2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Yanık İzleri Tedavi Edilebilir mi?
MAKALE #13288 © Yazan Prof.Op.Dr. Ege ÖZGENTAŞ | Yayın Eylül 2014 | 37,642 Okuyucu
Geniş ve derin yanıklar çok ciddi hayati tehlike taşırlar ve hayatta kalıp iyileşenler kendilerini şanslı hissetmelidirler.

Yüzeyel ve az bir alanı tutan yanıklar daha kolay iyileşirler. Ancak iyileşme sonrası en can sıkıcı sorun geride kalan izlerdir.

Yanıkların iz kalmadan iyileşmesini sağlamak mümkün müdür? Bu soru çok merak edilir ancak cevabı duruma göre değişmektedir. Küçük yanıklar için çoğu kimse doktora müracaat etmez. Çevreden duyarak eczaneden aldığı merhemleri veya arkadaşlarının tavsiye ettiği yoğurt, salatalık vs gibi maddeleri yanık üzerine sürerek kendi kendilerini tedavi etmeye çalışırlar. Bazı durumlarda önemsiz yanıklar bu tedavilere rağmen iz bırakmadan iyileşir. Burada iyileşme sürdükleri pomad veya maddelerden değil muhtemelen kendiliğinden olmuştur çünki yanıkları derin değildir.

Güneş yanığı gibi yalnız ağrı ve kımızılık ile kendini gösterek yanıklar genellikle çok yüzeyel (yani birinci derece) yanıklardır. Bunlar çok ağrılı ve rahatsız edici olmalarına karşın hiçbirşey yapmasanız bile zaten bir iki gün içinde kendiliğinden iyileşeceklerdir.
Biraz daha derin yanıklara ikinci derece yanıklar denilir. Burada yanık derinin üst kısmını geçerek derinine doğru biraz ilerlemiştir. İkinci derece yanıklarda deri üzerinde sıvı ile dolu kabarık alanlar bulunur. Çok ince bir zarı olan bu kabarcıklar en ufak bir tahriş ile hemen patlarlar ve içlerindeki su akar. Eğer ince zar sıyrılmış ise altında parlak, kırmızı, kaygan bir deri ortaya çıkar. Bu yanıklar da çok ağrılıdır. İkinci derece yanıklarda tedavi önemlidir. Hepsinin yanık tedavisinde uzmanlaşmış hekimler tarafından tedavi edilmeleri uygundur. Özellikle yanan bölge geniş ise (örneğin bir bacağın tamamı ikinci derece yanmış ise) bir yanık merkezinde yatarak tedavi gereklidir. Halk arasındaki yaygın inanç sürülen merhemlerin yanığı iyileştirdiği yönündedir. Aslında yanık merhemleri yaranın iltahaplanmasını yani mikrop kapmasını önlemek için sürülür. İltahaplanma tehlikelidir ve yanığı derileştirir, bu nedenle önlem alınmalıdır. Yanlış kullanılan bazı merhemler ve maddeler bırakın fayda sağlamayı yanığı daha da derinleştirerek iyileşmeyi geciktirebilir. İkinci derece yanıkta kalacak iz miktarı yanığın derinliği ve iyileşme süresi ile alakalıdır.
Çok derin yanıklarda derinin tamamını yandığı gibi deri altındaki tabakaları da yanabilir. Bu tür yanıklara 3. derece yanıklar denilir. Bu yanıklarda yanan deriye iğne batırdığınızda ağrı yoktur. 3. derece yanıklar çok küçük (birkaç santim boyutlarda) olanlar dışında kendiliğinden iyileşemez. Bunların merhemler ve pansumanlar ile iyileşmesini beklemek zaman kaybına ve daha fazla sekel kalmasına yol açar. İyileşecek deri kalmadığı için mutlaka bu bölgeye bir şekilde yeni deri getirmek veya kenarlardaki sağlam deriyi yaklaştırarak kapatmak gerekir.

Yanık iyileşmesinde iz kalmasının bir nedeni tedavinin yetkili kişilerce ve doğru olarak yapılmamasıdır Şunu önemle belirtmek gerekir: Yanık (özellikle ciddi yanık) tedavisi uzmanlık ister ve her hekim veya operatör bu bilgiye sahip olmayabilir. Yanıkları iyileştiren merhemler değil doğru bakımdır.

Yanık iyileşmesi sonrası iz kalmasının ikinci nedeni yanığın derin olmasıdır. Doğru tedavi edilen ve çok derin olmayan yanıklar iz bırakmadan iyileşebilir. Buna karşılık eğer yanık derin ise yapılan tedavi ne kadar mükemmel olur ise olsun iz kalması kaçınılmazdır. Ancak iyi tedavi edilen yanıklarda daha az, kötü tedavi edilenlerde ise daha çok iz kalacağını da belirtmek gerekir. Özellikle ikinci derece yanıklarda derinlik derecesi en deneyimli uzmanlarca bile doğru tahmin edilemeyebilir. Biz yanık hastalarımızı şöyle bilgilendiriyoruz: "Eğer yanık ilk 10 gün içinde iyileşirse muhtemelen hiç iz kalmayacaktır. Ancak iyileşme 10 günü geçerse iz kalma ihtimali başlar ve iyileşme ne kadar geç olursa iz kalma ihtimali ve miktarı o ölçüde artar". Başka bir şekilde ifade edersek bazı yanıklarda iz kalmasının nedeni tedavinin eksikliği değil yanığın derinliği veya geç iyileşmesidir.

Eğer yanık çok geç iyileşmiş ise yarada büzülme olur ve bu büzüşme parmak, bilek, dirsek diz, boyun, yüz, ağız çevresi ve gözkapağı gibi hareketli bölgelerde çekilmelere, hareket kısıtlamalarına ve çeşitli sorunlara yol açabilir. Sorunlu iyileşmiş yanıklarda izler belirgin kabarıklık ve renk değişikliği de gösterebilirler. Rahatsız edici kaşıntılar olabilir.
Çekintiler ve gerginlikler ile kendini gösteren yanık izlerinin tedavisinde öncelik bozulan vücüt işlevlerinin yerine getirilmesidir. Kapanmayan gözkapakları, tam açılamayan parmaklar, daraldığı için yemek yemeyi zorlaştıran ağız, yürümeyi zorlaştıran ayak bileği dönmesi gibi sorunların tedavisi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi tarafından yapılır. Burada estetik ikinci plandadır. Amaç vücut işlevlerini yerine getirmektir.
Bazı yanıklar iyileştikten sonra yalnızca görüntüyü bozan ama vücut işlevlerini bozmayan izler bırakırlar. Burada Estetik Cerrahi devreye girer (hemen şunu hatırlatalım: Plastik ve Estetik Cerrahiyi ayni hekimler yapar. Bu dala Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Anabilim Dalı denilir ve yasal olarak estetik cerrahi bu dal hekimleri tarafından yapılmalıdır.). Sadece görüntü olarak sorun yaratan yanık izleri deriden kabarık olabilirler ve renkleri normal deriden daha koyu olabilir. Buna karşılık bazı yanık izleri deride incelme yapmış ve rengini açmış bir görüntüde olabilir. Bu iki durumun tedavileri farklıdır.

Özetliyecek olursak yanıktan sonra iz kalması öncelikle yanığın derinliğine daha sonra da yapılan tedavinin yeterliliğine bağlıdır. Günümüzün gelişmiş imkanlarında bile yanık izini %100 kaybetmek çoğu zaman mümkün değildir. Buna karşılık yanık izlerini azaltmak mümkündür.

Yanık ve kazalardan uzak günler dilerim.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Yanık İzleri Tedavi Edilebilir mi?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Op.Dr. Ege ÖZGENTAŞ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Op.Dr. Ege ÖZGENTAŞ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     17 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Ege ÖZGENTAŞ Fotoğraf
Prof.Op.Dr. Ege ÖZGENTAŞ
İstanbul
Doktor "Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi - Estetik"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi3 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Prof.Op.Dr. Ege ÖZGENTAŞ'ın Yazıları
► Geniz Akıntısı Tedavi Edilebilir mi? Op.Dr.Atilla ŞENGÖR
► Yanık Hakkında Bilinmesi Gerekenler Op.Dr.Aliye Ceyla ÖZBAYOĞLU
► Yanık Tedavisi ve Yanığa İlk Müdahale ÇOK OKUNUYOR Op.Dr.Selahattin TULUNAY
► Akne ve Akne İzleri Tedavisi Dr.Betül Zeynep ŞENGÖR
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Yanık İzleri Tedavi Edilebilir mi?' başlığıyla benzeşen toplam 20 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Kol Germe Ameliyatı PDF Ocak 2022
◊ Meme Dikleştirme Ağustos 2019
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


12:27
Top