2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuklarda Sorumluluk Bilincinin Geliştirilmesi Üzerine Ebeveynlere Tavsiyeler
MAKALE #16210 © Yazan Uzm.Psk.Özge AKÇAY | Yayın Şubat 2016 | 3,286 Okuyucu
Sorumluluk ; kurallara uyma , tercihlerin ya da seçimlerin sonucuna katlanma, başka insanlara ve onların haklarına saygı göstermedir. Çocuklar, doğuştan sorumluluğu üstlenecek yetilerle donatılmıştır. Ana baba çocuktaki bu yetileri ortaya çıkartıp geliştirmelidir. Çocuklarda sorumluluk bilincinin gelişmesi yaşamın ilk yıllarında atılan adımlar sayesinde olur. Üç yaş civarındaki çocukta taklit etme kabiliyeti gelişmiştir bu yaşta çocuklar anne babalarına özenir; onların davranışlarını taklit etmeye çalışır.3-4 yaşındaki çocukların tabak taşıma, evi süpürme gibi birtakım davranışları yapmaktan zevk aldığını görürüz .Anne-baba tarafından bu davranışların engellenmesi çocukta sorumluluk bilincinin körelmesine sebep olabilir.

Bir çocuğa sorumluluk duygusu kazandırmaya çalışıyorsak ilk önce çocuğa istenen davranışın değiştirilmesi ya da kazandırılmasının neden önemli olduğunu açıklanmadır. Koyulan kuralların mantıklı bir açıklaması yapılması çocuğun bu davranışı içselleştirmesine daha olanak sağlar. Açıklamadan sonra çocuğun istenen davranışı yapması için ona bir süre tanınmalıdır. Çocuğun istenen davranışı sergilemesi durumunda bu davranışın olumlu pekiştiricilerle desteklenmesi ( örneğin ; yüzünü okşama, öpme, bazen ufak hediyeler ) çocukta istenilen davranışın yerleşmesine olanak sağlar. Eğer istenen davranış çocuk tarafından yapılmıyorsa çocukla birlikte bunun nedenleri hakkında konuşmak faydalı olabilir. Gerektiğinde çocuğa istenilen davranış ara ara hatırlatılmalıdır. Tüm bunları ebeveynlerin kararlı ve sabırlı bir tutumla sergilemesi gerekmektedir.
Sorumluluğun gelişimi çocuktan çocuğa değişmekle birlikte çocuğun genel gelişim özelliklerine göre yerine getirebilecekleri sorumlulukları bilmek çocuklar hakkında beklentilerimizi ayarlayabilmemiz açısından yardımcı olur. Aşağıda belli yaş gruplarına göre çocukta sorumluluk duygusunun geliştiğini gösteren bazı görevler verilmiştir :

3-5 yaşındaki çocuklar:
• Ayakkabılarını ve elbiselerini kendisi giyer.
• Oyuncaklarını arkadaşlarıyla paylaşır.
• Tek başına yemek yiyebilir.
• Diş fırçalamak, elini yüzünü yıkamak gibi özbakım becerileri anne-baba denetiminde tek başına yapabilir.
• Oyuncaklarını toplayabilir.
• Bazı ev işlerinde yardım edebilir. Örneğin masa hazırlanırken bir şeyleri götürmesini bekleyebiliriz.
5-6 yaş :
• Giyinme ve banyo gibi temizlik işlerini yardım almadan yapar.
• Kişisel eşyalarına sahip çıkar.
• Arkadaşlarıyla iyi geçinir.
• Başkalarına yardım eder ve birçok şeyini paylaşır.
• Kendi odasını toplar.
• Okul çantasını hazırlar, ödevlerini düzenli alır ve eksiksiz yapar, derslerine çalışır.
• Zamanında okula gider ve okuldan gelir.
8-12 yaşlarındaki çocuklar :
• Hatırlatmadan özbakımını yapar ; odasını toplar.
• Gündelik işleri kendi isteğiyle yapar.
• Başkalarının haklarına saygı duyar.
• Yaşadığı önemli olayları ailesine açıklar.
• Zamanını iyi bir şekilde kullanır , ilgilerini belirleyip günlük programlar yapabilir.
• Alışveriş yapabilir.

ANNE-BABALARA ÖNERİLER
1) Sofra kurulurken ve kaldırılırken kırılmayan şeyleri çocuğa taşıtmakta fayda vardır.

2) Çocuğun ayakkabı-elbisesini tek başına giymesini sabırlı bir şekilde beklemeli.


3) 2 yaşından sonra çocuğun kendi yemeğini kendisinin yemesine izin verilmelidir.

4) Çocuğun odasının kendisinin toplaması sağlanmalıdır. Çocuk topladıktan sonra çocuğun arkasından odasının yine toplanması çocuğun odasını toplamaya karşı isteğini ve güvenini azaltır.


5) Çocukla yaşayan herkes çocuğa iyi bir model olmalı ; herkes iş paylaşımı yapmalı.

6) Ana-babanın sürekli şikayet halinde olması ( bıktım bulaşık yıkamaktan , temizlik yapmaktan, yemek yapmaktan, çalışmaktan… ) çocuğun yaşama dair olumsuz duygu ve fikirler edinmesine neden olarak sorumluluk almaktan kaçabilir.


7) Çocuğa ait bir dolabın olması ; çocuğun giysilerini kendisinin kaldırmasına olanak sağlar.

8) Çocuğun her istediğinin yerine getirilmesi çocuğu sorumsuzluğa itebilir , ayrıca her istediğini elde etmek çocukta sahip olduklarının öneminin yitirilmesine neden olur. Harçlık verilirken ve ona yeni şeyler alınırken dikkat edilmelidir. Çocuğa alınan bazı şeylerde çocuğun kendi harçlığından da ufak bir miktar vermesi bu konudaki sorumluluğunu artıracaktır.
9) Çocuğun yaptığı işler övgü ve küçük ödüllerle desteklenmeli; yaşına uygun sorumlulukları yerine getirmesi çocuktan beklenmelidir.

10) Çocuğa seçme hakkı tanınmalı ; seçim yapabilme fırsatının çocuğa sunulması çocuğun kişilik gelişimini olumlu yönde etkiler.


11) Ana-baba çocuk adına çocuğun sorunlarını çözmemeli ; çocuğa sonuç söylemek yerine ona sonuca giden yol gösterilmelidir.

12) Evle ilgili ve çocuğun kendisiyle ilgili alınan kararlarda çocuğun da fikri alınmalıdır.Eğer çocuğun düşüncesi beğenilmezse bunun sebebi iyi bir şekilde anlatılmalıdır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuklarda Sorumluluk Bilincinin Geliştirilmesi Üzerine Ebeveynlere Tavsiyeler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Özge AKÇAY'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Özge AKÇAY'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Özge AKÇAY Fotoğraf
Uzm.Psk.Özge AKÇAY
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Klinik Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi5 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Özge AKÇAY'ın Yazıları
► Çocuklarda Sorumluluk Gelişimi Psk.Nihal ARAPTARLI
► Çocuklarda Sorumluluk Bilincini Geliştirmek Psk.Dnş.Ece AKIN BAKANAY
► Sorumsuz Çocuk Yoktur! Çocuklarda Sorumluluk Psk.Dnş.Seval Ulviye AKYOL
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Çocuklarda Sorumluluk Bilincinin Geliştirilmesi Üzerine Ebeveynlere Tavsiyeler' başlığıyla benzeşen toplam 23 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
◊ Maskeli Depresyon Ekim 2017
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


06:33
Top