Çocuklarda Tuvalet Eğitimi
ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİ
Havaların ısınmasıyla beraber çevresel şartların çocukların sağlığı açısından daha uygun hale gelmesi sebebiyle sıklıkla ebeveynler tuvalet eğitimine yaz aylarında başlamayı tercih etmektedirler. Bahar dönemini geride bıraktığımız bu günlerde özellikle tuvalet eğitimine yeni başlayacak anneler bu dönemi nasıl atlatacakları ile ilgili endişeler yaşayabiliyorlar. Tuvalet eğitimi ile ilgili en önemli şey hem çocuğun hemde tuvalet eğitimini verecek kişinin bu sürece hazır olup olmadıklarıdır. Sağlıklı olan çocuk ve bakım veren kişinin uygun olduğu zaman tuvalet eğitimine başlanmasıdır. Bu dönem zor ve bolca sabır isteyen bir dönemdir. Bu çocuğun ilk temel eğitimidir. Tuvaletini yaparak ya da yapmayıp tutarak bedeni ve zihni arasındaki ilişkiyi kurduğu ve birşeyleri kontrol edebildiği ilk durumdur. Bu sebeple çocuklar için bu kontrolün sağlanması herzaman kolay olmamaktadır. Bu da bakım veren kişinin kararlı, anlayışlı, bol zamanı ve enerjisi olan biri olma gerekliliğini doğurmaktadır.
Tuvalet Eğitimi İçin En Uygun Dönemi Bulmak
Yapılan araştırmalar tuvalet eğitimi için en uygun zamanın 24. ve 36. aylar arasında olduğunu göstermektedir. Bazı çocuklar tuvalet eğitimine bu süreden daha erken hazır olabildiği gibi bazıları da daha geç hazır olabilirler ve 4-5 yaşına kadar sürebilir. Sağlıklı tuvalet eğitimi için çocuk kadar ebeveynlerin ya da bakım veren kişinin de bu sürece hazır olması gerekmektedir. Yanlış zamanda ve hazırlıksız başlamak çocuğun bu aşamayı sağlıklı atlatamamasına neden olur. Çocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olduğunun göstergeleri;
- Gün içinde sıklıkla kuru kalabilmesi,
- Çişi ve kakası geldiğinde söyleyebilmesi,
- Bezi kirlendiğinde rahatsızlık duyması,
- Kendi başına yürüyebilmesi,
- Yardımsız eğilip kalkabilmesi,
- Istek ve rahatsızlıklarını ifade edebilmesi,
- Kıyafetlerini kendi başına çıkarabilmesidir.
Çocuğun fiziksel ve zihinsel gelişimi bakımından tuvalet eğitimine hazır olmasının yanında çevresel faktörlerde göz önünde bulundurulmalı, ruhsal açıdan en rahat olduğu dönemde bu alışkanlık kazandırılmaya çalışılmalıdır. Taşınma, boşanma, kardeş doğumu gibi çocuğu etkileyebilcek olayların olduğu zamanlarda tuvalet eğitimi konusunda zorlayısı ve ısrarcı olmak çocuğun ruhsal gelişimini olumsuz etkileyebilmektedir.
Tuvalet Eğitimi İçin En Uygun Yöntemler
Tuvalet eğitimine başlandığında yapılacak ilk şey bezi çıkarmak olmalıdır. Tuvalet eğitimine başladıktan sonra eğitim devam ederken hiçbir koşulda tekrar bez takılmamalıdır. Ilk çiş eğitimine başlanmalıdır. Kaka eğitimi gece tuvalet kontrolü çiş eğitiminden sonraki aşamalardır. Çiş eğitiminde, çocuğun gelişimine göre değişse de ortalama 2 saatte bir bakım veren kişi tarafından tuvalete kontrole götürülmesi, çiş konusunda baskı yapılmaması, tuvalette oturmanın eğlenceli hale getirilmesi tuvalet eğitimi için faydalı olacaktır. Çiş eğitimine sıklıkla lazımlıkla başlansa da kız çocuklarında ve kaka eğitiminde lazımlık sonraki zamanlarda kullanımı zorlaşmaktadır. Bu sebeple klozet adaptörleri daha kullanışlı olacaktır. Kreş de olsa ebeveyni ile gezmede de olsa nereye giderse gitsin tuvalet eğitiminin bulunduğu yerde de bezsiz bir şekilde devam ettirilmesi gerekmektedir.
Gece tuvalet eğitimi gündüz eğitimine göre daha uzun sürebilmekte ve 5 yaşı bulabilmektedir. Gece tuvalet kontrolünü sağlayabilmesi için gece yatarken bez bağlamamalı, uyuduktan 2 saat sonra seslenip tuvalet ihtiyacı olup olmadığı sorulmalı, gece sıvı alımı kontrol altına alınmalıdır. Islak kalmasını engellemek ve sağlığını korumak için yatağa koruyucu bez serilebilir. Gece alt ıslatmaları gündüz eğitiminden daha uzun sürmesi normaldir. Bu sebeple ebeveynler çocuklara baskı kurmamalı normal karşılamalıdır. Gece alt ıslatma çoğu zaman genetik olabilmektedir. Yakın akrabalarından böyle bir öykü alınıyorsa çocuğun gece kontrolünü geç sağlayacağı düşünülebilir ve çocuğa bu konuda baskı uygulamamak gerekir.
Kız çocuğunun annesi ile erkek çocuğun babası ile tuvalete gitmesini sağlamak, tuvaleti ve tuvaletteki objeleri pis diye tanıtmamak, temizlik yapılırken tuvaleti görmesi, tuvalette bulunması sifon ve peçetelerle oynamasına müsaade edilmesi tuvalet eğitimini kolaylaştıracak unsurlardır. Sık sık tuvaletinin olup olmadığını sormak çocuğun kendini baskı altında hissetmesine neden olur. Bu sebeple sormak yerine sık sık tuvalete kontrole götürülmesi daha doğru olacaktır. Sabah, akşam ve yatmadan önce tuvalete gitme alışkanlık haline getirmek önemlidir. Sabah uyanınca, akşam yatmadan önce tuvalete götürerek bu alışkanlığı kazandırabilirsiniz. Gündüz tuvalette çok uzun süre oturtmamak eğer yapmıyorsa gülümseyerek daha gelmemiş demek ve sonra tekrar gelmek üzerine konuşup tuvaletten çıkmak en doğru davranış olacaktır.
Tuvalet eğitiminde çocuğa bunun özel bir durum olmadığını hissettirmek, doğal süreçte uygulamak tuvalet eğitimini kolaylaştıracaktır. Tuvalete yaptığı zaman aferin, çok güzel yaptın gibi sözel övgüler çocuğun motivasyonunu arttıracağından ve davranışı pekiştireceğinden eğitimin önemli bir parçasıdır. Bununla beraber tuvalete yetişemediği altına kaçırdığı zamanlarda da aferin, yetişemesen de tuvaletin geldiğinde hemen tuvalete geldin, yetişmek için çaba harcadın gibi olumlu sözler söylemek çocuğu cesaretlendirecektir. Ancak tuvaletini yapıyor diye sıklıkla alkışlamak, büyük ve maddi hediyeler vermek, çocukla tuvaletini yapması konusunda pazarlık yapmak doğru değildir. Çünkü tuvalet eğitimi doğal bir süreçtir, gelişimin bir parçasıdır ve ne anne ne de çocuk için bir başarı ya da başarısızlık değildir.
Tuvalet Eğitiminde Oluşabilecek Sorunlar
- Sıklıkla çocukların tuvalet eğitimini reddettiği görülebilmektedir. Böyle bir durumda sadece takvim yaşını baz almadan, çocuğun hazır olup olmadığının tekrar değerlendirilmesi gerekmektedir.
- Tuvalet eğitimi başarıyla sonuçlanmak üzereyken çocuklar aniden vazgeçebilirler. Böyle bir durumda doğru bir zaman mı ve çocuk hazır mı tekrar değerlendirilmesi faydalı olacaktır.
- Yanlış anne-baba tutumu da tuvalet eğitimi sırasında çocuğun özellikle kakasını uzun süreler tutmasına, söylememesine sebep olur. Tuvalet eğitiminin çoğunlukla anne ve çocuk arasında inatlaşma haline geldiği görülmektedir. Böyle durumlarda tuvalet eğitiminde kabızlık kontrolünün iyi yapılması, özellikle yemek yedikten yaklaşık 15 dk sonra bağırsak fonksiyonları harekete geçtiği için bu zaman aralıklarında tuvalete götürmek, tuvaletini yapmayı reddetme nedenini anlamaya yönelik girişimlerde bulunmak, inatlaşma sürüyorsa güç savaşına girmeden tuvalet eğitimine mola vermek en doğrusu olacaktır.
Tuvalet Eğitiminin Çocuğa Etkisi
Yapılan çalışmalar sonunda karakter gelişiminde tuvalet eğitiminin önemli bir yeri olduğu görüşü kabul görmektedir. Özellikle alışkanlık kazandırılırken çocuklara uygulanan yanlış tutumlar, çocuğun kişiliğini direkt olarak etkilemektedir. Tuvalet eğitiminde yanlış tutum olarak değerlendirilen ve sıklıkla ailelerin farkında olmadan yaptıkları şeyler; çocuk hazır olmadan tuvalet eğitimine başlamak, zorlamak, ısrar etmek, çok uzun süre lazımlıkta ya da tuvalette oturtmak, başka çocuklarla kıyaslama yapmak, tuvaletini kaçırdığında ya da yapmadığında cezalandırmak gibi davranışlarla açıklanabilir. Tuvalet eğitimi çoğu zaman anneler ve çocuk arasında zaferin bazen anne bazen de ocuk tarafından kazanıldığı bir savaş başlatmaktadır. Bu da çocukta zaman içerisinde suçluluk duygusunu geliştirmekte, özgüven gelişimini olumsuz etkilemektedir. Sıklıkla çocuklarda hırçınlık, inatlaşma,uyum problemleri gibi davranış sorunlarına neden olduğu gözlenmektedir. Olumsuz tutumlar İleriki dönemde bireyde, pasif biri olma, aşırı düzenli olma, mükemmeliyetçilik, cimrilik, inatçılık gibi durumlara yol açabilmekte, cinsel işlev bozukluğu riskini arttırmakta, özellikle kirlenince cezalandırılan, pis olmakla suçlanan çocuklarda ise takıntı ve zorlantı dediğimiz obsesyon ve kompulsiyon gibi durumlara sebep olabilmektedir.
Eğer tuvalet eğitimini başarıyla tamamlamak istiyorsanız ya da tuvalet eğitimi sırasında sorun yaşıyor ve bu aşamayı sağlıklı atlatamıyorsanız, çocuğunuzla aranızda inatlaşmalar sürüyorsa bir uzmandan yardım almanız faydalı olacaktır.
Havaların ısınmasıyla beraber çevresel şartların çocukların sağlığı açısından daha uygun hale gelmesi sebebiyle sıklıkla ebeveynler tuvalet eğitimine yaz aylarında başlamayı tercih etmektedirler. Bahar dönemini geride bıraktığımız bu günlerde özellikle tuvalet eğitimine yeni başlayacak anneler bu dönemi nasıl atlatacakları ile ilgili endişeler yaşayabiliyorlar. Tuvalet eğitimi ile ilgili en önemli şey hem çocuğun hemde tuvalet eğitimini verecek kişinin bu sürece hazır olup olmadıklarıdır. Sağlıklı olan çocuk ve bakım veren kişinin uygun olduğu zaman tuvalet eğitimine başlanmasıdır. Bu dönem zor ve bolca sabır isteyen bir dönemdir. Bu çocuğun ilk temel eğitimidir. Tuvaletini yaparak ya da yapmayıp tutarak bedeni ve zihni arasındaki ilişkiyi kurduğu ve birşeyleri kontrol edebildiği ilk durumdur. Bu sebeple çocuklar için bu kontrolün sağlanması herzaman kolay olmamaktadır. Bu da bakım veren kişinin kararlı, anlayışlı, bol zamanı ve enerjisi olan biri olma gerekliliğini doğurmaktadır.
Tuvalet Eğitimi İçin En Uygun Dönemi Bulmak
Yapılan araştırmalar tuvalet eğitimi için en uygun zamanın 24. ve 36. aylar arasında olduğunu göstermektedir. Bazı çocuklar tuvalet eğitimine bu süreden daha erken hazır olabildiği gibi bazıları da daha geç hazır olabilirler ve 4-5 yaşına kadar sürebilir. Sağlıklı tuvalet eğitimi için çocuk kadar ebeveynlerin ya da bakım veren kişinin de bu sürece hazır olması gerekmektedir. Yanlış zamanda ve hazırlıksız başlamak çocuğun bu aşamayı sağlıklı atlatamamasına neden olur. Çocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olduğunun göstergeleri;
- Gün içinde sıklıkla kuru kalabilmesi,
- Çişi ve kakası geldiğinde söyleyebilmesi,
- Bezi kirlendiğinde rahatsızlık duyması,
- Kendi başına yürüyebilmesi,
- Yardımsız eğilip kalkabilmesi,
- Istek ve rahatsızlıklarını ifade edebilmesi,
- Kıyafetlerini kendi başına çıkarabilmesidir.
Çocuğun fiziksel ve zihinsel gelişimi bakımından tuvalet eğitimine hazır olmasının yanında çevresel faktörlerde göz önünde bulundurulmalı, ruhsal açıdan en rahat olduğu dönemde bu alışkanlık kazandırılmaya çalışılmalıdır. Taşınma, boşanma, kardeş doğumu gibi çocuğu etkileyebilcek olayların olduğu zamanlarda tuvalet eğitimi konusunda zorlayısı ve ısrarcı olmak çocuğun ruhsal gelişimini olumsuz etkileyebilmektedir.
Tuvalet Eğitimi İçin En Uygun Yöntemler
Tuvalet eğitimine başlandığında yapılacak ilk şey bezi çıkarmak olmalıdır. Tuvalet eğitimine başladıktan sonra eğitim devam ederken hiçbir koşulda tekrar bez takılmamalıdır. Ilk çiş eğitimine başlanmalıdır. Kaka eğitimi gece tuvalet kontrolü çiş eğitiminden sonraki aşamalardır. Çiş eğitiminde, çocuğun gelişimine göre değişse de ortalama 2 saatte bir bakım veren kişi tarafından tuvalete kontrole götürülmesi, çiş konusunda baskı yapılmaması, tuvalette oturmanın eğlenceli hale getirilmesi tuvalet eğitimi için faydalı olacaktır. Çiş eğitimine sıklıkla lazımlıkla başlansa da kız çocuklarında ve kaka eğitiminde lazımlık sonraki zamanlarda kullanımı zorlaşmaktadır. Bu sebeple klozet adaptörleri daha kullanışlı olacaktır. Kreş de olsa ebeveyni ile gezmede de olsa nereye giderse gitsin tuvalet eğitiminin bulunduğu yerde de bezsiz bir şekilde devam ettirilmesi gerekmektedir.
Gece tuvalet eğitimi gündüz eğitimine göre daha uzun sürebilmekte ve 5 yaşı bulabilmektedir. Gece tuvalet kontrolünü sağlayabilmesi için gece yatarken bez bağlamamalı, uyuduktan 2 saat sonra seslenip tuvalet ihtiyacı olup olmadığı sorulmalı, gece sıvı alımı kontrol altına alınmalıdır. Islak kalmasını engellemek ve sağlığını korumak için yatağa koruyucu bez serilebilir. Gece alt ıslatmaları gündüz eğitiminden daha uzun sürmesi normaldir. Bu sebeple ebeveynler çocuklara baskı kurmamalı normal karşılamalıdır. Gece alt ıslatma çoğu zaman genetik olabilmektedir. Yakın akrabalarından böyle bir öykü alınıyorsa çocuğun gece kontrolünü geç sağlayacağı düşünülebilir ve çocuğa bu konuda baskı uygulamamak gerekir.
Kız çocuğunun annesi ile erkek çocuğun babası ile tuvalete gitmesini sağlamak, tuvaleti ve tuvaletteki objeleri pis diye tanıtmamak, temizlik yapılırken tuvaleti görmesi, tuvalette bulunması sifon ve peçetelerle oynamasına müsaade edilmesi tuvalet eğitimini kolaylaştıracak unsurlardır. Sık sık tuvaletinin olup olmadığını sormak çocuğun kendini baskı altında hissetmesine neden olur. Bu sebeple sormak yerine sık sık tuvalete kontrole götürülmesi daha doğru olacaktır. Sabah, akşam ve yatmadan önce tuvalete gitme alışkanlık haline getirmek önemlidir. Sabah uyanınca, akşam yatmadan önce tuvalete götürerek bu alışkanlığı kazandırabilirsiniz. Gündüz tuvalette çok uzun süre oturtmamak eğer yapmıyorsa gülümseyerek daha gelmemiş demek ve sonra tekrar gelmek üzerine konuşup tuvaletten çıkmak en doğru davranış olacaktır.
Tuvalet eğitiminde çocuğa bunun özel bir durum olmadığını hissettirmek, doğal süreçte uygulamak tuvalet eğitimini kolaylaştıracaktır. Tuvalete yaptığı zaman aferin, çok güzel yaptın gibi sözel övgüler çocuğun motivasyonunu arttıracağından ve davranışı pekiştireceğinden eğitimin önemli bir parçasıdır. Bununla beraber tuvalete yetişemediği altına kaçırdığı zamanlarda da aferin, yetişemesen de tuvaletin geldiğinde hemen tuvalete geldin, yetişmek için çaba harcadın gibi olumlu sözler söylemek çocuğu cesaretlendirecektir. Ancak tuvaletini yapıyor diye sıklıkla alkışlamak, büyük ve maddi hediyeler vermek, çocukla tuvaletini yapması konusunda pazarlık yapmak doğru değildir. Çünkü tuvalet eğitimi doğal bir süreçtir, gelişimin bir parçasıdır ve ne anne ne de çocuk için bir başarı ya da başarısızlık değildir.
Tuvalet Eğitiminde Oluşabilecek Sorunlar
- Sıklıkla çocukların tuvalet eğitimini reddettiği görülebilmektedir. Böyle bir durumda sadece takvim yaşını baz almadan, çocuğun hazır olup olmadığının tekrar değerlendirilmesi gerekmektedir.
- Tuvalet eğitimi başarıyla sonuçlanmak üzereyken çocuklar aniden vazgeçebilirler. Böyle bir durumda doğru bir zaman mı ve çocuk hazır mı tekrar değerlendirilmesi faydalı olacaktır.
- Yanlış anne-baba tutumu da tuvalet eğitimi sırasında çocuğun özellikle kakasını uzun süreler tutmasına, söylememesine sebep olur. Tuvalet eğitiminin çoğunlukla anne ve çocuk arasında inatlaşma haline geldiği görülmektedir. Böyle durumlarda tuvalet eğitiminde kabızlık kontrolünün iyi yapılması, özellikle yemek yedikten yaklaşık 15 dk sonra bağırsak fonksiyonları harekete geçtiği için bu zaman aralıklarında tuvalete götürmek, tuvaletini yapmayı reddetme nedenini anlamaya yönelik girişimlerde bulunmak, inatlaşma sürüyorsa güç savaşına girmeden tuvalet eğitimine mola vermek en doğrusu olacaktır.
Tuvalet Eğitiminin Çocuğa Etkisi
Yapılan çalışmalar sonunda karakter gelişiminde tuvalet eğitiminin önemli bir yeri olduğu görüşü kabul görmektedir. Özellikle alışkanlık kazandırılırken çocuklara uygulanan yanlış tutumlar, çocuğun kişiliğini direkt olarak etkilemektedir. Tuvalet eğitiminde yanlış tutum olarak değerlendirilen ve sıklıkla ailelerin farkında olmadan yaptıkları şeyler; çocuk hazır olmadan tuvalet eğitimine başlamak, zorlamak, ısrar etmek, çok uzun süre lazımlıkta ya da tuvalette oturtmak, başka çocuklarla kıyaslama yapmak, tuvaletini kaçırdığında ya da yapmadığında cezalandırmak gibi davranışlarla açıklanabilir. Tuvalet eğitimi çoğu zaman anneler ve çocuk arasında zaferin bazen anne bazen de ocuk tarafından kazanıldığı bir savaş başlatmaktadır. Bu da çocukta zaman içerisinde suçluluk duygusunu geliştirmekte, özgüven gelişimini olumsuz etkilemektedir. Sıklıkla çocuklarda hırçınlık, inatlaşma,uyum problemleri gibi davranış sorunlarına neden olduğu gözlenmektedir. Olumsuz tutumlar İleriki dönemde bireyde, pasif biri olma, aşırı düzenli olma, mükemmeliyetçilik, cimrilik, inatçılık gibi durumlara yol açabilmekte, cinsel işlev bozukluğu riskini arttırmakta, özellikle kirlenince cezalandırılan, pis olmakla suçlanan çocuklarda ise takıntı ve zorlantı dediğimiz obsesyon ve kompulsiyon gibi durumlara sebep olabilmektedir.
Eğer tuvalet eğitimini başarıyla tamamlamak istiyorsanız ya da tuvalet eğitimi sırasında sorun yaşıyor ve bu aşamayı sağlıklı atlatamıyorsanız, çocuğunuzla aranızda inatlaşmalar sürüyorsa bir uzmandan yardım almanız faydalı olacaktır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuklarda Tuvalet Eğitimi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Gizem HÜNERLİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Gizem HÜNERLİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden |
tuvalet eğitimi, tuvalete alıştırma, çocukta tuvalet eğitimi, tuvalet eğitimi yaşı, çocuğu tuvalete alıştırmak
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
