2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Gebelikte ve Doğum Sonrası Dönemde Karşılaşılan Psikolojik Problemler
MAKALE #17505 © Yazan Prof.Dr.Alparslan BAKSU | Yayın Kasım 2016 | 2,526 Okuyucu
Depresyon ve sıkıntıyla seyreden psikolojik rahatsızlıklar gebelik ve doğum sonrası dönemde sık görülür. Bu hastalıklar, kadının gebelik döneminde kendisiyle ilgilenmesine ve doğumdan sonra da bebeğine yeterli annelik yapabilmesine engel olur. Çok farklı şekil ve şiddette karşılaşabileceğimiz bu hastalıklar gebelik öncesi var olabilir veya gebelikte ve doğum sonrası dönemde ortaya çıkabilir. Hafiften ağıra doğru bu problemleri 3 başlık altında toplayabiliriz;

1- Doğum Sonrası Hüzün (Postpartum Blues): Doğum sonrası psikolojik problemler içerisinde en hafif olanıdır. Doğumu takip eden hafta içerisinde 3.-5. günler arasında başlar, birkaç saat ile birkaç gün kadar sürer. Doğum sonrası 10. günde şikayetler tamamen kaybolur. Duygu durumunda değişkenlik ve ağlama atakları en sık belirtilerdendir. Ayrıca huzursuzluk, sıkıntı hissi, başağrısı, uyku ve konsantrasyon bozuklukları görülmektedir. Nedeni kesin olmamakla birlikte, doğum sonrası ani düşüş gösteren hormonlar ve diğer biyolojik değişiklikler sorumlu tutulmaktadır. Kadınlarda %30 ile %80 oranında görüldüğü bildirilmektedir.

Tablo hafif ve geçici olduğu için herhangibir tedavi gerektirmeden kendiliğinden geçer. Herhangibir sekel bırakmaz. Böyle bir problemin varlığının bilinmesi, ortaya çıktığında gerekli destek verilmesi ve izlem önemlidir. Eşi ve diğer aile üyeleri anneye destek olmalı, yalnız bırakmamalıdırlar.

2- Doğum Sonrası Depresyon: Depresyon gebelik öncesi varolabileceği gibi, gebelikte ve doğum sonrasında da ortaya çıkabilir. Hastalık genellikle 3-4 ay sürer, nadiren 1 yıldan uzun devam eder. Başlıca belirtiler çökkün bir psikolojik yapı, çevreye karşı ilginin azalması, aşırı iştah artması veya azalması, uykusuzluk veya aşırı uyuma, kendisini yetersiz ( kendisinin yeterince iyi bir anne olamadığı ve çocuğunun bu nedenle sıkıntı çektiği düşüncesi ) ve değersiz hissetme, düşünme ve konsantrasyon yeteneğinde azalma, tekrarlayan intihar ve ölüm düşünceleri taşıma şeklinde sayılabilir. Gebelikte ve doğum sonrası depresyonun % 16-18 oranlarında görüldüğü bildirilmektedir.

Başlıca risk faktörleri önceki gebelikte geçirilmiş depresyon, ailede depresyon hikayesi, erken yaşta anne olma, düşük ekonomik seviye, eş ve aile ilişkilerinin kötü olması, son 6-12 ay içerisinde stresli bir olay yaşanmış olması, geçmişte veya o anda şiddet görmüş olma şeklinde sayılabilir. Gebeliğinde depresyona girmiş kadınlar fazla alkol, sigara ve bağımlılık yapıcı maddeler kullanırlar, kötü beslenirler. Bulantı-kusma yakınmaları çok olur ve gebelik dönemleri sağlıksız seyreder. Bu da bebeğin gelişimini olumsuz etkiler, erken doğum riskini arttırır. Bu bebekler düşük doğum ağırlıklı doğar. Doğum sonrası gelişen depresyonlarda annelerin bebeklerine zarar verme riskleri olabilir. Bu nedenle gerek gebelik sırasında, gerekse doğum sonrası dönemde tedavi edilmeleri gerekmektedir. Tedavi ilaç, psikoterapi ve destek tedavisi şeklinde özetlenebilir. Günümüzde birçok antidepresan ilaç gebelikte ve doğum sonrasında kullanılabilmektedir. Bazen tedaviye sıkıntı giderici ilaçlar (anksiyolitik) eklenmesi gerekebilir. Psikoterapinin ilaç tedavisine eklenmesi, iyileşme oranını arttırır. Ayrıca bu annelere eş ve ailelerinin anlayışlı ve destekleyici yaklaşımı hastalığın tedavisinde çok önemlidir.

3- Doğum Sonrası Psikoz: Doğumu takiben oluşan çeşitli psikososyal olaylar ve hormonal değişikliklerin tetiklediği ağır bir psikolojik bozukluk tablosudur. Her 1000 doğumda 1-3 oranında görülür. Manik-depresif hastalığı olanlarda risk artmaktadır. Bir kez görüldükten sonra diğer gebeliklerde tekrarlama riski % 21-75 arasında değişmektedir.

Belirtiler tipik olarak doğum sonrası ilk iki hafta içerisinde başlar. Başlıca belirtiler ağır depressif bir psikoloji, suçluluk ve değersizlik duygusu, düşüncede karışıklıklar, kendine aşırı güvenme ve kendini büyük görme, işitsel ve görsel halüsinasyonlar (gerçek olmayan şeyleri görme ve duyma), uykusuzluk ve aşırı aktivite, dikkat dağınıklığı ve düşüncede oynaklık şeklinde sayılabilir. Ağır formlarda öldürmeye eğilim gösteren davranışlar olabilir. Bu davranışlar kişinin kendisine veya bebeğine karşı olabilir. Bu nedenle doğum sonrası psikoz tabloları acil tıbbi durumlar olarak değerlendirilmeli ve hastayı en azından bir süreliğine hastaneye yatırarak tedavisi düzenlenmelidir.
Tedavide duygu durumu stabilize (düzelten) eden ilaçlar ( lityum, akproik asit) ve antipsikotik ilaçlar kullanılır. Hastanın durumunda belli bir iyileşme sağlandıktan sonra tedaviye psikoterapi de eklenebilir.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Gebelikte ve Doğum Sonrası Dönemde Karşılaşılan Psikolojik Problemler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Alparslan BAKSU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.Alparslan BAKSU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Alparslan BAKSU Fotoğraf
Prof.Dr.Alparslan BAKSU
İstanbul
Doktor "Kadın Hastalıkları ve Doğum - Jinekoloji"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi58 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Prof.Dr.Alparslan BAKSU'nun Makaleleri
► Gebelikte Karşılaşılan Yakınmalar Dr.Lale Zeynep KANMAZ
► Doğum Sonrası Depresyon Dr.Sevilay ZORLU
► Doğum Sonrası Egzersiz Dr.Orkun ÇETİN
► Doğum Sonrası Fizyoterapi Dr.Lale Zeynep KANMAZ
► Doğum Sonrası Psikoz ve Depresyon Dr.Şaban KARAYAĞIZ
► Doğum Sonrası Hamilelikten Koruma Op.Dr.Burcu ARSLAN
► Doğum Sonrası Dönem ve Kontrasepsiyon Prof.Dr.İlker GÜNYELİ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Gebelikte ve Doğum Sonrası Dönemde Karşılaşılan Psikolojik Problemler' başlığıyla benzeşen toplam 82 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Hafta Hafta Gebelik Aralık 2016
► Endometriozis Kasım 2016
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


03:55
Top