2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Vestibüler Aygıt ve Denge Hareketlerimizdeki Rolü ve Önemi
MAKALE #14966 © Yazan Fzt.Alime BÜYÜK | Yayın Haziran 2015 | 6,321 Okuyucu
Giriş

Vestibüler sistem denge ile ilgili bir sistemdir.
Bu sistemin anatomi ve fizyolojisini anlamak hastalıkların tanı ve tedavisinde önemli bilgiler sağlar. Periferal vestibüler sistem, temporal kemik içerisine yerleştirilmiş 3 adet semisirküler kanal ve otolit organlarından oluşur.(şekil-1)Burada toplanan sesler merkeze iletilir.

Şekil-1:Vestibüler sistem ve konumu

Kulak kepçesi ile toplanan ses dalgaları,dış kulak yolunu geçerek membrana tympaniye ulaşır.(1)
Kulak zarına gelen ses dalgaları zarı titreştirir ve bu titreşimler zarın üzerinde bulunan malleusa iletilir.Buradan incus ve stapese geçer.(1)
Kulak kemikleri çekiç(malleus),örs(incus),üzengi(stapes) olarak adlandırılan kemiklerden oluşmuştur.
Semisirküler kanallar birbirlerine dik olarak yerleşlmiş olup,baş hareketlerini 3 boyutlu planda algılarlar.(2)
Utrikulus ve sakkülüs adını alan otolit organları vücudun 3 boyutlu hareketine oryantasyonu sağlar.(Şekil-2) Semisirküler kanallar horizontal, superior ve posterior olmak üzere 3 adet olup her biri birbirine 90 derece açı içerisinde ilişkidedir.Lateral kanal horizontal plandan 30 derece, posterior ve superior kanal sagittal plandan 45 derece yaylanarak yerleşirler. Semisirküler kanallar uç kısımlarında sensöryal reseptörleri taşıyan ampulla kısmını oluşturmak üzere genişlerler.(2*) Krista ampullaris içerisinde sensöryal epitelyum hücreleri bulunur. Superior ve posterior kanalın non-ampuller uçları birleşerek ana krusu oluştururlar. Sonuçta tüm kanallar utriküle açılır.(3)

Şekil-2:Utrikulus ve Sakkulus
Baş hareketlerine spesifik algılayıcısı olan kanallar diğer kulaktaki kanallarla da koordineli çalışırlar. Başın hareketi ile bir taraf aktive olurken, diğer taraf suprese olur. Sağ ve sol lateral kanallar bir çift olarak,bir tarafın superior kanalı diğer tarafın posterior kanalı ile çift olarak eşleşmişlerdir.(4)

DENGE MEKANİZMASI
Vücudun denge mekanizması gözler,iskelet kasları ve eklemlerden gelen proprioseptif sinir sonlanmaları ile iç kulaktan gelen vestibüler sistemdir.
İç kulakta bulunan denge ile ilgili bölümler,semisirküler kanallar,utrikulus ve sakkulustur.Utrikulus ve sakkulus statik dengemizin sağlanmasında rol oynarken canalis semicircularisler kinetik dengenin korunmasında etkindir.(1)
Jelatinöz kıvamda olan otolitik membranda otoconia adı verilen CaCo3 kristalleri bulunur.Başın hareketleri ile otolitik membran pozisyon değiştirir.Membranın hareketi kendisine gömülü olan silyaları da hareket ettirir.
Ciliaların hareketi ile uyarı,duyu epitili trafından alınarak birinci nöronun periferik uzantısına iletilir.(5)
Denge yolunun birinci nöronları iç kulak yolunun(meatus acusticus internus) alt kısmına yerleşmiş olan ganglion vestibularede bulunur.
İkinci nöronlar,vestibüler çekirdeklerden başlar.efferentleri pedunculis cerebellaris inferior ile cerebelluma tractus vestubilocerebellaris,medulla spinalise tr.vestibülospinalis ile taşınır.Ayrıca bir takım lifleri de gözü hareket ettiren 3.4.6. kraniyal sinirlerlerin motor çekirdekleriyle bağlantı kurar.
Bu bağlantı sayesinde baş ve gözlerin bir nesneye bakması veya uçan bir uçağın baş ve göz ile birlikte izlenmesi mümkünleşir.
Ayrıca iç kulaktan gelen duyu impulsları,iskelet kaslarının tonusunu ayarlayarak vücudun dengesinin korunmasında etkili olur.(şekil-3)

Şekil-3:Vestibular tractus.

Şekil-4:Vestibüler bağlantılar.

SONUÇ

Vücut dengesinin sağlanması daha çok refleks mekanizmalar ile düzenlenir.(Şekil-4)
Bu refleksler çeşitli objelerden gelen uyarılar afferentlerle taşınır.Bunlar boyun,gövde ve alt extremitelerden gelen genel proprioseptif duyular ile vestibüloreseptörlerden gelen özel proprioceptif duyulardır.
Başın hareketi esnasında extremite ve gözlerin yardımıyla dengeyi sağlayacak refleks ahreket hemen yapılır.Bu dengeyi sağlayan impulslar,tractus vestibülospinalis ve tr.reticulospinalis içinde giderler.(5)

Kaynakça;
1.Doç.Dr.Orhan Tacar.Anatomi-Duyu organları.2003.891-893
2.Minor LB.Physiological principles of vestibular fuction on earth and in space.Otolaryngology Head an Neck Surgery,1998.118.5-15
2*.Dr.Caner Şahin.Vestibüler sistem anatomi,fizyoloji ve bozuklukları.Nobel med.2009.5-13
3.Janfaza P,Nadol JB.Temporal bone and ear.Surgical anatomy of head and neck.2001.419-479
4.Wall J,Vrabek,JT.Vestibular fonction and anatomy.Haed and neck surgery.2001.1641-1650
5.Prof.Dr.Figen Gökmen.Sistemik Anatomi.2003.903-906
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Vestibüler Aygıt ve Denge Hareketlerimizdeki Rolü ve Önemi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Fzt.Alime BÜYÜK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Fzt.Alime BÜYÜK'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Alime BÜYÜK Fotoğraf
Fzt.Alime BÜYÜK
Antalya
Fizyoterapist
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi10 kez tavsiye edildi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Fzt.Alime BÜYÜK'ün Makaleleri
► Denge ve Araç Tutması Prof.Dr.Selçuk ONART
► Denge -Yürüme Bozukluğu ve B12 Vitamini ÇOK OKUNUYOR Prof.Dr.Metin ÖZATA
► Hayatımızda Estetiğin Rolü Prof.Op.Dr. Ege ÖZGENTAŞ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Vestibüler Aygıt ve Denge Hareketlerimizdeki Rolü ve Önemi' başlığıyla benzeşen toplam 94 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Gebelik Egzersizleri Nisan 2017
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


22:37
Top