Disleksi Üzerine…
Çoğu insanın aklına “Disleksi” deyince kelimeleri ya da cümleleri tersten okumak ya da ‘b’ harfi ile ‘d’ harfini birbirine karıştırmak gibi bir konuşma bozukluğu gelir. Oysa bu disleksinin sadece bir türüdür.
Disleksi dinleme, konuşma, okuma, yazma, akıl yürütme ile matematik yeteneklerinin kazanılmasında ve kullanılmasında önemli güçlüklerle kendini gösteren bir öğrenme bozukluğudur.
Aynı zamanda kişinin sözlü ya da yazılı dili anlama yetisini etkileyen gelişimsel okuma bozukluğu olarak da bilinir. En genel tanımıyla dille ilgili öğrenme bozukluğudur aslında. Çoğu insanın düşünmeden ve önemsemeden yapığı işler disleksikler için son derece zor olabilir. Alış veriş listesi yapmak, gazete okumak ya da radyodan yayınlanan bir masalı dinlemek çoğumuz için düşünmeden ve önemsemeden yapılan bir şeydir. Ancak disleksik olanlar çok zorlanabilirler.
Genel nüfusun yaklaşık yüzde 15-20 sinin bir tür okuma bozukluğu çektiğini yapılan araştırmalar göstermektedir. Bu insanların yaklaşık yüzde 85’inde ise bir tür disleksi bulunmaktadır.
Disleksi çok sayıda insanı etkilemekte olmasına rağmen insandan insana da farklılıklar göstermektedir.
Disleksik çocuklarda gözlenmesi gereken birtakım ortak özellikler vardır. Bunlar;
-Sözcükleri telaffuz ederken zorlanırlar,
-Sözcüklerle sesler arasında bağlantı kuramazlar
-Alfabeyi, sayıları,yılın aylarını ve haftanın günleri gibi sıralı listeleri zor öğrenirler,
-Zamanı söylemede zorluk yaşarlar.
Daha büyük çocuklardaki belirtiler ve ortak özellikler ise şunlardır;
-İmlada, hecelemede yanlış yaparlar
-Aynı sözcüğü değişik şekillerde yanlış yazabilirler
-Yüksek sesle okumaktan hoşlanmazlar ve bu durumdan sürekli kaçınırlar
-Yazı yazmada zorluk çekerler
-Sınıftaki akranlarına oranla daha alt düzeylerde performans sergilerler
-Hatırlamakta güçlük çekerler
Daha ileri yaşlarda hatta yetişkinlerde de disleksi görülebilir. Böylesi kişilerde gözlenebilecek özellikleri de şöyle sıralayabiliriz:
-Zamanı kullanmada zorlanırlar
-Kelimeleri doğru yazamazlar
-Sınavlarda açık uçlu soruları cevaplamakta zorlanırlar
-Planlama ve örgütleme konularında sorun yaşarlar
-Düşüncelerini özetleyemezler
-Bir konunun ana hatlarını çıkarmak konusunda zorlanırlar
Bir çok ünlü insanın disleksik olduğunu biliyoruz;
Bill Gates, Walt Disney,Tom Cruise, Cher, Jules Verne, Winston Churchill, John Lennon, Thomas Edison, Leonardo da Vinci, Sylvester Stallone, Robin Williams, Stephen Hawkings, Dustin Hoffman, Albert Eistein, Magic Johnson, Agatha Christie, Mozart,George Washington, Alexander Graham Bell bunlardan sadece bazıları…
Neler yapabiliriz peki? Disleksik çocuğa sahip ailelere ve öğretmenlere neler önerilir?
Disleksi tedavisinde önemli olan çocuğun durumunu anlayabilmek ve bu duruma uyum sağlayabilmektir. Ailenin eğitimi ön planda gelir. Çocuğa yönelik olarak sosyal beceri kazandırma, destekleyici terapi uygun olan yaklaşımlardır.
Son olarak disleksi ile ilgili doğru bilinen yanlışlardan bahsetmek isterim.
Disleksi olanlar okumayı öğrenemez. Oysa; disleksi okuma güçlüğü olmakla birlikte yoğun bir eğitim programıyla disleksik çocukların okumayı öğrenmeleri mümkündür.
Erken dönemde görülen okuma yazma güçlükleri zamanla geçer. Bu sadece gelişimsel bir geriliktir. Disleksi yaş büyüdükçe geçer. Oysa; Disleksi kendi kendine zamanla geçmez. Ancak disleksikler zamanla bu sorunla başa çıkabilmeyi öğrenirler.
Disleksi görsel bir sorundur. Tüm disleksi çocuklarda görsel mekansal algı sorunu vardır. Disleksi olan kişiler harfleri ters görürler. Oysa; Yapılan araştırmalar, disleksiklerin görme sorunları olmadığını ortaya koymuştur. Hatta yaygın inanışın aksine disleksikler "b","d" gibi harfleri ters görmezler. Görsel-mekansal algı sorunları disleksiye eşlik edebilir ancak her disleksik çocuk görsel-mekansal algı sorunu yaşamamaktadır.
Zeka ve okuma becerisi arasında ilişki vardır. Bu nedenle okuyamayan kişiler zeki olamaz: Oysa; Okuma yazma aslında kolay edinilen bir beceridir. Eğitilebilir düzeyde zekaya sahip bireyler okuma yazma öğrenebilir. Disleksi ortalama zekaya sahip olan çocukların yanı sıra üstün zekalı çocuklarda da görülebilen bir bozukluktur. Tarih boyunca birçok dahinin disleksi olduğu bilinmektedir.
Disleksi tanısı koymak mümkün değildir. Oysa; Çocuğun okuma yazma becerileri ölçülerek disleksi tanısı koymak mümkündür.
Disleksisi olan çocuklara sınıf tekrarı yaptırmak sorunu çözer.Araştırmalar, disleksikler de dahil olmak üzere, sınıf tekrarının çocuğun akademik başarısına hiç bir katkı sağlamadığını göstermektedir.
Disleksi dinleme, konuşma, okuma, yazma, akıl yürütme ile matematik yeteneklerinin kazanılmasında ve kullanılmasında önemli güçlüklerle kendini gösteren bir öğrenme bozukluğudur.
Aynı zamanda kişinin sözlü ya da yazılı dili anlama yetisini etkileyen gelişimsel okuma bozukluğu olarak da bilinir. En genel tanımıyla dille ilgili öğrenme bozukluğudur aslında. Çoğu insanın düşünmeden ve önemsemeden yapığı işler disleksikler için son derece zor olabilir. Alış veriş listesi yapmak, gazete okumak ya da radyodan yayınlanan bir masalı dinlemek çoğumuz için düşünmeden ve önemsemeden yapılan bir şeydir. Ancak disleksik olanlar çok zorlanabilirler.
Genel nüfusun yaklaşık yüzde 15-20 sinin bir tür okuma bozukluğu çektiğini yapılan araştırmalar göstermektedir. Bu insanların yaklaşık yüzde 85’inde ise bir tür disleksi bulunmaktadır.
Disleksi çok sayıda insanı etkilemekte olmasına rağmen insandan insana da farklılıklar göstermektedir.
Disleksik çocuklarda gözlenmesi gereken birtakım ortak özellikler vardır. Bunlar;
-Sözcükleri telaffuz ederken zorlanırlar,
-Sözcüklerle sesler arasında bağlantı kuramazlar
-Alfabeyi, sayıları,yılın aylarını ve haftanın günleri gibi sıralı listeleri zor öğrenirler,
-Zamanı söylemede zorluk yaşarlar.
Daha büyük çocuklardaki belirtiler ve ortak özellikler ise şunlardır;
-İmlada, hecelemede yanlış yaparlar
-Aynı sözcüğü değişik şekillerde yanlış yazabilirler
-Yüksek sesle okumaktan hoşlanmazlar ve bu durumdan sürekli kaçınırlar
-Yazı yazmada zorluk çekerler
-Sınıftaki akranlarına oranla daha alt düzeylerde performans sergilerler
-Hatırlamakta güçlük çekerler
Daha ileri yaşlarda hatta yetişkinlerde de disleksi görülebilir. Böylesi kişilerde gözlenebilecek özellikleri de şöyle sıralayabiliriz:
-Zamanı kullanmada zorlanırlar
-Kelimeleri doğru yazamazlar
-Sınavlarda açık uçlu soruları cevaplamakta zorlanırlar
-Planlama ve örgütleme konularında sorun yaşarlar
-Düşüncelerini özetleyemezler
-Bir konunun ana hatlarını çıkarmak konusunda zorlanırlar
Bir çok ünlü insanın disleksik olduğunu biliyoruz;
Bill Gates, Walt Disney,Tom Cruise, Cher, Jules Verne, Winston Churchill, John Lennon, Thomas Edison, Leonardo da Vinci, Sylvester Stallone, Robin Williams, Stephen Hawkings, Dustin Hoffman, Albert Eistein, Magic Johnson, Agatha Christie, Mozart,George Washington, Alexander Graham Bell bunlardan sadece bazıları…
Neler yapabiliriz peki? Disleksik çocuğa sahip ailelere ve öğretmenlere neler önerilir?
Disleksi tedavisinde önemli olan çocuğun durumunu anlayabilmek ve bu duruma uyum sağlayabilmektir. Ailenin eğitimi ön planda gelir. Çocuğa yönelik olarak sosyal beceri kazandırma, destekleyici terapi uygun olan yaklaşımlardır.
Son olarak disleksi ile ilgili doğru bilinen yanlışlardan bahsetmek isterim.
Disleksi olanlar okumayı öğrenemez. Oysa; disleksi okuma güçlüğü olmakla birlikte yoğun bir eğitim programıyla disleksik çocukların okumayı öğrenmeleri mümkündür.
Erken dönemde görülen okuma yazma güçlükleri zamanla geçer. Bu sadece gelişimsel bir geriliktir. Disleksi yaş büyüdükçe geçer. Oysa; Disleksi kendi kendine zamanla geçmez. Ancak disleksikler zamanla bu sorunla başa çıkabilmeyi öğrenirler.
Disleksi görsel bir sorundur. Tüm disleksi çocuklarda görsel mekansal algı sorunu vardır. Disleksi olan kişiler harfleri ters görürler. Oysa; Yapılan araştırmalar, disleksiklerin görme sorunları olmadığını ortaya koymuştur. Hatta yaygın inanışın aksine disleksikler "b","d" gibi harfleri ters görmezler. Görsel-mekansal algı sorunları disleksiye eşlik edebilir ancak her disleksik çocuk görsel-mekansal algı sorunu yaşamamaktadır.
Zeka ve okuma becerisi arasında ilişki vardır. Bu nedenle okuyamayan kişiler zeki olamaz: Oysa; Okuma yazma aslında kolay edinilen bir beceridir. Eğitilebilir düzeyde zekaya sahip bireyler okuma yazma öğrenebilir. Disleksi ortalama zekaya sahip olan çocukların yanı sıra üstün zekalı çocuklarda da görülebilen bir bozukluktur. Tarih boyunca birçok dahinin disleksi olduğu bilinmektedir.
Disleksi tanısı koymak mümkün değildir. Oysa; Çocuğun okuma yazma becerileri ölçülerek disleksi tanısı koymak mümkündür.
Disleksisi olan çocuklara sınıf tekrarı yaptırmak sorunu çözer.Araştırmalar, disleksikler de dahil olmak üzere, sınıf tekrarının çocuğun akademik başarısına hiç bir katkı sağlamadığını göstermektedir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Disleksi Üzerine…" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Akın ÖZGÜN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Akın ÖZGÜN'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
