Herkesin kendini beslenme uzmanı ilan ettiği bu günlerde, kimin önerilerinin doğru, kiminkinin yanlış olduğunu belirlemek zor. Aynı zamanda, birbiri ile çelişen açıklamalar yapan bu insanlardan hangilerinin bu işin uzmanı olduğunu bilmekte öyle… Her gün yeni açıklamalar, sansasyonel diyetler ve yeni (!!!) uzmanlar arasında ne yapacağınıza karar vermek, hem zor hem de kafa karıştırıcı değil mi?
Televizyonda gördüğünüz, uzmanların birçoğunun beslenme uzmanı olmadığı halde kendini öyle tanıtıyor olması, beslenme konusunda üç-beş gün kurs alan insanların verdikleri demeçler ve kulaktan duyma bilgilerin çok fazla olması beslenmemiz konusunda kime güveneceğimiz hakkında kararsızlığa yol açıyor. Peki, böyle bir ortamda kim doğru söylüyor ve kime kulak vermek gerek?
Sağlıklı beslenme konusunda tek uzman kişi diyetisyenlerdir. Diyetisyenler, üniversitelerin beslenme ve diyetetik bölümlerinde dört yıl bu konu üzerinde ihtisas yapmış kişilerdir. Diyetisyenler dışında önerilen beslenme ve diyet önerilerinin koruyucu sağlık hizmetleri ile bir alakası olmayıp, alternatif tıp hizmeti oldukları savunulmaktadır.
Günümüzde, dünya çapında sağlığı koruyucu ve yaşam kalitesini arttırıcı doğru beslenme ilkeleri hakkında çok sayıda araştırma yapılmaktadır. Beslenme ve diyet uzmanları, bu bilimsel çalışmalar doğrultusunda önerilerini oluşturmakta ve bireylerin diyetlerini bu bilgiler ışığında düzenlemektedir.
Doğru beslenme hizmeti alıp, almadığınızı anlamak için uygulayabileceğiniz bazı yöntemlerin olduğunu da bilmek gerekir. Bu yöntemleri, sizin için derledik…
**Size beslenme önerileri veren kişilere, “Beslenme ve Diyetetik” mezunu olup olmadığını sormak, sizin için en kesin yol olacaktır. Yurtdışında eğitim aldığını iddia eden kişilere hangi bölümlerden mezun olduklarını sormayı unutmamalısınız.
**Bu konuda çoğu zaman unvanlar yanıltıcı olabilir. Bu nedenle, akademik unvanların veya meslek unvanlarının hangi ihtisas alanına ait olduğunu, beslenme önerileri veren kişilere sormakta yarar vardır.
**Dünyada mucize besin ve mucize diyet diye bir şey yoktur. Mucize ürünler veya diyetler öneren kişilere kolayca aldanmayın. Bu ürünlerin ve diyetlerin etki mekanizmalarını sorun. Mucize ürünlerin çoğu, iştah kapatıcılardır. İstediğiniz kiloya ulaştıktan sonra ürünleri tüketmeyi bıraktığınızda, kaybettiğiniz kilolar size fazlasıyla geri döner. Ayrıca bu ürünlerin çoğunun yan etkileri vardır. Mucize diyetler ise, kısa zamanda kilo verilmesini sağlar fakat iştah kapatıcılar ile aynı hazin sonuçlara neden olurlar. Üstelik azalmış metabolik hızınız nedeniyle, bu diyetler sonrasında çok daha az besin tüketimine mahkûm kalırsınız.
**Zayıflama ilaçları önerenlerden uzak durmalısınız. Zayıflama ilaçları, yan etkileri nedeniyle “doktor kontrolünde” ve sadece ağır obezite tedavisinde kullanılan ilaçlardır.
** Diyet ürünler ve tabletler satan kişilerin çoğunun beslenme bilgileri sınırlıdır ve kimileri kendilerini beslenme uzmanı olarak tanıtabilirler. Aldıkları kısa süreli eğitimde öğrendikleri aynı bilgileri, farklı bireyler üzerinde uygulamaya çalışırlar. Merak ettiğiniz beslenme konularını danışarak, karşınızdaki kişinin sağlıklı beslenme bilgisini ölçebilirsiniz.
** Yeni keşfedildiği söylenen her şeye inanmamalısınız. Çünkü bilgilerin bilimsel gerçeklere ve uygulanabilir beslenme önerilerine dönüşmesi zaman alan ve emek gerektiren süreçtir. Yeni tedavi metotlarının geçerliliğini görmek için, bir dönem izleyici kalmak sizin için daha uygun olabilir.
** Tek bir besinden oluşan diyetlerden, günde 10 saat süren egzersiz programlarından kaçının. Kiloları bir günde almadığınız gibi, bir günde de veremezsiniz. Ayrıca lahana çorbası ve 10 saatlik egzersiz programı ile sonsuza kadar yaşamakta pek mümkün değildir. Unutmayın ki, zayıflama programı sizin için hazırlanıyor, siz ona uymak için bütün sosyal ve özel yaşantınızı sınırlandırmak yerine, onun sizin günlük yaşamınıza adapte edilmesini talep edebilirsiniz.
Sağlıklı günler dilerim…
25.03.2007 tarihinde Eskişehir Anadolu Gazetesi'nde yayınlanmıştır.