Çocuklar Neden Yalana Başvurur?
ÇOCUKLAR NEDEN YALANA BAŞVURUR?
2-3 yaş düzeyindeki çocukların hayal dünyaları çok güçlüdür. Bu durum, yaşadığı olayları abartma, hayal ettiği, olmasını istediği şeyleri olmuş gibi anlatma şeklinde ortaya çıkabilmektedir. Gerçek dünya ile hayal dünyası arasındaki ayrımı yapmakta ciddi zorluk yaşarlar. Hatta izledikleri çizgi filmlerdeki karakterle özdeşleşirler. Çünkü onların soyut düşünce sistemi henüz gelişmemiştir. Soyut düşünce gelişmediğinden daha ziyade sonuç odaklı düşünürler. Örneğin, filmde bir karakterin sihir yapıp yok olduğunu gören bir çocuk kendisinin de sihir sayesinde yok olabileceğini düşünür.. "Şimdi sihir yapacağım ve yok olacağım, ben de bazen uçuyorum bunu biliyor musunuz?, vs... Şeklinde kurgular yapar ve kendisini de buna inandırır. O kadar emin bir şekilde anlatır ki, karşısındaki kişi hayrete kapılabilir. Gerçek ile hayal dünyası arasındaki ayırımı tam olarak kavrayamayan çocuk, bir şey kırar ben yapmadım der, sütünü döker içtim der, okula gitmek istemediği zaman karnım ağrıyor der vs... Yalan kavramının ciddiyetini anlayamayan çocuğa göre bu bir suç değildir. Bu gibi durumlar çocuğun gerçek dünyayı doğru algılayamamasından kaynaklanır. Bunun adına "yalan" dememiz doğru olmaz elbette. Çocuğun yaşı ilerledikçe gerçek olmayan bir şeyi söylemenin “yalan” olarak isimlendirildiğini öğrenir. Çevresindeki yetişkin insanların gerçekleri, menfaatleri doğrultusunda kendine göre düzenleyebildiklerini fark etmeye başlar.
Çocukların 6-7 yaşına geldiklerinde hala doğru olmadığını bildikleri halde gerçekleri tersi bir şekilde yansıtmalarının ve bunda ısrarcı olmaya devam etmelerinin birtakım nedenleri vardır. Bu nedenlerin araştırılıp, ortadan kaldırılması problemi çözüme kavuşturacaktır. "Sen yalancısın, sürekli yalan söylüyorsun, sana artık güvenmiyorum, sen kötü bir çocuksun." şeklinde bir yaklaşım problemi çözüme kavuşturmayacağı gibi, farklı psikolojik sorunları da beraberinde getirecektir. Yalan söyleme davranışı birçok nedene bağlanabilir. Bunlardan birkaçı:
Anne-babayı veya çevresindeki insanları model alma
Anne babanın ve çevresindeki insanların bilinçli bir şekilde doğruları yalan şeklinde ifade etmiş olmasına tanık olan çocuğun " Demek ki ben de gerektiği zaman yalan söyleyebilirim, annem/babam yapıyorsa bu doğrudur." hissine kapılması pek doğaldır. Örneklendirecek olursak komşu size geleceğim diye telefon açıyor, anne karşıdan çocuğa işaret ediyor "Annem evde yok de." diyor, dolayısıyla anne burada yalan söylüyor ve çocuğu da alet etmiş oluyor. Çocuk buradan iki mesaj alır: 1. si bazen yalan söylenebilir, 2. si yalan söylerken başkalarından da yardım alabiliriz. Böyle bir davranış sergileyen bir annenin çocuğuna, "Yalan söylemek doğru bir davranış değildir, sakın yalan söyleme." şeklindeki telkinleri ne ölçüde inandırıcı ve etkili olabilir ki? Anne baba olarak daima doğru model olunmalıdır. Söylediklerinizle davranışlarınızın birbiriyle örtüşmesine dikkat edip, istemeden çocuğa yanlış mesaj vermekten şiddetle kaçınmalısınız.
Dikkat çekme isteği
Bazı çocuklar evde anne-babasıyla veya okulda arkadaşlarıyla sağlıklı iletişim kurmamaktadırlar. Kendisini dışlanmış ve yalnız hisseden çocuk çevresindeki insanların dikkatini çekmek, kendini fark ettirmek için çeşitli senaryolar uydurarak insanların ilgi odağı olmayı planlarlar. Her şey yolunda gittiğinde, fark edilmediği hissine kapılan çocuk, problem içerikli yalanları çevresindekilerle paylaştığında insanların kendisiyle ilgilendiğini fark edince kurduğu planın başarılı olduğunu düşünerek bu planı devam ettirir.
Bunlar, sık sık ağlama nöbetleri, karın ağrıları, okulda öğretmenden şiddet gördüğünü anlatma, evde anne- babası hakkında kendisine acındıracak hikayeler uydurma şeklinde olabilmektedir. Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür elbette. Çocuk için anne-babanın ilgi ve alakası en temel gıdadır. Bunun eksikliği çocuğun sosyal yaşamını da olumsuz yönde etkilemektedir.
Gelebilecek tepkilerden çekinme, korkma
Çocuklar zaman zaman bizim onaylamadığımız davranışlar sergileyebilmektedirler. Sınavlarda istediğimiz sonuçlara ulaşamamak, sahip olunan herhangi bir eşyayı kaybetme, evdeki değerli bir şeyi kırma veya arkadaşının eşyasını eve getirme şeklinde de olabilir. Çocuğun bu ve buna benzer istenmeyen bir durum karşısında takınacağınız tutumun çok sert olacağını düşünmesi, çocuğu yalana iten nedenlerden biridir. Çocuk geçmiş zamanda bir hata yaptığında çok sert bir tepki veya şiddet ile karşılaşmışsa, yeni bir hata yaptığında aynı tepkiyle karşılaşmamak için yalana başvurmayı bir kaçış olarak görür. O nedenle, çocuk olumsuz bir davranış sergilediğinde gösterilecek tepkinin sonuçları, düşünülerek tespit edilip o şekilde çocuğa tutum sergilenmelidir. Yaptığı şeyin yanlışlığının uygun bir dille anlatılması, çocuğun doğruyu rahatlıkla ifade etmesine kolaylık sağlayacaktır.
Problemin sebebinin araştırılması, çocuğa bunu açıklama fırsatı verilmesi, sert eleştiri ve yargılama yapılmaması en doğru yöntemdir.
Anne-babasından farklı bir kişilik olduğunu ispat etme çabası
Özellikle ergenlik dönemindeki çocuklarda "birey olma", "büyüme" güdüsü ön plandadır. Çocuk, artık büyüdüğünü, kendisine ait, anne babasından farklı düşünceleri olduğunu ispat etmek ister. Körü körüne bağımlı olmayı reddeder. Kendisini farklı bir dünya da gibi göstermeye çalışır. Kendisiyle alakalı aslı olmayan, olmasını istediği şeyleri anlatarak, onun sizden farklı olduğunu, ondan beklediğiniz şeyleri her zaman söylemek zorunda olmayan başka bir kişilik olduğunu bilmeniz gerektiğini anlatmak ister.
Çocuğa küçük yaştan itibaren değerli bir birey olduğu hissettirilirse, çocuk kişiliğine saygı duyulduğundan emin olur ve kendisini ispat etme girişimine gerek duymaz. Düşünceleri dinlenir, önemsenirse yalana tenezzül etmez.
Özgüven eksikliği
Aile içinde sindirilen, görmezden gelinen, aşırı korumacı yetişen çocuklarda özgüven eksikliği ortaya çıkması kaçınılmazdır. Özgüveni zayıf olan çocuk, hayatta hiçbir alanda başarılı olamayacağına, toplum tarafından fark edilmediğine ve kendisinin yetersiz olduğuna inanır. Bu psikoloji altında ezilen çocuk yalana başvurarak var olduğunun ispatını yapmaya çalışır. Değişik hikayeler uydurarak güvensizliğini ört pas etmeye çalışır. Farklı bir şekilde kendini ortaya koyamayan çocuk yalan söyleyerek özgüven sağladığı düşüncesine kapılır, bu yöntemi bir kaçış olarak görür. Çocuğun, küçük yaştan itibaren sağlıklı özgüven geliştirmesine zemin hazırlanırsa yalanın önüne geçilmiş olur.
Alışkanlık haline gelen davranış olması
Başlangıçta birçok sebebe bağlı olarak yalana başvuran çocuğun bir süre sonra yalan söyleme davranışını alışkanlığa dönüştürdüğüne tanık olunabilmektedir. Önceleri mevcut problemi çözmek için kullanılan yöntemin alışkanlık haline dönüşmesi, kişilik bozukluğu kategorisine girmektedir. Çocuk hiçbir neden yokken sık sık yalana başvurursa bir uzmandan profesyonel yardım alınması faydalı olacaktır. Aksi halde yetişkin olduktan sonra da bu davranışının önüne geçemeyerek kişilik bozukluğu sergileyecektir. Bu durum kendisi için sorun olabileceği gibi arkadaşlık ilişkilerini de etkileyerek sosyal bir problem haline gelebilir
Olmasını istedikleri şeylerin gerçekleşmesi isteği
Çocukların zihinlerinde yaşamları ile ilgili beklentileri vardır. Bu durum özellikle anne babanın ayrı olduğu veya ekonomik durumu normalin altında olan bir çocuğun psikolojisine yansımaktadır.
Anne babası ayrı olan bir çocuğun arkadaşlarına, anne babasıyla çok mutlu bir aile olduklarını, akşamları sürekli birlikte, ailece bir yerlere gittiklerini anlatması veya ailesi ekonomik olarak zayıf olan bir çocuğun çok zengin olduklarını, evlerinin çok lüks olduğunu, pahalı lokantalara gittikleri yalanını anlatması durumudur.
Çocuk olmasını istediği şeyleri kafasında kurgulayarak senaryolaştırıyor ve çevresindeki insanları buna inandırmaya çalışıyor. Burada özenti de etkili oluyor. Çevresindeki arkadaşlarının yaşam tarzına özenen çocuklarda bu türden yalana başvurma davranışları sıkça görülmektedir.
• Küçük yaşta aşırı ödüllendirilmek veya hiç övülmemek
Aşırı ödüllendirilen çocuk, okullaşmayla birlikte sosyal hayatla tanışmaya başladığında okuldaki öğretmenden de, arkadaşlarından da aynı ödüllendirmeyi, ilgi ve alakayı bekler. Bunu tam olarak göremeyen çocuk yalan söyleme tutumu içine girer. Tersi durumda olan, hiçbir davranışı ödüllendirilmeyen, ailesi tarafından takdir edilmeyen, desteklenmeyen çocuk da yalan söyleme gereksinimi duyabilir. Çocuktaki çekingenlik, saldırganlık, aşağılık duygusu, suçluluk duygusu vb etkenler çocuklarda yalan söyleme davranışına neden olmaktadır.
Çocuğa kızmak, bağırmak, baskı yapmak, çocuğu aşağılamak, dışlamak, başkalarının yanında yalanını ortaya çıkarmak tarzındaki yöntemlerle yalancılık önlenmez. Aksine çocuk daha çok bu davranışı yapma eğilimine girer. Çocuklar, sevdikleri, saydıkları, aralarında sağlam ilişki bulunan kimselere yalan söylemek istemezler.
Öncelikle anne baba çocuğuna doğru rol model olmalı ardından yukarıda değinilen konularda hassasiyet gösterilmeli. Çocuğun yalana başvurması önlenmeli. Hiçbir çocuk bu davranış ile dünyaya gelmez. Anne baba tutumu ve yaşadıkları ile bu davranışa meyleder.
NURAY BAŞTAN AYDIN
PSİKOLOJİK DANIŞMAN VE AİLE DANIŞMANI
2-3 yaş düzeyindeki çocukların hayal dünyaları çok güçlüdür. Bu durum, yaşadığı olayları abartma, hayal ettiği, olmasını istediği şeyleri olmuş gibi anlatma şeklinde ortaya çıkabilmektedir. Gerçek dünya ile hayal dünyası arasındaki ayrımı yapmakta ciddi zorluk yaşarlar. Hatta izledikleri çizgi filmlerdeki karakterle özdeşleşirler. Çünkü onların soyut düşünce sistemi henüz gelişmemiştir. Soyut düşünce gelişmediğinden daha ziyade sonuç odaklı düşünürler. Örneğin, filmde bir karakterin sihir yapıp yok olduğunu gören bir çocuk kendisinin de sihir sayesinde yok olabileceğini düşünür.. "Şimdi sihir yapacağım ve yok olacağım, ben de bazen uçuyorum bunu biliyor musunuz?, vs... Şeklinde kurgular yapar ve kendisini de buna inandırır. O kadar emin bir şekilde anlatır ki, karşısındaki kişi hayrete kapılabilir. Gerçek ile hayal dünyası arasındaki ayırımı tam olarak kavrayamayan çocuk, bir şey kırar ben yapmadım der, sütünü döker içtim der, okula gitmek istemediği zaman karnım ağrıyor der vs... Yalan kavramının ciddiyetini anlayamayan çocuğa göre bu bir suç değildir. Bu gibi durumlar çocuğun gerçek dünyayı doğru algılayamamasından kaynaklanır. Bunun adına "yalan" dememiz doğru olmaz elbette. Çocuğun yaşı ilerledikçe gerçek olmayan bir şeyi söylemenin “yalan” olarak isimlendirildiğini öğrenir. Çevresindeki yetişkin insanların gerçekleri, menfaatleri doğrultusunda kendine göre düzenleyebildiklerini fark etmeye başlar.
Çocukların 6-7 yaşına geldiklerinde hala doğru olmadığını bildikleri halde gerçekleri tersi bir şekilde yansıtmalarının ve bunda ısrarcı olmaya devam etmelerinin birtakım nedenleri vardır. Bu nedenlerin araştırılıp, ortadan kaldırılması problemi çözüme kavuşturacaktır. "Sen yalancısın, sürekli yalan söylüyorsun, sana artık güvenmiyorum, sen kötü bir çocuksun." şeklinde bir yaklaşım problemi çözüme kavuşturmayacağı gibi, farklı psikolojik sorunları da beraberinde getirecektir. Yalan söyleme davranışı birçok nedene bağlanabilir. Bunlardan birkaçı:
Anne-babayı veya çevresindeki insanları model alma
Anne babanın ve çevresindeki insanların bilinçli bir şekilde doğruları yalan şeklinde ifade etmiş olmasına tanık olan çocuğun " Demek ki ben de gerektiği zaman yalan söyleyebilirim, annem/babam yapıyorsa bu doğrudur." hissine kapılması pek doğaldır. Örneklendirecek olursak komşu size geleceğim diye telefon açıyor, anne karşıdan çocuğa işaret ediyor "Annem evde yok de." diyor, dolayısıyla anne burada yalan söylüyor ve çocuğu da alet etmiş oluyor. Çocuk buradan iki mesaj alır: 1. si bazen yalan söylenebilir, 2. si yalan söylerken başkalarından da yardım alabiliriz. Böyle bir davranış sergileyen bir annenin çocuğuna, "Yalan söylemek doğru bir davranış değildir, sakın yalan söyleme." şeklindeki telkinleri ne ölçüde inandırıcı ve etkili olabilir ki? Anne baba olarak daima doğru model olunmalıdır. Söylediklerinizle davranışlarınızın birbiriyle örtüşmesine dikkat edip, istemeden çocuğa yanlış mesaj vermekten şiddetle kaçınmalısınız.
Dikkat çekme isteği
Bazı çocuklar evde anne-babasıyla veya okulda arkadaşlarıyla sağlıklı iletişim kurmamaktadırlar. Kendisini dışlanmış ve yalnız hisseden çocuk çevresindeki insanların dikkatini çekmek, kendini fark ettirmek için çeşitli senaryolar uydurarak insanların ilgi odağı olmayı planlarlar. Her şey yolunda gittiğinde, fark edilmediği hissine kapılan çocuk, problem içerikli yalanları çevresindekilerle paylaştığında insanların kendisiyle ilgilendiğini fark edince kurduğu planın başarılı olduğunu düşünerek bu planı devam ettirir.
Bunlar, sık sık ağlama nöbetleri, karın ağrıları, okulda öğretmenden şiddet gördüğünü anlatma, evde anne- babası hakkında kendisine acındıracak hikayeler uydurma şeklinde olabilmektedir. Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür elbette. Çocuk için anne-babanın ilgi ve alakası en temel gıdadır. Bunun eksikliği çocuğun sosyal yaşamını da olumsuz yönde etkilemektedir.
Gelebilecek tepkilerden çekinme, korkma
Çocuklar zaman zaman bizim onaylamadığımız davranışlar sergileyebilmektedirler. Sınavlarda istediğimiz sonuçlara ulaşamamak, sahip olunan herhangi bir eşyayı kaybetme, evdeki değerli bir şeyi kırma veya arkadaşının eşyasını eve getirme şeklinde de olabilir. Çocuğun bu ve buna benzer istenmeyen bir durum karşısında takınacağınız tutumun çok sert olacağını düşünmesi, çocuğu yalana iten nedenlerden biridir. Çocuk geçmiş zamanda bir hata yaptığında çok sert bir tepki veya şiddet ile karşılaşmışsa, yeni bir hata yaptığında aynı tepkiyle karşılaşmamak için yalana başvurmayı bir kaçış olarak görür. O nedenle, çocuk olumsuz bir davranış sergilediğinde gösterilecek tepkinin sonuçları, düşünülerek tespit edilip o şekilde çocuğa tutum sergilenmelidir. Yaptığı şeyin yanlışlığının uygun bir dille anlatılması, çocuğun doğruyu rahatlıkla ifade etmesine kolaylık sağlayacaktır.
Problemin sebebinin araştırılması, çocuğa bunu açıklama fırsatı verilmesi, sert eleştiri ve yargılama yapılmaması en doğru yöntemdir.
Anne-babasından farklı bir kişilik olduğunu ispat etme çabası
Özellikle ergenlik dönemindeki çocuklarda "birey olma", "büyüme" güdüsü ön plandadır. Çocuk, artık büyüdüğünü, kendisine ait, anne babasından farklı düşünceleri olduğunu ispat etmek ister. Körü körüne bağımlı olmayı reddeder. Kendisini farklı bir dünya da gibi göstermeye çalışır. Kendisiyle alakalı aslı olmayan, olmasını istediği şeyleri anlatarak, onun sizden farklı olduğunu, ondan beklediğiniz şeyleri her zaman söylemek zorunda olmayan başka bir kişilik olduğunu bilmeniz gerektiğini anlatmak ister.
Çocuğa küçük yaştan itibaren değerli bir birey olduğu hissettirilirse, çocuk kişiliğine saygı duyulduğundan emin olur ve kendisini ispat etme girişimine gerek duymaz. Düşünceleri dinlenir, önemsenirse yalana tenezzül etmez.
Özgüven eksikliği
Aile içinde sindirilen, görmezden gelinen, aşırı korumacı yetişen çocuklarda özgüven eksikliği ortaya çıkması kaçınılmazdır. Özgüveni zayıf olan çocuk, hayatta hiçbir alanda başarılı olamayacağına, toplum tarafından fark edilmediğine ve kendisinin yetersiz olduğuna inanır. Bu psikoloji altında ezilen çocuk yalana başvurarak var olduğunun ispatını yapmaya çalışır. Değişik hikayeler uydurarak güvensizliğini ört pas etmeye çalışır. Farklı bir şekilde kendini ortaya koyamayan çocuk yalan söyleyerek özgüven sağladığı düşüncesine kapılır, bu yöntemi bir kaçış olarak görür. Çocuğun, küçük yaştan itibaren sağlıklı özgüven geliştirmesine zemin hazırlanırsa yalanın önüne geçilmiş olur.
Alışkanlık haline gelen davranış olması
Başlangıçta birçok sebebe bağlı olarak yalana başvuran çocuğun bir süre sonra yalan söyleme davranışını alışkanlığa dönüştürdüğüne tanık olunabilmektedir. Önceleri mevcut problemi çözmek için kullanılan yöntemin alışkanlık haline dönüşmesi, kişilik bozukluğu kategorisine girmektedir. Çocuk hiçbir neden yokken sık sık yalana başvurursa bir uzmandan profesyonel yardım alınması faydalı olacaktır. Aksi halde yetişkin olduktan sonra da bu davranışının önüne geçemeyerek kişilik bozukluğu sergileyecektir. Bu durum kendisi için sorun olabileceği gibi arkadaşlık ilişkilerini de etkileyerek sosyal bir problem haline gelebilir
Olmasını istedikleri şeylerin gerçekleşmesi isteği
Çocukların zihinlerinde yaşamları ile ilgili beklentileri vardır. Bu durum özellikle anne babanın ayrı olduğu veya ekonomik durumu normalin altında olan bir çocuğun psikolojisine yansımaktadır.
Anne babası ayrı olan bir çocuğun arkadaşlarına, anne babasıyla çok mutlu bir aile olduklarını, akşamları sürekli birlikte, ailece bir yerlere gittiklerini anlatması veya ailesi ekonomik olarak zayıf olan bir çocuğun çok zengin olduklarını, evlerinin çok lüks olduğunu, pahalı lokantalara gittikleri yalanını anlatması durumudur.
Çocuk olmasını istediği şeyleri kafasında kurgulayarak senaryolaştırıyor ve çevresindeki insanları buna inandırmaya çalışıyor. Burada özenti de etkili oluyor. Çevresindeki arkadaşlarının yaşam tarzına özenen çocuklarda bu türden yalana başvurma davranışları sıkça görülmektedir.
• Küçük yaşta aşırı ödüllendirilmek veya hiç övülmemek
Aşırı ödüllendirilen çocuk, okullaşmayla birlikte sosyal hayatla tanışmaya başladığında okuldaki öğretmenden de, arkadaşlarından da aynı ödüllendirmeyi, ilgi ve alakayı bekler. Bunu tam olarak göremeyen çocuk yalan söyleme tutumu içine girer. Tersi durumda olan, hiçbir davranışı ödüllendirilmeyen, ailesi tarafından takdir edilmeyen, desteklenmeyen çocuk da yalan söyleme gereksinimi duyabilir. Çocuktaki çekingenlik, saldırganlık, aşağılık duygusu, suçluluk duygusu vb etkenler çocuklarda yalan söyleme davranışına neden olmaktadır.
Çocuğa kızmak, bağırmak, baskı yapmak, çocuğu aşağılamak, dışlamak, başkalarının yanında yalanını ortaya çıkarmak tarzındaki yöntemlerle yalancılık önlenmez. Aksine çocuk daha çok bu davranışı yapma eğilimine girer. Çocuklar, sevdikleri, saydıkları, aralarında sağlam ilişki bulunan kimselere yalan söylemek istemezler.
Öncelikle anne baba çocuğuna doğru rol model olmalı ardından yukarıda değinilen konularda hassasiyet gösterilmeli. Çocuğun yalana başvurması önlenmeli. Hiçbir çocuk bu davranış ile dünyaya gelmez. Anne baba tutumu ve yaşadıkları ile bu davranışa meyleder.
NURAY BAŞTAN AYDIN
PSİKOLOJİK DANIŞMAN VE AİLE DANIŞMANI
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuklar Neden Yalana Başvurur?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Nuray BAŞTAN AYDIN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Nuray BAŞTAN AYDIN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
