Sjörgen Sendromu,ağız Kuruluğu. Ağız Kanserleri
Ağız Kuruluğu nedir?
Dry-MouthKserostomi adı verilen “Ağız Kuruluğu”nun en yaygın belirtisi tükürük miktarı ya da kalitesinde azalmadır. Hemen hemen tüm Sjögren Sendromu hastalarında aynı derecede ağız kuruluğu oluşur.
Nedenleri:
Antihistaminikler, antihipertansifler ve antidepresanlar gibi birçok reçeteli ilacın uzun süreli kullanımı
Akciğer iltihabı, Hepatit C, Diyabet ve Depresyon gibi kronik hastalıklar
Baş, kafa ve boyun bölgesinde görülen ilik nakli gibi radyasyon tedavileri
Tükürük Hakkında
Tükürük, vücutta ağız boşluğu ve ağız fonksiyonlarının korunmasını sağlayan en temel akışkanlardan biridir. Üç büyük tükürük bezi ve yüzlerce küçük tükürük bezi tarafından üretilir. Değeri nadir olarak takdir edilir ancak yeterli değildir. Tükürük, çoğunlukla su ve bunun yanında 60’ın üzerinde madde içerir. Bunlar;
Ağız mukozasını (dokusunu) korur, kayganlaştırır ve temizler,
Çiğnemek, yutkunmak ve konuşmayı kolaylaştırır,
Dişleri çürüğe karşı korur,
Dişleri, ağız içini ve soluk borusunu virüs, bakteri ve küflerden korur
Tat alma duyumuzu destekler ve kolaylaştırır.
Ağız Kuruluğunun Belirtileri
Tükürük, ağız boşluğunda önemli bir rol oynadığı için salgılanmanın azalmasıyla pek çok problem oluşur. Bu durum aylarca ya da yıllarca devam ederse, yutkunma zorluğu, dişlerde çürük, mantar gibi ağız içi enfeksiyonlarına da beraberinde getirir.
Sonuç olarak, ağız kuruluğunun erken teşhisi çok önemlidir. Diş hekimi muayenelerde ağız kuruluğu belirtisine rastlarsa hastayı bu konuda bilinçlendirmeli ve dilaltında ya da çevresindeki salgılanmayı gözlem altına almalı. Tükürük salgısının olmaması ya da çok az olması ilk bulgularındandır. Diğer belirtiler ise özellikle boyuna yakın dişlerde, dişetlerinin yakınlarındaki çürüklerdir.
Ağız kuruluğunun diğer belirtileri, özellikle kuru gıdalarda ve yanında bir içecek olmadan tükettiğimiz gıdalarda yutkunma zorluğu, tat alma duygusunun değişmesi, ağızda yanma hissi, konuşma ve yemek yerken zorluk çekmek gibi belirtilerdir.
Ağız Kuruluğunda Teşhis
Salgılanma fonksiyonunda değişiklik ya da salgılanmanın şiddetinde bozulma, hastalığın teşhisinde önemli rol oynar. Ağız kuruluğu hem diş hekimleri hem de doktorlar tarafından teşhis edilebilir.
Özet: Elde edilen şikayetler listelenir: Süreç, Sıklık ve şiddet
Hastalığın diğer kanallarda da (göz, burun, boğaz, deri ve vajina) görülüp görülmediği öğrenilir. Reçeteli ilaçların listesi alınır.
İnceleme: Büyük tükürük bezinde elle muayenede hassasiyet, duyarlılık ve genişleme hissedilir. Ağız içindeki kanallardan gelen salgının miktarı ve kalitesi değerlendirilir, salgının olmadığı görüldüğünde ve ağız mukozası kırmızı ise not edilir. Çürük varsa değerlendirilir.
Salgının Akışkanlığı: Belirli bir zamanda üretilen tükürük miktarı ölçülür. Test non-invaziv ve ağrısızdır.
Sintigrafi: Hastanede yapılan bu testte ağız içine enjekte edilen küçük bir miktar radyoaktif madde tükürük bezindeki kandan alınan salgıyı ölçer
Biyopsi: Alt dudak içine küçük bir kesik açılarak en az dört parça alınır ve bir patolog bu parçalarda Sjörgen Sendromunun karakteristik özellikleri olup olmadığını inceler.
Tedavi
Belirtileri azalmak ve salgılanmayı yükseltmek
İki reçeteli ilaç olan Salagen ve Evoxac ilaçları, ağız kuruluğunun belirtilerini azaltır ve ağızda salgılanmayı arttırır (ilaçlar doktor tavsiyesi ile alınmalıdır). Her iki ilaç da aynı şekilde etki eder, çürükleri engellemeye yardımcı olmaz ve kullanımı herkes için uygun değildir. Kullanmadan önce doktorunuza danışınız. Kullandığınız başka ilaçlar varsa ağız kuruluğu yapıp yapmayacağı konusunda doktorunuza danışın. Eğer böyle bir yan etkisi var ise başka bir ilaç isteyin ya da ilacı kullanmayı durdurunuz.
Diş çürüklerini önlemek
Günde en az 2 defa dişlerinizi fırçalayın ve düzenli olarak diş ipi kullanın. Florür içeren diş macunu kullanın. Yemekten sonra diş fırçalamanız mümkün değilse şekersiz sakız çiğneyerek salgı bezlerinizi uyararak çürük riskini azaltabilirsiniz. Bu aynı zamanda yemek kalıntılarını temizlemeye yardım eder. Yemekten sonra hiçbir şey yapamıyorsanız en azından ağzınızı su ile çalkalamak dişlerinizdeki kalıntıları temizlemek için yardımcı olacaktır.
Karbonhidratlı gıdalar ile özellikle çerez, ekmek, patates cipsi ve şeker gibi yapışkan gıdaların tüketimi azaltarak ve tüketme sıklıklarını azaltarak diş çürüme riskinizi azaltabilirsiniz.
Diş hekiminize danışın
Çürüklerinizi ne sıklıkta kontrol ettirmelisiniz?
Ağız sağlığı için yapılması gereken temel bakımlar nelerdir?
Diş macununa ek olarak kullanabileceğiniz jel gibi yardımcı ürünler nelerdir? Günlük kullanılan bazı jeller genellikle ustalık gerektirir. Bazı hastalarda bu uygulamalar diş hekimi kontrolünde yapılmalıdır.
Yeniden mineralleştirme ajanı kullanıp kullanmamanız gerekli mi?
Ağız içindeki pamukçukların tedavisi
Ağız mukozasındaki kırmızı görünüm ya da ağızdaki yanma hissi, ağzınızda bir iltihaplanma ya da mantar belirtisi olabilir. Bu belirtiler başarılı şekilde tedavi edilmedikçe sık sık nükseder. Dolayısıyla bu tür durumlarda diş hekiminize ya da bir doktora danışmanız gerekir.
Sonuç olarak “Sjögren Sendromu” olarak adlandırılan ağız kuruluğu ciddiye alınarak değerlendirilmeli ve gerekli takipleri yapılmalıdır.
AĞIZ KANSERİ
Baş ve boyun bölgesinde oluşan kanserlerin en büyük çoğunluğunu ağız kanserleri oluşturmaktadır. Ulusal Kanser Enstitüsü, 2012 yılında Amerika Birleşik Devletlerinde yaklaşık 42bin kişiye ağız ve gırtlak (*) kanseri teşhisi konulduğunu belirtiyor. Ağız kanserleri için en temel iki sebebin sigara, alkol kullanımı ve HPV-16 (Human Papilloma Virüsü Tip 16)ya maruz kalma olduğu biliniyor.
Film eleştirmeni Roger Ebert Baş ve Boyun Kanseri nedeniyle çene fonksiyonlarını kaybetti.
Rutin kontrollerde diş hekiminizin, şüpheli durum olduğunda sizi bilgilendirmesi hastalığın erken tanı ve tedavisinde en önemli rolü oynamaktadır. Bunun için düzenli olarak 6 ayda bir düzenli diş hekimi kontolü çok önemlidir ve aşağıda anlatılan belirtilerin her hangi birisinden şüphelenmeniz durumunda diş hekiminize başvurmanız gerekmektedir.
AĞIZ VE GIRTLAK KANSERİNİN BELİRTİLERİ
İyileşmeyen ve kanayan yaralar
Sert benekler, şişkinlikler
Pürüzlü – kabuklu yüzeyler
Uyuşma, ağrı veya hassasiyet
Çiğneme, yutkunma, konuşma da ve dil ya da çene hareketlerinde zorlanma
Her hangi bir sebepten dolayı ağız ve gırtlak bölgesinde bir kanser teşhisi konulmuş ve tedaviye başlanacaksa öncesinde yapılması gereken ilk şey mutlaka diş hekiminize görünmek olmalıdır. Tedavi başladıktan sonra her gün ağzınızı ve ağız içindeki değişiklikleri kontrol etmelisiniz. Ayrıca günlük bakımımıza ek olarak dikkat edilmesi gereken hususlar vardır, bunlar ağız dokularının kurumasını engellemek ve daha iyi bir ağız bakımı sağlamak olmalıdır.
AĞZINIZI NEMLİ TUTMANIN YOLLARI:
Bol su içebilirsiniz
Küçük buz parçaları emebilirsiniz
Şekersiz sakız çiğneyebilirsiniz
Ağzınızı nemli tutmak için tükürük akışını arttıran ilaçlar için doktorunuza danışabilirsiniz
Alkol ve alkol içeren gargaraları kullanmamak gerekir
AĞIZ HİJYENİNİ SAĞLAMAK İÇİN:
Dişlerinizi günde en az 2 defa düzenli fırçalayın, şekersiz sakız çiğneyin ve her gece dilinizi çok yumuşak diş fırçası ile temizleyin
Florürlü diş macunu kullanın
Diş ipini daha dikkatli bir şekilde kullanın
Tam oturmayan diş protezleri sorunlara neden olabilir. Proteziniz hakkında mutlaka doktorunuz ve diş hekiminizle konuşun
(*)Ağız boşluğu; dudak, yanak astarı, dişeti, dilin ön kısmı, dil altında ağız tabanı ve ağız çatısını oluşturan sert damak bölgesini içerir. Gırtlak, damağın yumuşak bölümünden başlar ve soluk borusu boyunca devam eder. Dilin tabanından dilin arka kısmına kadar olan bölümü içerir.
Dry-MouthKserostomi adı verilen “Ağız Kuruluğu”nun en yaygın belirtisi tükürük miktarı ya da kalitesinde azalmadır. Hemen hemen tüm Sjögren Sendromu hastalarında aynı derecede ağız kuruluğu oluşur.
Nedenleri:
Antihistaminikler, antihipertansifler ve antidepresanlar gibi birçok reçeteli ilacın uzun süreli kullanımı
Akciğer iltihabı, Hepatit C, Diyabet ve Depresyon gibi kronik hastalıklar
Baş, kafa ve boyun bölgesinde görülen ilik nakli gibi radyasyon tedavileri
Tükürük Hakkında
Tükürük, vücutta ağız boşluğu ve ağız fonksiyonlarının korunmasını sağlayan en temel akışkanlardan biridir. Üç büyük tükürük bezi ve yüzlerce küçük tükürük bezi tarafından üretilir. Değeri nadir olarak takdir edilir ancak yeterli değildir. Tükürük, çoğunlukla su ve bunun yanında 60’ın üzerinde madde içerir. Bunlar;
Ağız mukozasını (dokusunu) korur, kayganlaştırır ve temizler,
Çiğnemek, yutkunmak ve konuşmayı kolaylaştırır,
Dişleri çürüğe karşı korur,
Dişleri, ağız içini ve soluk borusunu virüs, bakteri ve küflerden korur
Tat alma duyumuzu destekler ve kolaylaştırır.
Ağız Kuruluğunun Belirtileri
Tükürük, ağız boşluğunda önemli bir rol oynadığı için salgılanmanın azalmasıyla pek çok problem oluşur. Bu durum aylarca ya da yıllarca devam ederse, yutkunma zorluğu, dişlerde çürük, mantar gibi ağız içi enfeksiyonlarına da beraberinde getirir.
Sonuç olarak, ağız kuruluğunun erken teşhisi çok önemlidir. Diş hekimi muayenelerde ağız kuruluğu belirtisine rastlarsa hastayı bu konuda bilinçlendirmeli ve dilaltında ya da çevresindeki salgılanmayı gözlem altına almalı. Tükürük salgısının olmaması ya da çok az olması ilk bulgularındandır. Diğer belirtiler ise özellikle boyuna yakın dişlerde, dişetlerinin yakınlarındaki çürüklerdir.
Ağız kuruluğunun diğer belirtileri, özellikle kuru gıdalarda ve yanında bir içecek olmadan tükettiğimiz gıdalarda yutkunma zorluğu, tat alma duygusunun değişmesi, ağızda yanma hissi, konuşma ve yemek yerken zorluk çekmek gibi belirtilerdir.
Ağız Kuruluğunda Teşhis
Salgılanma fonksiyonunda değişiklik ya da salgılanmanın şiddetinde bozulma, hastalığın teşhisinde önemli rol oynar. Ağız kuruluğu hem diş hekimleri hem de doktorlar tarafından teşhis edilebilir.
Özet: Elde edilen şikayetler listelenir: Süreç, Sıklık ve şiddet
Hastalığın diğer kanallarda da (göz, burun, boğaz, deri ve vajina) görülüp görülmediği öğrenilir. Reçeteli ilaçların listesi alınır.
İnceleme: Büyük tükürük bezinde elle muayenede hassasiyet, duyarlılık ve genişleme hissedilir. Ağız içindeki kanallardan gelen salgının miktarı ve kalitesi değerlendirilir, salgının olmadığı görüldüğünde ve ağız mukozası kırmızı ise not edilir. Çürük varsa değerlendirilir.
Salgının Akışkanlığı: Belirli bir zamanda üretilen tükürük miktarı ölçülür. Test non-invaziv ve ağrısızdır.
Sintigrafi: Hastanede yapılan bu testte ağız içine enjekte edilen küçük bir miktar radyoaktif madde tükürük bezindeki kandan alınan salgıyı ölçer
Biyopsi: Alt dudak içine küçük bir kesik açılarak en az dört parça alınır ve bir patolog bu parçalarda Sjörgen Sendromunun karakteristik özellikleri olup olmadığını inceler.
Tedavi
Belirtileri azalmak ve salgılanmayı yükseltmek
İki reçeteli ilaç olan Salagen ve Evoxac ilaçları, ağız kuruluğunun belirtilerini azaltır ve ağızda salgılanmayı arttırır (ilaçlar doktor tavsiyesi ile alınmalıdır). Her iki ilaç da aynı şekilde etki eder, çürükleri engellemeye yardımcı olmaz ve kullanımı herkes için uygun değildir. Kullanmadan önce doktorunuza danışınız. Kullandığınız başka ilaçlar varsa ağız kuruluğu yapıp yapmayacağı konusunda doktorunuza danışın. Eğer böyle bir yan etkisi var ise başka bir ilaç isteyin ya da ilacı kullanmayı durdurunuz.
Diş çürüklerini önlemek
Günde en az 2 defa dişlerinizi fırçalayın ve düzenli olarak diş ipi kullanın. Florür içeren diş macunu kullanın. Yemekten sonra diş fırçalamanız mümkün değilse şekersiz sakız çiğneyerek salgı bezlerinizi uyararak çürük riskini azaltabilirsiniz. Bu aynı zamanda yemek kalıntılarını temizlemeye yardım eder. Yemekten sonra hiçbir şey yapamıyorsanız en azından ağzınızı su ile çalkalamak dişlerinizdeki kalıntıları temizlemek için yardımcı olacaktır.
Karbonhidratlı gıdalar ile özellikle çerez, ekmek, patates cipsi ve şeker gibi yapışkan gıdaların tüketimi azaltarak ve tüketme sıklıklarını azaltarak diş çürüme riskinizi azaltabilirsiniz.
Diş hekiminize danışın
Çürüklerinizi ne sıklıkta kontrol ettirmelisiniz?
Ağız sağlığı için yapılması gereken temel bakımlar nelerdir?
Diş macununa ek olarak kullanabileceğiniz jel gibi yardımcı ürünler nelerdir? Günlük kullanılan bazı jeller genellikle ustalık gerektirir. Bazı hastalarda bu uygulamalar diş hekimi kontrolünde yapılmalıdır.
Yeniden mineralleştirme ajanı kullanıp kullanmamanız gerekli mi?
Ağız içindeki pamukçukların tedavisi
Ağız mukozasındaki kırmızı görünüm ya da ağızdaki yanma hissi, ağzınızda bir iltihaplanma ya da mantar belirtisi olabilir. Bu belirtiler başarılı şekilde tedavi edilmedikçe sık sık nükseder. Dolayısıyla bu tür durumlarda diş hekiminize ya da bir doktora danışmanız gerekir.
Sonuç olarak “Sjögren Sendromu” olarak adlandırılan ağız kuruluğu ciddiye alınarak değerlendirilmeli ve gerekli takipleri yapılmalıdır.
AĞIZ KANSERİ
Baş ve boyun bölgesinde oluşan kanserlerin en büyük çoğunluğunu ağız kanserleri oluşturmaktadır. Ulusal Kanser Enstitüsü, 2012 yılında Amerika Birleşik Devletlerinde yaklaşık 42bin kişiye ağız ve gırtlak (*) kanseri teşhisi konulduğunu belirtiyor. Ağız kanserleri için en temel iki sebebin sigara, alkol kullanımı ve HPV-16 (Human Papilloma Virüsü Tip 16)ya maruz kalma olduğu biliniyor.
Film eleştirmeni Roger Ebert Baş ve Boyun Kanseri nedeniyle çene fonksiyonlarını kaybetti.
Rutin kontrollerde diş hekiminizin, şüpheli durum olduğunda sizi bilgilendirmesi hastalığın erken tanı ve tedavisinde en önemli rolü oynamaktadır. Bunun için düzenli olarak 6 ayda bir düzenli diş hekimi kontolü çok önemlidir ve aşağıda anlatılan belirtilerin her hangi birisinden şüphelenmeniz durumunda diş hekiminize başvurmanız gerekmektedir.
AĞIZ VE GIRTLAK KANSERİNİN BELİRTİLERİ
İyileşmeyen ve kanayan yaralar
Sert benekler, şişkinlikler
Pürüzlü – kabuklu yüzeyler
Uyuşma, ağrı veya hassasiyet
Çiğneme, yutkunma, konuşma da ve dil ya da çene hareketlerinde zorlanma
Her hangi bir sebepten dolayı ağız ve gırtlak bölgesinde bir kanser teşhisi konulmuş ve tedaviye başlanacaksa öncesinde yapılması gereken ilk şey mutlaka diş hekiminize görünmek olmalıdır. Tedavi başladıktan sonra her gün ağzınızı ve ağız içindeki değişiklikleri kontrol etmelisiniz. Ayrıca günlük bakımımıza ek olarak dikkat edilmesi gereken hususlar vardır, bunlar ağız dokularının kurumasını engellemek ve daha iyi bir ağız bakımı sağlamak olmalıdır.
AĞZINIZI NEMLİ TUTMANIN YOLLARI:
Bol su içebilirsiniz
Küçük buz parçaları emebilirsiniz
Şekersiz sakız çiğneyebilirsiniz
Ağzınızı nemli tutmak için tükürük akışını arttıran ilaçlar için doktorunuza danışabilirsiniz
Alkol ve alkol içeren gargaraları kullanmamak gerekir
AĞIZ HİJYENİNİ SAĞLAMAK İÇİN:
Dişlerinizi günde en az 2 defa düzenli fırçalayın, şekersiz sakız çiğneyin ve her gece dilinizi çok yumuşak diş fırçası ile temizleyin
Florürlü diş macunu kullanın
Diş ipini daha dikkatli bir şekilde kullanın
Tam oturmayan diş protezleri sorunlara neden olabilir. Proteziniz hakkında mutlaka doktorunuz ve diş hekiminizle konuşun
(*)Ağız boşluğu; dudak, yanak astarı, dişeti, dilin ön kısmı, dil altında ağız tabanı ve ağız çatısını oluşturan sert damak bölgesini içerir. Gırtlak, damağın yumuşak bölümünden başlar ve soluk borusu boyunca devam eder. Dilin tabanından dilin arka kısmına kadar olan bölümü içerir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Sjörgen Sendromu,ağız Kuruluğu. Ağız Kanserleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Dt. Onur ÖZTÜRK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Dt. Onur ÖZTÜRK'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
