Kent ve Kentin Minik Yurttaşlarına (Çocuk Hakları ve Şehir)
Çocuk hakları sözleşmesi 9 Aralık 1994’te onaylanmış olmasına ve 1995’te yürürlüğe girmesine rağmen çocuklar sahip oldukları hakların ihlali ile karşı karşı kalmaktadırlar .Çocuk Hakları sözleşmesine göre;
• Ayrım gözetmeme (Madde 2),
• Çocuğun yüksek yararı (Madde 3),
• Yaşama ve gelişme hakkı (Madde 6),
• Katılım hakkı (Madde 12)
mevcut olmasına rağmen yaşanılan kentler çocukların can güvenliği tehdidi, özgürce yaşayamama, kendini geliştirememe, ayrım, yaratıcılığa ket vurulması gibi sorunlarla bu sahip olunan hakların suiistimaline uğramaktadır. Dünyanın birçok yerinde de yayılmış olan bu hareket ülkemizde de faaliyet alanı bulmuştur.(Adana, Ankara, İzmir, Kırklareli, Manisa, Şanlı-Urfa). Ayrıca ülkemiz dışında San Francisco’nun sokaklarında hız limiti ile ilgili düzenlemeler yapılıp kenti daha yaşanabilir ve çocuklar için güvenli hale getirmeyi hedefleyen projelerin çalışmaları ve sonuçları da mevcuttur. Türkiye’de de Çocuk ve şehir ilişkisine yönelik yapılmış olan çalışmaların çeşitliliği de mevcuttur. 1920-2015 yılları arasında konut, iç mekan ve çocuk üzerine çalışmalar, konut yakın çevresi sokak ve oyun alanı üzerine çalışmalar, çocuğun çevre algısı, çevrenin çocuğa etkisi, yapılı çevre eğitimi ve planlama, tasarım ve yönetime katılım , çocuk dostu yerleşime odaklanan projeler ve son olarak perspektifte çocuk - mekan ve dezavantajlı çocuklar- şehir gibi konu grupları ile çalışmalar yapılmıştır. Gözlemler neticesinde son 5 ile 10 yılda mimarlık ve şehir planlama üzerinde yoğun bir ilgi olduğu ve özellikle 1995 yılında yürürlüğe giren Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin ivme kazandıran bir unsur olduğu söylenebilir. Akademik toplantılar, süreli yayın aktiviteleri ve etkinlikler neticesinde yine 2010-2015 yılları arasında Çocuk ve Şehir bağlamında çalışmaların arttığı gözlemlenmiştir.
Peki ya dezavantajlı çocuklar ? En geniş tanımı ile içerisinde bulundukları temel ekonomik ,kültürel ,ve sosyal kaynaklarından mahrum kalan veya mahrum bırakılan insan gruplarına “dezavantajlı gruplar “ denir (Doğu Marmara Kalkınma Ajansı,2011) . Kent ve çocuk kavramı içinde belki de en önemli konudur Dezavantajlı çocuklar. Neden mi ? Çünkü daha birinci basamakta yer alan barınma ve beslenme gibi ihtiyaçların karşılanması konusunda ciddi sıkıntılar yaşayan ve yaşları fark etmeksizin çalıştırılan, masumiyetleri ticareti kaygılarla sömürülür bu yurttaşlar .Yoksulluk , insanların ve toplumların gelişimini engelleyen bir faktördür. Eğitim seviyesinin düşük olması işsizliği , işsizliğin de yoksulluğu getirdiği açıktır.Yoksul bölgedeki çocukların eğitim seviyelini geliştirici çalışmalar yapmak bu zincirin kırılması için önemli bir basamaktır. Türkdoğan’a göre yoksulluk kültürü yoksulluktan farklıdır.Yoksulluk kültürü toplum yapısında savaş , ekonomik bunalım , kötü yönetim veya benzeri felaketler sonucu birdenbire meydana gelen bir olay değildir.Yoksulluk kültürü , tarihsel süreç içinde yoksulluğa maruz kalmış grupların ortak inanç değeri ve kültür sistemlerinin kurumlaşmasıdır .Gecekondu insanının kazandığı yaşam biçimi , bir dünya görüşüdür ve yoksulluk kültürünü yok etmekten daha zordur.(Türkdoğan ,2004).Gelişim psikolojisi alanında oldukça ses getirmiş çalışmalardan biri olan Çiğdem Kağıtçıbaşının yaptığı erken müdahale (early intervention) çalışmaları , düşük sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel kent sakinleri için ve psikoloji alanı için oldukça önemlidir.Çünkü erken yaşta yoksulluğun getirdiği zorluklara karşı eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları ile uzun dönemli çalışmalar yapılmış ve neticesi aslında hem alanı hem de pratiği güçlendirmiştir. Ebeveynler ve çocuklar ile yapılan çalışmalar ,kurslar neticesinde çocukların hem okul ders başarıları artmış hem de kendilerine ifade edebilecekleri sosyal ortamlardaki kazanımları daha olumlu olmuştur. Zaten daha önceki araştırmalarda yoksul çocukların algılama fonksiyonları ve öğrenme kapasitelerinde azalma ve buna bağlı testlerde düşük skor yapma okul başarısının düşmesi gözlemlenmişti ki bu araştırmalarda Çiğdem Kağıtçıbaşı için yol gösterici olmuştur.
Özetlemek gerekirse Kent ve Çocuk dediğimiz zaman çalışabilecek alan makro düzeyde oldukça geniştir. Herşeyden önce bir çocuk olarak sahip olunan haklardan bir haber yetiştirilen bu çocuklar geleceğin yetişkin kent sakinleri olacaktır.Mikro düzeyde yapılması gereken bu hakları da içinde barındıran daha demokratik bir kent yaşamı sunmaktır çocuklara. Dezavantajlı çocuklar için ise herşeyden önce güvenlik ve beslenme gibi ihtiyaçların kontrol ve desteği ise kent yurttaşları olan bizler ve yerel yönetimler tarafından sağlanmalıdır. Akademik bilgiler pratiğe dökülüp bu bağlamda Çiğdem Kağıtçıbaşının da yaptığı gibi desteklenmelidir.Çünkü köprünün yapımında görevli olan mühendis çocuğu da yetiştiren bizleriz o köprünün ayağında sabahlayan çocuğu da.
Saygılarımla
Tuba Güler
• Ayrım gözetmeme (Madde 2),
• Çocuğun yüksek yararı (Madde 3),
• Yaşama ve gelişme hakkı (Madde 6),
• Katılım hakkı (Madde 12)
mevcut olmasına rağmen yaşanılan kentler çocukların can güvenliği tehdidi, özgürce yaşayamama, kendini geliştirememe, ayrım, yaratıcılığa ket vurulması gibi sorunlarla bu sahip olunan hakların suiistimaline uğramaktadır. Dünyanın birçok yerinde de yayılmış olan bu hareket ülkemizde de faaliyet alanı bulmuştur.(Adana, Ankara, İzmir, Kırklareli, Manisa, Şanlı-Urfa). Ayrıca ülkemiz dışında San Francisco’nun sokaklarında hız limiti ile ilgili düzenlemeler yapılıp kenti daha yaşanabilir ve çocuklar için güvenli hale getirmeyi hedefleyen projelerin çalışmaları ve sonuçları da mevcuttur. Türkiye’de de Çocuk ve şehir ilişkisine yönelik yapılmış olan çalışmaların çeşitliliği de mevcuttur. 1920-2015 yılları arasında konut, iç mekan ve çocuk üzerine çalışmalar, konut yakın çevresi sokak ve oyun alanı üzerine çalışmalar, çocuğun çevre algısı, çevrenin çocuğa etkisi, yapılı çevre eğitimi ve planlama, tasarım ve yönetime katılım , çocuk dostu yerleşime odaklanan projeler ve son olarak perspektifte çocuk - mekan ve dezavantajlı çocuklar- şehir gibi konu grupları ile çalışmalar yapılmıştır. Gözlemler neticesinde son 5 ile 10 yılda mimarlık ve şehir planlama üzerinde yoğun bir ilgi olduğu ve özellikle 1995 yılında yürürlüğe giren Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin ivme kazandıran bir unsur olduğu söylenebilir. Akademik toplantılar, süreli yayın aktiviteleri ve etkinlikler neticesinde yine 2010-2015 yılları arasında Çocuk ve Şehir bağlamında çalışmaların arttığı gözlemlenmiştir.
Peki ya dezavantajlı çocuklar ? En geniş tanımı ile içerisinde bulundukları temel ekonomik ,kültürel ,ve sosyal kaynaklarından mahrum kalan veya mahrum bırakılan insan gruplarına “dezavantajlı gruplar “ denir (Doğu Marmara Kalkınma Ajansı,2011) . Kent ve çocuk kavramı içinde belki de en önemli konudur Dezavantajlı çocuklar. Neden mi ? Çünkü daha birinci basamakta yer alan barınma ve beslenme gibi ihtiyaçların karşılanması konusunda ciddi sıkıntılar yaşayan ve yaşları fark etmeksizin çalıştırılan, masumiyetleri ticareti kaygılarla sömürülür bu yurttaşlar .Yoksulluk , insanların ve toplumların gelişimini engelleyen bir faktördür. Eğitim seviyesinin düşük olması işsizliği , işsizliğin de yoksulluğu getirdiği açıktır.Yoksul bölgedeki çocukların eğitim seviyelini geliştirici çalışmalar yapmak bu zincirin kırılması için önemli bir basamaktır. Türkdoğan’a göre yoksulluk kültürü yoksulluktan farklıdır.Yoksulluk kültürü toplum yapısında savaş , ekonomik bunalım , kötü yönetim veya benzeri felaketler sonucu birdenbire meydana gelen bir olay değildir.Yoksulluk kültürü , tarihsel süreç içinde yoksulluğa maruz kalmış grupların ortak inanç değeri ve kültür sistemlerinin kurumlaşmasıdır .Gecekondu insanının kazandığı yaşam biçimi , bir dünya görüşüdür ve yoksulluk kültürünü yok etmekten daha zordur.(Türkdoğan ,2004).Gelişim psikolojisi alanında oldukça ses getirmiş çalışmalardan biri olan Çiğdem Kağıtçıbaşının yaptığı erken müdahale (early intervention) çalışmaları , düşük sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel kent sakinleri için ve psikoloji alanı için oldukça önemlidir.Çünkü erken yaşta yoksulluğun getirdiği zorluklara karşı eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları ile uzun dönemli çalışmalar yapılmış ve neticesi aslında hem alanı hem de pratiği güçlendirmiştir. Ebeveynler ve çocuklar ile yapılan çalışmalar ,kurslar neticesinde çocukların hem okul ders başarıları artmış hem de kendilerine ifade edebilecekleri sosyal ortamlardaki kazanımları daha olumlu olmuştur. Zaten daha önceki araştırmalarda yoksul çocukların algılama fonksiyonları ve öğrenme kapasitelerinde azalma ve buna bağlı testlerde düşük skor yapma okul başarısının düşmesi gözlemlenmişti ki bu araştırmalarda Çiğdem Kağıtçıbaşı için yol gösterici olmuştur.
Özetlemek gerekirse Kent ve Çocuk dediğimiz zaman çalışabilecek alan makro düzeyde oldukça geniştir. Herşeyden önce bir çocuk olarak sahip olunan haklardan bir haber yetiştirilen bu çocuklar geleceğin yetişkin kent sakinleri olacaktır.Mikro düzeyde yapılması gereken bu hakları da içinde barındıran daha demokratik bir kent yaşamı sunmaktır çocuklara. Dezavantajlı çocuklar için ise herşeyden önce güvenlik ve beslenme gibi ihtiyaçların kontrol ve desteği ise kent yurttaşları olan bizler ve yerel yönetimler tarafından sağlanmalıdır. Akademik bilgiler pratiğe dökülüp bu bağlamda Çiğdem Kağıtçıbaşının da yaptığı gibi desteklenmelidir.Çünkü köprünün yapımında görevli olan mühendis çocuğu da yetiştiren bizleriz o köprünün ayağında sabahlayan çocuğu da.
Saygılarımla
Tuba Güler
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kent ve Kentin Minik Yurttaşlarına (Çocuk Hakları ve Şehir)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Tuba GÜLER'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Tuba GÜLER'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
çocukların hakları, kentli çocuklar, çocuk hakları, dezavantajlı çocuklar, şehir ve planlama, çocuk hakları sözleşmesi, şehirli çocuklar
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
