Kadına Yönelik Şiddet ve Türleri
MAKALE #16649 © Yazan Psk.Ceren ERDUR | Yayın Mayıs 2016 | 4,234 Okuyucu
Her gün gazeteler ve televizyonlarda kadına yönelik şiddet haberleri görüyor ve okuyoruz maalesef. Belki uzağınızda hissediyorsunuz, belki de çok tanıdık geliyor. Genelde kadına yönelik şiddet denildiğinde insanın aklına hemen fiziksel şiddet gelir. Hatta bu konuyla ilgili olan pek çok haberin görselinde gözü morarmış kadın fotografı vardır. Dışarıdan görülen şiddetin etkileri aşikar olduğu gibi, adı konamayan, içerden insanı derinden etkileyen psikolojik ve cinsel şiddetin etkileriyle başa çıkmak daha da zordur.
Aslında pek çok kadın, yaşadığı ilişki ya da evlilikte adını koyamadığı şeyin şiddet olduğunu bilmiyor. Peki bu şiddet türleri nelerdir?
Fiziksel şiddet:
Bedeninize yönelik her türlü saldırı, fiziksel şiddettir. Tokat, tekme ve yumruk atmak, sarsmak, hırpalamak, boğaz sıkmak, bağlamak, saç çekmek, herhangi bir cisim atmak, kesici ve delici aletler ya da ateşli silahlarla yaralamak, işkence yapmak, sağlıksız koşullarda yaşamaya zorlamak, sağlık hizmetlerinden yararlanmayı engellemek ve öldürmek gibi eylemler fiziksel şiddet tanımına dahildir.
Kadına yönelik şiddet denildiğinde ilk akla gelendir.
Psikolojik (duygusal) şiddet:
Kişinin bedeninden çok ruh sağlığını hedef alan şiddet türü psikolojik şiddettir. Genellikle bir defaya mahsus eylemlerden çok sürekliliği olan eylemler psikolojik şiddet olarak tanımlanır. Sürekli olarak bağırmak, korkutmak, küfür veya hakaret etmek, aileyle, arkadaşlarla, komşularla görüştürmemek, giyim tarzıyla ilgili baskı yapmak, küçümsemek, eve hapsetmek, çocuklardan uzaklaştırmak, kıskançlık bahanesiyle sürekli kontrol altında tutmak, başkalarıyla kıyaslamak, sevdiği eşya ve hayvanlara zarar vermek, tehdit etmek, şantaj yapmak, giyimine karışmak, aynı şekilde düşünmeye zorlamak gibi eylemlerle karşı karşıyaysanız psikolojik şiddet görüyorsunuz demektir.
Psikolojik şiddetin fark edilmesi, adının konulması daha zordur. İlişkide olduğunuz kişinin sizi sevdiği, koruduğu için böyle davrandığını düşünebilir, onun kişiliğine atıfta bulunabilir ya da bu durumun şiddet olduğunun farkına varamayabilirsiniz. Kültürel normlar ve toplumsal cinsiyete dair kalplarla bu sınırlamaların( Kıyafetine müdahale etme, dışarı çıkmasına izin vermeme, belirli bir saatten sonra gezmesini onaylamama vb) normal olduğunu düşünebilirsiniz. Adını koyamadığınız, koymadığınız ‘’şey’’ aslında ilişkiniz ya da evliliğinizde bir tarafın diğer tarafa baskı yapmasıdır.
Psikolojik şiddet, kişide ağır yaralar açabilir. Psikolojik şiddet görenlerde sürekli korku içinde yaşamak, kendini değersiz hissetmek, depresyon, intihar eğilimi, bağımlılık, utanç ve suçluluk duygusu, uyku ve beslenme bozuklukları, sosyal ilişkilerin bozulması gibi duygusal/psikolojik rahatsızlıklar görülebilir.
Ekonomik şiddet:
Ekonomik kaynakların ve paranın düzenli bir şekilde kadın üzerinde bir yaptırım, tehdit ve kontrol aracı olarak kullanılmasıdır. Koşullar elverdiği halde evin masraflarını karşılamamak, para vermemek, kısıtlı para vermek, ailenin gelir ve giderleri konusunda bilgi vermemek, aileyi ilgilendiren maddi konularda fikir almadan tek başına karar vermek, kişinin mallarına ve gelirine el koymak, çalışmasına engel olmak, istemediği işte zorla çalıştırmak gibi davranışlar ekonomik şiddettir. Ekonomik şiddet de genellikle duygusal/psikolojik şiddet gibi tek seferlik eylemlerden çok sürekli bir durumu tarif eder. Bu şiddetin de farkına varılması ya da adının konması zordur.
Cinsel şiddet:
Kadını rıza göstermediği herhangi bir cinsel davranışa zorlamak cinsel şiddettir. Cinsel şiddet, cinselliğin bir tehdit, sindirme ve kontrol etme aracı olarak kullanılmasını da içerir. Çocukların cinsel istismarı, evlilik içi ya da evlilik dışı tecavüz (kişinin istemediği zamanda, istemediği şekilde, istemediği biriyle cinsel ilişkiye zorlanması ya da yabancı cisimlerle cinsel organa saldırı), cinsel saldırı (tecavüze varmayan her türlü istenmeyen cinsel temas; elle sarkıntılık gibi), cinsel taciz (sözlü ya da yazılı cinsel içerikli rahatsızlık verici davranışlar; örneğin rahatsızlık verici cinsel imalar içeren telefon mesajları, mektuplar), cinsel organlara zarar vermek, zorla cinsel içerikli yayın izletmek, cinsel organları rahatsızlık verici şekilde teşhir etmek, çocuk doğurmaya veya doğurmamaya zorlamak, zorla kürtaj yaptırtmak, fuhşa zorlamak, zorla evlendirmek, bekâret kontrolü ve benzeri eylemler, cinsel şiddet olarak tanımlanır.
İlişkiler ve evliliklerde kadının ‘’görevi’’ nin erkeğin istediği zaman cinsel birliktelik yaşamak olduğu atfının ve inancının olduğu yerde kadın, istemediği halde ilişki yaşadığı zaman bunun cinsel şiddet olduğunun farkına varmaz. Bunun olağan, doğal olması gereken bir durum olduğunu düşünebilir.
• İş yeri şiddeti (Mobbing)
Bir iş yerinde sistematik olarak uygulanan psikolojik şiddettir. "Mobbing" aslında ingilizce bir kelimedir, ancak bu kavramı tek bir kelime ile dilimize çevirmek mümkün olmadığı için, bu şekliyle kullanılmaya başlanmıştır; ilgili kanun ve düzenlemelerde de bu şekliyle geçmektedir. Baskı yapmak, zora koşmak, dışlamak, etiketlemek, değersiz hissettirmek, küçük düşürmek, aşağılamak, itibarını düşürmek, yetersiz hissettirmek ya da yükselişinin önünü kesmek gibi yollarla bir kişiyi ya da bir grubu yıldırarak söz konusu iş yerinden ayrılmasını sağlamak amacını güden tutum ve davranışların tamamı iş yeri şiddeti (mobbing) başlığı altında değerlendirilir. (Merecz, Drabek & Moscicka, 2009).
• Teknoloji şiddeti (Dijital şiddet)
Günümüz teknolojisinin sunduğu imkanlarla artık şiddetin 7/24 kesintisiz uygulanabileceği araçlar ve mecralar oluştu ve bu da yeni bir şiddet türü olarak teknoloji şiddetinin ya da diğer bir deyişle dijital şiddetin hayatımıza girmesine neden oldu.
İnterneti ve sosyal paylaşım sitelerini kullanarak, bir fikre, bir değere, bir ırka saldırmak, bir kişi hakkında dedikodular çıkarmak, ithamlarda bulunmak, bir kişinin mahremiyetini yaymak ya da bunları yapmakla tehdit etmek teknoloji şiddetinin en yaygın örneklerindendir.
Cep telefonu aracılığıyla her an nerede olduğunu takip etmek, iletişim programlarını en son kullanma saatlerini kontrol etmek; mesaj göndererek ya da tekrar tekrar arayarak taciz etmek; mesajlarını kontrol etmeyi talep etmek veya izinsiz okumak; elektronik posta ve sosyal medya şifrelerini kırmak ya da şifrelerini talep etmek; sosyal paylaşım ağlarındaki arkadaş bağlantılarına karışmak, kısıtlamaya çalışmak ve benzeri gibi tutum ve davranışlar teknolojik (dijital) şiddet kapsamında değerlendirilmektedir.
• Israrlı takip şiddeti (Stalking)
Bir kişinin rızası dışında, onu kasıtlı ve ısrarlı bir şekilde takip ve taciz etmek yoluyla ortaya çıkan şiddet türüdür. "Stalking" de ingilizce bir kelimedir ve bir terim olarak dilimize geçmiştir; takıntılı bir hayranlıkla veya platonik bir aşkla ısrarla iletişim kurma çabası içerir. Mağdur kişi istemediği halde ve takipçiyi reddettiği halde telefon aramaları ile telefon mesajı, mektup ya da e-postalar ile iletişim kurmaya çabalamak, ısrarlı mesajlar yoluyla taciz etmek; peşine takılmak, takip etmek, yolunu kesmek, evini gözetlemek, sürekli karşısına çıkmak; hediye ya da çiçek göndermek gibi davranışlar ısrarlı takip ve taciz şiddeti (stalking) örnekleridir.
• Kaynaklar: Yücel Dursun (2011), "Şiddet nedir ?", FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 2011 Güz, sayı: 12, s. 1-18 ISSN 1306-9535.
• Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet araştırması, (2009), Ankara, Ocak 2009.
• Nüket Subaşı & Ayşe Akın, "Kadına yönelik şiddet, nedenleri ve sonuçları", http://www.huksam.hacettepe.edu.tr/siddet.htm.
• https://www.morcati.org.tr/tr/yayinlarimiz/makaleler/8-mor-cati-kadin-siginagi-vakfi/1-siddet-nedir
• Merecz, D., Drabek, M. & Moscicka, A. (2009). Aggression at workplace. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 22, 3, 243 – 260.
• http://www.kadinininsanhaklari.org
Aslında pek çok kadın, yaşadığı ilişki ya da evlilikte adını koyamadığı şeyin şiddet olduğunu bilmiyor. Peki bu şiddet türleri nelerdir?
Fiziksel şiddet:
Bedeninize yönelik her türlü saldırı, fiziksel şiddettir. Tokat, tekme ve yumruk atmak, sarsmak, hırpalamak, boğaz sıkmak, bağlamak, saç çekmek, herhangi bir cisim atmak, kesici ve delici aletler ya da ateşli silahlarla yaralamak, işkence yapmak, sağlıksız koşullarda yaşamaya zorlamak, sağlık hizmetlerinden yararlanmayı engellemek ve öldürmek gibi eylemler fiziksel şiddet tanımına dahildir.
Kadına yönelik şiddet denildiğinde ilk akla gelendir.
Psikolojik (duygusal) şiddet:
Kişinin bedeninden çok ruh sağlığını hedef alan şiddet türü psikolojik şiddettir. Genellikle bir defaya mahsus eylemlerden çok sürekliliği olan eylemler psikolojik şiddet olarak tanımlanır. Sürekli olarak bağırmak, korkutmak, küfür veya hakaret etmek, aileyle, arkadaşlarla, komşularla görüştürmemek, giyim tarzıyla ilgili baskı yapmak, küçümsemek, eve hapsetmek, çocuklardan uzaklaştırmak, kıskançlık bahanesiyle sürekli kontrol altında tutmak, başkalarıyla kıyaslamak, sevdiği eşya ve hayvanlara zarar vermek, tehdit etmek, şantaj yapmak, giyimine karışmak, aynı şekilde düşünmeye zorlamak gibi eylemlerle karşı karşıyaysanız psikolojik şiddet görüyorsunuz demektir.
Psikolojik şiddetin fark edilmesi, adının konulması daha zordur. İlişkide olduğunuz kişinin sizi sevdiği, koruduğu için böyle davrandığını düşünebilir, onun kişiliğine atıfta bulunabilir ya da bu durumun şiddet olduğunun farkına varamayabilirsiniz. Kültürel normlar ve toplumsal cinsiyete dair kalplarla bu sınırlamaların( Kıyafetine müdahale etme, dışarı çıkmasına izin vermeme, belirli bir saatten sonra gezmesini onaylamama vb) normal olduğunu düşünebilirsiniz. Adını koyamadığınız, koymadığınız ‘’şey’’ aslında ilişkiniz ya da evliliğinizde bir tarafın diğer tarafa baskı yapmasıdır.
Psikolojik şiddet, kişide ağır yaralar açabilir. Psikolojik şiddet görenlerde sürekli korku içinde yaşamak, kendini değersiz hissetmek, depresyon, intihar eğilimi, bağımlılık, utanç ve suçluluk duygusu, uyku ve beslenme bozuklukları, sosyal ilişkilerin bozulması gibi duygusal/psikolojik rahatsızlıklar görülebilir.
Ekonomik şiddet:
Ekonomik kaynakların ve paranın düzenli bir şekilde kadın üzerinde bir yaptırım, tehdit ve kontrol aracı olarak kullanılmasıdır. Koşullar elverdiği halde evin masraflarını karşılamamak, para vermemek, kısıtlı para vermek, ailenin gelir ve giderleri konusunda bilgi vermemek, aileyi ilgilendiren maddi konularda fikir almadan tek başına karar vermek, kişinin mallarına ve gelirine el koymak, çalışmasına engel olmak, istemediği işte zorla çalıştırmak gibi davranışlar ekonomik şiddettir. Ekonomik şiddet de genellikle duygusal/psikolojik şiddet gibi tek seferlik eylemlerden çok sürekli bir durumu tarif eder. Bu şiddetin de farkına varılması ya da adının konması zordur.
Cinsel şiddet:
Kadını rıza göstermediği herhangi bir cinsel davranışa zorlamak cinsel şiddettir. Cinsel şiddet, cinselliğin bir tehdit, sindirme ve kontrol etme aracı olarak kullanılmasını da içerir. Çocukların cinsel istismarı, evlilik içi ya da evlilik dışı tecavüz (kişinin istemediği zamanda, istemediği şekilde, istemediği biriyle cinsel ilişkiye zorlanması ya da yabancı cisimlerle cinsel organa saldırı), cinsel saldırı (tecavüze varmayan her türlü istenmeyen cinsel temas; elle sarkıntılık gibi), cinsel taciz (sözlü ya da yazılı cinsel içerikli rahatsızlık verici davranışlar; örneğin rahatsızlık verici cinsel imalar içeren telefon mesajları, mektuplar), cinsel organlara zarar vermek, zorla cinsel içerikli yayın izletmek, cinsel organları rahatsızlık verici şekilde teşhir etmek, çocuk doğurmaya veya doğurmamaya zorlamak, zorla kürtaj yaptırtmak, fuhşa zorlamak, zorla evlendirmek, bekâret kontrolü ve benzeri eylemler, cinsel şiddet olarak tanımlanır.
İlişkiler ve evliliklerde kadının ‘’görevi’’ nin erkeğin istediği zaman cinsel birliktelik yaşamak olduğu atfının ve inancının olduğu yerde kadın, istemediği halde ilişki yaşadığı zaman bunun cinsel şiddet olduğunun farkına varmaz. Bunun olağan, doğal olması gereken bir durum olduğunu düşünebilir.
• İş yeri şiddeti (Mobbing)
Bir iş yerinde sistematik olarak uygulanan psikolojik şiddettir. "Mobbing" aslında ingilizce bir kelimedir, ancak bu kavramı tek bir kelime ile dilimize çevirmek mümkün olmadığı için, bu şekliyle kullanılmaya başlanmıştır; ilgili kanun ve düzenlemelerde de bu şekliyle geçmektedir. Baskı yapmak, zora koşmak, dışlamak, etiketlemek, değersiz hissettirmek, küçük düşürmek, aşağılamak, itibarını düşürmek, yetersiz hissettirmek ya da yükselişinin önünü kesmek gibi yollarla bir kişiyi ya da bir grubu yıldırarak söz konusu iş yerinden ayrılmasını sağlamak amacını güden tutum ve davranışların tamamı iş yeri şiddeti (mobbing) başlığı altında değerlendirilir. (Merecz, Drabek & Moscicka, 2009).
• Teknoloji şiddeti (Dijital şiddet)
Günümüz teknolojisinin sunduğu imkanlarla artık şiddetin 7/24 kesintisiz uygulanabileceği araçlar ve mecralar oluştu ve bu da yeni bir şiddet türü olarak teknoloji şiddetinin ya da diğer bir deyişle dijital şiddetin hayatımıza girmesine neden oldu.
İnterneti ve sosyal paylaşım sitelerini kullanarak, bir fikre, bir değere, bir ırka saldırmak, bir kişi hakkında dedikodular çıkarmak, ithamlarda bulunmak, bir kişinin mahremiyetini yaymak ya da bunları yapmakla tehdit etmek teknoloji şiddetinin en yaygın örneklerindendir.
Cep telefonu aracılığıyla her an nerede olduğunu takip etmek, iletişim programlarını en son kullanma saatlerini kontrol etmek; mesaj göndererek ya da tekrar tekrar arayarak taciz etmek; mesajlarını kontrol etmeyi talep etmek veya izinsiz okumak; elektronik posta ve sosyal medya şifrelerini kırmak ya da şifrelerini talep etmek; sosyal paylaşım ağlarındaki arkadaş bağlantılarına karışmak, kısıtlamaya çalışmak ve benzeri gibi tutum ve davranışlar teknolojik (dijital) şiddet kapsamında değerlendirilmektedir.
• Israrlı takip şiddeti (Stalking)
Bir kişinin rızası dışında, onu kasıtlı ve ısrarlı bir şekilde takip ve taciz etmek yoluyla ortaya çıkan şiddet türüdür. "Stalking" de ingilizce bir kelimedir ve bir terim olarak dilimize geçmiştir; takıntılı bir hayranlıkla veya platonik bir aşkla ısrarla iletişim kurma çabası içerir. Mağdur kişi istemediği halde ve takipçiyi reddettiği halde telefon aramaları ile telefon mesajı, mektup ya da e-postalar ile iletişim kurmaya çabalamak, ısrarlı mesajlar yoluyla taciz etmek; peşine takılmak, takip etmek, yolunu kesmek, evini gözetlemek, sürekli karşısına çıkmak; hediye ya da çiçek göndermek gibi davranışlar ısrarlı takip ve taciz şiddeti (stalking) örnekleridir.
• Kaynaklar: Yücel Dursun (2011), "Şiddet nedir ?", FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 2011 Güz, sayı: 12, s. 1-18 ISSN 1306-9535.
• Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet araştırması, (2009), Ankara, Ocak 2009.
• Nüket Subaşı & Ayşe Akın, "Kadına yönelik şiddet, nedenleri ve sonuçları", http://www.huksam.hacettepe.edu.tr/siddet.htm.
• https://www.morcati.org.tr/tr/yayinlarimiz/makaleler/8-mor-cati-kadin-siginagi-vakfi/1-siddet-nedir
• Merecz, D., Drabek, M. & Moscicka, A. (2009). Aggression at workplace. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 22, 3, 243 – 260.
• http://www.kadinininsanhaklari.org
Beğenin 
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
