İnternet Bağımlılığı ve Sosyalleşme: ‘net’ Asosyallik mi Sosyal Bir Tercih mi?
İNTERNET BAĞIMLILIĞI VE SOSYALLEŞME: ‘NET’ ASOSYALLİK Mİ SOSYAL BİR TERCİH Mİ?
Sosyallik ve sosyal olma, insanın varoluşundan bu yana kendini ve dünyayı sorgulamasıyla; kendini arayışı, kendi dışındaki varlıklarla ilişkisi ve yalnızlığıyla beraber; bu yalnızlığı sorguladığı dinler tarihine kadar bütünleşmiş bir yapıdır. Çevresinde birilerini görmek ve duygudaşlık aramak insanın özünde olan bir ihtiyaçtır. İnsan kendisi, çevresi, geleceği ve aile kurum yapısıyla sosyal bir bütündür.
Alfred Adler, aşağılık kompleksini de anlattığı teorisinde, insanın aşağılık kompleksinin sonucu olarak evrende yalnızlığının bir arada yaşama güdüsünü oluşturduğunu savunur. Adler, sosyalliği de insanın yetersizliği ve bunu vurguladığı üstünlük çabası üzerine kurgulamıştır. Bu manada teori, bu kompleksi insanın tolere etmesiyle birlikte üstünlük girişimi(ego) ile beraber aele almıştır. Ayrıca aşağılık kompleksini yenmek için üretime girişen insanın teorinin bir boyutuyla aşağılık kompleksine övgü olduğu da söylenebilir. İnsanın yalnızlığı ve doğadaki büyük olaylara dönük korkusu insanların ilkel ilk yaşam topluluklarını kurmasına vesile olduğu da teorinin savunularındandır. Adler sosyalliğin başlangıcını da şu şekilde açıklar: “Bir çocuğun yüz yüze geldiği ilk sosyal durum, doğumu izleyen ilk günden itibaren annesiyle olan ilişkisidir Annesinin eğitimsel becerileri sayesinde çocuğun bir başka insana olan ilgisi ilk defa uyanır. Eğer anne bu ilgiyi işbirliği doğrultusunda nasıl eğiteceğini anlamışsa, çocuğun doğuştan gelen ve sonradan edindiği tüm yetenekleri sosyal anlayış yönünde birleşecektir .“(Adler,1930, s.403)
Gençlik ve İnternet Sosyalliği
Sosyallik, teknoloji ve özellikle internetin işin içine girmesiyle günümüzde farklı bir hale bürünmüştür. Eski geleneksel Anadolu evlerinde imeceden tutun misafir ilişkilerine ve düğünlere kadar gelenekler; kahve kültürü ve daha yoğun insani ilişkilerin zerk olduğu evlerin yerini günümüzde daha bireyselleşmiş şehir insanı almaktadır. Özellikle 70’lerden itibaren evlere giren televizyon sosyalleşmeyi farklı bir boyuta taşımıştır. Günümüzde de internet ve son teknoloji akıllı telefonlarla sosyalleşme kavramı daha çok tartışmaya açık bir sosyal görünüm içermektedir.
Peki, sosyal boyutun dünya ve ülkemizde bu duruma gelmesi kötü bir durum mudur? Teknolojinin insan için pratik faydaları yanı sıra kendisine zaman kazandıran yönü düşünülürse,internette sosyalleşmenin de -tüm yan etkilerine rağmen- yararları görülmese bu kadar sıkı sıkıya benimsenmesi düşünülemezdi. Bilgisayar teknolojisinde oyunlar, onlıne oyunlar, arkadaşlık siteleri, sosyal ağlar başta olmak üzere birçok boyutun, bireyin haz güdüsünü kamçılaması ve buna hızlı şekilde, az maliyet ve eforla ulaşması bu sıkı bağlılığın en büyük nedenlerinden.
X, Y ve Z Kuşağı
1960-80 Yıllarında doğan X, 1980-2000 yılları arasında doğan Y ve son kuşak olan 2000 sonrası doğan Z şeklinde ayrılan kuşakların dünya ve teknolojiyle ilişkileri de farklılaşmaktadır. Son nesil, ilişkilerinin yanı sıra alışverişlerine kadar bu denli hayatının her yönünü kolaylaştıran bu teknolojiye sıkı sıkıya bağlandı. İnternet ve bilgisayarı; dışarıdaki hayatın zorluğu, ergenlik problemleri ve gelecek problemlerine yönelik en büyük panzehir olarak gören genç, sosyal ağlara ve başta oyunlara (erkekler yoğunlukta olmak üzere) yönelmiştir. Bazı gençler de,zamanla diğer bağımlılık örüntülerinde olduğu gibi bağımlılık kısır döngüsüne girebilmektedir. Tabi internet başında zaman geçirmenin öfke kontrol problemi, obezite gibi diğer yan etkilerini de ayrıca değerlendirmek gerekir.
Bağımlılık döngüsü şu şekilde görülmekte ve kişi bu döngüden bir türlü kurtulamamaktadır.
Sosyalliğin teknolojiyle bu denli örülmesi ve sanal ilişkilerin değişimi ile birlikte ilişkilerini teknolojik araçlarla kuran yeni insan tipi oluşmuştur. İnsan, kendisi ile dünya arasındaki bağı her zaman başka bir araçla sağlamıştır. İlk basit ses çıkaran insandan akıllı telefonda anlık yazışmaya kadar gelen bu son süreçte genel anlamda ‘net’ bağımlısı olan bireyin; veri akışının fazlalığıyla hızlı düşündüğü, dikkatinin azaldığı ve bazı duyarlılıklarının azaldığı görülmektedir. Veri akışına kendisini hızlı şekilde ve anlık kaptıran başta pek çok genç, anlık olarak ortamdan adeta başka bir dünyaya ışınlanarak farklı bir mecrada kendini bulabiliyor.
ASOSYALLİK VE İNTERNET
İnternetle bağımlı zaman geçiren kişilerde başka bir yan etki olarak görülen durum da asosyallik. Tabi bunun bir tercih mi yoksa doğal olmayan bir durum mu olduğu tartışması da gündemdedir. Kişinin kendisini gerçek hayattan izole etmesi ve bu şekilde mutlu olduğunu değerlendirmesi belirli bir yere kadar tercih olarak kabul görse de sonrası internet bağımlılığı ve sağlıksız bir örüntüdür.
Young’un İnternet Bağımlılığı için Önerdiği Tanı Ölçütleri [10]
1.İnternet ile ilgili aşırı zihinsel uğraş (sürekli olarak interneti düşünme, internette yapılan aktivitelerin hayalini kurma vb.)
2.İstenilen keyfi almak için giderek daha fazla oranda internet kullanma ihtiyacı duyma
3.İnterneti kullanımını kontrol etme, azaltma ya da tamamen bırakmaya yönelik başarısız girişimlerin olması
4.İnternet kullanımının azaltılması ya da tamamen kesilmesi durumunda huzursuzluk, çökkünlük ya da kızgınlık hissedilmesi
5.Başlangıçta planlanandan daha uzun süre internette kalma
6.Aşırı internet kullanımı nedeniyle aile, okul, iş ve arkadaş çevresiyle sorunlar yaşama, eğitim veya kariyer ile ilgili bir fırsatı tehlikeye atma ya da kaybetme
7.Başkalarına internette kalma süresi ile ilgili yalan söyleme
8.İnterneti problemlerden kaçmak veya olumsuz duygulardan (çaresizlik, suçluluk, çökkünlük, kaygı) uzaklaşmak için kullanma
İnternet İle ilgili Ailelere Tavsiyeler
1. En az çocuğunuzu koruyacak kadar İnternet kullanmayı öğrenin.
2. İnternet kullanımında yasaklayıcı değil, zaman açısından sınırlayıcı olun.
3. İnternetin derslerini aksatmasına izin vermeyin.
4. Diğer sosyal aktivitelere katılımını özendirin.
5. İnternet sebebiyle sorumluluklarını yerine getirmemesine fırsat vermeyin.
OLASI TEHLİKELERİ ÖĞRENİN
1. Tanımadıkları kişilerle arkadaşlık
2. Aşırı kullanımın sebep olduğu internet bağımlılığı
3. Fiziki sağlık sorunları
4. Öfke, şiddet ve yalnızlık gibi psikolojik sorunlar
5. Şiddet ve müstehcen içerikli görüntüler
BİLMELERİ GEREKENLERİ ÖĞRETİN
1. İnternette tanımadıkları kişilerden gelen arkadaşlık tekliflerine hayır demeyi
2. Hoşlanmadıkları bir durumu sizinle paylaşmaları gerektiğini
3. İnternet üzerinden gelen cazip, fakat aldatıcı teklifleri reddetmeyi
4. İnternetin gerçek hayattan çok farklı olduğunu
5. Hayatın sadece İnternetten ibaret olmadığını
ÖNCE SİZ ÖRNEK OLUN
1. İnternet kuralları belirleyin ve bunlara önce siz uyun.
2. Çocuklarınızla aranızda aile sözleşmesi imzalayın ve uygulayın. Örnek sözleşme.
3. Belirlediğiniz İnternet kullanım zamanına siz de riayet edin.
4. İnternet dışında aile içi aktiviteler düzenleyin.
5. Çocuğunuzun en iyi ve en güvenilir arkadaşı siz olun.
SOSYAL AĞLARA DİKKAT EDİN
1. Çocuğunuz bu sitelere (örn. facebook) üye ise, sizde üye olup onun arkadaşı olun.
2. Profillerindeki gizlilik ayarlarını yapmasını sağlayın.
3. Tam isim, adres, telefon, okul, özel fotoğraflarını paylaşmamasını söyleyin.
4. Tanımadıkları kişileri arkadaş listelerine eklememelerini söyleyin.
5. Arkadaşı olarak kimlerle arkadaşlık ettiğini aralıklarla kontrol edin. http://www.guvenlinet.org.tr
İnternet Bağımlısı olduğunuzu düşünüyorsanız öneriler:
1. İnternete her girdiğinizde, bazen de saatler süren girişlerinizde belirli aralıklarda birkaç kez kendinize şu soruyu sorun: Şuan internete girmemde(bulunmamda) amacım nedir? Farklı bir meşgaleyle şuan ilgilenebilir miyim?
2. Kendinizi herhangi bir şeyin akışına ne denli kaptırdığınızı gözlemleyin. Çevrendekilerden de bu konuda yardım alabilirsiniz.( Diziler, yemek yeme gibi)
3. Öfke kontrolü teknikleri ve gevşeme-nefes egzersizleri öğrenin.
4. İnternete ne denli girdiğinizi kaydedin. Bir defter tutun.
5. Doğada daha çok zaman geçirin. Değişik hobiler edinin. Yeteneklerinizi keşfedin. Spor yapın.
6. An’a odaklanmaya çalışın.
7. Ara ara internet tatilleri yapmayı öğrenin. Ailenizle ve arkadaşlarınızla ne denli iletişim kurduğunuzu sorgulayın. İnternet tatilleri aralarında bunu gerçekleştirebilirsiniz.
8. Ülkemizde bu konuda duyarlılık ve teknik yardımlar çoğaldı. Eğer internete ilişkin bağımlılığınız depresyon ve anksiyete (kaygı) bozukluklarıyla eşgüdüm halindeyse psikoterapi süreciyle beraber bu tedaviyi alabilirsiniz.
Sosyallik ve sosyal olma, insanın varoluşundan bu yana kendini ve dünyayı sorgulamasıyla; kendini arayışı, kendi dışındaki varlıklarla ilişkisi ve yalnızlığıyla beraber; bu yalnızlığı sorguladığı dinler tarihine kadar bütünleşmiş bir yapıdır. Çevresinde birilerini görmek ve duygudaşlık aramak insanın özünde olan bir ihtiyaçtır. İnsan kendisi, çevresi, geleceği ve aile kurum yapısıyla sosyal bir bütündür.
Alfred Adler, aşağılık kompleksini de anlattığı teorisinde, insanın aşağılık kompleksinin sonucu olarak evrende yalnızlığının bir arada yaşama güdüsünü oluşturduğunu savunur. Adler, sosyalliği de insanın yetersizliği ve bunu vurguladığı üstünlük çabası üzerine kurgulamıştır. Bu manada teori, bu kompleksi insanın tolere etmesiyle birlikte üstünlük girişimi(ego) ile beraber aele almıştır. Ayrıca aşağılık kompleksini yenmek için üretime girişen insanın teorinin bir boyutuyla aşağılık kompleksine övgü olduğu da söylenebilir. İnsanın yalnızlığı ve doğadaki büyük olaylara dönük korkusu insanların ilkel ilk yaşam topluluklarını kurmasına vesile olduğu da teorinin savunularındandır. Adler sosyalliğin başlangıcını da şu şekilde açıklar: “Bir çocuğun yüz yüze geldiği ilk sosyal durum, doğumu izleyen ilk günden itibaren annesiyle olan ilişkisidir Annesinin eğitimsel becerileri sayesinde çocuğun bir başka insana olan ilgisi ilk defa uyanır. Eğer anne bu ilgiyi işbirliği doğrultusunda nasıl eğiteceğini anlamışsa, çocuğun doğuştan gelen ve sonradan edindiği tüm yetenekleri sosyal anlayış yönünde birleşecektir .“(Adler,1930, s.403)
Gençlik ve İnternet Sosyalliği
Sosyallik, teknoloji ve özellikle internetin işin içine girmesiyle günümüzde farklı bir hale bürünmüştür. Eski geleneksel Anadolu evlerinde imeceden tutun misafir ilişkilerine ve düğünlere kadar gelenekler; kahve kültürü ve daha yoğun insani ilişkilerin zerk olduğu evlerin yerini günümüzde daha bireyselleşmiş şehir insanı almaktadır. Özellikle 70’lerden itibaren evlere giren televizyon sosyalleşmeyi farklı bir boyuta taşımıştır. Günümüzde de internet ve son teknoloji akıllı telefonlarla sosyalleşme kavramı daha çok tartışmaya açık bir sosyal görünüm içermektedir.
Peki, sosyal boyutun dünya ve ülkemizde bu duruma gelmesi kötü bir durum mudur? Teknolojinin insan için pratik faydaları yanı sıra kendisine zaman kazandıran yönü düşünülürse,internette sosyalleşmenin de -tüm yan etkilerine rağmen- yararları görülmese bu kadar sıkı sıkıya benimsenmesi düşünülemezdi. Bilgisayar teknolojisinde oyunlar, onlıne oyunlar, arkadaşlık siteleri, sosyal ağlar başta olmak üzere birçok boyutun, bireyin haz güdüsünü kamçılaması ve buna hızlı şekilde, az maliyet ve eforla ulaşması bu sıkı bağlılığın en büyük nedenlerinden.
X, Y ve Z Kuşağı
1960-80 Yıllarında doğan X, 1980-2000 yılları arasında doğan Y ve son kuşak olan 2000 sonrası doğan Z şeklinde ayrılan kuşakların dünya ve teknolojiyle ilişkileri de farklılaşmaktadır. Son nesil, ilişkilerinin yanı sıra alışverişlerine kadar bu denli hayatının her yönünü kolaylaştıran bu teknolojiye sıkı sıkıya bağlandı. İnternet ve bilgisayarı; dışarıdaki hayatın zorluğu, ergenlik problemleri ve gelecek problemlerine yönelik en büyük panzehir olarak gören genç, sosyal ağlara ve başta oyunlara (erkekler yoğunlukta olmak üzere) yönelmiştir. Bazı gençler de,zamanla diğer bağımlılık örüntülerinde olduğu gibi bağımlılık kısır döngüsüne girebilmektedir. Tabi internet başında zaman geçirmenin öfke kontrol problemi, obezite gibi diğer yan etkilerini de ayrıca değerlendirmek gerekir.
Bağımlılık döngüsü şu şekilde görülmekte ve kişi bu döngüden bir türlü kurtulamamaktadır.
Sosyalliğin teknolojiyle bu denli örülmesi ve sanal ilişkilerin değişimi ile birlikte ilişkilerini teknolojik araçlarla kuran yeni insan tipi oluşmuştur. İnsan, kendisi ile dünya arasındaki bağı her zaman başka bir araçla sağlamıştır. İlk basit ses çıkaran insandan akıllı telefonda anlık yazışmaya kadar gelen bu son süreçte genel anlamda ‘net’ bağımlısı olan bireyin; veri akışının fazlalığıyla hızlı düşündüğü, dikkatinin azaldığı ve bazı duyarlılıklarının azaldığı görülmektedir. Veri akışına kendisini hızlı şekilde ve anlık kaptıran başta pek çok genç, anlık olarak ortamdan adeta başka bir dünyaya ışınlanarak farklı bir mecrada kendini bulabiliyor.
ASOSYALLİK VE İNTERNET
İnternetle bağımlı zaman geçiren kişilerde başka bir yan etki olarak görülen durum da asosyallik. Tabi bunun bir tercih mi yoksa doğal olmayan bir durum mu olduğu tartışması da gündemdedir. Kişinin kendisini gerçek hayattan izole etmesi ve bu şekilde mutlu olduğunu değerlendirmesi belirli bir yere kadar tercih olarak kabul görse de sonrası internet bağımlılığı ve sağlıksız bir örüntüdür.
Young’un İnternet Bağımlılığı için Önerdiği Tanı Ölçütleri [10]
1.İnternet ile ilgili aşırı zihinsel uğraş (sürekli olarak interneti düşünme, internette yapılan aktivitelerin hayalini kurma vb.)
2.İstenilen keyfi almak için giderek daha fazla oranda internet kullanma ihtiyacı duyma
3.İnterneti kullanımını kontrol etme, azaltma ya da tamamen bırakmaya yönelik başarısız girişimlerin olması
4.İnternet kullanımının azaltılması ya da tamamen kesilmesi durumunda huzursuzluk, çökkünlük ya da kızgınlık hissedilmesi
5.Başlangıçta planlanandan daha uzun süre internette kalma
6.Aşırı internet kullanımı nedeniyle aile, okul, iş ve arkadaş çevresiyle sorunlar yaşama, eğitim veya kariyer ile ilgili bir fırsatı tehlikeye atma ya da kaybetme
7.Başkalarına internette kalma süresi ile ilgili yalan söyleme
8.İnterneti problemlerden kaçmak veya olumsuz duygulardan (çaresizlik, suçluluk, çökkünlük, kaygı) uzaklaşmak için kullanma
İnternet İle ilgili Ailelere Tavsiyeler
1. En az çocuğunuzu koruyacak kadar İnternet kullanmayı öğrenin.
2. İnternet kullanımında yasaklayıcı değil, zaman açısından sınırlayıcı olun.
3. İnternetin derslerini aksatmasına izin vermeyin.
4. Diğer sosyal aktivitelere katılımını özendirin.
5. İnternet sebebiyle sorumluluklarını yerine getirmemesine fırsat vermeyin.
OLASI TEHLİKELERİ ÖĞRENİN
1. Tanımadıkları kişilerle arkadaşlık
2. Aşırı kullanımın sebep olduğu internet bağımlılığı
3. Fiziki sağlık sorunları
4. Öfke, şiddet ve yalnızlık gibi psikolojik sorunlar
5. Şiddet ve müstehcen içerikli görüntüler
BİLMELERİ GEREKENLERİ ÖĞRETİN
1. İnternette tanımadıkları kişilerden gelen arkadaşlık tekliflerine hayır demeyi
2. Hoşlanmadıkları bir durumu sizinle paylaşmaları gerektiğini
3. İnternet üzerinden gelen cazip, fakat aldatıcı teklifleri reddetmeyi
4. İnternetin gerçek hayattan çok farklı olduğunu
5. Hayatın sadece İnternetten ibaret olmadığını
ÖNCE SİZ ÖRNEK OLUN
1. İnternet kuralları belirleyin ve bunlara önce siz uyun.
2. Çocuklarınızla aranızda aile sözleşmesi imzalayın ve uygulayın. Örnek sözleşme.
3. Belirlediğiniz İnternet kullanım zamanına siz de riayet edin.
4. İnternet dışında aile içi aktiviteler düzenleyin.
5. Çocuğunuzun en iyi ve en güvenilir arkadaşı siz olun.
SOSYAL AĞLARA DİKKAT EDİN
1. Çocuğunuz bu sitelere (örn. facebook) üye ise, sizde üye olup onun arkadaşı olun.
2. Profillerindeki gizlilik ayarlarını yapmasını sağlayın.
3. Tam isim, adres, telefon, okul, özel fotoğraflarını paylaşmamasını söyleyin.
4. Tanımadıkları kişileri arkadaş listelerine eklememelerini söyleyin.
5. Arkadaşı olarak kimlerle arkadaşlık ettiğini aralıklarla kontrol edin. http://www.guvenlinet.org.tr
İnternet Bağımlısı olduğunuzu düşünüyorsanız öneriler:
1. İnternete her girdiğinizde, bazen de saatler süren girişlerinizde belirli aralıklarda birkaç kez kendinize şu soruyu sorun: Şuan internete girmemde(bulunmamda) amacım nedir? Farklı bir meşgaleyle şuan ilgilenebilir miyim?
2. Kendinizi herhangi bir şeyin akışına ne denli kaptırdığınızı gözlemleyin. Çevrendekilerden de bu konuda yardım alabilirsiniz.( Diziler, yemek yeme gibi)
3. Öfke kontrolü teknikleri ve gevşeme-nefes egzersizleri öğrenin.
4. İnternete ne denli girdiğinizi kaydedin. Bir defter tutun.
5. Doğada daha çok zaman geçirin. Değişik hobiler edinin. Yeteneklerinizi keşfedin. Spor yapın.
6. An’a odaklanmaya çalışın.
7. Ara ara internet tatilleri yapmayı öğrenin. Ailenizle ve arkadaşlarınızla ne denli iletişim kurduğunuzu sorgulayın. İnternet tatilleri aralarında bunu gerçekleştirebilirsiniz.
8. Ülkemizde bu konuda duyarlılık ve teknik yardımlar çoğaldı. Eğer internete ilişkin bağımlılığınız depresyon ve anksiyete (kaygı) bozukluklarıyla eşgüdüm halindeyse psikoterapi süreciyle beraber bu tedaviyi alabilirsiniz.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "İnternet Bağımlılığı ve Sosyalleşme: ‘net’ Asosyallik mi Sosyal Bir Tercih mi?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Yetkin KUŞAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Yetkin KUŞAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
4 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
