Uzun Solukta Kimlik Geliştirmek ve Öfke
İnsanın en büyük ihtiyaçlarından biri, belki de en elzemi kendini, varlığını teyit etmesidir. Bu sebeple varoluşunu sorgulayan insan her daim çevresinden aldığı ve yorumladığı uyarıcılarla yaşamına devam eder. Yaygın olarak bilinenin aksine ergenlik, genç yetişkinlik yıllarına değil aslında doğuma ve doğum öncesine kadar uzayan bir süreçtir kimliğin oluşumu. İnsan biriktirdikleriyle, duyduğu, deneyimlediği, algıladıklarıyla oluşturur kimliğini ve ‘ben’ ini.
Anne karnında aile içinde okulda, sokakta, tüm yaşam alanlarında öğrendikleri ile birlikte zenginleştirir varoluş alanını. Okul öncesinde sorgular fazladır, erinlik döneminde artmaya başlar. Artık o geniş yaşam alanında sınırları belirli olan bir portre çizmek istemektedir. Ergenlikte kararsızlıklar, ikilemler ve inatlaşmalar artar. ‘Ben Kimim?’ sorularıyla bütünleşmeye çalışır kendi içinde. Bu dönemde ebeveyn ve sosyal çevrenin desteği ile, geçmişten o ana kadar yaşanılanlarla, gelecek ile ilgili beklentileriyle, içinde bulunduğu koşullarda düzenli, istikrarlı bir benlik oluşturmaya çalışır. Gerek cinsel gerek toplumsal gerekse kişisel tüm benlik alanlarında kendini tanır ve tanıtır. İlerleyen yaşlarda insan kararlarında değişiklik yapabilir, geçmişle ilgili yaşantılarına bakışında olaylara ve kişilere yüklediği anlamlar değişebilir. Yaşadığı süre boyunca sorgulayan ve yeniden anlamlandıran insan sağlıklılık halini koruyabilir.
Yetişkinlik hayatında artık sınırları daha belirgin, daha istikrarlı ve güvenli bir şekilde diğer insanlarla iletişimini güçlendirir. Kendi içsel yaşantıları ile çevrede olanlar ve gelecekteki beklentileriyle uyum içerisinde yaşayan insan sağlıkla oluşturulmuş bir kimlik bütünlüğü ile birlikte artık mutluluk ve iç huzuruna da kavuşabilir.
---> ÖFKE Nedir? Nasıl kontrol edebilirim?
Hankins ve Hankins (1988) öfkenin özelliklerini şöyle belirtmektedir:
1-Öfkelenmek içsel bir yaşantı ve duygu durumudur.Bu özellik duygunun kendiliğinden ifade edilişidir.Diğer bir deyişle planlı bir davranış değildir.
2-Öfke evrensel bir duygudur.Bir başka deyişle bu duygu durumunu ortaya çıkarmak için gerekli koşullar oluştuğunda,herkes öfkelenir.
3-Öfke tepkileri belirli bir saldırı ve eleştiri ya da engel karşısında ortaya çıkar ve kişiyi daha fazla saldırı ve eleştiriye açık hale getirir.
4-Öfkelenince gösterdiğimiz davranışlar,ailemizden ve çevremizden öğrendiğimiz davranışlardır.
Bilişsel ve Davranışçı yaklaşımlara göre ise;
Oluşan duygusal uyarılma ve buna gösterilen tepki,kişinin olayı bilişsel olarak yapılandırmasına bağlıdır.Herhangi bir olay kişi tarafından engellenme,can sıkıcı bir durum,aşağılanma,haksızlık ve saldırı gibi değerlendirildiğinde,öfke olarak değerlendirilen bir duygusal uyarılma yaşanmaktadır.
Uygun yollarla ifade edilmediği takdirde diğer psikolojik ve fiziksel hastalıklara ortam hazırlar;
Kronik kalp ve damar hastalıkları Saldırganlık,düşmanlık duyguları
Baş ağrısı Yüksek tansiyon
Mide-bağırsak hastalıkları Sigara-alkol ve diğer madde bağımlılıkları
Dikkat dağınıklığı Unutkanlık
Uykusuzluk
Aile içinde;
Mükemmelliyetçi beklentiler Aşırı talep eden ve az veren
Çok eleştirel İlgisiz Küçümseme,adam yerine koymama
Sorumluluk almayan aile üyeleri içinde öfke oluşur.
Anne karnında aile içinde okulda, sokakta, tüm yaşam alanlarında öğrendikleri ile birlikte zenginleştirir varoluş alanını. Okul öncesinde sorgular fazladır, erinlik döneminde artmaya başlar. Artık o geniş yaşam alanında sınırları belirli olan bir portre çizmek istemektedir. Ergenlikte kararsızlıklar, ikilemler ve inatlaşmalar artar. ‘Ben Kimim?’ sorularıyla bütünleşmeye çalışır kendi içinde. Bu dönemde ebeveyn ve sosyal çevrenin desteği ile, geçmişten o ana kadar yaşanılanlarla, gelecek ile ilgili beklentileriyle, içinde bulunduğu koşullarda düzenli, istikrarlı bir benlik oluşturmaya çalışır. Gerek cinsel gerek toplumsal gerekse kişisel tüm benlik alanlarında kendini tanır ve tanıtır. İlerleyen yaşlarda insan kararlarında değişiklik yapabilir, geçmişle ilgili yaşantılarına bakışında olaylara ve kişilere yüklediği anlamlar değişebilir. Yaşadığı süre boyunca sorgulayan ve yeniden anlamlandıran insan sağlıklılık halini koruyabilir.
Yetişkinlik hayatında artık sınırları daha belirgin, daha istikrarlı ve güvenli bir şekilde diğer insanlarla iletişimini güçlendirir. Kendi içsel yaşantıları ile çevrede olanlar ve gelecekteki beklentileriyle uyum içerisinde yaşayan insan sağlıkla oluşturulmuş bir kimlik bütünlüğü ile birlikte artık mutluluk ve iç huzuruna da kavuşabilir.
---> ÖFKE Nedir? Nasıl kontrol edebilirim?
Hankins ve Hankins (1988) öfkenin özelliklerini şöyle belirtmektedir:
1-Öfkelenmek içsel bir yaşantı ve duygu durumudur.Bu özellik duygunun kendiliğinden ifade edilişidir.Diğer bir deyişle planlı bir davranış değildir.
2-Öfke evrensel bir duygudur.Bir başka deyişle bu duygu durumunu ortaya çıkarmak için gerekli koşullar oluştuğunda,herkes öfkelenir.
3-Öfke tepkileri belirli bir saldırı ve eleştiri ya da engel karşısında ortaya çıkar ve kişiyi daha fazla saldırı ve eleştiriye açık hale getirir.
4-Öfkelenince gösterdiğimiz davranışlar,ailemizden ve çevremizden öğrendiğimiz davranışlardır.
Bilişsel ve Davranışçı yaklaşımlara göre ise;
Oluşan duygusal uyarılma ve buna gösterilen tepki,kişinin olayı bilişsel olarak yapılandırmasına bağlıdır.Herhangi bir olay kişi tarafından engellenme,can sıkıcı bir durum,aşağılanma,haksızlık ve saldırı gibi değerlendirildiğinde,öfke olarak değerlendirilen bir duygusal uyarılma yaşanmaktadır.
Uygun yollarla ifade edilmediği takdirde diğer psikolojik ve fiziksel hastalıklara ortam hazırlar;
Kronik kalp ve damar hastalıkları Saldırganlık,düşmanlık duyguları
Baş ağrısı Yüksek tansiyon
Mide-bağırsak hastalıkları Sigara-alkol ve diğer madde bağımlılıkları
Dikkat dağınıklığı Unutkanlık
Uykusuzluk
Aile içinde;
Mükemmelliyetçi beklentiler Aşırı talep eden ve az veren
Çok eleştirel İlgisiz Küçümseme,adam yerine koymama
Sorumluluk almayan aile üyeleri içinde öfke oluşur.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Uzun Solukta Kimlik Geliştirmek ve Öfke" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Özlem AKKEL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Özlem AKKEL'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
