Alkol-Uyuşturucu Bağımlılığı
BAĞIMLI MISINIZ??
ALKOL- UYUŞTURUCU KULLANIMI
İnsanların rahatlamak ve daha neşeli olmak veya acılarını unutmak gibi sebeplerle başvurduğu alkol ve madde kullanımı çok eski zamanlardan günümüze kadar popülerliğini korumuştur. Her ne kadar vücuda zararı olduğu bilinse de insanlar bu tarz maddelerden uzak duramamışlardır. Sürekli ve fazla tüketimin bağımlılık yaratması ve insanları ölüme götürmesi bu sorunu yani alkol-madde kullanımı ile ilişkili bozuklukları incelenmesi gereken bir problem haline getirmiştir.
Madde Kötüye Kullanımı ve Madde Bağımlılığı
Bağımlılık, maddenin kompulsif yani zorlantılı bir şekilde kullanılmasıdır. Ciddi fiziksel ve psikolojik bozulmayla sonuçlanır. Madde bağımlılığında birey ne gibi zararlar yaşadığını bilse bile madde kullanmayı devam ettirir. Maddeyi amaçladığından uzun süre kullanmak, vaktini maddeyi bulmak için harcamak bağımlılarda sık karşılaşılan durumlardandır. Kişinin kullandığı maddeyi miktar olarak yetersiz bulması, maddeyi kullanmayı kestiğinde veya azalttığında yoksunluk yaşaması bağımlılığın en belirgin özelliklerindendir.
Madde kötüye kullanımı tanısı alması için bireyin maddenin birden fazla kullanılmış olması gerekmektedir. Bu durumda kişide sosyal ve kişiler arası problemler gözlenir. Kişi temel sorumluluklarını yerine getiremeyebilir. Evliliği, mesleği, sosyal yaşantısı ve günlük rutininde yaşam kalitesinin düştüğü, rollerini yerine tam olarak getiremediği veya araba kullanımı gibi durumlarda tehlikenin oluştuğu görülebilir.
Alkol Kötüye Kullanımı ve Bağımlılığı
Kullanılan madde aynı dozda alınıp etkisi azalmışsa kişi tolerans geliştirmiş demektir. Madde alımını kestiğinde veya azalttığında kişi yoksunluk belirtileri gösterir. Alkol bağımlılığı ise bu tolerans veya yoksunluk belirtilerini kapsar.
Alkol bağımlısı olan bireyler genellikle her gün, gün boyunca içmek isterler, kendilerini kısıtlamak istediklerinde bunu başaramazlar. Bu durumdan da anlaşıldığı gibi kendilerini alkol alma konusunda kontrol edemezler. Sürekli sarhoş olma hali, buna bağlı olarak kendini kaybetme sıklıkla görülür. Kimi zaman alkol bulamadıklarında kolonya dahi içebilirler. Kontrolü bu kadar kaybeden bireyler kendilerine ve çevrelerine, ailelerine maddi- manevi zararlar verebilir. Şiddet içeren davranışların görülmesi veya trafik kazalarına sebep olma gibi durumlar hem kendilerini bitiren hem de çevrelerine ciddi zararlar veren olaylardır.
Alkolü kötüye kullanan kişilerde aile, sosyal ve iş hayatına olumsuz etkilerde bulunur. Bu kişilerde maddeye karşı tolerans veya yoksunluk gelişmez.
Çoklu madde kötüye kullanımı birden fazla maddendin kullanımı ya da kötüye kullanımı anlamına gelir. Sigara içme ile alkol kullanımının bir arada olması gibi durumlar buna örnek verilebilir. Bu şekilde birden fazla maddenin kullanımı maddelerin reaksiyon göstermesi sonucu sağlık açısından ciddi zararlara yol açabilir. Alkol ve barbituratların birlikte kullanılması intihar demektir.
Alkol kötüye kullanımının yaygınlığı yaş ilerledikçe düştüğü yapılan araştırmalarda görülmüştür. Gençlerin alkolden uzak duramaması ve alkol kullanan kişilerin erken yaşta ölmesi bu durumun nedenleri arasındadır. Özellikle üniversite çağındaki gençlerde alkol kullanımı yüksektir. Alkol kötüye kullanımından alkol bağımlısı olma arasındaki süreç sanılandan hızlıdır.
Alkol kötüye kullanan kişilerde intihar ve trafik kazalarına sebep olma oranı oldukça yüksektir. Bu kişiler endüstriyel kazalara sebebiyet verebilir. Adam öldürme, tecavüz, saldırma, aile içi şiddet gibi can yakıcı durumlar alkolle bağlantılı suçlar arasındadır. Hamilelikte alkol kullanımı doğacak bebekte zihinsel problemler veya yüz anormalliklerine sebep olabilir. Uzun süre alkol alımı yani kronik içme, bünyede ağır bir biyolojik hasar bırakır. Aynı zamanda kişide büyük çapta psikolojik sorunlar baş gösterebilir.
Nikotin Bağımlılığı ve Sigara İçme: Nikotin tütünün alışkanlık yapan etkenidir. Bilindiği üzere sadece ülkemizde değil tüm dünyada yaygın olan sigara içme alışkanlığının sebebi nikotindir. İnsanlar bu alışkanlıklarından vazgeçmekte çok zorlanmakla beraber, sigarayı elde edebilme konusunda ciddi fedakarlıklardan kaçınmazlar. Sigaranın sağlığa ciddi zararlar verdiği, insanların ölümüne sebep olduğu gerçeği bilinse bile insanlar bu bağımlılıklarını devam ettirmektedirler. Nikotinin haz verici etkisi, insanların sağlıklarından önde gelebilmektedir. Pasif içicilikte de ciğerler zarar görür.
Marihuana yani esrar çoğunlukla sigara gibi sarılarak ve yakılarak içilir ya da çiğnenebilir. Haşhaş marihuana’dan daha kuvvetlidir. Kullanımı pek çok ülkede yasa dışıdır fakat insanlar haz verici özelliğinden ötürü yasak olmasına rağmen bir şekilde temin edip kullanmaya devam ediyorlar. Genellikle gençler arasında kullanımı yoğundur. Marihuana’nın özellikle aşırı doz alımında birçok yan etkisi vardır. Bellekte bozulmalar görülür, cinayetlere ve şiddet davranışlarına sebep olabilir. Sosyal ve ailevi hayatları zarar görür. Tedavi edici bir ilaç olarak kullanımı tartışmalara neden olmuştur.
Yatıştırıcılar ve Uyarıcılar
Yatıştırıcılar kişiyi sakinleştirir ve tepkilerini azaltıp, yavaşlatır. Morfin ve eroin bu gruba girer. Bu maddeleri kullanan kişilerde madde kullanımının ardından belli süre kaygı ve korkular kaybolur, kişi kendine güvenir ve rahatlar. Bu maddeler bireylerde ciddi fiziksel bağımlılık yaratır. Gevşeme ve uykuya dalmada kolaylık sağlayan yatıştırıcılar da vardır.
Uyarıcılara kokain örnek verilebilir. Bu uyarıcı maddeler dikkati arttırır. Cinsel isteği arttırıcıdır, kendine güven ve kendini iyi hissetme gibi duyguları uyandırır. Aşırı dozu öldürücüdür. Bir kere deneme için bile kullanılması çok zararlıyken, hamilelik döneminde kullanılması çok tehlikelidir. Kahve de içinde kafein bulunmasından ötürü az riskli bir uyarıcıdır.
Ülkemizde yapılan araştırmalar sosyokültürel özelliklerin bağımlılık açısından farklılıklar yaratabileceğine dikkat çekmektedir. Alkol bağımlılığı yaş ortalamasının madde bağımlılığı yaş ortalamasında daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Alkol ve madde kullanımının, kişinin yaşadığı çevre, bulunduğu sosyal ortamlar, dini inancı, yaşadığı ülke gibi birçok farklı nedeni bulunmaktadır. Arkadaş çevresinde kullananların bulunması, bir kereden bir şey olmaz düşüncesiyle denemeler ve giderek artan kullanım alkol, sigara ve madde kullanımlarında oldukça yaygın durumlardır. Madde bozukluklarının duygudurum üzerindeki değiştirici etkisi de insanların maddelere yönelmesine neden olmaktadır.
Bağımlılık tedavileri pek kolay gerçekleşmez. Kişinin aynı zamanda depresyon, kaygı gibi psikolojik başka sorunları da olması sıklıkla görülür. Bu yüzden kişide var olan tüm problemlerin bilinciyle tedavi süreci düzenlenmelidir. Öncelikle bireyin var olan madde ile ilgili problemini kabul etmesini sağlamak gerekmektedir. Daha sonrasını gerekli ilaç tedavisi, hastaneye yatış gibi süreçler izlemektedir. Ayakta tedavi de mümkündür. Tüm bu süreçlerde birey mutlaka psikolojik destek almaya devam etmelidir. Grup terapileri alkol- madde kötüye kullanımı ve bağımlılığında oldukça önemli bir yere sahiptir.
ALKOL- UYUŞTURUCU KULLANIMI
İnsanların rahatlamak ve daha neşeli olmak veya acılarını unutmak gibi sebeplerle başvurduğu alkol ve madde kullanımı çok eski zamanlardan günümüze kadar popülerliğini korumuştur. Her ne kadar vücuda zararı olduğu bilinse de insanlar bu tarz maddelerden uzak duramamışlardır. Sürekli ve fazla tüketimin bağımlılık yaratması ve insanları ölüme götürmesi bu sorunu yani alkol-madde kullanımı ile ilişkili bozuklukları incelenmesi gereken bir problem haline getirmiştir.
Madde Kötüye Kullanımı ve Madde Bağımlılığı
Bağımlılık, maddenin kompulsif yani zorlantılı bir şekilde kullanılmasıdır. Ciddi fiziksel ve psikolojik bozulmayla sonuçlanır. Madde bağımlılığında birey ne gibi zararlar yaşadığını bilse bile madde kullanmayı devam ettirir. Maddeyi amaçladığından uzun süre kullanmak, vaktini maddeyi bulmak için harcamak bağımlılarda sık karşılaşılan durumlardandır. Kişinin kullandığı maddeyi miktar olarak yetersiz bulması, maddeyi kullanmayı kestiğinde veya azalttığında yoksunluk yaşaması bağımlılığın en belirgin özelliklerindendir.
Madde kötüye kullanımı tanısı alması için bireyin maddenin birden fazla kullanılmış olması gerekmektedir. Bu durumda kişide sosyal ve kişiler arası problemler gözlenir. Kişi temel sorumluluklarını yerine getiremeyebilir. Evliliği, mesleği, sosyal yaşantısı ve günlük rutininde yaşam kalitesinin düştüğü, rollerini yerine tam olarak getiremediği veya araba kullanımı gibi durumlarda tehlikenin oluştuğu görülebilir.
Alkol Kötüye Kullanımı ve Bağımlılığı
Kullanılan madde aynı dozda alınıp etkisi azalmışsa kişi tolerans geliştirmiş demektir. Madde alımını kestiğinde veya azalttığında kişi yoksunluk belirtileri gösterir. Alkol bağımlılığı ise bu tolerans veya yoksunluk belirtilerini kapsar.
Alkol bağımlısı olan bireyler genellikle her gün, gün boyunca içmek isterler, kendilerini kısıtlamak istediklerinde bunu başaramazlar. Bu durumdan da anlaşıldığı gibi kendilerini alkol alma konusunda kontrol edemezler. Sürekli sarhoş olma hali, buna bağlı olarak kendini kaybetme sıklıkla görülür. Kimi zaman alkol bulamadıklarında kolonya dahi içebilirler. Kontrolü bu kadar kaybeden bireyler kendilerine ve çevrelerine, ailelerine maddi- manevi zararlar verebilir. Şiddet içeren davranışların görülmesi veya trafik kazalarına sebep olma gibi durumlar hem kendilerini bitiren hem de çevrelerine ciddi zararlar veren olaylardır.
Alkolü kötüye kullanan kişilerde aile, sosyal ve iş hayatına olumsuz etkilerde bulunur. Bu kişilerde maddeye karşı tolerans veya yoksunluk gelişmez.
Çoklu madde kötüye kullanımı birden fazla maddendin kullanımı ya da kötüye kullanımı anlamına gelir. Sigara içme ile alkol kullanımının bir arada olması gibi durumlar buna örnek verilebilir. Bu şekilde birden fazla maddenin kullanımı maddelerin reaksiyon göstermesi sonucu sağlık açısından ciddi zararlara yol açabilir. Alkol ve barbituratların birlikte kullanılması intihar demektir.
Alkol kötüye kullanımının yaygınlığı yaş ilerledikçe düştüğü yapılan araştırmalarda görülmüştür. Gençlerin alkolden uzak duramaması ve alkol kullanan kişilerin erken yaşta ölmesi bu durumun nedenleri arasındadır. Özellikle üniversite çağındaki gençlerde alkol kullanımı yüksektir. Alkol kötüye kullanımından alkol bağımlısı olma arasındaki süreç sanılandan hızlıdır.
Alkol kötüye kullanan kişilerde intihar ve trafik kazalarına sebep olma oranı oldukça yüksektir. Bu kişiler endüstriyel kazalara sebebiyet verebilir. Adam öldürme, tecavüz, saldırma, aile içi şiddet gibi can yakıcı durumlar alkolle bağlantılı suçlar arasındadır. Hamilelikte alkol kullanımı doğacak bebekte zihinsel problemler veya yüz anormalliklerine sebep olabilir. Uzun süre alkol alımı yani kronik içme, bünyede ağır bir biyolojik hasar bırakır. Aynı zamanda kişide büyük çapta psikolojik sorunlar baş gösterebilir.
Nikotin Bağımlılığı ve Sigara İçme: Nikotin tütünün alışkanlık yapan etkenidir. Bilindiği üzere sadece ülkemizde değil tüm dünyada yaygın olan sigara içme alışkanlığının sebebi nikotindir. İnsanlar bu alışkanlıklarından vazgeçmekte çok zorlanmakla beraber, sigarayı elde edebilme konusunda ciddi fedakarlıklardan kaçınmazlar. Sigaranın sağlığa ciddi zararlar verdiği, insanların ölümüne sebep olduğu gerçeği bilinse bile insanlar bu bağımlılıklarını devam ettirmektedirler. Nikotinin haz verici etkisi, insanların sağlıklarından önde gelebilmektedir. Pasif içicilikte de ciğerler zarar görür.
Marihuana yani esrar çoğunlukla sigara gibi sarılarak ve yakılarak içilir ya da çiğnenebilir. Haşhaş marihuana’dan daha kuvvetlidir. Kullanımı pek çok ülkede yasa dışıdır fakat insanlar haz verici özelliğinden ötürü yasak olmasına rağmen bir şekilde temin edip kullanmaya devam ediyorlar. Genellikle gençler arasında kullanımı yoğundur. Marihuana’nın özellikle aşırı doz alımında birçok yan etkisi vardır. Bellekte bozulmalar görülür, cinayetlere ve şiddet davranışlarına sebep olabilir. Sosyal ve ailevi hayatları zarar görür. Tedavi edici bir ilaç olarak kullanımı tartışmalara neden olmuştur.
Yatıştırıcılar ve Uyarıcılar
Yatıştırıcılar kişiyi sakinleştirir ve tepkilerini azaltıp, yavaşlatır. Morfin ve eroin bu gruba girer. Bu maddeleri kullanan kişilerde madde kullanımının ardından belli süre kaygı ve korkular kaybolur, kişi kendine güvenir ve rahatlar. Bu maddeler bireylerde ciddi fiziksel bağımlılık yaratır. Gevşeme ve uykuya dalmada kolaylık sağlayan yatıştırıcılar da vardır.
Uyarıcılara kokain örnek verilebilir. Bu uyarıcı maddeler dikkati arttırır. Cinsel isteği arttırıcıdır, kendine güven ve kendini iyi hissetme gibi duyguları uyandırır. Aşırı dozu öldürücüdür. Bir kere deneme için bile kullanılması çok zararlıyken, hamilelik döneminde kullanılması çok tehlikelidir. Kahve de içinde kafein bulunmasından ötürü az riskli bir uyarıcıdır.
Ülkemizde yapılan araştırmalar sosyokültürel özelliklerin bağımlılık açısından farklılıklar yaratabileceğine dikkat çekmektedir. Alkol bağımlılığı yaş ortalamasının madde bağımlılığı yaş ortalamasında daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Alkol ve madde kullanımının, kişinin yaşadığı çevre, bulunduğu sosyal ortamlar, dini inancı, yaşadığı ülke gibi birçok farklı nedeni bulunmaktadır. Arkadaş çevresinde kullananların bulunması, bir kereden bir şey olmaz düşüncesiyle denemeler ve giderek artan kullanım alkol, sigara ve madde kullanımlarında oldukça yaygın durumlardır. Madde bozukluklarının duygudurum üzerindeki değiştirici etkisi de insanların maddelere yönelmesine neden olmaktadır.
Bağımlılık tedavileri pek kolay gerçekleşmez. Kişinin aynı zamanda depresyon, kaygı gibi psikolojik başka sorunları da olması sıklıkla görülür. Bu yüzden kişide var olan tüm problemlerin bilinciyle tedavi süreci düzenlenmelidir. Öncelikle bireyin var olan madde ile ilgili problemini kabul etmesini sağlamak gerekmektedir. Daha sonrasını gerekli ilaç tedavisi, hastaneye yatış gibi süreçler izlemektedir. Ayakta tedavi de mümkündür. Tüm bu süreçlerde birey mutlaka psikolojik destek almaya devam etmelidir. Grup terapileri alkol- madde kötüye kullanımı ve bağımlılığında oldukça önemli bir yere sahiptir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Alkol-Uyuşturucu Bağımlılığı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Elif GÜNERİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Elif GÜNERİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
