Bende “panik Atak” mı Var?
Bende “Panik Atak” mı var?
Panik atakları, belli başlı bir hastalık terimi olmayıp çeşitli ruhsal bozukluklarda (Örn., sosyal fobi, özgül fobi, panik bozukluk, madde kullanımı ile ilişkili bozukluklar, duygudurum bozuklukları gibi) ortaya çıkan kişinin yoğun kaygı ve bedensel rahatsızlık hissettiği bir atak tipidir. Panik ataklarda hissedilen bedensel belirtiler kişideki fizyolojik bir rahatsızlığa bağlı değilse (örn., çeşitli kalp hastalıkları gibi) ruhsal bir bozukluğa bağlı ortaya çıkmış olabileceğine karar verilir. Bazen de kişinin bedenindeki bir fizyolojik belirtiyi abartılı şekilde yorumlaması sonucu belirtinin yoğun hale gelmesi ile panik atak oluşur. Örneğin, hızla yüksek bir merdiveni çıkan kişinin kalp atışlarının artması normaldir. Ancak kişi bunu kalp krizi geçiriyorum diye yorumlarsa kalp atışları daha da çok hızlanacak ve vücudunda panik atak belirtileri ortaya çıkacaktır.
Panik ataklarının bir takım bedensel ve zihinsel belirtileri ise şunlardır: çarpıntı, terleme, titreme, nefes darlığı ya da boğuluyor gibi olma, soluğun kesilmesi, göğüs ağrısı, bulantı ya da karın ağrısı, baş dönmesi ya da sersemlik hissi, kontrolünü kaybedeceği “çıldıracağı” korkusu, ölüm korkusu, kalp krizi ya da felç geçireceği düşüncesi, üşüme, ürperme ya da ateş basması gibi. Düşünsel anlamda sıklıkla kişi sonunun geldiğini düşünür ve buna kaçma dürtüsü eşlik eder. Bazı panik atakları beklenmedik bir anda ortaya çıkabildikleri gibi bazıları belirli bir duruma bağlı (örn., asansöre binme gibi) ortaya çıkma eğilimindedir. Panik atakların altında yer alan en temel duygu kaygıdır. Kişi bir durumla karşılaştığında felaket senaryolarını içeren abartılı düşünceleri sonucu yoğun kaygı hisseder ve bu kaygı bazen öyle yoğunlaşır ki kişinin panik atağı geçireceği düzeye ulaşır.
Kişi panik atakları geçirdikten sonra en az 1 ay süreyle başka panik atağı geçireceği ile ilgili yoğun kaygı hissederse, panik ataklarının yol açabilecekleri ya da olası sonuçlarıyla ilgili üzüntü duyma ya da ataklarla ilgili belirgin davranış değişikliği gösterirse Panik Bozukluk teşhisi düşünülür. Panik bozukluk, bir kaygı (anksiyete) bozukluğu türüdür. Kaygı (anksiyete), gelecekte olabilecek tehlike ya da felakete yönelik yoğun endişe ve tasa hissetme halidir. Panik bozuklukta kişi sık sık panik atağı geçireceği ile ilgili kaygı duyar. Bu kaygı o kadar yoğundur ki kişinin günlük yaşantısındaki işlerini yapmasını zorlaştırır. Yoğun kaygı ile birlikte kişi panik atak geçirebileceği ortamlardan kaçınır. Panik bozukluk agorafobinin eşlik ettiği ve etmediği panik bozukluk olarak ikiye ayrılır. Agorafobi, kişinin panik atağı belirtilerinin ortaya çıkması durumunda yardım sağlayamayacağı ya da kaçmanın zor olabileceği yerlerde bulunmaktan yoğun kaygı duyması ya da bu gibi yerlerden kaçınmasıdır.
Daha önce de belirttiğim gibi panik ataklar genellikle panik bozukluk ve agorafobi ile anılsa da diğer ruhsal bozukluklarla birlikte de ortaya çıkabilir. Örneğin, başka bir kaygı bozukluğu türü olan sosyal fobinin şiddetli düzeyde olduğu durumlarda panik atak yaşanabilir. (Sosyal fobi, utanç duyulabilecek toplumsal ya da bir eylemin gerçekleştirildiği durumlardan belirgin ve sürekli bir korku duyma anlamına gelir). Bu nedenle kendinizde panik atak geçirdiğinize dair bedensel belirtiler hissederseniz ve bu belirtiler sıklık gösterip günlük yaşantınızı sürdürmenizi zorlaştırırsa bir psikolog ya da psikiyatriste başvurmanızı tavsiye ederim. Uzman kişi panik atağa sebep olan esas rahatsızlığı belirlemeye yönelik değerlendirmede bulunur. Eğer rahatsızlık hafif ve orta düzeydeyse genellikle terapi yeterli olabilmekte, ağır düzeyde ise ilaç tedavisi ile terapi kişinin iyileşmesine yardımcı olunabilmektedir. Terapide kişinin panik atağına yol açan abartılı negatif düşüncelerinin daha gerçekçi bir hale gelmesi üzerine çalışılır. Bunun yanı sıra ataklar ortaya çıktığında davranışsal olarak neler yapabileceği ile ilgili nefes ve gevşeme egzersizleri gibi uygulamalara da yer verilir. Panik atak bazen yaşamsal ve/veya dönemsel bir strese bağlı gelişebileceği gibi daha süreğen bir ruhsal rahatsızlığa yönelik de ortaya çıkmış olabilir. Bu nedenle iyileştirme sürecinde sebep(ler) iyi tespit edilmeli ve buna uygun bir şekilde müdahalede bulunulmalıdır.
Gizem Bodur
Uzm. Klinik Psikolog
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Bende “panik Atak” mı Var?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Gizem BODUR ATALAY'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Gizem BODUR ATALAY'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
