2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Maske Karmaşası (Kişilik)
MAKALE #14648 © Yazan Uzm.Psk.Cevher SÖNMEZ | Yayın Nisan 2015 | 7,432 Okuyucu
Kişilik Maskesi(Persona): Antik Roma tiyatrosunda, gösterilerde oyuncular persona denilen maskeler takıyorlardı. İngilizce terim olan person (kişi-kişilik-karakter) kelimesi köken olarak o döneme aittir. Tiyatro gösterisinde oyuncunun taktığı maske onun tiyatrodaki kişiliğidir, asıl benliği yani saf kişiliği asla temsil etmez.

‘’Ya göründüğün gibi ol ya da olduğun gibi görün’’… Mevlana bu sözüyle esasında maskeli bireyleri çok sade bir dille belirtmiştir. Her türlü kişilik sahtedir, iyi maske taksan da kötü maske taksan da maskenin arkasına gizlenmiş olan kişilik sahtedir.

Esas ve gerçek olan sadece senin öz benliğindir varlığında. Sonradan edinilen iyi-kötü her türlü kişilik sahtedir.

Nitekim gündelik hayatta bize kendini farklı incelikte sunan ancak gerçekte kaba bir mizaha sahip insana, bize bilgiçlik taslayıp esasında özünde çok şey bilmeyenine, normalde argolu konuşan ama birilerinin önünde kendini beyefendi diye tanıtana, bir bayana kendini daha iyi takdim etmek için kendisini olduğundan çok daha fazla abartan bay romantiğeçok rastlamışızdır.

Hele bir de birilerini sırf eleştirmeye yönelmiş kişileri çok sık görmüşüzdür. İşleri güçleri oraya buraya laf yetiştirmek olanların akıbeti de bellidir.

Peki esas kişilik nasıl oluşur?


Psikoloji dünyasının öncülerinden Psikanalitik kuramın savunucusu olarak tabir ettiğimiz Sigmund Freud; kişiliğin belirlenmesinde, bilinçdışı güçlerin ve içsel bir takım çatışmaların önemli ölçüde rol oynadığı düşüncesinden hareketle, psikodinamik kişilik kuramını geliştirmiştir.

Freud’un kişilik kuramı, kişiliğini, ego, süperego üçlüsünden oluşan bileşenlerdir. Ve kişiliğin özünü oluşturan bileşen ona göre bireyin gelişiminin farklı dönemlerinde oluşup, karşılıklı etkileşim halinde çalışmaktadırlar.

Freud kişiliği 5-6 yaşına kadarki psikoseksüel evrelerin (oral,anal,fallik) tamamlanmasıyla pekiştiğini ileri sürmüştür. Kişilik kuramına farklı açıdan bakan bir başka Psikanalitik Carl Gustave Jung da 1920’li yılların başında kaleme aldığı “Psikolojik Tipler” adlı kitabında kişilik tiplerini introversion(içe dönük) ve extroversion (dışa dönük) olarak belirtmiştir.

Dışa dönük kişilik tipinde olanlar daha çok hareketli, çevresiyle iletişim kurmada aktif, konuşmaya meyillidir genel olarak; İçe dönük yapıya sahip olanlar ise daha çok duygu ve düşünceleri kendine bırakır kimseyle etkileşim sağlayıp paylaşmazlar. Pasif konumlu, dışa dönükler gibi enerjik değillerdir.

Eric From’a göre ise kişilik, sosyal etkilerin yaşamsal tecrübeye dönüşmesi ve gelişim sağlanması ile oluşur. Tanımlamayı daha da genişletebiliriz...

Kişiliğin tarihsel gelişimi hakkında yeterince bilgilendiğimizi düşünüyorum. Bir de gelelim bunun bize yansımasına. Gündelik hayatta hangi tür kişiliğe sahip insanlarla etkileşimde oluruz? Bunların sıklıkla kullandığı maskeler onları rahatsız etmediği gibi bizi de mi rahatsız etmiyor? Mutlaka ki rahatsızlığı tüm hücrelerinize kadar hissediyorsunuzdur hatta eminim ki birçoğunuz bu sözleri görünce hemen gözünüzün önünde sizin rahatsızlık duyduğunuz belirli tipleri canlandırmışsınızdır. Çalıştığınız kurumda, sosyal çevrenizde veya akrabalar arasında… Farketmez! Size rahatsızlık veren bu insanlar hayatınız devam ettiği sürece bunlar sizi etki altına almak isteyecektir. Ancak rolü ne olursa olsun sizi rahatsız ettiğini düşündüğünüz insanı dikkate almayışınız kendisinde asıl büyük rahatsızlıklar uyandırabilir belki de.

Hemen hemen birçok insanla iletişim kurmaya başladığımızın ilk 2-3 dakikalık yani 120-180 saniyelik kısmında muhatap halinde olduğumuz kişi hangi rolde kendisini bize takdim etse de onu tanımak mümkün.

Beden dili bu anlamda bize gerekli bilgiyi etkili bir şekilde sunuyor kişiyi gerçek niyetiyle anlamamız için. Yalan konuştuklarında burunlarına Nörotransmitterler vasıtasıyla gerekli sinyallerin gittiğini ve kendilerinin de inanmadığı olayı beyinde canlandırırken burun çevresinde kaşınma meydana geldiğini, ses tonlarındaki ani değişimle başlayan sürtüşme, konuşan kişinin göz koordinasyonu sağlamaktan uzaklaşması gibi vs. oluşumları bildirmekte fayda var. Tabi beden dili ile ilgili merak ettiklerinizi kitabımızın ileriki konularında daha detaylı göreceksiniz.

Peki, bunları bilmek zorunda mıyız? Evet…Aksi halde aramızda yer alan, rol yapma yeteneğiyle herkesi ikna edeceğine inanan bazı bireyler, saatlerce oynadığı role kendisini dahi inandırıp etrafındakileri kandırdığını düşünüp ego şişkinliğini yaşayabilirler... Ya da iyi adam kötü adam maskesiyle herkesi başarılı bir şekilde yanıltmak da onun için yeterli bir gaye olabilir. Bu durum küçük bir örnekle şöyle de özetlenebilir: Siz bir iş yerine müracaat ettiniz ve müracaat ettiğiniz iş yerinin iyi rolü oynayan ve kötü rolü oynayan iki patronu olduğunu düşünün. Bunlardan biri sizi kendisine bağlamak, çalışma koşullarını sizin gözünüzde güzel bir eda ve içtenlikte modifikasyona uğratıp sunarken… Kendisinin yaptıramayacağı veya söyleyemeyeceği bildirimleri ancak kötü rolde hareket eden iş ortağına yöneltebilir. İşi bilen,toplumda yüzü yırtık diye tasvir edilen, kötü rolde imajını çizen patron da esasında kilit nokta olarak bilinir. İki tip mizaha göre şekillenen rol ile hareket eden bireyler federal devletler gibi dış işlerde bağımsız iç işlerde birbirine bağlı gibiler…

Kendi kişiliğini, farkında olmadan başkasına topu atarken belli ettiren, federal devlete benzetebildiğimiz insanlara gündelik hayatta sık sık rastlamışızdır. Ne yani açık açık bildirsen kıyamet mi kopacak sanki dedirten bir anlayış bu. Kendisini bu iş beni aşar, benim elimde değil kusura bakmayın, bir de onunla görüşün diye size bildiren adamın aslında bütün beklentilerden mümkün oldukça zora düşmemek adına kendini saf dışı bırakır. Birşeyler olmuyorsa bu başkası istemediği için değil; bizzat kendisi istemediği için olmamıştır. Çok gülünç bir durum değil mi? Evet ama maalesef bu işin esas realitesi…

Kimlerin hangi maskelerde olduğunu nasıl anlarız ?

Şimdi herkesin en çok merak edip sorma gereği duyduğu bir konuya gelelim. Esasında gün içerisinde herkes kendisine ihtiyaç duyduğu rolde bize takdim edişi söz konusudur. Örneğin: Dilencilerin elini uzatması ve o rolde hareket etmesi = insanların bana acıyarak para vereceğini imajını yaratır. Her sakallıyı dedesi sanan bir çocuk ile sadece kendi dedesini ayırt edebilen arasında çok fark var. Peki ya siz? Siz dostunuzu ve düşmanınızı, size karşı dürüst olan ile olmayanı, sizin mezarınızı kazan ya da sizi düştüğünüz kuyudan çıkaranı ayırt edebiliyor musunuz?

Soruya net bir cevap vermekte zorlanıyorsanız, iletişim ve daimi bir paylaşım halinde olduğunuz kişi ya da kişiler size karşı bunu sıklıkla kullanıyorsa. Orda onun esas amacını tespit etmeniz yararınıza olacaktır. Bir savunma mekanizması gibi kullanırlar genelde ve amaçları sizi yanıltmaktır.

Unutmayalım ki, size karşı geliştirdiği maskeyi o an devreye sokmakla öz benini güçlendirip rahatlatıverir. Kişi birilerinidolandırmayı kullandığı maskeye sığdırmışsa bunu dolandırıcılığa sebep olan meseleden kurtulmak üzerine tasarlamıştır. Ya da kişi bir bayana kendini kabul ettirmek için kullanıyorsa buna da aldanmamak gerek çünkü şapka düşünce kel görünür…
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Maske Karmaşası (Kişilik)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Cevher SÖNMEZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Cevher SÖNMEZ'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     2 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Cevher SÖNMEZ Fotoğraf
Uzm.Psk.Cevher SÖNMEZ
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi19 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Cevher SÖNMEZ'in Makaleleri
► Virüs, Maske ve İletişim Psk.Semra EVRİM
► Sabah Karmaşası Psk.Dnş.Onur AKKOCA
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Maske Karmaşası (Kişilik)' başlığıyla benzeşen toplam 16 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Beynimi Tanıyorum Haziran 2015
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


17:06
Top