2007'den Bugüne 92,232 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,964 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Karakter ve Kişilik Oluşumunda Anne Sütünün Rolü
MAKALE #17206 © Yazan Dr.Psk.Dnş.H.Hüseyin DOĞAN | Yayın Eylül 2016 | 6,530 Okuyucu
KARAKTER VE KİŞİLİK OLUŞUMUNDA ANNE SÜTÜNÜN ROLÜ

Anne sütü ile ilgili bugüne kadar yapılan araştırmalar anne sütünün bebeğin daha çok sağlığı üzerindeki etkilerine odaklanmıştır. Bu araştırmalar genelde anne sütünün bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirdiğini, diş ve kemik gelişimine olumlu katkı sağladı, daha az kalp hastalıklarına maruz kaldığı, insülüne bağlı şeker hastalığı riskinin daha düşük olduğu, mid eve bağırsak sistemi hastalıklarının daha az görüldüğü, romatit artit, astım, alerji ve obezite riskinin daha az görüldüğü ve zeka gelişiminde etkili olduğu şeklinde özetlenebilir. Ayrıca bu araştırmaların büyük bir bölümü de emzirmenin anne üzerindeki olumlu etkilerine odaklanmıştır. Son dönemlerde yapılan araştırmalar ise anne sütünün bebeğin kareketer ve kişiliği üzerinde de ciddi etkilerinin olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Son günlerde ülkemizde kurulması tartışılan süt bankası projesi dikkatleri tekrar bu yöne çekmiştir. Anne sütünün karakter ve kişilik özellikleri üzerine etkileri ile ilgili yapılan ilk araştırmalardan birisi olan anne sütünün çocuğun ileriki yaşlardaki davranış problemlerine etkisini araştıran Shelton ve arkadaşları, 4–11 yaş aralığında çocuğu olan 870 aileyi incelidikleri araştırmalarında; anne sütünün çocuğun beslenmesinde kullanımı ve süresi; ebeveynlerin davranış problemlerinin varlığı ve derecesi ölçülmüş; anne sütü almış bebeklerin okul çağına geldiklerinde davranış problemlerini daha az gösterdiği bulunmuştur. Yani anne sütünün uzun dönemde davranışlara olumlu etkisi olduğu görülüyor. Ancak bu etki, sadece anne ile çocuk genetik olarak ilişkiliyse gözleniyor. Yani bebek başka bir annenin sütü ile beslendiğinde ileriki yaşlarda davranışlarında bir etki ortaya çıkmıyor. Bunun en önemli nedenlerinden birisi anne sütünün parmak izi gibi her çocuğa özgü olarak salgılanması ve çocuğun büyümesi ile birlikte sütün yapısının ve içeriğinin de değişmesi olarak görülebilir.

Ayrıca araştırmacılar, bir neden-sonuç ilişkisine varmadan önce farklı çalışmalara da ihtiyaç olduğunu vurgulasa da, anne sütünün psikolojik iyilik hali için önemli rolüne dair ipuçlarını bu araştırmadan elde ettiklerini vurguluyorlar (1).

Hiç bir mamanın taklit edemediği hiç bir labaratuvarın sentezleyemediği anne sütünün formülü orjinallliğini ve gizemli yapısını korumaya devam ediyor. Son yıllarda gelişen teknoloji ile birlikte anne sütünün gizemli formülüne ilişkin bilgiler yavaş yavaş gün ışığına çıkmaya başlıyor.

Yapılan son araştırmalar anne sütünün içinde de bulunan oksitosin hormunun işlevleri üzerine odaklanmakta. Beyinde hipotalamusta sentez edilen ve arka hipofiz bezi tarafından salgılanan oksitosin en fazla üremedeki rolü ile biliniyordu. Özellikle doğum esnasındaki ve doğum sonrasındaki rolü önemlidir. Doğum esnasında çok miktarlarda salınır, rahim kaslarının kasılmasını uyarır ve doğumu kolaylaştırır. Doğumdan sonra ise meme başı uyarısı ile sütün salınımını sağlayarak emzirmeye yardımcı olur. Son zamanlardaki çalışmalar oksitosin hormonunun davranışlar üzerindeki olumlu etkisini de ortaya koymaktadır. Bunlardan çarpıcı olanları güven duygusunun oluşması (2) cömertlik (3), anne-bebek arasındaki güçlü duygusal bağ olan bağlanma duygusunun oluşması (1), kaygı ve stresi azaltması, sosyal ilişkileri kolaylaştırrması toplum yanlısı davranışlar (diğergamlık), cömertlik (4,5,6) ve empati (7) sayılabilir.

Oksitosin hormonun ayrıca beynin duygu ile ilgili bölümlerinde etkin rol aldığı ev buralardaki faaliyetleri düzenlediği (5) pozitif düşünce (8) ile yüksek düzeyde ilişkili olduğu bulunmuştur.

Bir diğer araştırma annenin bebeğine duyduğu koşulsuz sevginin kaynağı olarak oksitosin hormonunun işlevine dikkat çekmektedir. Doğum esnasında, sonrasında ve emzirme süresince de salgılanan oksitosin salgılanmasındaki yetersizlik sosyopati, psikopati, narsisizm ve genel manipülasyon eğilimi ve zihinsel açıdan yetersizlik özellikleri ile ilişkili bulunduğu görülmüştür (1, 10) Yapılan bir benzer çalışma anne sütündeki bu hormonun bir şalter gibi görev yaptığını anne sütü ile aldığı oksitosin miktarı düşük olan kişilerin sosyal ilgilerinin yetersiz olduğu, duygusal yalnızlıklarının yüksek olduğu ve uzun süreli beraberlikleri götürmekte zorlandıklarını ileri sürmüştür (9, 10). Yani bu kişilik ve zihin bozukluklarında oksitosin salınımı azalmakta bu da sütün içindeki oksitosin miktarının düşmesine böylelikle bu sütü alan bebeğin güven, empati duygusu, sosyal ilişkileri kolayca kurabilmesi, diğergam ve cömert davranışlarda bulunabilmesi, kendine ve başkalarına güven duyan bir kişilik geliştirmesinin temellerinin atılmasını zorlaştırmaktadır (11, 12, 13,14)

Özetle anne sütü her bebeğe farklı salgılanmakta, hatta bu farklılık kardeşten kardeşe bile değişebilmekte, ve bebek büyüdükçe sütün içeriği ve niteliği bebeğin ihtiyacına gore değişmektedir. Ayrıca anne sütünün annenin karakter ve kişilik özellikleri, duygusal özellikleri, ruh hali, çocuğa anne sütünde bulunan okstosin hormonunun yoğunluğu ile taşınmaktadır. Anne sütü ile ayrıca sosyal davranışların, başkalarına yardım gibi diğergam davranışların, stresle baş edebilme, empati kurma becerilerinin, başkaları ile olumlu sosyal ilişkilerinin ve zekanın temelleri atılmaktadır.

1. Shelton, K. H., Collishaw, S., Rice, F. J., Harold, G. T., & Thapar, A. (2011). Using a genetically informative design to examine the relationship between breastfeeding and childhood conduct problems. Eur Child Adolesc Psychiatry, 20, 571-579.
2. Zak PJ, Kurzban R, Matzner WT. 2005. Oxytocin is associated with human trustworthiness. Horm Behav. 48:522–527.
3. Zak PJ, Stanton AA, Ahmadi S. 2007. Oxytocin increases generosity in humans. PLoS One. 2:e1128.
4. O'Callaghan, Tiffany (7, June 2010). "Thanks, Mom!". Time Magazine (Time, Inc.).
5. Lee HJ, Macbeth AH, Pagani JH, Young WS. 2009. Oxytocin: the great facilitator of life. Prog Neurobiol. 88:127–151.
6. Singer T, Snozzi R, Bird G, Petrovic P, Silani G, Heinrichs M, Dolan RJ. 2008. Effects of oxytocin and prosocial behavior on brain responses to direct and vicariously experienced pain. Emotion. 8:781–791.
7. Baumgartner T, Heinrichs M, Vonlanthen A, Fischbacher U, Fehr E. 2008. Oxytocin shapes the neural circuitry of trust and trust adaptation in humans. Neuron. 58:639–650.
8. Light KC, Grewen KM, Amico JA. 2005. More frequent partner hugs and higher oxytocin levels are linked to lower blood pressure and heart rate in premenopausal women. Biol Psychol. 69:5–21.
9. Andari E, Duhamel JR, Zalla T, Herbrecht E, Leboyer M, Sirigu A. 2010. Promoting social behavior with oxytocin in high-functioning autism spectrum disorders. Proc Natl Acad Sci USA.
107:4389–4394.
10. T. O'Connor, Personality Disorders in the Paranoid-Narcissistic Spectrum, Dept of Justice Studies, NC Wesleyan College: http://www.angelfire.com/zine2/narcissism/paranoidnarcissismspectrum.html
11. Oddy WH, Kendall GE, Li J, Jacoby P, Robinson M, de Klerk NH, Silburn SL, Zubrick SR, Landau LI, Stanley FJ (2010) The long term effects of breastfeeding on child and adolescent mental health: a pregnancy cohort study followed for 14 years. J Pediatr 156(4):568–574
12. Harold GT, Rice F, Hay DF, Boivin J, van den Bree M, Thapar A (2010) Familial transmission of depression and antisocial behavior symptoms: disentangling the contribution of inherited and environmental factors and testing the mediating role of parenting. Psychol Med 22:1–11
13. Elissar Andari, Fabien C Schneider, Raphaëlle Mottolese, Philippe Vindras, Angela Sirigu, 2012. Oxytocin’s Fingerprint in Personality Traits and Regional Brain Volume, Cereb Cortex
14. Der G, Batty GD, Deary IJ (2006) Effect of breastfeeding on intelligence in children: prospective study, sibling pairs analysis, and meta-analysis. BMJ 333:945–948

DR HÜSEYİN DOĞAN
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Karakter ve Kişilik Oluşumunda Anne Sütünün Rolü" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Psk.Dnş.H.Hüseyin DOĞAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Psk.Dnş.H.Hüseyin DOĞAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     2 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
H.Hüseyin DOĞAN Fotoğraf
Dr.Psk.Dnş.H.Hüseyin DOĞAN
Ankara (Online hizmet de veriyor)
Doktor Psikolojik Danışman
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi5 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dr.Psk.Dnş.H.Hüseyin DOĞAN'ın Makaleleri
► Sınav Başarısında Anne-Babanın Rolü Psk.Dnş.Adnan DEMİRCİ
► Okul Korkusu ve Anne-Babanın Rolü Psk.Şeyda BOYBEYİ
► Kişilik Gelişiminde Anne ve Babanın Yeri Psk.Dnş.Evrim Alkış DEMİREL
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,964 uzman makalesi arasında 'Karakter ve Kişilik Oluşumunda Anne Sütünün Rolü' başlığıyla benzeşen toplam 28 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


12:15
Top