Kime Başvurayım? Psikiyatriste Mi, Psikoloğa Mı, Danışmana Mı, Yaşam Koçuna mı?
Sağlıkla ilgili her türlü başvuruda dikkatli davranmak ve işinin ehli bir merciye başvurmak alınan tedavinin sonuçlarını etkiler. Bu koşul psikiyatrik ve psikolojik sorunlar söz konusu olduğunda da geçerliliğini korur. Sizler için aşağıda bazı bilgileri özetledik. Siz de bir başvuru yapmadan önce mutlaka yeterli bilgi almak için araştırma yapınız. Bu araştırma sırasında en sağlıklı bilgiyi kişinin meslektaşlarından alırsınız. Yani bir doktora başvurmak istiyorsanız doktorlara, bir psikiyatriste başvurmak istiyorsanız psikiyatristlere, bir klinik psikoloğa başvurmak için klinik psikologlara danışabilirsiniz. Böyle birini bulamazsanız en azından olabilidiğince araştırma yapmaya çalışınız.
Psikiyatrik bir görüşme ve tedavide aşağıda sıralanan bilinçli ögelerin yanında bilinçli olunmayan, bilinçdışında süregiden bir iletişim vardır. Bu iletişim ve sonucunda gerçekleşecek bilinçdışı seçimin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği ise ancak kişiler görüştüklerinde ortaya çıkar.
Yine de psikolojik ve psikiyatrik yardım, tedavi ya da destek almak için bir kişiye başvurmayı düşünüyorsanız başvuracağınız kişinin özelliklerini, yetkinliğini ve çalışma biçimini öğrenmeniz tedavinizin seyri açısından yararlı olacaktır.
Ancak bu seçimde başvuran kişinin ruh sağlığının durumu öncelik taşır.
Başvuru sırasında öncelikle kişinin sıkıntılarının, yakınmalarının ve yaşadığı sorunların düzeyi değerlendirilmelidir. Burada iki konu araştırılır. Birincisi kişinin ruhsal şikayetlerinin ne düzeyde ve ne kadar ağır olduğudur. Eğer kişinin şikayetleri, yaşamını ve yaşamındaki rutinlerini sürdürmesini, isteklerini gerçekleştirmesini, sosyal ilişkilerini engelleyecek kadar yoğun ise durum daha ciddidir ve doktora yani psikiyatriste başvurması gerekir. İkinci konu da kişinin sorunlarının ve şikayetlerinin ne kadar zamandır var olduğudur. Eğer kişinin şikayetleri ortalama 7-10 günden uzun süredir var ise, bu da durumun ciddiyetini bildirir. Kişinin ruhsal şikayetlerinin 7-10 günden uzun sürmesi ve kişide ya da yakın çevresinde "şikayetlerinin geçmeyeceğine dair" bir izlenimin olması, kişinin sorunlarıyla baş etme yollarının tükendiğini ve tıbbi tedavi alması gerektiğini gösterir. Eğer yukarıdaki durumlar yaşanıyor ise, yani kişinin yaşamını sürdürmesi iyice zorlaşmış, hatta durmuş ve işlevselliği iyice bozulmuşsa ve bu durum 7-10 günden uzun süredir devam ediyor ise başvuracağınız kişi psikiyatristtir.
Çünkü hastalık tanısı var ise ilk yapılması gereken tıbbi açıdan tedavinizin düzenlenmesidir. Eğer ruh sağlığınız iyice bozulmuş ve tıbbi açıdan tedavi alıncak, ilaç kullanılacak düzeye gelmişse ve siz tıbbi tedaviye başlamamışsanız, nasıl bir psikoterapi ya da iyileşme yolu denerseniz deneyin iyileşemezsiniz. Bu, arabanın benzini bitmişken onu çalıştırmaya çabalamaya benzer. Fazla zorlarsanız arabanızda hasar meydan geleceği gibi, tıbbi tedavi almadan başka yöntemlere başvurmak ruh sağlığınızın daha da hasar görmesine neden olur.
Ama durumunuz yukarıdaki kadar ciddi olmasa bile kişinin iç dünyası, duyguları, ilişkileri için destek ve tedavi alması ciddi ve önemli bir konudur. Söz konusu ruh sağlığı olduğunda bu seçim diğer sağlık alanlarından karışıktır. Bu alan soyut olduğundan ve devlet de bu alanı nasıl düzenleyeceğini tam olarak belirlemediğinden işler daha da karışmaktadır. Başvurunuzdan iyi bir yanıt almanız başvuracağınız kişinin eğitimine, karakterine ve çalışma şartlarına bağlıdır.
Başvuracağınız kişide ilk bakılması gereken eğitim düzeyidir.
Psikiyatristler 6 yıllık doktorluk eğitimi aldıktan sonra 5 yıllık psikiyatri uzmanlığı eğitimi görürler. İyi bir tedavi için psikoterapi gerekli ve önemli bir araçtır. Psikoterapi eğitimi genellikle uzmanlık eğitminin dışında alınır. Her psikiyatrist yeterli düzeyde psikoterapi yapamayabilir.Psikoterapi eğitimi almış bir psikiyatrist seçmek iyi olur.
Tıbbi süreçleri değerlendirerek psikiyatrik tablolara ilişkin ayırıcı tanı yapmak, tanı koymak, tedaviyi planlamak, ilaç ve diğer tedavi yöntemlerinin yanı sıra, uygun görülen psikoterapiyi uygulamak ve/veya yönlendirmek psikiyatri uzmanlarının sorumluluğu ve yetkisi içindedir.
Psikologlar Fen-Edebiyat fakültelerinin 4 yıllık psikoloji bölümünden mezun olmuş kişilerdir. Terapi alanında çalışabilmeleri için klinik psikoloji alanında lisans üstü eğitim almaları gerekir. Bu da yeterli değildir, ayrıca psikoterapi eğitimleri de almalılardır. Sadece psikoloji bölümünü bitiren birisine başvurmak kalp hastası olunca bir biyoloğa başvurmak gibidir. Bir biyolog, organın nasıl çalıştığını bilir ama tedavi edemez.
Klinik psikologlar, bilimsel geçerliliği kabul edilmiş, uluslararası tanınırlılığı olan ve standardize edilmiş eğitimlerden geçerek belgelendirilirlerse psikoterapi yapabilirler. Aynı şekilde koruyucu ruh sağlığı ve rehabilitasyon hizmetlerinde ruh sağlığı ekibi içerisinde yer alırlar.
Yetkin bir klinik psikolog, eğer psikiyatrik bir hastalığınız var ise bunu anlayabilir ve sizi bir psikiyatriste yönlendirebilir. Eğer yetkin bir klinik psikolog değil ise psikoterapi ile iyileşemeyecek durumları gözden kaçırabilir ve kişinin ruh sağlığının daha da kötüleşmesine neden olabilir.
Psikolojik Danışmanlar, eğitim fakültelerinin psikolojik danışmanlık ve rehberlik bölümlerinden mezun kişilerdir. Sağlık alanı dışında, başta eğitim kurumlarında olmak üzere danışmanlık ve rehberlik verme görevlerini üstlenirler. Ayrıca ruhsal hastalığı olmayan kişilere yaşam sorunlarıyla daha iyi başa çıkmalarını sağlamaları için danışmanlık verirler. Birinci basamak sağlık kuruluşlarında aile hekimi, psikiyatri birimlerinde psikiyatri hekimi denetiminde çalışırlar. Danışmanlık ve rehberlik dışında psikiyatrik hastalıkların tanı ve tedavi süreçlerinde yer alamazlar. Danışmanlar; bilimsel geçerliliği kabul edilmiş, uluslarası tanınırlılığı olan ve standardize olmuş eğitimler aldıklarını belgelendirdikleri takdirde ilgili alanda bazı terapi yaklaşımlarını psikiyatri hekimi sorumluluğunda uygulayabilirler.
Yaşam koçluğu, Türkiye'de resmi olarak eğitimi verilen bir alan değildir. Sertifikalarla edinilen, kısa süreli eğitimler ile kolayca herkesin girebildiği bir alandır. Henüz profesyonelleşmemiştir. Güvenilirliği en az olan bir alandır.
Başvuracağınız yerle ilgili değerlendirmede ikinci aşama çalışma şartlarıdır. Size, konuşabileceğiniz özel ve güvenli bir alan, yeterli bir süre ayrılmalıdır. Tedaviye etkin bir biçimde katılabilmelisiniz ve seçeneklerinizi öğrenebilmelisiniz. Sürdürülebilir ve işe yarar bir tedavi aldığınıza inanmalısınız.
Görüşme sırasında rahat hissetmeli ve psikiyatristiniz ile işbirliği içinde çalışabileceğinize kanaat getirebilmelisiniz.
Üçüncü aşamada, terapistiniz ile birlikte tedaviden aldığınız yanıtı değerlendirmelisiniz. Yanıt alma süreci zaman alır. Yanıt almak ve değişmek, zamanla birlikte birçok farklı etkene de bağlıdır. Bu yüzden psikiyatrik tedavilerde kesin tedavi sözü verilemez. İyileşememe üzerinde çalışmak da tedavinin bir parçasıdır ve iyileşmeye giden yolu gösterebilir.
Sonuç olarak psikoterapi eğitimi almış bir psikiyatrist, başvurabileceğiniz en yetkin kişidir. Klinik tecrübesi olduğundan tanınız daha doğru bir biçimde konur. Eğer ilaç kullanımı gerekirse bunu, sizi en hızlı iyileştirecek şekilde düzenler. Eğer ilaç kullanımını gerektirmeyen bir durum varsa psikoterapi uygular ve böylelikle tedaviniz sürdürülür.
Ruh sağlığınız, ilişkileriniz ve yaşamınız önemlidir. Kime başvurduğunuza dikkat ediniz.
Psikiyatrik bir görüşme ve tedavide aşağıda sıralanan bilinçli ögelerin yanında bilinçli olunmayan, bilinçdışında süregiden bir iletişim vardır. Bu iletişim ve sonucunda gerçekleşecek bilinçdışı seçimin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği ise ancak kişiler görüştüklerinde ortaya çıkar.
Yine de psikolojik ve psikiyatrik yardım, tedavi ya da destek almak için bir kişiye başvurmayı düşünüyorsanız başvuracağınız kişinin özelliklerini, yetkinliğini ve çalışma biçimini öğrenmeniz tedavinizin seyri açısından yararlı olacaktır.
Ancak bu seçimde başvuran kişinin ruh sağlığının durumu öncelik taşır.
Başvuru sırasında öncelikle kişinin sıkıntılarının, yakınmalarının ve yaşadığı sorunların düzeyi değerlendirilmelidir. Burada iki konu araştırılır. Birincisi kişinin ruhsal şikayetlerinin ne düzeyde ve ne kadar ağır olduğudur. Eğer kişinin şikayetleri, yaşamını ve yaşamındaki rutinlerini sürdürmesini, isteklerini gerçekleştirmesini, sosyal ilişkilerini engelleyecek kadar yoğun ise durum daha ciddidir ve doktora yani psikiyatriste başvurması gerekir. İkinci konu da kişinin sorunlarının ve şikayetlerinin ne kadar zamandır var olduğudur. Eğer kişinin şikayetleri ortalama 7-10 günden uzun süredir var ise, bu da durumun ciddiyetini bildirir. Kişinin ruhsal şikayetlerinin 7-10 günden uzun sürmesi ve kişide ya da yakın çevresinde "şikayetlerinin geçmeyeceğine dair" bir izlenimin olması, kişinin sorunlarıyla baş etme yollarının tükendiğini ve tıbbi tedavi alması gerektiğini gösterir. Eğer yukarıdaki durumlar yaşanıyor ise, yani kişinin yaşamını sürdürmesi iyice zorlaşmış, hatta durmuş ve işlevselliği iyice bozulmuşsa ve bu durum 7-10 günden uzun süredir devam ediyor ise başvuracağınız kişi psikiyatristtir.
Çünkü hastalık tanısı var ise ilk yapılması gereken tıbbi açıdan tedavinizin düzenlenmesidir. Eğer ruh sağlığınız iyice bozulmuş ve tıbbi açıdan tedavi alıncak, ilaç kullanılacak düzeye gelmişse ve siz tıbbi tedaviye başlamamışsanız, nasıl bir psikoterapi ya da iyileşme yolu denerseniz deneyin iyileşemezsiniz. Bu, arabanın benzini bitmişken onu çalıştırmaya çabalamaya benzer. Fazla zorlarsanız arabanızda hasar meydan geleceği gibi, tıbbi tedavi almadan başka yöntemlere başvurmak ruh sağlığınızın daha da hasar görmesine neden olur.
Ama durumunuz yukarıdaki kadar ciddi olmasa bile kişinin iç dünyası, duyguları, ilişkileri için destek ve tedavi alması ciddi ve önemli bir konudur. Söz konusu ruh sağlığı olduğunda bu seçim diğer sağlık alanlarından karışıktır. Bu alan soyut olduğundan ve devlet de bu alanı nasıl düzenleyeceğini tam olarak belirlemediğinden işler daha da karışmaktadır. Başvurunuzdan iyi bir yanıt almanız başvuracağınız kişinin eğitimine, karakterine ve çalışma şartlarına bağlıdır.
Başvuracağınız kişide ilk bakılması gereken eğitim düzeyidir.
Psikiyatristler 6 yıllık doktorluk eğitimi aldıktan sonra 5 yıllık psikiyatri uzmanlığı eğitimi görürler. İyi bir tedavi için psikoterapi gerekli ve önemli bir araçtır. Psikoterapi eğitimi genellikle uzmanlık eğitminin dışında alınır. Her psikiyatrist yeterli düzeyde psikoterapi yapamayabilir.Psikoterapi eğitimi almış bir psikiyatrist seçmek iyi olur.
Tıbbi süreçleri değerlendirerek psikiyatrik tablolara ilişkin ayırıcı tanı yapmak, tanı koymak, tedaviyi planlamak, ilaç ve diğer tedavi yöntemlerinin yanı sıra, uygun görülen psikoterapiyi uygulamak ve/veya yönlendirmek psikiyatri uzmanlarının sorumluluğu ve yetkisi içindedir.
Psikologlar Fen-Edebiyat fakültelerinin 4 yıllık psikoloji bölümünden mezun olmuş kişilerdir. Terapi alanında çalışabilmeleri için klinik psikoloji alanında lisans üstü eğitim almaları gerekir. Bu da yeterli değildir, ayrıca psikoterapi eğitimleri de almalılardır. Sadece psikoloji bölümünü bitiren birisine başvurmak kalp hastası olunca bir biyoloğa başvurmak gibidir. Bir biyolog, organın nasıl çalıştığını bilir ama tedavi edemez.
Klinik psikologlar, bilimsel geçerliliği kabul edilmiş, uluslararası tanınırlılığı olan ve standardize edilmiş eğitimlerden geçerek belgelendirilirlerse psikoterapi yapabilirler. Aynı şekilde koruyucu ruh sağlığı ve rehabilitasyon hizmetlerinde ruh sağlığı ekibi içerisinde yer alırlar.
Yetkin bir klinik psikolog, eğer psikiyatrik bir hastalığınız var ise bunu anlayabilir ve sizi bir psikiyatriste yönlendirebilir. Eğer yetkin bir klinik psikolog değil ise psikoterapi ile iyileşemeyecek durumları gözden kaçırabilir ve kişinin ruh sağlığının daha da kötüleşmesine neden olabilir.
Psikolojik Danışmanlar, eğitim fakültelerinin psikolojik danışmanlık ve rehberlik bölümlerinden mezun kişilerdir. Sağlık alanı dışında, başta eğitim kurumlarında olmak üzere danışmanlık ve rehberlik verme görevlerini üstlenirler. Ayrıca ruhsal hastalığı olmayan kişilere yaşam sorunlarıyla daha iyi başa çıkmalarını sağlamaları için danışmanlık verirler. Birinci basamak sağlık kuruluşlarında aile hekimi, psikiyatri birimlerinde psikiyatri hekimi denetiminde çalışırlar. Danışmanlık ve rehberlik dışında psikiyatrik hastalıkların tanı ve tedavi süreçlerinde yer alamazlar. Danışmanlar; bilimsel geçerliliği kabul edilmiş, uluslarası tanınırlılığı olan ve standardize olmuş eğitimler aldıklarını belgelendirdikleri takdirde ilgili alanda bazı terapi yaklaşımlarını psikiyatri hekimi sorumluluğunda uygulayabilirler.
Yaşam koçluğu, Türkiye'de resmi olarak eğitimi verilen bir alan değildir. Sertifikalarla edinilen, kısa süreli eğitimler ile kolayca herkesin girebildiği bir alandır. Henüz profesyonelleşmemiştir. Güvenilirliği en az olan bir alandır.
Başvuracağınız yerle ilgili değerlendirmede ikinci aşama çalışma şartlarıdır. Size, konuşabileceğiniz özel ve güvenli bir alan, yeterli bir süre ayrılmalıdır. Tedaviye etkin bir biçimde katılabilmelisiniz ve seçeneklerinizi öğrenebilmelisiniz. Sürdürülebilir ve işe yarar bir tedavi aldığınıza inanmalısınız.
Görüşme sırasında rahat hissetmeli ve psikiyatristiniz ile işbirliği içinde çalışabileceğinize kanaat getirebilmelisiniz.
Üçüncü aşamada, terapistiniz ile birlikte tedaviden aldığınız yanıtı değerlendirmelisiniz. Yanıt alma süreci zaman alır. Yanıt almak ve değişmek, zamanla birlikte birçok farklı etkene de bağlıdır. Bu yüzden psikiyatrik tedavilerde kesin tedavi sözü verilemez. İyileşememe üzerinde çalışmak da tedavinin bir parçasıdır ve iyileşmeye giden yolu gösterebilir.
Sonuç olarak psikoterapi eğitimi almış bir psikiyatrist, başvurabileceğiniz en yetkin kişidir. Klinik tecrübesi olduğundan tanınız daha doğru bir biçimde konur. Eğer ilaç kullanımı gerekirse bunu, sizi en hızlı iyileştirecek şekilde düzenler. Eğer ilaç kullanımını gerektirmeyen bir durum varsa psikoterapi uygular ve böylelikle tedaviniz sürdürülür.
Ruh sağlığınız, ilişkileriniz ve yaşamınız önemlidir. Kime başvurduğunuza dikkat ediniz.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kime Başvurayım? Psikiyatriste Mi, Psikoloğa Mı, Danışmana Mı, Yaşam Koçuna mı?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Ali Algın KÖŞKDERE'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Ali Algın KÖŞKDERE'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden |
psikiyatrist, psikolog, psikolojik danışman, yaşam koçu, nlp uzmanı, psikiyatrik tedavi, psikolojik tedavi
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
