2007'den Bugüne 92,307 Tavsiye, 28,219 Uzman ve 19,976 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Agresif (Saldırgan) Çocuk
MAKALE #1641 © Yazan Psk.Dnş.Ayça ULUÇAM GÜÇMEN | Yayın Ekim 2008 | 48,266 Okuyucu
AGRESİF (SALDIRGAN) ÇOCUK


Agresif (saldırgan) çocuk, duygusal sorunları nedeni ile yaşıtları ve genel olarak çevresi ile uyumlu ilişkiler kuramayan çocuktur. Aşırı geçimsizdir. İlişkileri gergin ve sürtüşmelidir. Parlamaya hazırdır, kavgacıdır. Sürekli kuralları çiğner, sık sık ceza görür. Anne, baba, öğretmen ve genellikle büyüklere karşı gelmeye meyillidir. Olağan anlaşmazlıkları bilek gücü ile çözmeye çalışır. Öfkesini yenemez ve hep kendini haklı çıkarma eğilimindedir. Davranışlarından utansa bile yinelemekten kendini alıkoyamaz. Cezalardan hiç etkilenmez veya bir süre etkilenmiş görünür. Bu tanıma giren çocuklar, ruhsal sorunlarını davranışlarına aktarırlar. Evde, okulda, çevrede durmadan sorun yaratırlar. Yetişkinlerle sürekli çatışırlar.

Çocukta sık görülen yaramazlık, itişip kakışma, ara sıra geçimsizlik ve kavgalar bir çocuğu saldırgan olarak tanımlamaya yetmez. Burada söz konusu olan, tutum ve davranışta süreklilik gösteren saldırganlıktır. Saldırganlık cinsel dürtü gibi insanda doğuştan varolan bir dürtüdür. Aslında bireyin yaşaması için gereklidir. Ama insan aynı zamanda, en sevecen ve en uysal canlı olabilme yeteneği de gösterir. Kişinin yaşantı ve deneyleri kendisini bu iki uçtan birine doğru yaklaştırır. Kişinin eğitilmesi, bir bakıma yapısında varolan bu saldırganlığın yumuşatılması ve olumlu yollara aktarılması demektir. Toplumsal yaşam bireylerin saldırganlık eğilimlerinin törpülenmesine bağlıdır. Aslında insanda varolan saldırganlık yok olmaz veya bütünüyle bastırılmaz, ancak biçim değiştirir. Beden gücünün kavgada değil spor alanında yarışmaya araç olarak kullanılması, bu yararlı dönüşüme bir örnektir. Uygar kişi saldırganlık dürtüsünü kaba üstünlük sağlamak için kullanmaz. Onun yerine becerisi, yetenekleri ve zekası ile toplumsal amaçlara yönelir. Çocuk içinden gelen saldırganlığı başlangıçta bütün çıplaklığı ve yalınlığı ile dışa vurur.

Engellenme duygusuna yapılan en tipik davranış saldırganlıktır. Çocuğu engelleyen nesne veya kişiye yapılan saldırganlık, bazen duruma uyum göstermeye,bazen de uyumsuzluğa götürür. Bu durum bazen çocuğun gücünün dışında görülebilir


Her türlü saldırganlığın kısıtlandığı bir ortam çocukta gerginlik yaratır. Çocuk bu durumda saldırganlığını dizginlemeyi değil, ondan korkmayı öğrenir. Uygun yollarla saldırganlığını boşaltamayan çocuk içinde biriktirir ve her an patlamaya hazırdır. Sonunda ya kendine ya da çevresine zarar verir.


Saldırgan çocuk temelde güvensiz çocuktur. Öz saygısı azdır, güveni hırpalanmıştır Genelde özgüveni olmayan veya özgüveni hırpalanmış olan çocuk, en azından fiziksel olarak güçlü olduğunu göstermek ve bunu sürekli olarak yeniden ispat etmek ister. Böyle çocukların genellikle sosyal deneyimi azdır. Sevilmediğine inanır ve doyumsuzdur. Kuralları çiğnemek, vurmak, kırmak, karşı gelmek onda geçici bir güçlülük duygusu yaratır. Dikkat çeker. Zaten istediği de budur.


Aşırı baskıcı ve dayağın hakim olduğu evlerde çocuk problemlerin ancak bu yolla çözülebileceğini öğrenmektedir. Kızgınlığın ifadesi ona göre budur. Kendi ailesinde gördüğü bu tutum çok doğaldır. Sosyal yaşantısında da bir güçlükle karşılaşan çocuk öğrendiği bu sorun çözme yöntemini kullanır.


Öfkesini bedensel tepkilerle gösterir. Çünkü o sürekli bu yolla başarılı olmakta olduğunu görmüş, istediklerini bu yolla elde etmiş, vurarak, iterek istediği oyuncağı arkadaşının elinden almış, hatta artık diğer çocuklar o vurmadan, tekmelemeden onun istediklerini yapar olmuşlardırYa da çocuk kendi isteklerini ifade etmek için başka bir yol göremez, bilmez. Genellikle kendini sözlü olarak iyi ifade edemeyen, ifade ve konuşma zorluğu olan ve de konuşabilmek için tez canlı, sabırsız olan çocuk için ısırmak, tükürmek tavır almaya veya derdini anlatmaya göre en kolay ve hızlı yoldur


Aksi durumda ise gücünün yetmediği durumlarla karşılaştığında, kendi anne babasına karşı gücü yetmediği durumlarda, engellenme sonucu ortaya çıkan kızgınlık yer değiştirir ve gücünün yettiği kişi ve nesnelere yönlenir, kendinden küçük çocuklara, kardeşine, arkadaşlarına, eşyalara…

Aşırı serbest gevşek tutumda yetişmiş çocuklarda da saldırganlık görülebilir. Böyle bir aile ortamında çocuk kuralla ve hiçbir kısıtlanmayla karşılaşmadığından her istediğinin gerçekleştirilmesine alışmıştır. Aksi durumda tepkisini saldırgan bir tutumla gösterir. Tutarsız aile tutumlarında da aynı durum görülebilir. Çocuk kuralları, doğruları öğrenmekte güçlük çekmekte toplumsal hayata uyum sağlayamamaktadır. Kendisine sınır konmadığından herkesin kendisine uymasını bekler.


Tüm bunlar ve benzeri nedenlerle yetişkinler çocukları saldırgan tutumlarından uzaklaştırmak istiyorlarsa, önce bu davranışı ortaya çıkaran sebebi bulmalıdırlar. Ondan sonra, çocuğa zaman tanınmalıdır. Değişim için ilk önce zaman gereklidir. Genellikle okul çağına kadar çocuklar için tartışmak kavga etmek, birbirine vurmak, hızla girişmek demektir. Yavaş yavaş bu tutumlarını terk ederler. Ancak bu bizlerin sürekli davranışlarını doğru bulmadığımız, devamlı ayıpladığımızı söylememizle olmaz. Çoğu kez bu tutum ters teper.

Diğer yandan birçok ailede erkek çocukların süratle vurması veya tekme atması genellikle normal görülür. Hatta “görüyor musun yaramazı, kaşla göz arasında ne yaptı” derken biraz da memnuniyet, hayranlık dile getirilir. Çoğu kez “erkek çocuğu dediğin biraz haylaz, yaramaz olmalı” denilerek çocuğa rolü verilir ve bu rol onaylanır da. Kız çocuğu yapmaz, yapmamalı, kıza yakışmaz, ayıp derken”, ama o erkek, doğasında var, ne yapsan engelleyemezsin” denilmez mi? Çoğu durumda, yaşamın bir çok alanında zaten erkek çocuğu eğer erkek gibi erkek olmak istiyorsa vurucu olması gerektiğini ve erkek rolünün de bu davranış biçimi olduğunu görmektedir. Kız çocuğu da genellikle kurbandır, kurban rolünde kalır. Ve yine bir çok kız çocuğu kendileri lehine durumu değiştirmek için saldırıyı yavaşça , sinsice(!) yaparlar; cimdirerek, sessizce saç çekerek.

Çocukta güven duygusu geliştikçe beklemeyi ve tepkisini dizginlemeyi öğrenir. Gereksinimleri doyuruldukça yatışır. Daha az tepkiyle de isteklerinin karşılanabildiğini öğrenir. Başkaldırma yerine uysal davranmanın kendi yararına sonuçlandığını görür. Kendisine sevgi ile yaklaşıldıkça bu sevgiyi sürdürmek amacı ile kendi kendini kısıtlamaya başlar. Bir yandan da saldırganlığını oyuna aktarır; bastırmak zorunda kaldığı dürtülerine boşalım alanı sağlar. Daha sonra benimsediği anne-babasına benzemek, onlar tarafından beğenilmek için davranışlarını onlara uydurmaya çalışır. Bunlara, anne-babasının ilgisini yitirmek ve cezalandırmak korkusu da eklenince çocuk saldırganlığını daha da azaltır.

Çocuğun saldırganlığının grup içinde çözülmesi, yani konuyu grup ortamında çok yönlü ele almak gerekir. Ayrıca sorunu grup içinde çözmek aile içinde çözmeye göre daha kolaydır. Çocuk, evde belki de çok farklı davranıyordur. Evde azarlamak, bağırmak ve ceza vermek genellikle duruma yardımcı olmaz, sorunu ağırlaştırır. Sonuç olarak, grup içinde saldırgan davranışlar gösteren çocuklar dışlanmamalı, olay sosyal bir görev olarak benimsenmeli, eğitimciler ele almalıdır. Sonuçtan herkes, çocuk da, arkadaşları da, eğitmen ve veli de bir şeyler öğrenecektir.

Saldırganlığın Nedenleri

Dıştan gelen baskı ve kısıtlamalar.
Dayak.
Temel güven gereksiniminin azlığı.
Psikolojik gereksinimlerin doyurulmaması, ilgisizlik.
Evdeki eğitim ortamının tutarsızlığı, dengesizliği.
Evdeki gevşek disiplin. Kurallara sınır getirilmemesi, çocuğun kendi özbenliğini denetleyememesi.
Çocuğun anne-babası ile sağlıklı bir özdeşim yapamaması.
Organik bir rahatsızlık, beyin zarı yangısı ve doğum sırasındaki beyin örselenmeleri sonucunda da saldırganlık olabilir.

Öneriler

Anne-baba olarak çocuklara saldırgan birey örneği olmayınız. Onların gördüğü, duyduğu veya farkettiği yerlerde eşinize, arkadaşlarınıza ve özellikle çocuklarınıza karşı saldırgan davranışlar göstermeyiniz.

Çocuğunuza her fırsatta topluma uymayan, saldırganca yapılan davranışların zararlarını, topluma uyan davranışların yararlarını örneklerle anlatınız.

Anne, baba, öğretmen ve eğitici olarak çocuklara saldırganlık örneği olmamalıdır. Saldırganlığın istenmeyen bir davranış olduğu sadece sözel nasihatlerle değil tutum ve davranışlarla da gösterilmelidir.

Saldırgan davranışlar karşısında duyarlı olunuz, hoşgörülü olmayınız. Özellikle saldırgan olduğu zaman çocuğunuzun isteğini yerine getirmeyiniz. Davranışının istenmeyen davranış olduğunu gösteriniz.

Saldırgan davranışları dayakla cezalandırmayınız. Aksi halde çocuğunuzun düşmanlık duygularını geliştirmiş olursunuz. Başka bir yer ve zamanda saldırganlık daha kötü biçimde patlama olarak ortaya çıkabilir.

Çocuklar öfkeli, gergin, heyecanlı iken tartışmayınız. Çünkü bu anda etkilenme olmamaktadır. Çocuk sakinleşip, hazır hale geldikten sonra davranışının mantıksızlığını ve düşünülmeden yapıldığını anlatınız.

Çocukta saldırgan davranışlar görüldüğü zaman, boşalmasını sağlamak amacı ile çocuğa çekiçle bir şeyler kırması, yastığı yumruklaması, makasla kesmesini sağlayınız. Bunlar çocuğun saldırgan yönlerini doyuracak ve biriken saldırgan enerjilerini zararsız şekilde harcamalarını sağlayacaktır.

Çocuklarınıza her yaşta beden, ruh ve zihin olgunluğu ile uyuşan çeşitli sorumluluklar vererek saldırganlığını olumlu durumlara yöneltiniz.

Saldırgan çocuklar mümkün olduğu kadar grup etkinliklerine teşvik edilmelidirler. Buradaki görev ve sorumluluk sonucu elde edeceği başarı onun üstünlük elde etme, hakim olma, herkese varlığını hissettirme duygularını doyurur.

Çocuklarınızın akla uygun gereksinimlerini ve isteklerini, olanaklar ölçüsünde yerine getirmeye çalışın, gereksiz engeller koymayınız.

Çocukların haklarına saygılı olduğunuzu her fırsatta gösteriniz.

Çocuga her fırsatta saldırgan davranışların dezavantajları, sosyal davranışların avantajları gösterilmelidir. Çocuk böyle davranmakla bir şey elde edemediğini görmeli yaşamalıdır.

Saldırgan çocukları grup etkinliklerine teşvik etmeli ve katılımları sağlanmalıdır. Bu çocuklara grup içinde başarabilecekleri roller ve sorumluluklar verilmelidir. Böylece çocuğun kabul görmesi, üstünlük elde etmesi, olumlu alanlara kanalize olması sağlanmalıdır.

Çocuğun makul istekleri ve ihtiyaçlarına anlayış göstermeli lüzumsuz engeller konulmamalı, onların haklarına saygılı olduğumuz gösterilmelidir.

Aileler saldırgan çocuklara yönelik, profesyonel bir destek alabilirler. Grup terapisi ve bireysel terapiden yararlanabiirler.




Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Agresif (Saldırgan) Çocuk" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Ayça ULUÇAM GÜÇMEN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Ayça ULUÇAM GÜÇMEN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     13 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Ayça ULUÇAM GÜÇMEN Fotoğraf
Psk.Dnş.Ayça ULUÇAM GÜÇMEN
İstanbul
Psikolojik Danışman
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi13 kez tavsiye edildi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Dnş.Ayça ULUÇAM GÜÇMEN'in Makaleleri
► Çocuklarda Saldırgan Davranışlar Psk.Dnş.Serap BOZKAYA
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,976 uzman makalesi arasında 'Agresif (Saldırgan) Çocuk' başlığıyla benzeşen toplam 14 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


11:56
Top