir yer olması gereken anne bazen var bazen yok, söylediklerine uymuyor ve bunalıyor. Bunların hepsini çocuk hisseder.
Sonra bu ayrılma anksiyetesi daha da yaygınlaşacak ve ilerleyen yaşlarında acaba tüm sevdiklerim beni bırakırsa (tıpkı çocukken annesinin habersiz evden çıkması gibi) düşüncesine ve bu düşünceye eşlik eden mutsuzluğa dönüşecektir. Sonra kişi zaman zaman annesine, babasına; zaman zaman hemcins arkadaşına, zaman zaman sevgilisine, eşine, çocuğuna, evcil hayvanına yapışacak ve acaba beni terk eder mi, başına bir şey gelir mi, ya gidip de dönmezse gibi kaygılı düşüncelerin esiri olacaktır.
Bütün olay çocukluğundaki sığınılacak güvenli bir limandaydı aslında.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Ayrılık Anksiyetesi: Sığınılacak Bir Liman" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Ayşenur KARAKÜLAH'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Ayşenur KARAKÜLAH'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
