2007'den Bugüne 92,313 Tavsiye, 28,222 Uzman ve 19,980 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Narsisizm
MAKALE #12202 © Yazan Uzm.Psk.Özlem AKKEL | Yayın Şubat 2014 | 5,215 Okuyucu
Narsisizm’in bir sinema filmi olan ‘Kötü Öğretmen’ üzerinden anlatımı;
Narsisizm sözcüğü eski yunan mitolojisindeki Narkissos’tan gelir. Nympha’lar (su perileri) bu olağanüstü güzel genç adamı arzularlar ama Narkissos onlara hiçbir ilgi duymaz. Nympha’lardan biri olan Ekho ona aşık olur ve yakınlaşmayı denerse de Narkissos onu kabaca reddeder. Ekho utanç içinde uzaklara kaçarken, ardında dağlarda yankılanan sesini bırakır. Tanrılar Narkissos’u karşılıksız bir aşkla cezalandırmaya,ondan öç almaya karar verirler. Narkissos suda yansıyan kendi görüntüsüne aşık olur ve kendi görüntüsüne kavuşmak isterken ona bu görüntüyü yansıtan suda boğulur. Daha sonra Nympha’lar Narkissos’un boğulduğu yerde nergis çiçeğini bulurlar.(Tura,S.M.,Günümüzde Psikoterapi,s.223)
Narsisizm (Budak,S.,Psikoloji Sözlüğü) sözlük anlamıyla aşırı öz-sevgi,kendini olduğundan büyük görme, benmerkezcilik olarak tanımlanabilir. Sağlıklı bir özsaygı olarak narsisizm her bireyde bulunması gereken işlevsel bir özellikse de uç belirtileri taşımasıyla bozukluk halini alabilir.
Yaşamın içinde psikolojik birçok sürecin yansımasına rastlarken narsisizm temasıyla da birçok defa karşılaşmışızdır.Çevremizde bulunan insanların davranışlarından doğada karşımıza çıkan bitki ve hayvanlara kadar narsisistik anlamlar yüklediğimiz ve dergi,kitap,tiyatro,sinema sanat dallarında işlenen yaygın temalardan biridir diyebiliriz bu tema için.Konumuz sinema ve filmler olunca yine geniş bir yelpazede narsisizmin yansımalarına rastlayabiliriz. BAD TEACHER da narsisizmin temel noktalarını bizim için aydınlatan filmlerden biri.Başrollerini Cameron Diaz, Lucy Punch, Jason Segel ve Justın Tımberlake’in paylaştığı film, ahlaki yönden zayıf,ağzı bozuk,kaba davranışları olan ve para avcısı olarak niteleyebileceğimiz Elizabeth Halsey isimli öğretmenin öğrencileri,meslektaş ve kendisiyle ilişkisinde yaşadığı iniş çıkışlar,zengin meslektaşını etkilemek uğruna girişimleri ve sonunda kendiyle temas ederek, gerçek, samimi ilişki tarzı edinme sürecini gözler önüne sermektedir. Senaristliğini Gene Stupnıtsky ve Lee Eisenberg’in yaptığı ve Jake Kasdan’ın yönettiği 2011 yapımı film bizi gülmekten kırıp geçirecek tarzda olmasa da düşündürücü-tebessüm ettirici niteliğiyle hoşlanarak izleyebileceğimiz sürükleyici bir komedi filmidir.
Diaz, para peşinde koşan Elizabeth Halsey’i canlandırmıştır. Zengin nişanlısıyla evlilik planları yaparken,nişanlısının onun parası peşinde olduğunu anlamasıyla terk edilir ve bir ders yılı geçirdikten sonra evlilik hayaliyle ayrıldığı okuluna hayal kırıklığıyla dönmek zorunda kalır.Yüz yüze kaldığı ayrılık ve reddedişe edindiği borçların yükü de eklenince mağlup bir halde yeni okul yılına başlar.
Ders zamanlarını öğrencilere tv izleterek geçirirken kendi iç dünyasına kapanır. Diğer öğretmenlerle ilişki içine girmeden yalnız başına okula devam eder.Çok geçmeden okula gelen yeni öğretmen Scott Delacorte’nin (Justın Tımberlake) pahalı saati dikkatini çekince ilgisini ona yönlendiriyor ve varlıklı bir aileden geldiğini öğrendiği öğretmene, olduğunun tersi yönde çok neşeli, herkesle iyi geçinen, iyi bir öğretmen olduğu izlenimi vermeye çalışarak etkileme girişimlerine başlar. Normal düzeninde dalgın, ilgisiz görünen Elizabeth çoğu insanın fark edemeyeceği bir ayrıntıdan yola çıkarak aradığı zengin koca adayını kazanma girişimlerine başlar. Diğer tarafta Elizabeth’in rakibi öğretmen Amy Squırrel (Lucy Punch) yolundaki büyük tehlike olarak karşısında belirir. Amy’nin eleştirilerine ve iğneleyici sözlerine tahammül edemeyen Elizabeth bu konuda yalnız değildir çünkü Amy, diğer öğretmenler tarafından da hoş karşılanmayan ve samimi bulunmayan bir kişiliktir. Öğrencilere sahici olmayan yaklaşımı ve onları çıkarları uğruna kullanıyor olması film boyunca sık sık karşımıza çıkar. Amy’nin eşduyumdan yoksun, büyüklenmeci, kibir dolu tutumları da narsisistik yapıya sahip olması bakımından dikkatimizi çekmektedir. Scott, titiz ve sempatik Amy ile anlaşmaya başlayınca iki kadın arasında muharebe başlar. Amy bir yandan Elizabeth’i zor durumda bırakmak için fırsat kollarken diğer taraftan müdürün aklını bulandırmaya ve onu kışkırtmaya çalışır. Amy’nin saldırıları karşısında Elizabeth çok zor durumlarda kalsa dahi hemen mimiklerini toparlayarak sahte gülümsemesiyle mağlubiyeti kabul etmeyerek savaşına devam eder.
Russell Gettis (Jason Segel),okulun spor öğretmeni, sadece Elizabeth ile ilgilenmektedir.O, Elizabeth’in rahatça konuşabildiği ve iletişim kurabildiği nadir insanlardan biridir. Diğer bir karakter, bayan Lynn ise, Elizabeth’in üstün kişiliğini onaylaması ve onu çıkarları doğrultusunda kullanabilmesi nedeniyle anlaşabildiği ender karakterlerden biridir. Elizabeth’in ilişkilerinde kişisel yakınlık, sıcaklık yerine, ilişkilerini kendi çıkarı için kullanmayı tercih ettiğine film boyunca da şahit oluruz. Masterson’un psikodinamik görüşüne göre,narsisistik kişilik büyüklenmeciliğini dışarıdan destekleyen insanlara ihtiyaç duyar (Tura,S.M.,Günümüzde Psikoterapi,s.311) Lynn ise tam da bu destekleyici tanıma uyacak insanlardan biridir.
YENİ AVI SCOTT
Filmin başlarında Elizabeth’i dergide göğüs modelleri araştırırken buluruz. Çünkü Scott’ın eski kız arkadaşının fotoğrafını gördükten sonra, Scott’ı etkilemek uğruna, göğüslerini büyütmek için ameliyat olmaya karar vermiştir ve girişimde bulunur.Bu kararı beden imgesiyle ilgili ipuçlarını yakalamamıza da yardımcı olur.Kendi beden imgesi ve stiliyle alakalı uğraşılarına zaman zaman şahit oluruz. Kernberg’e (Tura,S.M.,Günümüzde Psikoterapi,s.306 ) göre narsisizmin psikopatolojisinde sevilmeye ve hayran olunmaya muhtaç aşırı şişmiş bir kendilik ön plandadır. Yaşamla bağları kendi büyüklenmeci fantezileri ve başkalarının onlara gösterdiği onay ve hayranlıkla sınırlıdır.Bu yaşam kaynakları zayıfladığında huzursuzluk ve sıkıntı içinde kendilerine hayran olacak yeni nesneler ararlar, bu nesneleri idealleştirme eğilimindedirler ama kendisini düş kırıklığına uğratan eski idollerini de hızla değersizleştirirler.Tıpkı Elizabeth’in eski nişanlısı yerine yeni öğretmen Scott’ı koyması gibi. Ameliyat için girişimde bulunan Elizabeth’in karşısına yüklü bir operasyon maliyeti çıkar ve bu paraya sahip olmamasına rağmen ameliyattan vazgeçmeyerek beklemeye alır. Bu süreçte kötü olansa Scott’un Amy’ye ilgi duyduğunu ve kendisini sadece arkadaş olarak gördüğünü öğrenmesidir.
ESTETİK İÇİN EK İŞLER!
Sınıfın araba yıkama gününü müdürü de ikna ederek Amy’den devralır ve tahrik edici giysilerle günün kazancını artırmaya çalışır. Sömürücü bir ilişki tarzı benimsediğini bu davranışıyla da ortaya koyan ve kendisine narsisistik tatmin sağlayan alanda aktif olarak çalışabildiğini gösteren davranışı anlamlı görünmektedir. Araba yıkama işinden yeterli parayı alamayan Elizabeth veli toplantısında özel ders adı altında ve çocukla özel ilgi için ailelerden para toplayarak ve benzeri ek işler yaparak ameliyat parasını toparlamaya çalışır. Şans eseri eyalet sınavında en yüksek puanı alan sınıfın öğretmenine ödül para verileceğini öğrenmesiyle tüm öğrenme stilini değiştirerek yaklaşan sınav için öğrencileri zorlayıcı çalışmalara başlar. Öğrencilerin nasıl hissettiği ya da ne yaşadığını önemsemeden basket topuyla canlarını yakmak gibi yöntemlerle bilgilerinin kalıcı olması için çabalar. Fakat, değişmek için artık çok geç olduğunu öğrencilerin başarısız denemeleri sonucu fark eder. Araba yıkama, veli toplantısı, öğrencilerini rencide edici ve incitici davranışlarında eşduyum eksikliği, ihtiyaçlarını karşılamak için diğer insanların hislerini önemsemeden kullanması gözden kaçmamaktadır. Sorumluluk alma, merhamet duyma gibi ahlaki gerekliliklere sahip olmadığı gözlenmektedir. Bu gereklilikleri karşılamaması da narsisistik yapısı açısından önemli ipuçları oluşturmaktadır.
Eğitim yılının çoğunu televizyon izleterek geçirdikten sonra hızlı bir şekilde öğrencilere bilgi yüklemeye çalışması sonuç vermeyince fiziksel cazibesini de kullanarak sınav cevaplarını ele geçirir. Gazeteci kılığında sınav yöneticisi Carl Halabi’yi baştan çıkarır ve bir ay sonra sınavı ,dolayısıyla bonus parayı kazanarak ameliyat parasını tamamlar.
Bu süreçte Scott’u planları arasından çıkarmayan Elizabeth, Amy ve Scott’un öğrencilerle yapılacak geziye eşlik edeceğini öğrenince Amy’nin yüzünde lekeler oluşmasına neden olacak zehri vererek yerine refakat etme şansını yakalar. Scott’ı baştan çıkaran Elizabeth onla yaşadığı deneyimi sesli mesaj yoluyla Amy’ye iletir. Müze gezisi sırasında Russell’ın hamlesiyle Scott’ın garip davranışları, her şeye katılması, onay vermesi ve hep başkalarıyla aynı düşündüğünü göstermesi Elizabeth’de büyük farkındalık yaratır.
İNTİKAM ZAMANI
Onlar gezideyken Amy’de boş durmaz, kendi masasıyla Elizabeth’inkini yer değiştirerek çekmecesini açtırır ve sınava hile karıştırdığına dair kanıt bularak müfettiş çağırtır.Fakat Elizabeth önceden aldığı önlemle (profesörün çıplak fotoğraflarını çekerek) Carl Halabi’nin test sorularının çalındığını inkar etmesini sağlar.Yine ahlaki açıdan gösterdiği zayıflığı göze çarpan Elizabeth, bir hamleyle kendi masasında olduğunu bildiği ilaçlar için ihbarda bulunur ve masanın Amy’nin odasında olması sebebiyle zafer kazanır. Amy şehrin en kötü okuluna sürülünce Scott Elizabeth’e en baştan başlamayı teklif eder. Fakat Elizabeth, yaşadığı tecrübeler sonucu onu reddederek gerçek bir ilişki yaşayabileceği ve güvenle bağlanabileceğine inandığı Russell’i seçer.
Heinz Kohut (Tura,S.M.,Günümüzde Psikoterapi), aile yapılarının dağılmasını ve annenin yeterince desteklememesini narsisistik patolojinin kaynağı olarak görmektedir. Filmde Elizabeth’e dair aile veya yakın çevresiyle alakalı elle tutulur ipuçlarına rastlayamasak da insanlarla arasındaki ilişkiler ve bağlanma stilinden tahminlerle aile içi dinamiklerine ve bir savunma aracı olarak kullandığı kibir, uzak durma ve soğuk yapısına dikkat edebiliriz. Masterson’un (Tura,S.M.,Günümüzde Psikoterapi,s.312) belirttiği gibi bir ilişkiye duygu yatırmaları gerçek yaralanmış kendiliklerinin ortaya çıkma tehlikesini (terk depresyonu tehdidini) taşır. Elizabeth’in de ilişki tarzında bu tutumu sergilediği açıkça göze çarpmaktadır. Filmin başından beri koruyucu ve bağlayıcı bir nesne olarak paraya ulaşma çabası onu koruyucu ve bağlayıcı erkeği bulduktan sonra sönüyor.Filmin sonlarında yaşantıları ve aldığı derslerle artık gerçek bir ilişkinin ne demek olduğunu öğrenmiş gibidir ve diğer insanlara karşı empati kurma, paylaşma özelliklerini kazanmış görünmektedir.
Yaz tatili dönüşü,yeni okul yılı başladığı zaman Elizabeth’in Russell’le ilişkisinin devam ettiğini, göğüs büyütme ameliyatından vazgeçtiği ve yeni bir pozisyonda, yönetici olarak göreve başladığını görürüz. Elizabeth’in zaferi aslında yaşadığı tüm deneyimler sürecinde kazandıkları ve farkındalıklarıyla beslendiği izlenimi vermektedir. Filmin sonunda belki de kendimizi Elizabeth’in yerine koyarak ya da başrolü onla paylaşarak bir zafer duygusu tadı damağımızda hissedebiliyoruz. Hangimiz narsisistik ihtiyaçlarımızın doyurulmasını ve zafer kazanmayı istemez ki?

KAYNAKÇA
Tura,S.M.(2000).Günümüzde Psikoterapi
http://www.imdb.com/title/tt1284575/
http://en.wikipedia.org/wiki/Bad_Teacher


Özlem Akkel YILDIZ/Psikolog
http://www.psinema.org/userfiles/dergi/dergi15.pdf
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Narsisizm" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Özlem AKKEL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Özlem AKKEL'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Özlem AKKEL Fotoğraf
Uzm.Psk.Özlem AKKEL
İstanbul
Uzman Klinik Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi131 kez tavsiye edildi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Özlem AKKEL'in Yazıları
► Narsisizm Psk.Serpil YILMAN KAYA
► Liderlik ve Narsisizm Dr.Psk.Fatih SÖNMEZ
► Çağın Vebası: Narsisizm Psk.Hülya MACİT
► Sevgi, Narsisizm ve Bencillik Psk.Barış Emre GÜNEMRE
► Narsisizm ve Narsisistik Kişilik Bozukluğu Psk.Dnş.Efendi YAVAŞOĞLU
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,980 uzman makalesi arasında 'Narsisizm' başlığıyla benzeşen toplam 10 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Panik Bozukluğu Kasım 2015
► Hayatımız Travma Ekim 2015
► Tükenen İnsan Temmuz 2015
► Duygusal İstismar Mayıs 2015
◊ Dönüşüm (Roman) Temmuz 2019
◊ Bir Kitap Bir Kendin.. Mayıs 2015
◊ Yeni Romanım Eylül 2014
◊ 3'e 1 Kala Babam ve Ben Haziran 2014
◊ Kötü Öğretmen Şubat 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


16:44
Top