Çocuklarda Mahremiyet Eğitimi
Öncelikle açıklanması gereken bir konu olduğunu düşünüyorum. O da; mahremiyet eğitimi, sadece cinsel bilgilerin verildiği bir eğitim demek değildir. Mahremiyet eğitimi, içinde cinsel bilgilendirmeyi de kapsayan daha geniş bir konu içerir. Çocuğun vücudundaki özel bölgelerinin, insanların ve kendisinin özel hayatının farkına varılmasını, saygı duyulmasını ve sınır koyulmasını sağlar.
Çocuklarda mahremiyet eğitimi doğum anı itibariyle başlar. Çocuğun anlayacağı yaşı bekleyip, en az iki yaşına kadar "nasılsa küçük daha anlamıyor!" diyerek bebeğe mahremiyet hassasiyetiyle yaklaşılmaması, onun bilinçaltına kazınır ve gelecek zamanlarda kendisinde de bu hassasiyetin oturmamasına sebep olur. Bu konuda ailelerin dikkat etmesi gereken önemli noktalar vardır. Bu makalemde bunlardan bahsedeceğiz.
Mahremiyet eğitimi sadece anne-baba tarafından verilir. Doğduğu an itibariyle demek istediğime gelince; bebeğin vücudundaki mahrem bölgeleri; anne-baba, bebek bakımında yardımcı olan aile büyükleri ve varsa bakıcısı haricinde kimseye gösterilmemelidir. Banyo yaptırırken, altını alırken, kıyafetini değiştirirken vs... yalnız kalacağınız bir mekanı tercih etmenizi tavsiye ederim. Özellikle bebeğin çıplak fotoğrafları sosyal medyada paylaşılması çocuğun gelecek zamanda hem utanmasına sebep olan bir davranış olurken hem de onun mahremine saygı duyulmamış oluyor. Büyüyünce anlatılmasındansa en baştan örnek olacağınız ve alışkanlık haline getireceğiniz bu davranış, çocuğunuzun aklına daha kolay kazınmış olur. Yavaş yavaş anlamaya başlayan çocuk, aynı zamanda kendi özel bölgelerinin de ona ait olduğunu ve kimseye gösterilmemesi gerektiğini yaşayarak öğrenmiş olur.
Daha küçük diyerek çocuğu başkalarının yanında soyup giydirmemeli, anne-baba da çocuğun yanında giyinip soyunmamalıdır.
Gelelim çocuğa mahremiyet konusunu anlatmaya başlanan kısma. İki yaş itibariyle çocuğa, vücudunun özel bölgeleri tanıtılmalı; bu bölgeleri koruyabilmeyi ve gizlenmesi gerektiği anlatılmaya başlanmalıdır. Özel bölgelerin, anne-baba ve doktorlar dışında kimseye gösterilmemesi gerektiği de eklenmelidir. Kendisinde bulunan özel bölgelerin anne-babasında ve diğer insanlarda da bulunduğunu, (anne-babasından görmeyi istese bile) gösterilmeyeceğini ve sadece kendilerine özel olduğu bilgisi verilmelidir. Çocuğun cinsel bölgelerle ilgili sorduğu sorulara anne-baba kesinlikle kendi vücutları üzerinden değil, çocuğun veya resimli bir kitabın üzerinden anlatmalı, kısa ve net bir şekilde, utanmadan, rahatlıkla cevaplamalıdır. Çünkü çocuk sadece, diğer konular gibi cinsel konularda da merakını gidermek ister. Böylelikle çocuk kendi özel alanını korumayı öğrenirken, başkalarınınkine de dokunulup bakılmayacağını öğrenmiş olur. Dikkat edilmesi gereken bir husus daha vardır. Çocuk soru sormadan cinsel konular anlatılmaya başlanmamalıdır. Sadece soru sorduğunda (kendi hemcins ebeveyninin cevaplaması gibi bir şart yok, soruyu kime sorduysa) sade dille cevaplanmalı, eğer anne-baba cevaplamakta zorlanacağı bir soruyla karşılaşırsa, çocuktan sorusuna cevap verebilmek için biraz müsaade istemelidir.
Çocuklara evde kapalı olan kapıların çalınarak girileceği bilgisi 4-5 yaşında verilmelidir. Anne-babanın odasının kapısı kapalıysa, çalınması gerektiğini sözle anlatmanın yanında daha önemli ve etkili olan rol model olarak, yani 'çocuğun odasına kapıyı çalıp izin isteyerek girmeyle' anlatılabilir.
Küçük çocuklarda cinsel organlarının konu edilerek sevilmesi, onların hem mahremine saygısızlık olurken, hem de 'cinsel organlar şaka konusu olabilir' düşüncesine sebep olur. Ayrıca bu şekilde davranışlar çocuğun gözünde normalleştirilirse, çocuğun yabancılara karşı kendi özel bölgelerini koruması da tehlikeye girmiş olur.
İki yaşı itibariyle tuvalet alışkanlığı beklenen bir çocuktan 4 yaş itibariyle de tuvalet sonrası temizlik alışkanlığı da beklenmeye başlanılabilir. Aynı zamanda tuvalette kimsenin özel bölgesini görmemesi için yalnız kalınması gerektiği ve tuvalet kapısının kapalı olması gerektiği bilgisi de verilmelidir.
Çocukla hiç bir zaman birlikte banyo yapılmamalıdır. 6 yaşından sonra banyoda çocuğa kendi mahrem bölgelerini temizleme fırsatı tanınmalı ki, artık çocukta mahremiyet duygusu iyice gelişmiş olsun.
Okula başladıkları zaman çocukların artık ailesinden de gizlemek istedikleri şeyler olabilir. Günlük, mektup, fotoğraf vs... gibi. Bu özel hayatına saygı duymak için ona özel bir kutu ayarlayıp kimsenin bakmayacağı ve kendisine ait olduğu söylenebilir.
Bebeklerin yatak ayrımı konusuna gelince... Bu konuda ülkemizde iki farklı yöntem deneniyor. Doğu ekolünde daha çok tercih edilen bebek anneyle aynı yatakta 6 aya kadar, aynı odada 2-4 yaşlarına kadar kalabilir düşüncesi. Bir de batı ekolündeki gibi bebeğin 6 aydan sonra (yaşından önce) odasının ayrılması düşüncesi. Ortalama olarak gerçekleştirilen ve normal düzey olarak görülen düşünce; bebek anne-babayla aynı yatakta hiç yatmamalı, aynı odada farklı beşikte yatmalı, iki yaşında da odası ayrılmalıdır. İki kardeş için oda ayırma zamanı ise, ilk okul zamanı olarak doğru görülebilir.
Mahremiyet eğitiminde sözlerden çok davranışlar ve ebeveynin bu konuya verdiği tepkiler önemlidir. Çocuğun dudağından asla öpülmemeli, aşkım, sevgilim gibi eşe söylenilen hitaplar çocuğa söylenmemelidir. Çocuk bunları hemen modeller ve kendi hayatına geçirir. Bu yüzden ebeveynlerin üzerine vazife olan bu eğitim çocukların gelişimde çok önemlidir.
Aile Danışmanı - Cinsel Danışman - Oyun Terapisti
Hümeyra Yıldız
Çocuklarda mahremiyet eğitimi doğum anı itibariyle başlar. Çocuğun anlayacağı yaşı bekleyip, en az iki yaşına kadar "nasılsa küçük daha anlamıyor!" diyerek bebeğe mahremiyet hassasiyetiyle yaklaşılmaması, onun bilinçaltına kazınır ve gelecek zamanlarda kendisinde de bu hassasiyetin oturmamasına sebep olur. Bu konuda ailelerin dikkat etmesi gereken önemli noktalar vardır. Bu makalemde bunlardan bahsedeceğiz.
Mahremiyet eğitimi sadece anne-baba tarafından verilir. Doğduğu an itibariyle demek istediğime gelince; bebeğin vücudundaki mahrem bölgeleri; anne-baba, bebek bakımında yardımcı olan aile büyükleri ve varsa bakıcısı haricinde kimseye gösterilmemelidir. Banyo yaptırırken, altını alırken, kıyafetini değiştirirken vs... yalnız kalacağınız bir mekanı tercih etmenizi tavsiye ederim. Özellikle bebeğin çıplak fotoğrafları sosyal medyada paylaşılması çocuğun gelecek zamanda hem utanmasına sebep olan bir davranış olurken hem de onun mahremine saygı duyulmamış oluyor. Büyüyünce anlatılmasındansa en baştan örnek olacağınız ve alışkanlık haline getireceğiniz bu davranış, çocuğunuzun aklına daha kolay kazınmış olur. Yavaş yavaş anlamaya başlayan çocuk, aynı zamanda kendi özel bölgelerinin de ona ait olduğunu ve kimseye gösterilmemesi gerektiğini yaşayarak öğrenmiş olur.
Daha küçük diyerek çocuğu başkalarının yanında soyup giydirmemeli, anne-baba da çocuğun yanında giyinip soyunmamalıdır.
Gelelim çocuğa mahremiyet konusunu anlatmaya başlanan kısma. İki yaş itibariyle çocuğa, vücudunun özel bölgeleri tanıtılmalı; bu bölgeleri koruyabilmeyi ve gizlenmesi gerektiği anlatılmaya başlanmalıdır. Özel bölgelerin, anne-baba ve doktorlar dışında kimseye gösterilmemesi gerektiği de eklenmelidir. Kendisinde bulunan özel bölgelerin anne-babasında ve diğer insanlarda da bulunduğunu, (anne-babasından görmeyi istese bile) gösterilmeyeceğini ve sadece kendilerine özel olduğu bilgisi verilmelidir. Çocuğun cinsel bölgelerle ilgili sorduğu sorulara anne-baba kesinlikle kendi vücutları üzerinden değil, çocuğun veya resimli bir kitabın üzerinden anlatmalı, kısa ve net bir şekilde, utanmadan, rahatlıkla cevaplamalıdır. Çünkü çocuk sadece, diğer konular gibi cinsel konularda da merakını gidermek ister. Böylelikle çocuk kendi özel alanını korumayı öğrenirken, başkalarınınkine de dokunulup bakılmayacağını öğrenmiş olur. Dikkat edilmesi gereken bir husus daha vardır. Çocuk soru sormadan cinsel konular anlatılmaya başlanmamalıdır. Sadece soru sorduğunda (kendi hemcins ebeveyninin cevaplaması gibi bir şart yok, soruyu kime sorduysa) sade dille cevaplanmalı, eğer anne-baba cevaplamakta zorlanacağı bir soruyla karşılaşırsa, çocuktan sorusuna cevap verebilmek için biraz müsaade istemelidir.
Çocuklara evde kapalı olan kapıların çalınarak girileceği bilgisi 4-5 yaşında verilmelidir. Anne-babanın odasının kapısı kapalıysa, çalınması gerektiğini sözle anlatmanın yanında daha önemli ve etkili olan rol model olarak, yani 'çocuğun odasına kapıyı çalıp izin isteyerek girmeyle' anlatılabilir.
Küçük çocuklarda cinsel organlarının konu edilerek sevilmesi, onların hem mahremine saygısızlık olurken, hem de 'cinsel organlar şaka konusu olabilir' düşüncesine sebep olur. Ayrıca bu şekilde davranışlar çocuğun gözünde normalleştirilirse, çocuğun yabancılara karşı kendi özel bölgelerini koruması da tehlikeye girmiş olur.
İki yaşı itibariyle tuvalet alışkanlığı beklenen bir çocuktan 4 yaş itibariyle de tuvalet sonrası temizlik alışkanlığı da beklenmeye başlanılabilir. Aynı zamanda tuvalette kimsenin özel bölgesini görmemesi için yalnız kalınması gerektiği ve tuvalet kapısının kapalı olması gerektiği bilgisi de verilmelidir.
Çocukla hiç bir zaman birlikte banyo yapılmamalıdır. 6 yaşından sonra banyoda çocuğa kendi mahrem bölgelerini temizleme fırsatı tanınmalı ki, artık çocukta mahremiyet duygusu iyice gelişmiş olsun.
Okula başladıkları zaman çocukların artık ailesinden de gizlemek istedikleri şeyler olabilir. Günlük, mektup, fotoğraf vs... gibi. Bu özel hayatına saygı duymak için ona özel bir kutu ayarlayıp kimsenin bakmayacağı ve kendisine ait olduğu söylenebilir.
Bebeklerin yatak ayrımı konusuna gelince... Bu konuda ülkemizde iki farklı yöntem deneniyor. Doğu ekolünde daha çok tercih edilen bebek anneyle aynı yatakta 6 aya kadar, aynı odada 2-4 yaşlarına kadar kalabilir düşüncesi. Bir de batı ekolündeki gibi bebeğin 6 aydan sonra (yaşından önce) odasının ayrılması düşüncesi. Ortalama olarak gerçekleştirilen ve normal düzey olarak görülen düşünce; bebek anne-babayla aynı yatakta hiç yatmamalı, aynı odada farklı beşikte yatmalı, iki yaşında da odası ayrılmalıdır. İki kardeş için oda ayırma zamanı ise, ilk okul zamanı olarak doğru görülebilir.
Mahremiyet eğitiminde sözlerden çok davranışlar ve ebeveynin bu konuya verdiği tepkiler önemlidir. Çocuğun dudağından asla öpülmemeli, aşkım, sevgilim gibi eşe söylenilen hitaplar çocuğa söylenmemelidir. Çocuk bunları hemen modeller ve kendi hayatına geçirir. Bu yüzden ebeveynlerin üzerine vazife olan bu eğitim çocukların gelişimde çok önemlidir.
Aile Danışmanı - Cinsel Danışman - Oyun Terapisti
Hümeyra Yıldız
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuklarda Mahremiyet Eğitimi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Hümeyra YILDIZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Hümeyra YILDIZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
mahremiyet, mahremiyet eğitimi, çocukta mahremiyet, çocuklarda mahremiyet, çocukta mahremiyet eğitimi, çocuklarda mahremiyet eğitimi
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
