Çocuklarda Alt Islatma Problemi ve Tuvalet Eğitimi
TUVALET EĞİTİMİ
Tuvalet eğitimi için en uygun ve ideal dönem 2-3 yaştır. Bu yaşlardan önce tuvalet eğitimine başlamak ve aşırı ısrarcı ve katı şekilde bu eğitimi vermek çocuğun gelecek yaşantısına olumsuz izler taşıyacak ve kişiliğini etkileyecektir. Kız çocukları erkek çocuklarına göre daha önce tuvalet eğitimine hazır olmaktadır.
Tuvalet eğitimi “hazırbulunuşluk” ile bir süreçtir. Yani tuvalet eğitimine başlamak için öncelikle çocuğun fizyolojik olarak hazır hale gelmesi, kaslarının yeterli gelişime ulaşması gerekmektedir. Kasları tuvalet eğitimi için yeterli olgunluğa ulaşmadan zaten çocuk istese de, öğrense de tuvalet eğitimi başarı ile sonuçlanamaz. Fiziksel hazırbulunuşluğun yanında psikolojik olarak da hazırlanması çok önemlidir.
Eğer çocuk;
• 2 saatten uzun süre kuru kalabiliyorsa,
• Bezi ıslandığında rahatsız oluyor ve bunu ifade ediyorsa,
• Islak-kuru kavramlarını anlayabiliyorsa,
• Tuvaletini bezine yaparken hareketleri değişiyor veya bir köşeye çekiliyorsa,
• Kısa uykularında sonra bezi kuru kalabiliyorsa
• Bağırsak faaliyetleri bir rutine girmişse
• Basit talimatları yerine getirebiliyorsa tuvalet eğitimine hazır denilebilir.
Tuvalet eğitiminde sabır çok önemlidir. Başlangıçta kazaların olabileceği, çocuğun tuvaletini kaçırabileceği unutulmamalı ve bu duruma hazırlıklı olunmalıdır. Bu tür kazalarda da olumsuz tepki vermeden cezalandırmadan eğitime devam etmek gerekir. Zira baskıcı bir tuvalet eğitiminin yetişkinlikte ruhsal bozukluklara sebep olabileceği unutulmamalıdır. Bu süreçte ödüllendirme ve yüreklendirmek, tuvalet eğitiminde başardığı her davranış sonrasında pekiştirmek gerekir.
Tuvalet eğitimi için bazı önerileri:
• Öncelikle bir lazımlık veya klozet oturağı alınmalı
• Tuvalet alışkanlığı ile ilgili resimli kitaplar, masallar ile tuvalet eğitimi anlatılabilir
• Bez eğitim sürecinde kullanılmamalıdır
• Çocuğun kendisinin giyip çıkarabileceği kıyafetler tercih edilmelidir
• Hoşuna gidecek iç çamaşırları alınabilir ve bu alışveriş çocuk ile birlikte yapılabilir
• Lazımlığın kolayca ulaşabileceği ve görebileceği yerde olması gerekir
• Küçük kazalar yaşanacaktır! Ceza yöntemine başvurulmamalı
• Belli zaman aralıklarıyla (2-3 saatte bir) lazımlığa oturması ve bir sürede beklemesi sağlanmalı
• Tuvalet kağıdı kullanması öğretilmeli
• Henüz mesane kasları tam gelişmediği için tuvaletini birkaç dakikadan fazla tutamayacaktır. Bu sebeple tuvaletinin geldiğini söylediğinde vakit kaybetmeden lazımlığa yönlendirilmesi gerekir.
• Çocuk lazımlığa oturduğunda onun yanında durup vakit geçirmesi sağlanabilir ve tuvaletini yaptıktan sonra “aferin” gibi sözcüklerle bu davranış pekiştirilebilir.
ÇOCUKLARDA ALT ISLATMA PROBLEMİ (Enürezis)
Enürezis; çocuğun istemsiz şekilde alt ıslatması anlamına gelir. Haftada 2’den fazla alt ıslatma enürezis olarak kabul edilir. “Büyüyünce geçer”, “Babasında/annesinde de aynı sorun varmış kendiliğinden geçmiş” gibi söylemlerle alt ıslatma problemini yok saymak çocukta psikolojik rahatsızlıklara sebep olabilmektedir. Alt ıslatma probleminin görülme sıklığı 5 yaş civarında %20-25, 10 yaş civarında %5-10 ve yetişkinlikte %1 civarındadır. Erkek çocuklarda görülme sıklığı kız çocuklara göre 2 kat daha fazladır.
Alt ıslatma problemine neden olan faktörler çeşitlidir:
Organik Faktörler:
• Hormonal nedenler
• Genetik nedenler
• Uyku bozuklukları
• Fiziksel nedenler
Psikolojik Faktörler:
• Tuvalet eğitimin erken yaşta veya aşırı baskıcı verilmesi
• Travmalar
• Boşanma
• Ölüm, kayıp ve yas
• Akran zorbalığı
• Kardeş kıskançlığı
• Yeni bir ev veya okul/ uyum güçlüğü
• Korku ve kaygılar
• İhmal ve istismar
Anne Babalara Önerileri:
• İlk olarak problemin organik bir faktörden kaynaklanıp kaynaklanmadığını tespit etmek için çocuğun doktor kontrolünden geçmesi gerekir.
• Alt ıslatmanın bir sonuç olabileceğini unutmadan bu duruma sebep olan faktörlere yönelikte çözüm arayışına girmek gerekir.
• Alt ıslatma durumunda anne babanın ceza vermesi ya da olumsuz tepkide bulunması bu durumun çözümünden ziyade daha da artmasına sebep olur.
• Motivasyon ve desteğin çok önemli olduğunu unutmamak gerekir.
• Bu durumun aile içinde kalması gerekir. Çünkü bu duruma en çok üzülen çocuktur ve sosyal çevrede buna yönelik konuşmalar özgüvenini azaltacaktır.
• Akşam yatmadan 2 saat önce sıvı tüketimini tamamlamak gerekir.
• Yatmadan önce mutlaka tuvalete gitmesi sağlanmalı.
• Uyuduktan 1-2 saat sonra tekrar tuvalete kaldırılmalı ve tuvaletini yapması sağlanmalı.
• Kuru kalktığı zaman ödüllendirerek bu durum pekiştirilmeli.
• Gündüz bol miktarda su içirip idrarını tutması sağlanır ve giderek süre uzatılır.
• Gündüz idrarını yaparken birkaç kez idrarını tutup bırakması sağlanmalıdır.
• Gülen yüzler-ağlayan yüzler ya da güneş-bulut şeklinde semboller kullanılabilir.
Tuvalet eğitimi için en uygun ve ideal dönem 2-3 yaştır. Bu yaşlardan önce tuvalet eğitimine başlamak ve aşırı ısrarcı ve katı şekilde bu eğitimi vermek çocuğun gelecek yaşantısına olumsuz izler taşıyacak ve kişiliğini etkileyecektir. Kız çocukları erkek çocuklarına göre daha önce tuvalet eğitimine hazır olmaktadır.
Tuvalet eğitimi “hazırbulunuşluk” ile bir süreçtir. Yani tuvalet eğitimine başlamak için öncelikle çocuğun fizyolojik olarak hazır hale gelmesi, kaslarının yeterli gelişime ulaşması gerekmektedir. Kasları tuvalet eğitimi için yeterli olgunluğa ulaşmadan zaten çocuk istese de, öğrense de tuvalet eğitimi başarı ile sonuçlanamaz. Fiziksel hazırbulunuşluğun yanında psikolojik olarak da hazırlanması çok önemlidir.
Eğer çocuk;
• 2 saatten uzun süre kuru kalabiliyorsa,
• Bezi ıslandığında rahatsız oluyor ve bunu ifade ediyorsa,
• Islak-kuru kavramlarını anlayabiliyorsa,
• Tuvaletini bezine yaparken hareketleri değişiyor veya bir köşeye çekiliyorsa,
• Kısa uykularında sonra bezi kuru kalabiliyorsa
• Bağırsak faaliyetleri bir rutine girmişse
• Basit talimatları yerine getirebiliyorsa tuvalet eğitimine hazır denilebilir.
Tuvalet eğitiminde sabır çok önemlidir. Başlangıçta kazaların olabileceği, çocuğun tuvaletini kaçırabileceği unutulmamalı ve bu duruma hazırlıklı olunmalıdır. Bu tür kazalarda da olumsuz tepki vermeden cezalandırmadan eğitime devam etmek gerekir. Zira baskıcı bir tuvalet eğitiminin yetişkinlikte ruhsal bozukluklara sebep olabileceği unutulmamalıdır. Bu süreçte ödüllendirme ve yüreklendirmek, tuvalet eğitiminde başardığı her davranış sonrasında pekiştirmek gerekir.
Tuvalet eğitimi için bazı önerileri:
• Öncelikle bir lazımlık veya klozet oturağı alınmalı
• Tuvalet alışkanlığı ile ilgili resimli kitaplar, masallar ile tuvalet eğitimi anlatılabilir
• Bez eğitim sürecinde kullanılmamalıdır
• Çocuğun kendisinin giyip çıkarabileceği kıyafetler tercih edilmelidir
• Hoşuna gidecek iç çamaşırları alınabilir ve bu alışveriş çocuk ile birlikte yapılabilir
• Lazımlığın kolayca ulaşabileceği ve görebileceği yerde olması gerekir
• Küçük kazalar yaşanacaktır! Ceza yöntemine başvurulmamalı
• Belli zaman aralıklarıyla (2-3 saatte bir) lazımlığa oturması ve bir sürede beklemesi sağlanmalı
• Tuvalet kağıdı kullanması öğretilmeli
• Henüz mesane kasları tam gelişmediği için tuvaletini birkaç dakikadan fazla tutamayacaktır. Bu sebeple tuvaletinin geldiğini söylediğinde vakit kaybetmeden lazımlığa yönlendirilmesi gerekir.
• Çocuk lazımlığa oturduğunda onun yanında durup vakit geçirmesi sağlanabilir ve tuvaletini yaptıktan sonra “aferin” gibi sözcüklerle bu davranış pekiştirilebilir.
ÇOCUKLARDA ALT ISLATMA PROBLEMİ (Enürezis)
Enürezis; çocuğun istemsiz şekilde alt ıslatması anlamına gelir. Haftada 2’den fazla alt ıslatma enürezis olarak kabul edilir. “Büyüyünce geçer”, “Babasında/annesinde de aynı sorun varmış kendiliğinden geçmiş” gibi söylemlerle alt ıslatma problemini yok saymak çocukta psikolojik rahatsızlıklara sebep olabilmektedir. Alt ıslatma probleminin görülme sıklığı 5 yaş civarında %20-25, 10 yaş civarında %5-10 ve yetişkinlikte %1 civarındadır. Erkek çocuklarda görülme sıklığı kız çocuklara göre 2 kat daha fazladır.
Alt ıslatma problemine neden olan faktörler çeşitlidir:
Organik Faktörler:
• Hormonal nedenler
• Genetik nedenler
• Uyku bozuklukları
• Fiziksel nedenler
Psikolojik Faktörler:
• Tuvalet eğitimin erken yaşta veya aşırı baskıcı verilmesi
• Travmalar
• Boşanma
• Ölüm, kayıp ve yas
• Akran zorbalığı
• Kardeş kıskançlığı
• Yeni bir ev veya okul/ uyum güçlüğü
• Korku ve kaygılar
• İhmal ve istismar
Anne Babalara Önerileri:
• İlk olarak problemin organik bir faktörden kaynaklanıp kaynaklanmadığını tespit etmek için çocuğun doktor kontrolünden geçmesi gerekir.
• Alt ıslatmanın bir sonuç olabileceğini unutmadan bu duruma sebep olan faktörlere yönelikte çözüm arayışına girmek gerekir.
• Alt ıslatma durumunda anne babanın ceza vermesi ya da olumsuz tepkide bulunması bu durumun çözümünden ziyade daha da artmasına sebep olur.
• Motivasyon ve desteğin çok önemli olduğunu unutmamak gerekir.
• Bu durumun aile içinde kalması gerekir. Çünkü bu duruma en çok üzülen çocuktur ve sosyal çevrede buna yönelik konuşmalar özgüvenini azaltacaktır.
• Akşam yatmadan 2 saat önce sıvı tüketimini tamamlamak gerekir.
• Yatmadan önce mutlaka tuvalete gitmesi sağlanmalı.
• Uyuduktan 1-2 saat sonra tekrar tuvalete kaldırılmalı ve tuvaletini yapması sağlanmalı.
• Kuru kalktığı zaman ödüllendirerek bu durum pekiştirilmeli.
• Gündüz bol miktarda su içirip idrarını tutması sağlanır ve giderek süre uzatılır.
• Gündüz idrarını yaparken birkaç kez idrarını tutup bırakması sağlanmalıdır.
• Gülen yüzler-ağlayan yüzler ya da güneş-bulut şeklinde semboller kullanılabilir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuklarda Alt Islatma Problemi ve Tuvalet Eğitimi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Dnş.Seval Ulviye AKYOL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Dnş.Seval Ulviye AKYOL'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden |
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
