2007'den Bugüne 92,312 Tavsiye, 28,221 Uzman ve 19,979 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çift İlişkilerinde Şiddet
MAKALE #13941 © Yazan Psk.Dnş.Emine YILDIZELİ | Yayın Ocak 2015 | 3,486 Okuyucu
Dinamikler ve terapötik Stratejiler

-Aile İçi Şiddete İlişkin Temel Bilgilerin Kavramsallaştırması-

Aile içi şiddetin birçok yüzü ve biçimi vardır. “Ailelerde şiddet” başlığı adı altında kadınlara yönelik şiddet, erkeklere yönelik şiddet, çocuklara yönelik şiddet ve çocuklardan ebeveynlere yönelik şiddet özetlenebilmektedir. 
Burada uygulanan şiddet biçimleri doğrudan fiziksel (vurmak, boğazını sıkmak, tekmelemek vb.), ruhsal (tehdit etme, hakaret etme, izole etmek vb.) veya cinsel istismardan (çocuklara yönelik taciz, kadınlara tecavüz vb.) cinayet sucuna kadar uzanmaktadır.

-“Aile içi Şiddet” Kavramına İlişkin-

“Aile içi şiddet, şiddet uygulayan kişi ile daha kişisel, özellikle de ailesel ilişki içinde olan veya olmuş olan yetişkinler arasında ve çocuklara ve ergenlere karşı çeşitli şiddet uygulama biçimlerinden özellikle fiziksel, ruhsal ve cinselleştirilmiş şiddeti kapsamaktadır. Şiddet uygulamasının bu biçimi sadece aile içinde değil farklı yaşam alanlarında da gerçekleşmektedir.” (Bkz. “Aile içi şiddet mücadeleye yönelik ulusal eylem planı”. Freistaat, Saksonya).

Yetişkinler arası aile içi şiddet, çoğunlukla erkeğin saldırgan- kadının mağdur olduğu dinamiklerde gerçekleşmektedir.

Uzun süre boyunca aile içi şiddet vakalarının polis ve savcılar tarafından işlenmesi, şiddetin özel ilişkilerde gerçekleştiği ve kendi içinde düzenlenmesi gerektiği tutumu ile belirgindi. 
Aile içi şiddet çoğu zaman aile tartışmaları olarak tanımlanmıştır. Polis yaralama, tehdit etme ve baskı gibi cezai olarak geçerli olan suçlara çoğunlukla tartışmayı sonlandırma denemeleri ile tepki vermiştir. Bu vakalar ile çalışılsa bile, mağdurun ve sanığın kişisel olarak dinlemediği, sadece kendilerini yazılı olarak ifade etmelerinin istendiği kolaylaştırılmış bir soruşturma da çalışılmaktadır (Bkz. “Şiddete karşı birlikte: İşbirliği, Müdahale, İzleme araştırmaları” BMFSFJ).
Çocuk ve ergenlerin aile içi şiddetten korunması için bu durum farklıydı. Çocuk refahının tehlikede olduğu durumlar için olanaklar zaten vardı.
Geçmiş yıllarda defalarca aile içi şiddet durumlarında çocuk ve ergenlerin maruz kaldıkları yüke dikkat çekilmiştir.

Bu çok ağır sonuçlar doğurmuştur.
Şiddete tanık olma ve bununla birlikte fiziksel ve ruhsal sağlığın zarar görmesi ile sık sık görülen travmatizasyonlara ek olarak araştırmalar, ebeveynler arası şiddete tanık olmanın sıklıkla çocuk istismarı ve ihmal ile birlikte görüldüğü ve bu yüzden akut veya gizil olarak çocuk refahının tehlikede olduğunu varsayılması gerektiğini göstermiştir.

Aile içindeki yetişkin mağdurun korunmasını sağlamaya çalışmak için sivil mahkemeler günümüzde daha kapsamlı olanaklar sunmaktadırlar (Şiddetten Koruma Kanunu). Yaralanmış kişinin başvurusu üzerine mahkeme örneğin sanığın ortak kullanılan daireyi mağdura devretmesine ve yaralanmış kişinin dairesine girememesine karar verebilmektedir.

Uzun yıllar aileler ile çalışmadan kazanılan deneyimler, şiddet araştırmalarına göre çoğu durumlarda sanığın gözünden bunun son çözüm olduğu bulgularını desteklemektedir. Fiziksel şiddetin başlangıcı sıklıkla uzun süreli tırmanma aşamalarından sonra meydana gelmektedir. Ruhsal şiddet ise güçsüzlük ve çaresizlik duygularından sonra tekrar efendi olmanın ve güç göstermenin veya tekrar elde etmenin son çaresidir. Şiddet öncelikle ruhsal olarak inciten eylemler ile değil, aşağılayıcı ve inciten bir dil ile de öncesinde ifade edilmektedir. Genelde saldırgan ile mağdur çok tehlikeli bir dinamik içine yakalanmışlardır. Burada bireysel-biyografik kökenlerin, tırmanan ilişki ve aile dinamiğinin ve toplumsal nedenlerin etkileşimi gerçekleşmektedir. 
Örneğin işyerinin kaybı veya tehdidi, kalıcı performans ve zaman baskısı nedeniyle aşırı yüklenme, zorunlu hareketlilik ile aile kökeninden ayrılma ve geleneksel erkek veya kadın rollerinde tedirginlikler ile deneyimlenen bir değer kaybı, bazı biyografik koşullar altında çift ilişkisinde kolaylıkla fark edilebilen “yaralı noktaların” istismar edilmesi ve belli yetkinlik eksiklikleri (örneğin zamanında sınırlandırma, sözel çatışma çözme, öz yansıtma v.b.) ile ailesel kriz durumlarına yol açabilmektedir.

Optimal desteği ve mağdur ve saldırgan için aktif bir mağdur koruma yardımını sağlamak için önerileri ilişkilendirmek kaçınılmazdır.

-Desenler-

Şiddet içeren davranışları etkili biçimde değiştirebilmek için şiddet içeren davranışların devamlılığını sağlayan desenler ve stratejiler hakkında bilgi gerekmektedir. Gücü ve kontrolün devamlılığını sağlamak ve güçsüzlük ve çaresizlik duygularını önlemek için hangi karşılıklı stratejilerin kullanıldığını fark etmek önemlidir. Temel olarak çift ilişkisinde şiddetin iki biçimi ayırt edilebilmektedir:

“Yakın Terörizm”
Şiddet, sistematik bir kontrol davranışını kastetmektedir; Şiddet, güç ve kontrolün uygulanmasına hizmet etmektedir.

“Durumsal Çiftler arası Şiddet”
 Ani çatışma davranışı olarak şiddet; Genelde güç ve kontrol deseni içinde yerleşik değildir.

Bunun dışında çift ilişkilerinde iki farklı şiddet dinamikleri daha ayırt edilebilmektedir:
“Karşılıklı Şiddet Kontrolü”
 Çiftlerden her ikisi de karşılıklı olarak güç ve kontrol uygulamakta, her ikisi de şiddete başvurmaktadırlar.

“Şiddet Direnci”
 Bu kavram genelde kadının erkeğin güncel veya geçmiş fiziksel şiddetine karşı savunmasını içermektedir.

Bu biçimler ilişkilerdeki farklı yan koşulları ve şiddet anlamlarını içermektedir. Şiddetin bu desenleri farklı etkilere sahiptir ve farklı müdahaleler gerektirmektedir (Prof. Dr. Kavemann).

DİNAMİKLER

Şiddet desenleri sıklıkla şu şemaya göre işlemektedir:

Akut şiddet > “Özür dilerim! ”, “Üzgünüm!",“Bu hiçbir zaman tekrarlamayacak! ” > Kalpler ve Çiçekler > Yeniden Değerlendirme - “Bu, onun suçu!”
, “Bundan sıkıldım artık!” > Yineleyen Otorite İddiası > Yeni Hatalar Bulma > Tırmanma Tehlikesi > Akut Şiddet

Terapötik çalışma için bir çiftin şuan hangi aşamada olduğu hakkında bir fikir sahibi olmak oldukça önemlidir. Çünkü farklı aşamalar genelde farklı müdahaleler gerektirmektedir.

Bu döngüsel dinamik kırılmalı ve bölünmelidir:
- Aşama 0: Akut Şiddet
- Aşama I: Duraklama
- Aşama II: Pişmanlık
- Aşama III: Duygusal gerilimin
 azalması
- Aşama IV: Şiddet davranışı hakkında ortak suskunluk
- Aşama V: Her şey iyi gibi görünmektedir
- Aşama VI: Gerçeklik çözülmeyen çatışmaları göstermekte, gerilim artmaktadır
- Aşama VII: Şiddet tekrar meydana getiren "Uyarıcı” etkinleştirilmiştir
->Akut şiddet

Danışmanın hedefleri şunlardır: 

Şiddet davranışlarının sonlandırılması
 - İlk müdahale, bir diğer şiddet içeren 

saldırının önlenmesine ilişkin bireysel 

eylem stratejilerinin oluşturulması

Mağdurun Korunması 1. Saldırganlar ile çalışmak aktif bir
mağdur 
korumasıdır
2. Partner ile kısa sürede
 direk veya
müdahale kurumu üzerinden 

temasa geçilmesi
Etkilenen olarak çocuk/ ergene ilişkin bakış

Burada çocuk refahının tehlikededir ve bu nedenle sosyal hizmetler ile temasa geçilmelidir. 


Danışma dâhilinde uygulanan danışma, farklı setlerde gerçekleşebilmektedir. Örnek olarak burada bireysel ve çift terapisi kısaca tanıtılacaktır:

Bireysel danışma seti:
-Anketler yardımı ile verilerin toplanması
-Kontekstin açıklanması ve anlaşmanın yapılması
-Acil durum planlaması
-Duygulanım düzenlemesi
-Kendinin ve diğerinin sınırlarının algılanması


-Kendi eylemlerine ilişkin şiddet kavramının işlenmesi
-Sosyo- biyografik deneyimlerin üzerinde çalışılması
-Kendi şiddet deneyimlerinin empati ile dinlenmesi
-Kendisinin uyguladığı şiddet üzerine çalışılması
-Şimdiye kadar ki yaşanan ilişki dinamikleri hakkında farkındalık
kazanılması
-Şiddet eylemleri için sorumluluk alma çalışması
-Mağdurun perspektifinden bakma ve mağdura yönelik empati geliştirme

Çift danışması seti:
-“Çift çalışması” seti sadece saldırganın:
-Saldırganın davranışlarının sorumluluğunu üstlendiği zaman,
-Partnerine karşı mağduriyet empati geliştirebildiği zaman
gerçekleşebilmektedir.


-“Şiddet içeren çift etkileşim yapılarının bozulması”
-Hangi kelimeler, eylemler ve bakışların şiddet sarmalına yol açtığını
-Erkek ve kadın olmaya yönelik hangi fikirlerin bu sahnelerde
etkinsizleştirildiklerini ve
-Bu fikirlerden hangilerinin şiddet eylemlerini güçlendirdiklerini veya
hangilerinin bunlardan koruduğunu


-Kendini açma, gerekçelendirme, açıklama, eylemler için sorumluluğu üstlenme,
-Telafi etme ve uzlaşma
-Şiddetsiz etkileşimlerin veya çift düzeyinden ebeveyn düzeyine şiddetsiz
geçişlerinin sağlanması

Danışma konuşmaları çerçevesinde özellikle tekrar kullanılan stratejilere dikkat çekilmektedir. Bunun için şiddet tekeri oldukça yararlıdır. Daha sonrasında Şiddet tekerine karşılık olarak birliktelik tekerini kullanmak oldukça yararlıdır.

Aile içi şiddet kontekstinde erkek ve kadınlara yönelik yararlı bir danışma, erkeklerin ve kadınların ve çocukların da uğraştıkları ikilemlere karşı anlayış gerektirmektedir.
Zıt görünen bakış açıları yeniden ön plana çıkmaktadır: “Ayrılmak istiyorum ama onun yanında olmakta istiyorum vb.”
Çocuklar da aynı şekilde her iki ebeveynlerine karşı sadık kalmaktadırlar. Fakat bu sadakat dalgalanabilmektedir, yani hem kurban karşı hem de saldırgana karşı sadakat yer değiştirebilmektedir. (“ Annemi korumak zorundayım…” ; ”Annem suçlu. Eğer şöyle… yapsaydı”).

Yararlı yaklaşımlar
-Erkek ve kadınların farklı zamanlarını dikkate almak
-İkilemlere değinme ve bunları konuşma
-Güç kaynaklarını kullanma
-Partnerler arasındaki ilişkiye saygı gösterme

Çiftler ile çalışma çerçevesine edinilen deneyimlerden oluşan olanaklar, şöyle özetlenebilmektedir:
- Çift ilişkisinin ve şiddet dinamiğinin karşılıklı algılanması ve yansıtılması
- Saldırganın kurbana karşı sorumluluğunu kişisel ve “resmi” olarak üstlenmesi
(Madanes’e göre)
- Saldırganın kurbana kurban empatisini göstermesi
- Birlikte şiddetsiz bir ayrılma veya birbirine tekrar yaklaşma üzerine çalışma
- Çocukların birlikte etkilenen kişiler olarak algılanması
- 2. Düzende çözümlerin oluşturulması

Oluşturulan bu olanakların yanı sıra danışmada riskler ve sınırlar da görülmektedir:
- Danışman/Terapistlerin saldırgan tarafından olası araçsallaştırılması;
- Aile içi şiddetin kurbanının kendi açısından saldırganın çabaları belki
görememesi;
- Aile içi şiddetin kurbanı kendi konularını, her şeyin tekrar “iyi” olması için geri
çekmesi (yani kurbanın devam eden yetkinsizleştirilmesi)
- Kurbanın kendi karmaşıklığı ile çocuklara ilişkin sınır aşımları nedeniyle dolaylı/
ve dolaysız olarak etkilenen çocuklara ilişkin bakışın değiştirilebilmesi

Bu riskler ve sınırlara karşı etkili olabilmek için, çalışma sırasında bunlar her zaman gözetilmeli, çalışma biçimine yansıtılmalıdır.

Engelmann ve Palme 2011/ Çeviren Emine Yıldızeli
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çift İlişkilerinde Şiddet" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Emine YILDIZELİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Emine YILDIZELİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Dnş.Emine YILDIZELİ'nin Yazıları
► Aile İlişkilerinde Öfkeyle Baş Etme Psk.Melek SARIÇİÇEK
► Şiddet Nedir? Aile İçi Şiddet Psk.Dilara KAZANCI
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,979 uzman makalesi arasında 'Çift İlişkilerinde Şiddet' başlığıyla benzeşen toplam 17 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
◊ Çok-Kuşaklı- Bakış Nisan 2017
◊ Bencillik İyidir! Nisan 2017
◊ Sistemik Ne Demek? Ocak 2015
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


07:49
Top