Çocuklara Düzenli Beslenme Alışkanlığı Nasıl Kazandırlmalıdır?
ÇOCUKLARA DÜZENLİ BESLENME ALIŞKANLIĞI NASIL KAZANDIRLMALIDIR?
İnsan vücudunun çeşitli proteinlere, vitaminlere, minerallere, karbonhidratlara, suya ve de yağ gibi gıda maddelerine farklı oranda ihtiyacı vardır. Vücudumuzun bu ihtiyaçlardan gerektiği miktarlarda tüketip, gerekenden fazlasını tüketmemesine “dengeli beslenme” denilmektedir.
Öncelikle dengeli beslenme konusunda ebeveynlerin bilgilendirilmesi çok önemlidir. Beslenme bir alışkanlıktır ve çocuklukta oluşan bu davranış şekli yaşam boyu devam eden bir süreç olacaktır. Çocuklukta fastfood ve abur cubur yemeğe alıştırılan bir çocuğun damak tadı yetişkinlikte de aynı şekilde devam edecektir. Düzenli beslenme alışkanlığı ileriki yaşlarda oluşabilecek pek çok hastalığın önüne geçmektedir.
Ebeveynlerin, mümkün olduğunca 1 yaş altı tuzlu, şekerli gibi zararlı maddeler içeren besinlerle çocuğu tanıştırmamaları gerekmektedir. Annelerin sıkça başvurduğu ödül olarak şeker, çikolata gibi ürünleri kullanmaması ve tüm ailenin bu konuda aynı özeni göstermesi gerekir. Bu noktada ailelerin model oluşturması, cips, kola, şekerler vb. zararlı maddeleri mümkün olduğunca tüketmemesi, çocuklara bunların zararları konusunda bilinçlendirilmesi en etkili yaklaşımdır. Çocuklara bu besinlere alternatif olarak farklı ürünler sunulabilir. Örneğin kola yerine ayran, kefir, patates kızartması yerine fırında patates veya püre, çikolata yerine dondurma sevdirilmeye ve tercih ettirilmeye çalışılmalıdır. Okul kantinlerinin de bu doğrultuda düzenlenmesi bu alışkanlığın kazandırılmasında ve devamlılığında önemli bir rol oynamaktadır.
Son zamanlarda ülkemizde gözlemlenen obezite sıklığındaki artış beslenme alışkanlıklarımızın ne denli hatalı olduğunun bir kanıtıdır. Her besinden yeteri kadar alan bir birey obezite sorunu ile karşı karşıya kalmayacaktır. Bilgisayar ve televizyon oyunlarının sınırlandırılması, fiziksel aktivitenin arttırılması hedeflenmelidir. Saatlerde masa başında vakit geçiren, oturdukları yerden hazır gıdalar ve abur cubur tüketen çocuklarımız bir süre sonra ne yazık ki obeziteyle mücadele etmek zorunda kalmaktadırlar. Çocuklarımızın düzenli olarak boy ve kilo ölçümlerini yaparak kontrolleri sürdürmeliyiz.
Öte yandan, yapılan araştırmalarda, yetersiz ve dengesiz beslenen öğrencilerin dikkat sürelerinin kısaldığı, algılamalarının azaldığı, öğrenmede güçlük yaşadığı ve okul başarılarının düşük olduğu ortaya çıkmıştır. Dengeli ve sağlıklı beslenme zeka işlevini arttıran bir faktördür. Özellikle beslenmeye bağlı olan demir ve B12 vitamini eksikliği, öğrenilen bilginin kısa sürede unutulması olarak tabir edilen kısa süreli bellek probleminin başlıca nedenleri arasında sayılabilir. Böyle bir durumda anne babalar ve öğretmenler çocuk ile ilgili, “çocuk kısa sürede öğreniyor veya ezberlemesi gerekli olan bilgileri hemen ezberliyor ancak kısa bir zaman sonra hiçbir bilgiyi hatırlayamıyor, unutuyor” şeklinde tanımlama yapmaktadırlar.
BAZI ÇOCUKLAR NEDEN YEMEZLER?
Her çocuğun gelişim hızının kendine özgü olduğu, genetik potansiyeli ile sınırlı olduğu bilinmelidir. Ailelerin iştahsızlık şikayeti durumunda, öncelikle çocuğun fizyolojik bir problemi olup olmadığının araştırılması gerekli muayene ve testlerin yaptırılması faydalı olacaktır. Çocuğun boyu ve kilosunun yaş grafiğine göre normal standartlarda olması durumu irdelenmelidir. Herhangi bir fizyolojik problem var ise doktorların önerdiği tıbbi müdahale ile bu faktör veya faktörler ortadan kaldırılmaya çalışılmalıdır. Çoğu zaman çocuk yaşına ve cinsiyetine göre normal standartlarda olmasına karşın anne babanın daha fazla beklentisi, çocuğun iştahsızlığı olarak adlandırılmakta ve çocuğa yemek yeme baskısı yapılmaktadır. Bu sıkça yapılan ancak en kritik hatalardan biridir. Çocuğun tükettiği besin, aileyi tatmin edecek miktarda değil, çocuğun gereksinimine göre ayarlanmalıdır. Kendisini baskı altında hisseden çocuk yemeğe karşı anti patik duygu besler. Bunun yanı sıra annesinin kendisiyle ilgilenmesini isteyen bazı çocuklar yemek yemeyerek annenin tüm ilgi ve dikkatini üzerine çekmek isterler. En sık rastlanılan faktörlerden bir tanesi de budur.
ANNE BABALAR NASIL BİR TAVIR TAKINMALILAR
* Çocuk daha fazla besin tüketen farklı bir çocuk ile kıyaslanmamalı ve bu konuda baskılanmamalıdır.
* Ebeveyn olarak olumlu model olmak için önce siz yemek seçmeyerek her besinden yeteri kadar yemeye özen gösterin.
* Yemek fizyolojik bir ihtiyaçtır, bunu çocuğunuza hissettirin. Yemek yemeyi ödül vesilesi haline dönüştürmeyin. Örneğin yemeğini yersen sana oyuncak alırım, seni gezmeye götürüm, seni daha çok severim vs.. tarzındaki söylemlerden şiddetle kaçının.
* Çocuktan çok yemesi istendikçe, diğer kişilerin ilgisini çekmek için yememekte direnebilir. Çevresindeki hiç kimse çocuğun yemesiyle ilgilenmezse o karnını doyurmak isteyecektir. Yemek yemesi için tabak elinizde çocuğun arkasından ısrarla dolaşmayın.
* Baskı yapmayın, sabredin, göreceksiniz ki yemek yiyecektir.
*Evde ailenin hep birlikte oturup yemek yemesi için bir saat belirleyin ve o saatte tüm aile bireyleri masada birlikte yemek yiyin.
* Her çocuğun yiyebileceği yemek kapasitesi birbirinden farklıdır. Çocuğunuzun tabağına yiyebileceği kadar yemek koyun.
*Çocuk hasta olduklarında iştahsızlaşırlar. Böyle zamanlarda yemiyor diye telaşa kapılıp ona baskı uygulamayalım. Çocuk tepkisel olarak yemeğe karşı daha da isteksiz hale gelecektir.
* Çocuk yemek yemeden sofradan kalkarsa kesinlikle o öğün içinde ona ek abur cubur gıdalar vermeyin.
*Çocuğunuza yemek saatine yakın bir zamanda abur cubur tarzında gıdalar yemesine izin vermeyin.
*Çocuklarında kendilerine göre bir damak zevki vardır. Çocukların damak zevki ve beklentileri büyüklerinkinden farklıdır. Her çeşit yemekten az da olsa tatması gerektiğini ona anlatın
*“Yemezsen boyun uzamaz, hasta olursun, büyüyemezsin.” Gibi abartılı sözler sarf edilmemeli. Bu durum çocukta endişe duygusu yaratabilir.
*Televizyon karşısında veya oyun oynarken yemek yedirmeyin.
*Çocuk hakkında “şu yemeği asla yemez, bu yemeği sevmez” tarzında cümleler kurmayın. Bunu duyan çocuk kendisine bu konuda destekçi olduğunuzu düşünerek davranışına devam edecektir.
*Oyun çocuklar için çok önemli bir uğraştır. Oyunlarının bozulmasından veya yarıda kesilmesinden hiç hoşlanmazlar. Tam oyuna başlamışken çocuk yemeğe davet edilmemeli. Yemek saatinden 10-15 dakika önce yemek saatinin geldiği yönünde uyarılmalı. Oyunu yarıda kesilen çocuk öfkeli olacaktır ve yemek yemeğe karşı olumsuz duygular besleyecektir.
Çocuğun sağlıklı gelişmesi için çok yemesi gerekmez, dengeli ve düzenli beslenmesi yeterli olacaktır.
Çocuğun büyüyüp gelişmesi için gerekli olan tek şey yiyecekler değildir. Çocuk yemekle birlikte sevgiyle, şefkatle, ilgiyle de beslenir.
NURAY BAŞTAN AYDIN
PSİKOLOJİK DANIŞMAN VE AİLE DANIŞMANI
İnsan vücudunun çeşitli proteinlere, vitaminlere, minerallere, karbonhidratlara, suya ve de yağ gibi gıda maddelerine farklı oranda ihtiyacı vardır. Vücudumuzun bu ihtiyaçlardan gerektiği miktarlarda tüketip, gerekenden fazlasını tüketmemesine “dengeli beslenme” denilmektedir.
Öncelikle dengeli beslenme konusunda ebeveynlerin bilgilendirilmesi çok önemlidir. Beslenme bir alışkanlıktır ve çocuklukta oluşan bu davranış şekli yaşam boyu devam eden bir süreç olacaktır. Çocuklukta fastfood ve abur cubur yemeğe alıştırılan bir çocuğun damak tadı yetişkinlikte de aynı şekilde devam edecektir. Düzenli beslenme alışkanlığı ileriki yaşlarda oluşabilecek pek çok hastalığın önüne geçmektedir.
Ebeveynlerin, mümkün olduğunca 1 yaş altı tuzlu, şekerli gibi zararlı maddeler içeren besinlerle çocuğu tanıştırmamaları gerekmektedir. Annelerin sıkça başvurduğu ödül olarak şeker, çikolata gibi ürünleri kullanmaması ve tüm ailenin bu konuda aynı özeni göstermesi gerekir. Bu noktada ailelerin model oluşturması, cips, kola, şekerler vb. zararlı maddeleri mümkün olduğunca tüketmemesi, çocuklara bunların zararları konusunda bilinçlendirilmesi en etkili yaklaşımdır. Çocuklara bu besinlere alternatif olarak farklı ürünler sunulabilir. Örneğin kola yerine ayran, kefir, patates kızartması yerine fırında patates veya püre, çikolata yerine dondurma sevdirilmeye ve tercih ettirilmeye çalışılmalıdır. Okul kantinlerinin de bu doğrultuda düzenlenmesi bu alışkanlığın kazandırılmasında ve devamlılığında önemli bir rol oynamaktadır.
Son zamanlarda ülkemizde gözlemlenen obezite sıklığındaki artış beslenme alışkanlıklarımızın ne denli hatalı olduğunun bir kanıtıdır. Her besinden yeteri kadar alan bir birey obezite sorunu ile karşı karşıya kalmayacaktır. Bilgisayar ve televizyon oyunlarının sınırlandırılması, fiziksel aktivitenin arttırılması hedeflenmelidir. Saatlerde masa başında vakit geçiren, oturdukları yerden hazır gıdalar ve abur cubur tüketen çocuklarımız bir süre sonra ne yazık ki obeziteyle mücadele etmek zorunda kalmaktadırlar. Çocuklarımızın düzenli olarak boy ve kilo ölçümlerini yaparak kontrolleri sürdürmeliyiz.
Öte yandan, yapılan araştırmalarda, yetersiz ve dengesiz beslenen öğrencilerin dikkat sürelerinin kısaldığı, algılamalarının azaldığı, öğrenmede güçlük yaşadığı ve okul başarılarının düşük olduğu ortaya çıkmıştır. Dengeli ve sağlıklı beslenme zeka işlevini arttıran bir faktördür. Özellikle beslenmeye bağlı olan demir ve B12 vitamini eksikliği, öğrenilen bilginin kısa sürede unutulması olarak tabir edilen kısa süreli bellek probleminin başlıca nedenleri arasında sayılabilir. Böyle bir durumda anne babalar ve öğretmenler çocuk ile ilgili, “çocuk kısa sürede öğreniyor veya ezberlemesi gerekli olan bilgileri hemen ezberliyor ancak kısa bir zaman sonra hiçbir bilgiyi hatırlayamıyor, unutuyor” şeklinde tanımlama yapmaktadırlar.
BAZI ÇOCUKLAR NEDEN YEMEZLER?
Her çocuğun gelişim hızının kendine özgü olduğu, genetik potansiyeli ile sınırlı olduğu bilinmelidir. Ailelerin iştahsızlık şikayeti durumunda, öncelikle çocuğun fizyolojik bir problemi olup olmadığının araştırılması gerekli muayene ve testlerin yaptırılması faydalı olacaktır. Çocuğun boyu ve kilosunun yaş grafiğine göre normal standartlarda olması durumu irdelenmelidir. Herhangi bir fizyolojik problem var ise doktorların önerdiği tıbbi müdahale ile bu faktör veya faktörler ortadan kaldırılmaya çalışılmalıdır. Çoğu zaman çocuk yaşına ve cinsiyetine göre normal standartlarda olmasına karşın anne babanın daha fazla beklentisi, çocuğun iştahsızlığı olarak adlandırılmakta ve çocuğa yemek yeme baskısı yapılmaktadır. Bu sıkça yapılan ancak en kritik hatalardan biridir. Çocuğun tükettiği besin, aileyi tatmin edecek miktarda değil, çocuğun gereksinimine göre ayarlanmalıdır. Kendisini baskı altında hisseden çocuk yemeğe karşı anti patik duygu besler. Bunun yanı sıra annesinin kendisiyle ilgilenmesini isteyen bazı çocuklar yemek yemeyerek annenin tüm ilgi ve dikkatini üzerine çekmek isterler. En sık rastlanılan faktörlerden bir tanesi de budur.
ANNE BABALAR NASIL BİR TAVIR TAKINMALILAR
* Çocuk daha fazla besin tüketen farklı bir çocuk ile kıyaslanmamalı ve bu konuda baskılanmamalıdır.
* Ebeveyn olarak olumlu model olmak için önce siz yemek seçmeyerek her besinden yeteri kadar yemeye özen gösterin.
* Yemek fizyolojik bir ihtiyaçtır, bunu çocuğunuza hissettirin. Yemek yemeyi ödül vesilesi haline dönüştürmeyin. Örneğin yemeğini yersen sana oyuncak alırım, seni gezmeye götürüm, seni daha çok severim vs.. tarzındaki söylemlerden şiddetle kaçının.
* Çocuktan çok yemesi istendikçe, diğer kişilerin ilgisini çekmek için yememekte direnebilir. Çevresindeki hiç kimse çocuğun yemesiyle ilgilenmezse o karnını doyurmak isteyecektir. Yemek yemesi için tabak elinizde çocuğun arkasından ısrarla dolaşmayın.
* Baskı yapmayın, sabredin, göreceksiniz ki yemek yiyecektir.
*Evde ailenin hep birlikte oturup yemek yemesi için bir saat belirleyin ve o saatte tüm aile bireyleri masada birlikte yemek yiyin.
* Her çocuğun yiyebileceği yemek kapasitesi birbirinden farklıdır. Çocuğunuzun tabağına yiyebileceği kadar yemek koyun.
*Çocuk hasta olduklarında iştahsızlaşırlar. Böyle zamanlarda yemiyor diye telaşa kapılıp ona baskı uygulamayalım. Çocuk tepkisel olarak yemeğe karşı daha da isteksiz hale gelecektir.
* Çocuk yemek yemeden sofradan kalkarsa kesinlikle o öğün içinde ona ek abur cubur gıdalar vermeyin.
*Çocuğunuza yemek saatine yakın bir zamanda abur cubur tarzında gıdalar yemesine izin vermeyin.
*Çocuklarında kendilerine göre bir damak zevki vardır. Çocukların damak zevki ve beklentileri büyüklerinkinden farklıdır. Her çeşit yemekten az da olsa tatması gerektiğini ona anlatın
*“Yemezsen boyun uzamaz, hasta olursun, büyüyemezsin.” Gibi abartılı sözler sarf edilmemeli. Bu durum çocukta endişe duygusu yaratabilir.
*Televizyon karşısında veya oyun oynarken yemek yedirmeyin.
*Çocuk hakkında “şu yemeği asla yemez, bu yemeği sevmez” tarzında cümleler kurmayın. Bunu duyan çocuk kendisine bu konuda destekçi olduğunuzu düşünerek davranışına devam edecektir.
*Oyun çocuklar için çok önemli bir uğraştır. Oyunlarının bozulmasından veya yarıda kesilmesinden hiç hoşlanmazlar. Tam oyuna başlamışken çocuk yemeğe davet edilmemeli. Yemek saatinden 10-15 dakika önce yemek saatinin geldiği yönünde uyarılmalı. Oyunu yarıda kesilen çocuk öfkeli olacaktır ve yemek yemeğe karşı olumsuz duygular besleyecektir.
Çocuğun sağlıklı gelişmesi için çok yemesi gerekmez, dengeli ve düzenli beslenmesi yeterli olacaktır.
Çocuğun büyüyüp gelişmesi için gerekli olan tek şey yiyecekler değildir. Çocuk yemekle birlikte sevgiyle, şefkatle, ilgiyle de beslenir.
NURAY BAŞTAN AYDIN
PSİKOLOJİK DANIŞMAN VE AİLE DANIŞMANI
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuklara Düzenli Beslenme Alışkanlığı Nasıl Kazandırlmalıdır?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Nuray BAŞTAN AYDIN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Nuray BAŞTAN AYDIN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
