2007'den Bugüne 92,259 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Obsessif-Kompulsif Bozuklukta Kişilik Özellikleri
MAKALE #12470 © Yazan Dr.Necati ÇOBANOĞLU | Yayın Nisan 2014 | 4,099 Okuyucu
Bu yazımızda obsesif-kompulsif(takıntı-zorlantı) bozuklukta kişilik özelliklerini anlatmaya çalışacağım.
Bu tabloda temel kişilik özelliklerinden biri çevreyi denetim altına alma davranışıdır. Daha geniş bir bakış açısı ile bu davranışlar; başkalarını denetim altına almaya çalışma, insanları yönetmeye çalışma, insanlara yön verme, çevreye karşıt olma, kontrol etme, her şeye direnme, kurallar koyma, üste çıkma şeklinde sıralanabilir. Bu özellikler sayesinde kişi kendini beklenmedik tehlikelere karşı korumaya çalışır. Burada kastedilen tehlike utanç verecek, suçluluk uyandıracak, sıkıntı verecek duygulardır. Obsessif kişilerin çevreyi denetim ve baskı altına almasının asıl nedeni kendi iç dünyasını denetim ve baskı altında almasıdır.
Geç kalma, işe başlayamama bir kişilik özelliği olarak karşımıza çıkmaktadır. Gecikmelerin ana nedeni zıt düşüncelerdir(yap-yapma, başla-başlama, git-gitme). Bir diğer neden ise çevreyi denetim altına almaya çalışma nedeni ile kaybedilen zamandır. Aynı zamanda çevreyi denetim alma yıkıcı bir şekilde gerçekleştiğinden iş ortamındaki bozulma işe başlamayı geciktirir.
Bu kişiler; biriktirme, toplama, cimrilik, savurganlık gibi özelliklere sahip olabilirler. Geleceğe yönelik olumsuz kaygıları nedeni ile tutumlu davranırlar. Bu tutumluluk davranışı biraz gariptir. Kendilerine çok gerekli olabilecek şeylere para harcanırken çok dikkatli davranılırken, bazen kendileri için önemli gördükleri şeyler için aşırı savurgan olabilirler. Gelecek kaygıları nedeni ile biriktirme davranışı ön plandadır. Öyle ki gereksiz şeyler bile atılmaz biriktirilir. Bu şekilde yitim korkularına karşı tedbir alınmış olur.
Kendi başına buyruk olma bu kişilerin diğer bir özelliğidir. Bu durumda obsessif kişiler her zaman en güçlü, her zaman haklı, her zaman söylenenin karşıtını savunmak durumundadırlar. Herkesi alaşağı etme çabası içindedirler. Çevresindekiler güçsüzdür, yanlışlıklar içindedir bunu onlara göstermek gerekir. Karşıdaki kişiyi zor durumda bırakmak gerekir. Bir olumsuzluk varsa sebep karşı kişidir. Benim bir hatam yoktur. Örnek vermek gerekirse toplu olarak yapılan bir iş yavaş ve dikkatli yapılarak aceleci olanlara bir ders vermek gerekir, problem ortaya çıktığında ise bu acelecilik onların yüzüne vurulmalıdır.
Obsessif kompulsif bozukluğu bulunan kişiler karşıt cinsten bir arkadaşa ihtiyaç duyarlar ama onu da denetim ve baskı altında tutmaya çalışırlar, fazlaca yaklaşmalarına engel olurlar. Aşırı yakınlaşma özerkliğin kaybolmasına neden olabilir. Bu kesinlikle kabullenilebilecek bir durum değildir. Bu yakınlaşma aynı zamanda eksiklilerimin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu kişilik yapısında cinsellik bir günah, bir suç, tiksinilecek bir durum, kontrol kaybı olarak algılanabilir.
Bu kişiler yoğun bir öfke ile yüklüdürler ama bu öfkelerini göstermezler. Kibar, nazik, barışçı bir görünüm sergilerler. Öfkelerini bir şekilde dışarıya vurmaları gerekmektedir. Aşırı düzenlilik, denetleyicilik yolu ile bunu sağlamaya çalışırlar. Çalışma, aile ve diğer ortamları kendi istekleri doğrultusunda şekillendirirler. Bu denetim genellikle katı bir şekilde olur. Karşılıklı insan ilişkilerinde karşılarındaki kişiyi yanlışlarla dolu, yanlışlarının ardı arkası kesilmeyen, beceriksiz kişiler olarak olarak göstermeye çalışırlar. Bu şekilde karşılarındaki kişinin denetim yapmasını yok etmiş olurlar. Belli bir zaman sonra bu yıkıcı davranışlar kişiyi olumsuz yönde etkilemeye başlayabilir. Algılama ve kavrama yetilerinde bozulmalar başlayabilir. Sağlıksız kararlar ortaya çıkabilir. Ayrıntılarla uğraşmaktan asıl amaca ulaşmak oldukça güçleşebilir. Konuşmalar dağınıktır. Ayrıntılarla doludur. Asıl söylenmek istenen şeyler söylenemez, karşılıklı bir anlaşma sağlamak güçleşir. Sonuç olarak öfkeyi dışa vurma şekli, kişide başarısızlık, insan ilişkilerinde bozulma olarak sonuçlanabilir.
Bu kişiler zamana aşırı derecede dikkat ederler. Bu zamana dikkat iki şekilde gerçekleşir:
Yapılacak her şeyin bir zamanı vardır. Her şey vaktinde yapılmalıdır. Zamana uymamak bir felakettir. Zamana uymanın asıl nedeni, kişi geç kaldığında insanların dikkatini çekecek, eleştirilere maruz kalacak, düşmanlık kazanacaktır. Bu kabul edilebilir bir şey değildir. Bunun için randevulara önceden gidilir, planlamalar önceden yapılır, bunlar zamanla bir gelenek haline getirilir. Bu kişiler diğer insanların da zamana uymasını isterler, zamana uymamak kendilerine karşı bir başkaldırı, denetime karşı çıkma şeklinde yorumlanır.
Bazı obsessifler ise dakik olmayı, başkalarının koyduğu kurala uymayı, denetim kaybı olarak değerlendirirler. Denetimi kaybetmemek için geç kalmayı tercih ederler. Bu geç kalmalar da dakik bir şekilde gerçekleşir. Mesela her zaman 10 dakika geç kalınır. Bu şekilde bir denetim sağlanılmaya çalışılır. Bazen geç kalış karşılarındaki kişiyi aşağılamaya yöneliktir. İster zamana uyma şeklinde olsun, ister geç kalma şeklinde olsun, temel amaç, öfkeyi bir şekilde dışa vurmak ve rahatlamaya çalışmaktır.
Şakalara tahammülleri yoktur, ama kendi şakaları kişileri zor durumda bırakıcı ve aşağılayıcı nitelik taşır. Fazlaca şaka yapmaya vakitleri yoktur. Ara sıra yaptıkları şakalar da ses getirici ve yıkıcı niteliktedir.
Bu kişiler kompulsiyonlarını (zorlantılar) mümkün olduğunca gizlemeye çalışırlar. Bunda fazlaca başarılı oldukları söylenemez. Takıntılarını ve batıl düşüncelerini de başkalarına anlatmaktan çekinirler.
Düşünceleri ve davranışları birbiri ile uyumlu değildir. Olumsuz düşüncelerini bastırmak için büyük çaba harcarlar. Davranışlarını olumsuz düşüncelerini yok etmek için kendilerince anlamı olan fakat dışarıdan bakıldığında hiçbir anlam ifade etmeyen bir takım hareketler geliştirirler. Bu anlamsız gibi görünen hareketler aslında kafalarından geçen olumsuz düşüncelerle baş etme zorlantısıdır.
Bu kişiler için kelimelerin büyülü anlamları olabilir. Bu kelimeler aklına gelince onların gerçekleşebileceği ihtimali onları korkutur. Mesela cenaze sözcüğünü duyduklarında bir yakınının öleceklerini düşünürler.
Bu kişiler topluluk önünde yanlış yapmak ve eleştirilmekten çok çekinirler. Yapabilecekleri hataların kayıt altına alınmasından çok korkarlar. Bu nedenle kameraya alınmak, imza atmak, söz vermek gibi girişimlerden uzak durular.
Obsesyonların ve kompulsiyonların ortak özelliklerine kısaca bakacak olursak:
Obsesyon ve kompulsiyonlar istem dışı olarak ortaya çıkarlar. Kişiyi rahatsız ederler. Korkutucu bir özelliği vardır. Önceleri bunlara karşı bir direnç geliştirilir. Başlangıçta bu direnç oldukça fazladır. Zaman geçtikçe bu direnç kaybolur. Anlamsız buldukları halde düşünce ve davranışların tutsağı olurlar. Korkular da azalmaya başlar. Kompulsiyonlar(zorlantılar) tabloya hakim olmaya başlar. Obsesyon ve kompulsiyonlar artık normal olarak kabul edilmeye başlanır.
Saplantı ve zorlantıların büyüsel bir anlamı vardır, yapılmazlarsa bir felaket olacaktır, yakınların başına bir şeyler gelecektir, hiç bir şey yolunda gitmeyecektir. Yapılmadığı takdirde büyük suçluluk duyguları olur. Sonuçta kişiler bu uğraşları nedeni ile günlük işlevlerini yerine getiremez hale gelirler.
Psikiyatrist Dr.Necati ÇOBANOĞLU
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Obsessif-Kompulsif Bozuklukta Kişilik Özellikleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Necati ÇOBANOĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Necati ÇOBANOĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Necati ÇOBANOĞLU Fotoğraf
Dr.Necati ÇOBANOĞLU
İzmir
Doktor "Ruh sağlığı ve hastalıkları - Psikiyatri"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dr.Necati ÇOBANOĞLU'nun Makaleleri
► Fiziksel Gelişim ve Özellikleri Fzt.Aymen BALIKÇI
► Obsesif Kompulsif Bozukluk Dr.Turgay KASAP
► Obsesif Kompulsif Bozukluk Dr.Şükran TELCİ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Obsessif-Kompulsif Bozuklukta Kişilik Özellikleri' başlığıyla benzeşen toplam 96 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Hipnozu Anlayabilmek Mart 2017
► Patolojik Kumar Oynama Kasım 2014
► Tükenmişlik Sendromu Nisan 2014
► Hipnoz Nedir? Nisan 2014
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


15:57
Top