2007'den Bugüne 92,258 Tavsiye, 28,211 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Serebrovasküler Olay (Svo-Cva-Svh)
MAKALE #12315 © Yazan Fzt.Selin CİNNİOĞLU | Yayın Mart 2014 | 103,954 Okuyucu ÇOK OKUNUYOR
Serebrovasküler olay (serebrovasküler hastalık-SVH-cerebrovasculer accident-CVA) beyni besleyen damarların tıkanması veya kanaması ile ortaya çıkan, hasar gören beyin bölgesi ile ilgili belirtiler veren bir merkezi sinir sistemi bozukluğudur.Serebrovasküler hastalıklar ölüm nedeni olarak dünyada 3. sırayı alırken, sakatlık oluşturma yönünden birinci sırada yer almaktadır. Serebrovasküler hastalık sıklığı toplumlar ve cinsiyetler arasında farklılık göstermektedir. Bu farklılıkta genetik faktörler kadar, yaşam tarzı farklılıkları da rol oynamaktadır.

RİSK FAKTÖRLERİ VE KORUNMA: Risk faktörleri temel olarak, değiştirilemeyen ve değiştirilebilir risk faktörleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Değiştirilebilir risk faktörlerini tanımak ve bunlarla mücadele etmek hastalığı önlemede çok önemlidir.

Değiştirilemez risk faktörleri:

Yaş: İleri yaşlarda serebrovasküler hastalıklar daha sık ortaya çıkar ve daha ciddi seyreder.
Cinsiyet: Erkeklerde daha sık görülür.Genetik faktörler: Bazı toplumlarda serebrovasküler hastalık daha sıktır.

Değiştirilebilir risk faktörleri:

Hipertansiyon: Kontrol altına alınmamış hipertansiyon serebral damarlarda harabiyet, plak oluşumu ve daralmalara neden olabilir. Yüksek kan basıncı damarların yırtılmasına neden olarak beyin içine kanamalara da neden olabilir. Düzenli antihipertansif tedavi ve diyet ile serebrovasküler olay sıklığını önemli ölçüde azaltmak mümkündür.

Hiperlipidemi: Kan yağlarının yüksekliği (kolesterol ve trigliseridler) serebrovasküler hastalık için iyi bilinen bir risk faktörüdür. Diyet, egzersiz ve bazı durumlarda ilaçlarla bu durumun giderilmesi gereklidir.

Diabetus Mellitus: Kan şekerinin kontrolsüz olarak yüksek syretmesi damar yapılarında ve kan pıhtılaşma fonksiyonlarında bozulmalara neden olarak serebrovasküler olaya neden olabilmektedir. İyi bir diabet kontrolü çok önemlidir.

Aterosklerotik damar hastalıkları: Hipertansif ve hiperlipidemik kişilerde sıklıkla rastlanan bu durum damarda oluşan plağın daha ilerdeki damarlara giderek tıkaması vaya bulunduğu yerde darlık- tıkanma oluşturarak beynin ilgili bölgesine kanlanmanın azalması veya durmasına neden olmaktadır.

Obezite : Yukarda sözedilen diğer risk faktörlerine neden olarak serebrovasküler hastalık oluşmasına neden olabilmektedir.
Sedanter yaşam: Yeterli hareket ve egzersiz yokluğunun serebrovasküler hastalıklara neden olsuğu bilinmektedir.
Sigara: Serebrovasküler risk faktörleri arasında en yaygın nedenlerdendir.
Alkol : Sık ve aşırı miktarlarda alınan alkol kalp ritm bozukluklarına ve damar duvarı hasarına neden olabilmektedir.
Kalp hastalıkları: Kalp kapak hastalıkları, ritm bozuklukları, yetmezlikler pıhtı oluşumu ve emboli ile serebrovasküler hastalığa neden olabilmektedir.
Bazı metabolik bozukluklar: Troid hastalıkları ve homosisteinemi gibi bazı durumlar da strok için risk oluşturmaktadır.


BELİRTİLER: Serebrovasküler hastalık belirtileri beynin etkilenen bölgesine göre değişiklik göstermektedir. Bu belirtilerden önce uyarıcı belirtiler olabilir. Bunlar birkaç saat süren gelip geçici baş dönmeleri, görme kayıpları, konuşma bozuklukları, hafıza problemleri, vücudun bir yarısında oluşan uyuşma, karıncalanma, kuvvet kaybı durumları beyin kan akımında geçici azalmalar nedeniyle oluşabilir. Bu durumda yapılan incelemelerde serebrovasküler sistemde hastalık düşünülürse hasta ikinci bir atağı önlemek için koruyucu tedaviye alınabilir.
Hastalık belirtileri aynen gelip geçici belirtilerde olduğu gibi bilinç bozuklukları (hastanın sorulanlara cevap verememesi, etrafındakileri tanıyamaması, bulunduğu yeri bilememesi, uykuya eğilim göstermesi gibi.), konuşma bozuklukları (sorulanlara cevap verememesi veya sorulanları anlayamaması), görme kayıpları (özellikle bir tarafı görememe şeklinde) vücudun bir tarafında duyu kaybı veya güç kaybı, denge kaybı şeklinde ortaya çıkabilir ve birkaç saatte duraklayabildiği gibi ilerleme de gösterebilir. Bu belirtilere zaman zaman bulantı kusma, başağrısı, ajitasyon eşlik edebilir.
Bu belirtileri fark eden hasta ya da hasta yakını hiç gecikmeden en kısa zamanda hastaneye başvurmalıdır.


SEREBROVASKÜLER HASTALIK TANISI:Hastalık belirtileri ile başvuran bir hastada serebrovasküler hastalık tanısını koymakta hasta ve hasta yakınlarının vereceği bilgi çok değerlidir. Bu nedenle hastanın yanında olayın gelişimini en iyi bilen kişilerin olması tanının daha çabuk konmasına yardım eder.
Hastanın muayenesini takiben yapılacak görüntüleme tetkikleri gereklilik sırasına göre düzenlenir. Kranial tomografi en sık kullanılan ve tanıya oldukça yardımcı bir inceleme metodur. Bazı hastalarda duruma göre kranial MRI ve anjiografi de gerekebilir. Hastalığın nedenini bulmaya yönelik kan tahlilleri ve kardiak tetkikler de başvuru sırasında tamamlanır.


TEDAVİ: Hastalığın etkin tedavisi kalp krizi tedavisinde olduğu gibi en hızlı şekilde başlamalıdır. İlk üç veya altı saatte getirilen hastalarda uygulanabilen damar tıkanıklığını açmaya yönelik pıhtı eritici yöntemler tedavide oldukça yüz güldürücü sonuçlar verebilmektedir. Daha geç ulaşan hastalarda ise yine damarda tıkanıklığı önlemeye yönelik tedaviler (heparin ve türevleri, coumadin, antiagregan tedaviler), beyinde ödem varsa bu durumu gidermeye yönelik tedaviler uygulanmaktadır. Kanama durumlarında yaklaşım farklılık göstermekte nadiren cerrahi tedaviler de uygulanmaktadır. Ayrıca bu duruma neden olan kardiak, hematolojik diğer sistemik problemlerin de giderilmesi gerekir. Daha sonraki aşamada ise hastaların kaybettikleri fonksiyonlarını tekrar kazanmalarına yönelik rehabilitasyon girişimleri uygulanmaktadır.

SVO OLGU

Başkent Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Bölümü, Yatan hasta
Cinsiyet : Kadın
Yaş : 82
Muayene tarihi : 21/12/2011
Kesin tanı : SVO
Cerrahi/Tedavi : Medikal
Yatış nedeni : Yüzde sola kayma
Hikaye : Evde yalnız yaşayan hastayı komşusu bugün sabah evde düşmüş ve yüzünün sol tarafında kayma olmuş şekilde bulmuş.Parkinson hastalığı tanısı olan hasta son zamanlarda sıkça düşüyormuş.Hasta bugün nasıl düştüğünü hatırlamıyor.Hasta yakınları hastayı hemen acile getirmişler.Hasta dün akşamda düşmüş.Düştüğünde idrar,gaita inkontinansı olmamış.Vücudunda kasılma hikayesi bilinmiyor.Sağ paryetalde hipodens alan olarak değerlendirilen hasta SVO ile ileri tetkik ve tedavi açısından servise kabul edildi.
Hasta muayenesi yapılmıştır:
Özgeçmiş : PH
KAH : 2 defa koroner stentleme
HT , DVT , Venöz yetmezlik ,Lomber dar kanal
Kullandığı ilaçlar : Madopar , Beloc , Plavix , Tarden , Doxium , Lustral

DEĞERLENDİRME

Fizik Muayene
Bilinç açık,oryante-koopere
Emosyonel durum normal
Göz hareketleri bilateral yukarı bakış kısıtlı, nistagmus yok
Boynun sol tarafında ekimotik alan (+)
EHA tam
Motor Muayene
Sol üst ekstremite proximali 4-/5 , distali 4+/5 , sol alt ekstremite 4/5 güçte
Duyu Muayenesi
Sol bacak altında hipoestezi(lomber dar kanala bağlı)
Somato-duyu algılama testleri:
Dokunma uyarısının lokalizasyonu testi: Bu test icin kisinin gozleri kapatılarak once pronasyon pozisyonunda iken sırayla el, bilek ve önkola kalemle bir kez dokunularak dokunulan yeri hastanın parmağıyla gostermesi istenmistir. Kalemle dokunulan yer ile kisinin gosterdiği yer arasındaki mesafe cetvel ile olculerek kaydedilmistir. Aynı islem onkol supinasyon pozisyonunda iken yapılmıstır.Ortalama 1-2 cm fark bulunmuştur.

Parmak tanıma testi: Kisini gozleri kapalı iken dokunulan parmağını tanımlaması istenmistir.Hasta dokunulan parmağı yanlış tanımlamıştır.

Sağ-sol ayırımı testi: Kisinin “sağ elini goster”, “sol kulağına dokun” gibi 10 standart soru ile sağ sol ayırımı test edilmistir.lk uc saniyede doğru cevap verirse 2, on saniyede cevap verirse 1, cevap veremezse 0 puan verilmistir. 10 soruda hastanın aldığı puanlar toplanarak
toplam puan elde edilmistir.Toplam puan 14 olarak bulunmuştur.

Denge

Denge sağlamada zorluk saptanmıştır.

Yürüme

Özellikle geri dönüşte zorluk çektiği saptanmıştır.

Extrapiramidal Sistem Muayenesi

Rijidite (-) , dişli çark (-) , bradimimi (+) , bradikinezi (+)

GYA değerlendirmesi
Günlük yasam aktivitelerini değerlendirmek için Modifiye Lawton Testi kullanılmıstır. Hastaya yemek yeme, kendine bakım,kişisel hijyen, giyinme, transfer, yatak, el aktiviteleri ve yürüme aktivitelerini içeren değerlendirme uygulanmıstır. Her bir aktivite için 1-4 arasında puanlama sistemi kullanılmıstır.Tüm maddeler için hastanın puanları toplanarak toplam puan elde edilmistir(9). Puanlama asağıdaki sekilde yapılmıstır: 1-Tamamen bağımlı, 2-Yardımla yapıyor, 3-Gözlem gerekli, 4-Tam bağımsız
Hastanın test sonucu:
Yemek yeme :tamamen bağımlı (1) (nazogastrik sonda takıldı)
Kişisel hijyen : yardımla yapıyor (2)
Giyinme:tamamen bağımlı (1)
Yatak aktiviteleri: tamamen bağımlı (1)
El aktiviteleri: yardımla yapıyor (2)
Yürüme: yardımla yapıyor (2)


Hastaya Öneriler : EgzersizProgramı
Hasta tarafa dönme,sağlam tarafa dönme,oturmaya geçme,pasif egzersizler,yatarken ve otururken yapılacak egzersizler,denge egzersizleri,üst ekstremite için kolları beşik gibi sallama,alt ekstremite için yatak kenarında veya sandalyede otururken hasta kalçaya agırlık verme,kalçaları öne arkaya kaydırma,bacak bacak üstüne atma,yürüme egzersizleri.
Baston ve Tekerlerkli Sandalye Kullanma
Bastonun ucu ayağın 20-25 cm dış yan tarafında iken el tutma yeri büyük torakenter seviyesinde olmalı.Hastaya bastonla yürüme,merdiven çıkma,merdiven inme, sandalyeden kalkma ve sandalyeye oturma şekilleri öğretilir.Eger hastanın tekerlekli sandalye kullanması gerekecekse gerekli transfer yöntemleri ögretilir.
Evde Yapılacak Düzenlemeler
Hastanın düşmesini önlemek için tuvalet kenarına barlar,evde çeşitli yerlere barlar koyulmalıdır..Küvet içine kaymayan metaryal koyulmalıdır ve transfer için raylı sistemler kullanılabilir.Ağırlıkları az olan araç gereçler tercih edilmelidir. hastanın yataktan kalkmasını kolaylaştıracak düzenlemeler yapılmalıdır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Serebrovasküler Olay (Svo-Cva-Svh)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Fzt.Selin CİNNİOĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Fzt.Selin CİNNİOĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     11 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Fzt.Selin CİNNİOĞLU'nun Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Serebrovasküler Olay (Svo-Cva-Svh)' başlığıyla benzeşen toplam 3 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Propriyosepsiyon Mart 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


11:53
Top