Rahim Ağzı Taraması (Smear Testi) Yaptırmak
Rahim ağzı kanseri önlenebilir bir kanserdir. Dünya ölçeğinde 45 yaş altı kadınlarda en sık görülen 2. kanser türü, meme ve akciğer kanserinden sonra kanserden ölümlerin önde gelen 3. nedenidir. Serviks kanseri Türkiye'de en sık görülen 8. kanser türüdür. Dünya çapında 2 dakikada bir, bir kadın serviks kanserinden ölmektedir. Smear testiyle tarama sayesinde erken tanı ve etkin bir tedavi mümkündür.
Kanser displazi olarak adlandırılan hafif formu ile başlar ve ilerler. Anormal hücre büyümesi genellikle 25-35 yaşları arasında başlar. Bu hücreler prekanseröz (öncül kanser hücresi) olarak değerlendirilir. Zamanla bu hücreler kanser hücrelerine dönüşerek rahim ağzının dış kısmında sınırları belli bir kanser oluşturur. Bu durum tedavi edilmediğinde rahim ağzının diğer katlarına ve diğer organlara yayılır. Erken dönemde teşhis edilebilen vakaların % 95’inden fazlası iyileşebildiğinden erken teşhis ve tedavi çok önemlidir.
Rahim Ağzı Kanseri Riskini Arttıran Faktörler
• Sigara kullanımı,
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar,
• 18 yaşın altında cinsel ilişkinin başlaması,
• Çok doğum yapmak,
• 18 yaşın altında doğum yapmak,
• Bağışıklık sisteminin yetersiz olması,
• Folik asit, vitamin A ve vitamin C eksikliği,
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan özellikle HPV enfeksiyonu en önemli risk faktörü olarak kabul edilir.
Rahim Ağzı Kanseri Belirtileri
• Bu kanser türünün en ileri aşamalara kadar “basit” bir akıntı dışında hiçbir belirti vermeyebilir ve bu durumlarda bazen tesadüfen yapılan bir papsmear incelemesiyle ortaya çıkarılabilir.
• Rahim ağzı kanseri sıklıkla düzensiz kanamalar veya ilişki esnasında ortaya çıkan kanamalar şeklinde belirti verir.
• Canlılığını kaybetmiş kanser dokularının “çürümesi” neticesinde oldukça kötü kokulu bir akıntı ortaya çıkabilir.
• İlerlemiş kanser olgularında ise durdurulması oldukça zor kanamalar ortaya çıkabilir.
• İleri evre kanser olgularında tümör kitlesinin böbrekle mesane arasında yer alan idrar borusuna baskı yapması neticesinde böbrekler işlevlerini yitirebilir.
Rahim ağzı taraması (smear) nedir?
Smear testi (rahim ağzı taraması) rahim ağzının kötü huylu veya kötü huylu bir hastalığa dönüşme potansiyeli olan değişikliklerini saptamak amacıyla yapılır. Smear testinin düzenli olarak yapılması, anormal hücrelerin gözden kaçırılma ihtimalini azaltan bir unsurdur. Eğer bir testte anormal hücrelerin varlığı gözden kaçar ve saptanamazsa, bir sonraki testinizde ortaya çıkabilir PAP smear taramasında yanlış negatif oranı %25’dir. Yani klinik olarak kötü bir sonucu patolojik hastalık olduğu halde smear bulgusu beklenen 100 kişiden 25’inde normal smear çıkabilir.
Sıvı bazlı ince yayma teknikleri bu alanda geliştirilmiş en son yöntemdir. Thin-prep adı verilen ve şu an da bizimde kullandığımız bu teknikte duyarlılık çok daha yüksektir. Thin-prep tekniği ile alınan smear testinde hatalı negatif oranı % 4 oranındadır. Ayrıca thin-prep smear ihtiyaç durumunda kanamalı rahim ucuna da yapılmaktadır. Thin-prep ilk alınan örnekler pap-smearin yanı sıra başka testlerin yapılmasına da olanak sağlar.
Smear testi nasıl yapılır?
Smear testi çok basittir ve hızlı yapılan bir işlemdir. Kadın jinekolojik muayene pozisyonundadır ve spekulum adı verilen bir alet yardımıyla vajinanın üst kısmına ve rahim ağzına bakılır. Rahim ağzından smear fırçası ile bir miktar hücre alınır. Alınan hücreler özel bir sıvı içersine konarak laboratuvara gönderilir. Burada bir camın üzerine konarak mikroskop altında incelenir ve hücre numunesinde anormal hücrelerin olup olmadığına bakılır.
Kimler smear yaptırmalıdır?
Smear testine 21 yaşından itibaren her 2-3 senede bir yapmaya başlamayı önerirler. 30 yaşından sonra ise her 3 yılda bir önerilmektedir ya da HPV (insan papillom virüsü) ile birlikte yapılacaksa, her 5 senede bir yapılması önerilir. Eğer bazı risk faktörlerine sahipseniz, doktorunuz sizden daha sık pap testi yaptırmanızı isteyebilir.
Smear testi ne zaman yapılır?
İki gün önceden itibaren; cinsel ilişkiden, vajinanın içini yıkamaktan veya herhangi bir vajinal ilaç kullanmaktan kaçının. Adet görmeniz sırasında test için randevu almayın. Adet bitimi en ideal zamandır. Her kadın düzenli olarak rahim ağzı kanseri tarama testi olan smear testini güvenilir bir merkezde yaptırmalıdır.
Smear testinden başka tarama testi var mıdır?
30 yaşının üzerindeki kadınlarda pap testinin yanında (HPV) insan papillom virüsü testi de uygulanabilir HPV, papillomavirüs ailesinden olup, insan cildini ve nem çeperini (boğaz, ağız, ayaklar, parmaklar, tırnaklar, anüs ve serviks) etkileyen bir virüs çeşididir. Bu virüsün 100'den fazla çeşidi bulunur ve bunlardan 40 tanesi genital bölgeyi hedef alır. HPV türlerinin büyük bir çoğunluğu insanlarda semptom göstermezler. Fakat bazıları, siğil olarak ortaya çıkabilir. Bir kısmı bazı kanser çeşitlerine sebep olabilir. Mesela, serviks (rahim boynu), penis, vajinal, anüs ve gırtlak kanseri gibi. HPV virüsünün, 16 ve 18 birimli olan çeşitleri hemen hemen her zaman rahim ağzı kanseri yapmaktadırlar.
Anormal Hücre Bulunduğunda Ne Yapılır?
Anormalliğin derecesi tedavi şeklini belirlemede önemlidir. Hafif derecede; herhangi bir tedavi yapmadan 3-6 ay sonra servikal yayma tekrarlanabilir ya da kolposkopi denen bir aletle rahim ağzı büyütülerek incelenir. Bunun dışında; yakma, dondurma, rahim ağzını koni şeklinde çıkarma gibi tedavi alternatifleri olgusuna göre karar verilerek yapılır.
Kolposkopi nedir?
Kolposkopi rahim ağzındaki olası bazı hücre değişikliklerine ve şüphelere dayalı kanser ve kanser riskini araştırmayı sağlayan mikroskop, mikroskop ya da bir çeşit dürbüne benzeyen bir alet ile muayene şeklidir. Kolposkop adı verilen bu kendinden ışık kaynağı olan büyüteç benzeri cihaz ile rahim ağzının normal jinekolojik muayene sırasında çıplak gözle net olarak görülmeyen tüm dışarıdaki bölgelerinin çok daha büyük, anlaşılır, net ve detaylı şekilde incelenmesine olanak tanır. Smear testi sonucu anormal çıkan kadınlarda rahim ağzının daha iyi değerlendirilmesi ve bu değerlendirme sonucu gerekli görülen alanlardan biopsi alınarak rahim ağzındaki hücre değişikliklerinin kesin tanı konulması kolposkopi muayenesi yardımı ile gerçekleştirilir.
Kolposkopi nasıl yapılır?
Kolposkopi göz ile yapılan bir muayene şeklidir ve kesinlikle ağrılı olmayan ve anestezi uygulanmasını gerek duyulmayan bir muayene şeklidir. Kolposkop olarak da isimlendirilen mikroskop şeklindeki ışıklı alet rahim ağzının görüntüsünü büyütür, böylece sorun olan kısımların daha iyi görüntülenmesi sağlanır.
Kolposkopi testi uygulanacak hasta önce muayene olur gibi jinekolojik masaya yatar. Spekulum olarak isimlendirilen ve her jinekoloji muayene kullanılan plastik alet vajina içine yerleştirilerek rahim ağzınızın rahat görülmesi sağlanır. Takiben vajina içi serum fizyolojik ile akıntılardan ve iyi, kaliteli bir görüntüyü engelleyebilecek vajina artıklarından salgılarından temizlenir . Gerekli görülen yerlerden biyopsi yapılır. Serviks biopsisi alınırken özel bir alet yardımı ile toplu iğne başı kadar küçük bir doku örneği alınır. Alınacak biopsinin sayısı kolposkopik bulgulara bağlıdır. Biopsi alınması sırasında rahim kasılması olabileceğinden adet sancısına benzer hafif bir kramp olabilir. Kolposkopi ve biopsi temelde son derece basit ve güvenli bir işlemdir. Bununla birlikte biopsi sırasında hafif kramplar ve işlemi takiben birkaç gün süreyle hafif kanama olabilir Yine çok nadir olarak işlem sonrası enfeksiyon gelişebilir.
Sonuç olarak rahim ağzı kanseri taraması açısından kadınlara önerilerimiz:
- 21 yaşından sonra birliktelik olan tüm kadınlar yıllık genital muayene için doktorunuza başvurunuz.
- Smear testi 2-3 yılda bir muhakkak yaptırınız.
- 30 yaşından sonra HPV taramanızı ihmal etmeyiniz.
- Smear testinde anormallik çıkacak olursa doktorunuzun önerileri doğrultusunda kolposkopi testini yaptırınız.
- Rahim ağzı kanseri aşısını yaptırsanız dahi smear kontrollerini ve yıllık muayeneleriniz ihmal etmeyiniz.
Kanser displazi olarak adlandırılan hafif formu ile başlar ve ilerler. Anormal hücre büyümesi genellikle 25-35 yaşları arasında başlar. Bu hücreler prekanseröz (öncül kanser hücresi) olarak değerlendirilir. Zamanla bu hücreler kanser hücrelerine dönüşerek rahim ağzının dış kısmında sınırları belli bir kanser oluşturur. Bu durum tedavi edilmediğinde rahim ağzının diğer katlarına ve diğer organlara yayılır. Erken dönemde teşhis edilebilen vakaların % 95’inden fazlası iyileşebildiğinden erken teşhis ve tedavi çok önemlidir.
Rahim Ağzı Kanseri Riskini Arttıran Faktörler
• Sigara kullanımı,
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar,
• 18 yaşın altında cinsel ilişkinin başlaması,
• Çok doğum yapmak,
• 18 yaşın altında doğum yapmak,
• Bağışıklık sisteminin yetersiz olması,
• Folik asit, vitamin A ve vitamin C eksikliği,
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan özellikle HPV enfeksiyonu en önemli risk faktörü olarak kabul edilir.
Rahim Ağzı Kanseri Belirtileri
• Bu kanser türünün en ileri aşamalara kadar “basit” bir akıntı dışında hiçbir belirti vermeyebilir ve bu durumlarda bazen tesadüfen yapılan bir papsmear incelemesiyle ortaya çıkarılabilir.
• Rahim ağzı kanseri sıklıkla düzensiz kanamalar veya ilişki esnasında ortaya çıkan kanamalar şeklinde belirti verir.
• Canlılığını kaybetmiş kanser dokularının “çürümesi” neticesinde oldukça kötü kokulu bir akıntı ortaya çıkabilir.
• İlerlemiş kanser olgularında ise durdurulması oldukça zor kanamalar ortaya çıkabilir.
• İleri evre kanser olgularında tümör kitlesinin böbrekle mesane arasında yer alan idrar borusuna baskı yapması neticesinde böbrekler işlevlerini yitirebilir.
Rahim ağzı taraması (smear) nedir?
Smear testi (rahim ağzı taraması) rahim ağzının kötü huylu veya kötü huylu bir hastalığa dönüşme potansiyeli olan değişikliklerini saptamak amacıyla yapılır. Smear testinin düzenli olarak yapılması, anormal hücrelerin gözden kaçırılma ihtimalini azaltan bir unsurdur. Eğer bir testte anormal hücrelerin varlığı gözden kaçar ve saptanamazsa, bir sonraki testinizde ortaya çıkabilir PAP smear taramasında yanlış negatif oranı %25’dir. Yani klinik olarak kötü bir sonucu patolojik hastalık olduğu halde smear bulgusu beklenen 100 kişiden 25’inde normal smear çıkabilir.
Sıvı bazlı ince yayma teknikleri bu alanda geliştirilmiş en son yöntemdir. Thin-prep adı verilen ve şu an da bizimde kullandığımız bu teknikte duyarlılık çok daha yüksektir. Thin-prep tekniği ile alınan smear testinde hatalı negatif oranı % 4 oranındadır. Ayrıca thin-prep smear ihtiyaç durumunda kanamalı rahim ucuna da yapılmaktadır. Thin-prep ilk alınan örnekler pap-smearin yanı sıra başka testlerin yapılmasına da olanak sağlar.
Smear testi nasıl yapılır?
Smear testi çok basittir ve hızlı yapılan bir işlemdir. Kadın jinekolojik muayene pozisyonundadır ve spekulum adı verilen bir alet yardımıyla vajinanın üst kısmına ve rahim ağzına bakılır. Rahim ağzından smear fırçası ile bir miktar hücre alınır. Alınan hücreler özel bir sıvı içersine konarak laboratuvara gönderilir. Burada bir camın üzerine konarak mikroskop altında incelenir ve hücre numunesinde anormal hücrelerin olup olmadığına bakılır.
Kimler smear yaptırmalıdır?
Smear testine 21 yaşından itibaren her 2-3 senede bir yapmaya başlamayı önerirler. 30 yaşından sonra ise her 3 yılda bir önerilmektedir ya da HPV (insan papillom virüsü) ile birlikte yapılacaksa, her 5 senede bir yapılması önerilir. Eğer bazı risk faktörlerine sahipseniz, doktorunuz sizden daha sık pap testi yaptırmanızı isteyebilir.
Smear testi ne zaman yapılır?
İki gün önceden itibaren; cinsel ilişkiden, vajinanın içini yıkamaktan veya herhangi bir vajinal ilaç kullanmaktan kaçının. Adet görmeniz sırasında test için randevu almayın. Adet bitimi en ideal zamandır. Her kadın düzenli olarak rahim ağzı kanseri tarama testi olan smear testini güvenilir bir merkezde yaptırmalıdır.
Smear testinden başka tarama testi var mıdır?
30 yaşının üzerindeki kadınlarda pap testinin yanında (HPV) insan papillom virüsü testi de uygulanabilir HPV, papillomavirüs ailesinden olup, insan cildini ve nem çeperini (boğaz, ağız, ayaklar, parmaklar, tırnaklar, anüs ve serviks) etkileyen bir virüs çeşididir. Bu virüsün 100'den fazla çeşidi bulunur ve bunlardan 40 tanesi genital bölgeyi hedef alır. HPV türlerinin büyük bir çoğunluğu insanlarda semptom göstermezler. Fakat bazıları, siğil olarak ortaya çıkabilir. Bir kısmı bazı kanser çeşitlerine sebep olabilir. Mesela, serviks (rahim boynu), penis, vajinal, anüs ve gırtlak kanseri gibi. HPV virüsünün, 16 ve 18 birimli olan çeşitleri hemen hemen her zaman rahim ağzı kanseri yapmaktadırlar.
Anormal Hücre Bulunduğunda Ne Yapılır?
Anormalliğin derecesi tedavi şeklini belirlemede önemlidir. Hafif derecede; herhangi bir tedavi yapmadan 3-6 ay sonra servikal yayma tekrarlanabilir ya da kolposkopi denen bir aletle rahim ağzı büyütülerek incelenir. Bunun dışında; yakma, dondurma, rahim ağzını koni şeklinde çıkarma gibi tedavi alternatifleri olgusuna göre karar verilerek yapılır.
Kolposkopi nedir?
Kolposkopi rahim ağzındaki olası bazı hücre değişikliklerine ve şüphelere dayalı kanser ve kanser riskini araştırmayı sağlayan mikroskop, mikroskop ya da bir çeşit dürbüne benzeyen bir alet ile muayene şeklidir. Kolposkop adı verilen bu kendinden ışık kaynağı olan büyüteç benzeri cihaz ile rahim ağzının normal jinekolojik muayene sırasında çıplak gözle net olarak görülmeyen tüm dışarıdaki bölgelerinin çok daha büyük, anlaşılır, net ve detaylı şekilde incelenmesine olanak tanır. Smear testi sonucu anormal çıkan kadınlarda rahim ağzının daha iyi değerlendirilmesi ve bu değerlendirme sonucu gerekli görülen alanlardan biopsi alınarak rahim ağzındaki hücre değişikliklerinin kesin tanı konulması kolposkopi muayenesi yardımı ile gerçekleştirilir.
Kolposkopi nasıl yapılır?
Kolposkopi göz ile yapılan bir muayene şeklidir ve kesinlikle ağrılı olmayan ve anestezi uygulanmasını gerek duyulmayan bir muayene şeklidir. Kolposkop olarak da isimlendirilen mikroskop şeklindeki ışıklı alet rahim ağzının görüntüsünü büyütür, böylece sorun olan kısımların daha iyi görüntülenmesi sağlanır.
Kolposkopi testi uygulanacak hasta önce muayene olur gibi jinekolojik masaya yatar. Spekulum olarak isimlendirilen ve her jinekoloji muayene kullanılan plastik alet vajina içine yerleştirilerek rahim ağzınızın rahat görülmesi sağlanır. Takiben vajina içi serum fizyolojik ile akıntılardan ve iyi, kaliteli bir görüntüyü engelleyebilecek vajina artıklarından salgılarından temizlenir . Gerekli görülen yerlerden biyopsi yapılır. Serviks biopsisi alınırken özel bir alet yardımı ile toplu iğne başı kadar küçük bir doku örneği alınır. Alınacak biopsinin sayısı kolposkopik bulgulara bağlıdır. Biopsi alınması sırasında rahim kasılması olabileceğinden adet sancısına benzer hafif bir kramp olabilir. Kolposkopi ve biopsi temelde son derece basit ve güvenli bir işlemdir. Bununla birlikte biopsi sırasında hafif kramplar ve işlemi takiben birkaç gün süreyle hafif kanama olabilir Yine çok nadir olarak işlem sonrası enfeksiyon gelişebilir.
Sonuç olarak rahim ağzı kanseri taraması açısından kadınlara önerilerimiz:
- 21 yaşından sonra birliktelik olan tüm kadınlar yıllık genital muayene için doktorunuza başvurunuz.
- Smear testi 2-3 yılda bir muhakkak yaptırınız.
- 30 yaşından sonra HPV taramanızı ihmal etmeyiniz.
- Smear testinde anormallik çıkacak olursa doktorunuzun önerileri doğrultusunda kolposkopi testini yaptırınız.
- Rahim ağzı kanseri aşısını yaptırsanız dahi smear kontrollerini ve yıllık muayeneleriniz ihmal etmeyiniz.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Rahim Ağzı Taraması (Smear Testi) Yaptırmak" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Doç.Op.Dr.Aydın KÖŞÜŞ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Doç.Op.Dr.Aydın KÖŞÜŞ'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
