Aile İçi İletişim
İletişim sözlü ve sözsüz yollarla kişiler arasında duygu, düşünce ve yaşantıların ifade edilmesidir. Aile içi iletişimde her düşünce ve duygunun ifade edilmeye ve dinlenmeye hakkı vardır. Sizin için anlamsız olan bir düşünce, başkası için anlamlı olabilir. Aynı şeyi neden farklı gördüğünüzü anlamaya çalışmazsanız, bu kez birbirinizi yargılamaya ve birbirinizden uzaklaşmaya başlarsınız.
Sözlü iletişim; konuşarak ifade ettiklerimizdir.
Sözsüz iletişim; jest, mimik, yüz ifadesi, duygusal reaksiyonlar, mekan kullanımı, duruş, temas, kasılma oranları, nefes temposu, ses tonu ve el kol hareketleri ile ifade ettiklerimizdir.
İyi iletişim kurmanın insana ve insanlarla ilişkisine katkısı büyüktür. Çünkü başkasını anlamaya yardımcı olduğu gibi kendimizi de anlamaya yardımcı olur. Eşini olduğu gibi kabul etme ve istek, karar ve ihtiyaçların önemsendiği ve ifade edildiği ilişki sağlıklı ilişkidir. Sınırlar, haklar bilinir, saygı duyulur. Kendi ihtiyaçları ile ailelerinin ihtiyaçları arasında denge kurarlar. Ben ve sen algısı oluşmuş, biz duygusu oturmuştur. Kendilerine ve diğerlerine saygısı vardır.
Yakın ilgi, sevgi ile büyüyen, tutarlı davranış ve tutum gören çocukların benlik saygısı ve kendini ortaya koyabilme ve ifade edebilme yönleri gelişir. Baskı ve eleştiriyle büyüyen çocuklar kendilerini asi tutumlar, saldırganlık ya da içekapanmayla ifade etmektedirler. Anne-Baba-Çocuk ilişkisi, temelde anne ve babanın tutumuna bağlıdır.
İLİŞKİ KURMA YOLLARI
Duygusal, sözel, dokunsal
Ailede karşılanması gereken ihtiyaçlarımız:
Güven ihtiyacı: Zarar görmeyeceğim, incinmeyeceğim, değer göreceğim, kabul göreceğim, terk edilmeyeceğim vs duygularının olduğu ortam güven ortamıdır.
Değer görme ihtiyacı: Aile içinde ben değerliyim duygusu alınmadığı zaman kişi bu duyguyu alabileceği alternatif arayışlara girer.
Bağ kurma -bağımsız olma ihtiyacı: İnsan fıtraten birey olarak kabul edildiği bir birlikteliğe ihtiyaç hisseder.
Saygı görme ihtiyacı: Kişi kimliğine, isteklerine, tercih ve kararlarına saygı duyulduğu bir ilişkide olmaya ihtiyaç hisseder.
Dayanışma, paylaşım ihtiyacı: Kişinin sıkıntılarını, beklentilerini paylaştığı ve destek gördüğü bir ilişki içinde olması önemli ihtiyaçlardandır.
Kendini gerçekleştirme ihtiyacı: Kişinin kendini geliştirmesi varoluşsal bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyacını karşılayabileceği bir ilişki içinde olması önemlidir.
Sorumluluk alma ve sorumlulukların karşılanma ihtiyacı: Aile bireylerinin kendileri ve diğerlerine karşı sorumluluklarını bilmesi hem kişiyi hem de ilişkiyi büyüten bir şeydir.
Mutluluk ve yakınlık ihtiyacı: İnsanın kendi olduğu ve kendi olarak sevildiği bir ilişki içinde olması kişilerin mutlu ve yakın olması için şarttır.
Aile içi iletişim unsurları
Anne-Baba-Çocuk ilişkisi
Anne-Baba ilişkisi
Anne-Çocuk ilişkisi
Baba-Çocuk ilişkisi
Kardeşler Arası ilişkiler
Aile Büyükleri İle Çocuk ilişkileri
Anne-Baba ile Aile Büyükleri Arasındaki ilişkilerdir.
Her Evli Çiftin Öğrenmesi Gereken Temel Beceriler
İletişim becerileri
Problem çözme becerileri
Evlilikte rol paylaşımı
Ebeveynlik becerileri
Bütçe idaresi
Cinsel yaşam
Aile İçi İletişim Kopukluğunun Sebepleri
İktidar Kurma, kontrol etme, baskı yapma
Eşini ya da çocuğunu uzantısı olarak görme
Kişisel sınır ve haklara saygı göstermeme
Tek taraflı fedakarlık yapılması, bencilliğin olması, bir tarafın sürekli talep eder durumda olması
Sadakatsizlik
Yıkıcı eleştiri, suçlama
Anlayamama, yanlış anlama
Kıskançlık
Emek ve çabayı görmeme
Küsme, surat asma
Duvar örme
Küçümseme, aşağılama, yerme, hor görme
Alay etme, lakap takma
Sahtelik, yalan
Duygusal ve fiziksel şiddet
Zihin okumaya çalışma, niyet okuma, kendimizce anlamlar yükleme
Konuşma ve izah etme olmadan, karşı tarafın hareketlerini, düşüncelerini yorumlamaya ve tahmin etmeye çalışma
Geçmişteki üzücü ve tatsız olayları sık sık gündeme getirme
Kişisel düşünceleri kabule zorlama
Küçük hataları büyütme, hoşgörüsüzlük
Biriktirme
İLETİŞİM ENGELLERİ ŞUNLARDIR:
Eleştirmek, suçlamak, yargılamak
Korkutma, tehdit etme, göz dağı vermek
Küçümsemek, alay etmek, iğnelemek
Emir vermek, tehdit etmek, yönlendirmek
Analiz etmek, yorumlamak, teşhis koymak
Vaaz vermek, akıl vermek, nasihat vermek, kural koymak
Sözünü kesmek, dinlememek, önemsememek
Sen dili kullanmak
İLETİŞİM HATALARININ SONUÇLARI:
Anlaşılmama, öfke, ,korku, kaygı, güvensizlik, değersizlik, yetersizlik duyguları hissedilmesine neden olur.
Olumsuz duygular yaşayan ve kötü iletişim gören kişide savunma, direnç, isyan etme tepkisi oluşur, kendisini iletişime kapatır.
Kişilerin konuşabilmelerini ve anlaşılabilmelerini engeller.
Kişiyi kavgacı yapar, karşı saldırıya yöneltir.
Kızdırır, öfkelendirir, yılgınlığa uğratır, küstürür.
Oldukları gibi kabul edilmedikleri ve sevilmedikleri duygusunu uyandırır.
Sorunlarını çözme umudunu kaybettirir.
Anlaşılmadıklarını hissettirir.
Duygularının yersiz olduğunu hissettirir.
Sorgulanıyor duygusu yaşatır.
Kendisiyle ilgilenilmediği ve önemsenmediği duygusunu uyandırır.
Sevilmediği endişesini doğurur.
Sağlıklı İletişim İçin Olmazsa olmazlar:
Empati, dinleme, şeffaflık, samimiyet, göz kontağı, yorum katmadan basit ve somut konuşma, her konuşmada bir konuyu gündeme getirme, ben dili kullanma, kabullenme
Özgürce düşünme ve düşünce ve duygularını özgürce ifade etme, sırayla konuşma
ETKİN DİNLEMENİN AŞAMALARI:
• Uygun zaman seçme
• Göz kontağı kurma
• Muhataba ve anlattıklarına odaklanma, yalnızca onu dinleme, cevap vermeme, kendi gündeminize geçmeme
• Söylenilenleri anlayıp anlamadığınızı özetleyerek tekrarlama
• Size anlatılanları hissetmeye çalışıp onaylama
• Dokunma, sarılma(kendini güvende hissetmesini sağlar)
Sonuca götürmeyen iletişime örnek;
Kadın: Benimle ilgilenmiyorsun.
Erkek: Çok yoğun ve yorgunum.
Kadın: İşin benden daha önemli.
Erkek: Çalışmasam size kim bakacak.
…….Böyle gider.
Sonuca götüren iletişime örnek;
Kadın: Benimle ilgilenmiyorsun.
Erkek: Seninle yeterince ilgilenmediğim için ihmal edilmiş mi hissediyorsun.
Kadın: Evet.
Ben dili: Kişinin kendisinde oluşan duyguyu ifade ederek iletişim kurmasıdır. Konuşanın rahatlamasını, anlaşılmasını, kendini ifade etmesini sağlar, istediğinize ulaşmanızı kolaylaştırır. Karşı tarafın savunmaya geçmesini önler.
Ben dili kullanma örneği;
Kadın: Seninle vakit geçirmeye ihtiyacım var.
Erkek: Ne yapmamı istersin.
Kadın: Bu akşam birlikte yürüyüş yapalım mı?
Erkek: Tamam, olur.
Ben dili ile istediğinizi alırsınız.
Sen dili: Davranıştan çok, kişiye yöneliktir. Kişiyi suçlanmış, eleştirilmiş, yetersiz ve değersiz hissettirir. Neye kızıldığı anlaşılmamış olur. Kişiyi savunmaya, direnmeye ya da kendini kapatmaya sebep olur.
Sen dili kullanma örneği;
Kadın: Bana vakit ayırmıyorsun.
Erkek: Biliyorsun ki çok çalışıyorum.
İLİŞKİNİN KALİTESİNİ ARTTIRMAK İÇİN;
Doğru iletişim kurmayı öğrenin.
Problem çözme becerinizi geliştirin.
İlişkinizde kazan kazan dengesi kurun.
Birbirinize karşılıklı saygı duymaya çalışın.
Fedakarlık dengesini kurun.
Sevgi dilinizi keşfedin ve sevginizi ifade etme yollarını artırın. Onay sözleri, nitelikli beraberlik, hediye alma, hizmet davranışları, fiziksel temas.
Birbirinize özel zaman ayırın, birlikte eğlenin.
Birbirinizi yüreklendirici sözler söyleyin, iltifat edin.
Güçlü ve olumlu taraflarınızı dillendirin.
Birbirinize daha çok dokunun, sarılın.
KRİZ ANLARINDA NE YAPILMALI?
Yoğun duygular geldiğinde mola verin.
Duygularınızı dinleyin, sakinleşin.
Sonra mutlaka konuşun.
Konuşmanın ardından sarılın.
Sözlü iletişim; konuşarak ifade ettiklerimizdir.
Sözsüz iletişim; jest, mimik, yüz ifadesi, duygusal reaksiyonlar, mekan kullanımı, duruş, temas, kasılma oranları, nefes temposu, ses tonu ve el kol hareketleri ile ifade ettiklerimizdir.
İyi iletişim kurmanın insana ve insanlarla ilişkisine katkısı büyüktür. Çünkü başkasını anlamaya yardımcı olduğu gibi kendimizi de anlamaya yardımcı olur. Eşini olduğu gibi kabul etme ve istek, karar ve ihtiyaçların önemsendiği ve ifade edildiği ilişki sağlıklı ilişkidir. Sınırlar, haklar bilinir, saygı duyulur. Kendi ihtiyaçları ile ailelerinin ihtiyaçları arasında denge kurarlar. Ben ve sen algısı oluşmuş, biz duygusu oturmuştur. Kendilerine ve diğerlerine saygısı vardır.
Yakın ilgi, sevgi ile büyüyen, tutarlı davranış ve tutum gören çocukların benlik saygısı ve kendini ortaya koyabilme ve ifade edebilme yönleri gelişir. Baskı ve eleştiriyle büyüyen çocuklar kendilerini asi tutumlar, saldırganlık ya da içekapanmayla ifade etmektedirler. Anne-Baba-Çocuk ilişkisi, temelde anne ve babanın tutumuna bağlıdır.
İLİŞKİ KURMA YOLLARI
Duygusal, sözel, dokunsal
Ailede karşılanması gereken ihtiyaçlarımız:
Güven ihtiyacı: Zarar görmeyeceğim, incinmeyeceğim, değer göreceğim, kabul göreceğim, terk edilmeyeceğim vs duygularının olduğu ortam güven ortamıdır.
Değer görme ihtiyacı: Aile içinde ben değerliyim duygusu alınmadığı zaman kişi bu duyguyu alabileceği alternatif arayışlara girer.
Bağ kurma -bağımsız olma ihtiyacı: İnsan fıtraten birey olarak kabul edildiği bir birlikteliğe ihtiyaç hisseder.
Saygı görme ihtiyacı: Kişi kimliğine, isteklerine, tercih ve kararlarına saygı duyulduğu bir ilişkide olmaya ihtiyaç hisseder.
Dayanışma, paylaşım ihtiyacı: Kişinin sıkıntılarını, beklentilerini paylaştığı ve destek gördüğü bir ilişki içinde olması önemli ihtiyaçlardandır.
Kendini gerçekleştirme ihtiyacı: Kişinin kendini geliştirmesi varoluşsal bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyacını karşılayabileceği bir ilişki içinde olması önemlidir.
Sorumluluk alma ve sorumlulukların karşılanma ihtiyacı: Aile bireylerinin kendileri ve diğerlerine karşı sorumluluklarını bilmesi hem kişiyi hem de ilişkiyi büyüten bir şeydir.
Mutluluk ve yakınlık ihtiyacı: İnsanın kendi olduğu ve kendi olarak sevildiği bir ilişki içinde olması kişilerin mutlu ve yakın olması için şarttır.
Aile içi iletişim unsurları
Anne-Baba-Çocuk ilişkisi
Anne-Baba ilişkisi
Anne-Çocuk ilişkisi
Baba-Çocuk ilişkisi
Kardeşler Arası ilişkiler
Aile Büyükleri İle Çocuk ilişkileri
Anne-Baba ile Aile Büyükleri Arasındaki ilişkilerdir.
Her Evli Çiftin Öğrenmesi Gereken Temel Beceriler
İletişim becerileri
Problem çözme becerileri
Evlilikte rol paylaşımı
Ebeveynlik becerileri
Bütçe idaresi
Cinsel yaşam
Aile İçi İletişim Kopukluğunun Sebepleri
İktidar Kurma, kontrol etme, baskı yapma
Eşini ya da çocuğunu uzantısı olarak görme
Kişisel sınır ve haklara saygı göstermeme
Tek taraflı fedakarlık yapılması, bencilliğin olması, bir tarafın sürekli talep eder durumda olması
Sadakatsizlik
Yıkıcı eleştiri, suçlama
Anlayamama, yanlış anlama
Kıskançlık
Emek ve çabayı görmeme
Küsme, surat asma
Duvar örme
Küçümseme, aşağılama, yerme, hor görme
Alay etme, lakap takma
Sahtelik, yalan
Duygusal ve fiziksel şiddet
Zihin okumaya çalışma, niyet okuma, kendimizce anlamlar yükleme
Konuşma ve izah etme olmadan, karşı tarafın hareketlerini, düşüncelerini yorumlamaya ve tahmin etmeye çalışma
Geçmişteki üzücü ve tatsız olayları sık sık gündeme getirme
Kişisel düşünceleri kabule zorlama
Küçük hataları büyütme, hoşgörüsüzlük
Biriktirme
İLETİŞİM ENGELLERİ ŞUNLARDIR:
Eleştirmek, suçlamak, yargılamak
Korkutma, tehdit etme, göz dağı vermek
Küçümsemek, alay etmek, iğnelemek
Emir vermek, tehdit etmek, yönlendirmek
Analiz etmek, yorumlamak, teşhis koymak
Vaaz vermek, akıl vermek, nasihat vermek, kural koymak
Sözünü kesmek, dinlememek, önemsememek
Sen dili kullanmak
İLETİŞİM HATALARININ SONUÇLARI:
Anlaşılmama, öfke, ,korku, kaygı, güvensizlik, değersizlik, yetersizlik duyguları hissedilmesine neden olur.
Olumsuz duygular yaşayan ve kötü iletişim gören kişide savunma, direnç, isyan etme tepkisi oluşur, kendisini iletişime kapatır.
Kişilerin konuşabilmelerini ve anlaşılabilmelerini engeller.
Kişiyi kavgacı yapar, karşı saldırıya yöneltir.
Kızdırır, öfkelendirir, yılgınlığa uğratır, küstürür.
Oldukları gibi kabul edilmedikleri ve sevilmedikleri duygusunu uyandırır.
Sorunlarını çözme umudunu kaybettirir.
Anlaşılmadıklarını hissettirir.
Duygularının yersiz olduğunu hissettirir.
Sorgulanıyor duygusu yaşatır.
Kendisiyle ilgilenilmediği ve önemsenmediği duygusunu uyandırır.
Sevilmediği endişesini doğurur.
Sağlıklı İletişim İçin Olmazsa olmazlar:
Empati, dinleme, şeffaflık, samimiyet, göz kontağı, yorum katmadan basit ve somut konuşma, her konuşmada bir konuyu gündeme getirme, ben dili kullanma, kabullenme
Özgürce düşünme ve düşünce ve duygularını özgürce ifade etme, sırayla konuşma
ETKİN DİNLEMENİN AŞAMALARI:
• Uygun zaman seçme
• Göz kontağı kurma
• Muhataba ve anlattıklarına odaklanma, yalnızca onu dinleme, cevap vermeme, kendi gündeminize geçmeme
• Söylenilenleri anlayıp anlamadığınızı özetleyerek tekrarlama
• Size anlatılanları hissetmeye çalışıp onaylama
• Dokunma, sarılma(kendini güvende hissetmesini sağlar)
Sonuca götürmeyen iletişime örnek;
Kadın: Benimle ilgilenmiyorsun.
Erkek: Çok yoğun ve yorgunum.
Kadın: İşin benden daha önemli.
Erkek: Çalışmasam size kim bakacak.
…….Böyle gider.
Sonuca götüren iletişime örnek;
Kadın: Benimle ilgilenmiyorsun.
Erkek: Seninle yeterince ilgilenmediğim için ihmal edilmiş mi hissediyorsun.
Kadın: Evet.
Ben dili: Kişinin kendisinde oluşan duyguyu ifade ederek iletişim kurmasıdır. Konuşanın rahatlamasını, anlaşılmasını, kendini ifade etmesini sağlar, istediğinize ulaşmanızı kolaylaştırır. Karşı tarafın savunmaya geçmesini önler.
Ben dili kullanma örneği;
Kadın: Seninle vakit geçirmeye ihtiyacım var.
Erkek: Ne yapmamı istersin.
Kadın: Bu akşam birlikte yürüyüş yapalım mı?
Erkek: Tamam, olur.
Ben dili ile istediğinizi alırsınız.
Sen dili: Davranıştan çok, kişiye yöneliktir. Kişiyi suçlanmış, eleştirilmiş, yetersiz ve değersiz hissettirir. Neye kızıldığı anlaşılmamış olur. Kişiyi savunmaya, direnmeye ya da kendini kapatmaya sebep olur.
Sen dili kullanma örneği;
Kadın: Bana vakit ayırmıyorsun.
Erkek: Biliyorsun ki çok çalışıyorum.
İLİŞKİNİN KALİTESİNİ ARTTIRMAK İÇİN;
Doğru iletişim kurmayı öğrenin.
Problem çözme becerinizi geliştirin.
İlişkinizde kazan kazan dengesi kurun.
Birbirinize karşılıklı saygı duymaya çalışın.
Fedakarlık dengesini kurun.
Sevgi dilinizi keşfedin ve sevginizi ifade etme yollarını artırın. Onay sözleri, nitelikli beraberlik, hediye alma, hizmet davranışları, fiziksel temas.
Birbirinize özel zaman ayırın, birlikte eğlenin.
Birbirinizi yüreklendirici sözler söyleyin, iltifat edin.
Güçlü ve olumlu taraflarınızı dillendirin.
Birbirinize daha çok dokunun, sarılın.
KRİZ ANLARINDA NE YAPILMALI?
Yoğun duygular geldiğinde mola verin.
Duygularınızı dinleyin, sakinleşin.
Sonra mutlaka konuşun.
Konuşmanın ardından sarılın.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Aile İçi İletişim" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Ayşe YILMAZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Ayşe YILMAZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
7 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
