2007'den Bugüne 92,300 Tavsiye, 28,217 Uzman ve 19,976 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Sigara Bağımlılığı
MAKALE #17665 © Yazan Psk.Muhammed Erdinç TÜRK | Yayın Aralık 2016 | 6,022 Okuyucu
Bağımlılık Nedir?

Kişinin, beden ve ruh sağlığını, aile, sosyal yaşam ve iş uyumunu bozacak derecede sık ve fazla alkol ya da madde alma ve bu isteği durduramama ile belirli bir hastalık olarak tanımlanmaktadır.

Günden güne yeni bağımlılık çeşitleri oluşmaktadır. Geçmişten gelen bağımlılık çeşitlerinin ismi, şekli ve insan üzerindeki etkileri değişiklik göstermektedir. Bireyin direkt olarak kendisinin fizyolojik ve psikolojik olarak etkilendiği bu hastalık beraberinde çevresel tahribatlara da neden olmaktadır.

Bağımlılıkta Tolerans Nedir?

Birey bağımlısı olduğu maddeyi kullanırken istediği etkiyi elde edebilmek için bir kullanım devamlılığı içerisindedir. Bu devamlılık aynı miktarda devam ettikçe birey elde etmek istediği etkide giderek azalma hisseder. Fiziksel ve Psikolojik tatmin gerçekleşmedikçe de madde kullanım miktarında artış gözlenir.

Bağımlılıkta Yoksunluk Nedir?

Birey madde kullanımı sonrasında yaşadığı geçici bir tatmin durumundan sonra fiziksel ve psikolojik problem belirtileri yaşamaktadır. Bu belirtiler madde kullanımına uzun süre ara vermek, bırakmak durumlarında da benzer özelliklerle yaşanmaktadır. Birey bu bedensel ve ruhsal belirtilerin etkisinden kurtulmak için de tekrar madde alma ve kullanma yolunu seçebilmektedir.

Bağımlılıkların Sebep Olduğu Genel Sorunlar


1. Ailesel
• Aile içi ilişkilerin bozulması ve parçalanmış aileler
2. Ekonomik
• İşgücü kayıpları, okul yaşantısı bozulur
• Okul başarısı düşer
• Aşırı para harcama
• Yanlış mali kararlar
3. Toplumsal
• Uyumsuzluk
• Yasal sorunlar
• Trafik kazaları
4. Sağlık

Tütünün Tarihteki Yolculuğu
* Alem : Plantae
* Bölüm : Magnoliophyta
* Sınıf : Magnoliopsida
* Takım : Solanales
* Familya :Solanaceae – Patlıcangiller
* Cins : Nicotiana
* Avrupa’dan gemilerle keşif seferleri başladığında ‘Yeni Dünya’ keşfedilmeye başlanır . Toltek, Aztek, Maya, Karaib, Chibcha İnka medeniyetleri ile ilk karşılaşma dönemleri olarak tarihte yer alır. 1492 Yılında Kristof Kolomb Hint Adaları sandığı Antil adalarını keşfeder . Kolomb ve arkadaşları ilk ‘San Salvador’ adasına ayak bastığı zaman adada yaşayan yerlilerin burun ve ağızlarından duman çıktığını görmüş ve kurutulmuş tütün yaprağı olduğunu öğrenmişlerdir. Daha sonra tarihlerde Amerika’ya seyahatlerde bulunan Vespuci(1507), Macellan(1520) Cortez(1520) ve ekibi yerliler gibi tütün içmişler ve uzun müddet kullanarak tiryakisi olmuşlardır. Geriye döndüklerinde de tütün bitkisini Avrupa’ya getirerek yaymışlardır. Keşif gemileriyle Avrupa’ya tütün bitkisi taşınırken yerli medeniyetler de katledilmeye başlanır ve tarihte bazı bilim adamları Kızılderilerin intikamı : Tütün ! cümlesini kullanır. Fransız Jean Nicot dönemin kraliçesine migren ağrıları için tütünü sunar. Jean Nicot sayesinde tütünle tanışan Kraliçenin tütüne gösterdiği ilgiden dolayı “Kraliçe otu” adı verilmiştir Daha sonra Jean Nicot’unbu bitkiye gösterdiği ilgiye izafeten tütün bitkisine “Nicotiana” ve 1828’de bulunan tütündeki alkoloide “Nicotin” ismi verilmiştir. Bu dönemlerde tütün yasal ve popüler olmaya başlar; hem keyif verici- hem tedavi edici – hem alışkanlık yapıcı ihtiyaç maddesi olarak ünlenir. Amerika’ daki sömürgelerde tütün üretimi ve ticareti başlar Tüketim artar, dünyaya yayılır. Avrupa’da sigara şeklinde tütün içme ilk defa İspanya daha sonrada Fransa’ya geçmiştir. İlk sigaralar 1844 yılında Fransa’da imal edilmiştir.

Nikotin Metabolizması ve Nörobiyolojisi

Ufak moleküllü ve lipofik bir madde olan nikotin cilt ve mukozalardan kolayca ve hızlı absorbe edilir. Absorbe edilen nikotin hızlı bir şekilde beyine geçer, hamile bayanlarda ise plasentadan fötal dolaşıma kolayca geçer En önemli metaboliti kotinindir; salyada, kanda ve idrarda tespit edilebilir. Karaciğerde ve az bir kısmı diğer dokularda oksitlenerek asit metabolitler şeklinde böbreklerden itrah edilir. Nikotin akut ödüllendirici etkisinden sorumlu olduğu düşünülen dopamin salınımını uyarır. Nikotin, zona kompakta, substansia nigra, ventral tegmental bölgedeki dopaminerjik hücrelerin ateşlemesini arttırır Bu da emosyonel etkilerini arttırmaktadır. Santral dopamin kullanım miktarını arttırarak haz almayı sağlar ve Locus ceruleusta noradrenalin artışıyla seçici dikkat ve konsantrasyona etki eder. Kan basıncında artışa ve taşikardiye neden olur.

Nikotin Yoksunluk Belirtileri
* Sigara arama davranışı
* Disforik ya da depresif duygudurum
* İrritabilite
* Anksiyete
* Konsantrasyon güçlüğü
* Huzursuzluk
* Bradikardi (kalp ritminin yavaşlaması)
* İnsomnia
* Açlık hissinde ve yemek yemede artışa bağlı kilo alma

Sigara Bağımlılığı



* Birey sigaraya yönelik sürekli bir istek duyar, ulaşmak ve kullanmak ister ve giderek daha fazla sigara tüketmeye çalışır bu bireyin sigaraya karşı tolerans geliştirmesi demektir. Sigara kullanmadığında bedensel ve psikolojik eksiklik ve sıkıntı yaşadığını hisseder. Ortaya çıkan fiziksel belirti ; sigaranın varlığına duyulan fiziksel istektir. Psikolojik belirtiler ise; kişi sigara kullanmadığında gerginlik, tedirginlik, huzursuzluk gibi durumlarla karşılaşılır.



Sigara bağımlılığının yoksunluk durumdan da;
* Huzursuzluk
* Anksiyete / Gerginlik
* Uykuda bozukluk
* Konsantrasyon güçlüğü
* Göz - el koordinasyonunda bozulma
* İştahta artış
* Depresyon
* Halsizlik
* Aşırı sigara içme isteği
Durumları görülür.
Bağımlılık Süreci
1)“Belki kullanabilirim” 2) “Korku ve merak” 3) “Bir kereden bir şey olmaz”
4“Bir daha asla!”5) “Ben bağımlı olmam”6) “İstersem bırakırım”
7) “Bu meret bırakılmaz ki!” 8) “Bırakmak zorundayım!”9) “Artık bırakacağım”
10) “Bıraktım,bir daha başlamam” 3) “Bir kereden bir şey olmaz”
4“Bir daha asla!”5) “Ben bağımlı olmam”6) “İstersem bırakırım” 7) “Bu meret bırakılmaz ki!” 8) “Bırakmak zorundayım!”9) “Artık bırakacağım”

Bu tabloda sigara bağımlılığında 10. Basamaktan sonra tekrar 3. Basamağa gerileyerek tekrar 10. Basamağa ulaştığı döngüsü görülmüştür.

Sigara Bırakmaya Hazırlık Çalışmaları
Sigara paketlerinden ve diğer aksesuarlarınızdan kurtulun
Etrafınızdaki kişilere sigarayı bıraktığınızı söyleyin
Dişlerinizi temizletebilirsiniz
Üzerine sigara kokusu sinmiş eşyalarınızı kokudan arındırın
Çevrenize sigara içilmez işaretleri asın
Yemeklerden hemen sonra dişlerinizi fırçalayın
Kendinize bırakma takvimi oluşturun
Haftalık ödüller belirleyin
Bırakma Günü
* Kendinize bırakma için bir gün belirleyin
* Belirlediğiniz günü etrafınıza bildirin
* Bırakma takviminizde bu günü işaretleyin
* Bu günün yenilenmenizin ve daha sağlıklı bir hayata başlamanızın
ilk günü olduğunu kendinize hatırlatın,Bırakma gününü belirlerken; Çok yoğun çalışmanız gereken bir dönem Önemli dönüm noktalarına denk gelenSizin için stresli olacak bir döneme denk gelen
BİR GÜN SEÇMEYİN………..

Aşerme Nedir?
Sigarayı bıraktığınız dönemde
yeniden sigara içmek için yaşadığınız istektir
Sigara içme isteği;
* Aniden gelir
* Belirli bir süre devam eder ve biter
* Sigara içmeden atlatılabilir
İstekle Başa Çıkmayı Zorlaştıran Durumlar
* Kendini denemeye çalışmak
* Riskli durumlarda bulunmak
* Sigara kullanmanız için kendinize izin veren düşüncelerinizi farkedin
* Benim güçlü bir iradem yok
* Bırakırsam kilo alırım
* Sigara içmezsem konsantre olamam
* Bir tane içtim nasıl olsa…Sigara isteği gelirse bunun normal olduğunu hatırlayın
* Bunun geçici bir durum olduğunu kendinize hatırlatın
* Başa çıkma yollarından birini ya da birkaçını kullanın

Bırakma Kararından Sonra Sigara Kullandıysanız

* Bu sizin zayıf biri olduğunuzu göstermez
* Tüm emeklerim boşa gitti diye düşünmeyin
* İkinci sigarayı yakmamaya çalışın
* Kullanmanıza neden olan durumu inceleyin (kiminle, nerede, nasıl…)
* Unutmayın bu bir süreç, ara sıra olan bu kazalar size bağımlılığınız konusunda uzmanlığınızı geliştirmeniz gerektiğini işaret eden durumlardır.
Başa Çıkma Stratejileri;
* İsteğin geçici olduğunu kendinize hatırlatın
* Dişlerinizi fırçalayın
* Naneli, şekersiz sakız çiğneyin
* Etrafınızdaki kişilerle konuşun
* Kendinize sigarayı bırakma nedenlerinizi hatırlatın
* Eğer uygunsanız duş alın ya en azından elinizi yüzünüzü yıkayın
* Nefes / Rahatlama egzersizi yapın
* İstek durumunda yapabileceklerinizin bir listesini oluşturun ve
* bunu ulaşabileceğiniz bir yerde bulundurun
* Karnınız aç ise bir şeyler yiyin,ellerinizi oyalayacak bir uğraş bulun
Ergenlerdeki Risk Etkenleri
Okul performansının düşük olması, Yaşıtlarından ve model aldıkları yetişkinlerden aşırı etkilenme
Erken yaşlarda davranış problemleri, Saldırgan veya asi davranışlar
Aile desteği veya rehberliğinin olmaması, Okulda rehberlik almama

Risk Altında Bulunan Gençlerin Özellikleri
Genetik yatkınlık - Cinsel kimlik sorunları
Kendine güvenin az olması, gelecek ile ilgili kaygılar
Baş etme mekanizmalarının yeterli olmaması
Yenilik arayışı, kendini ispatlamaya çalışma
Sosyal değerlere yabancılık, GÖÇ
Bozuk Sosyoekonomik düzey,
Madde kullanan arkadaş grupları içinde olmak
Çocuk yaşta çalışma, Düşük okul başarısı
Cinsel ya da fiziksel taciz yaşama

Aile Yapısındaki Risk Etkenleri
Aşırı koruyucu ve kollayıcı aile
Aile içi iletişim eksikliği
Parçalanmış, boşanmış aile
Baskıcı veya ilgisiz aile
Aile içinde madde kullanan varlığı
Ebeveyn kaybı



Ergenlikte Sigara Kullanımına Başlamada Başlıca Nedenler
* Merak
* Arkadaş baskısı
* Sorunlara çözüm aramak ve uzaklaşmak
* Farklı gözükmek
* Beğeni toplamak
* Bir gruba ait olmak
* Eğlenmek

Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Sigara Bağımlılığı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Muhammed Erdinç TÜRK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Muhammed Erdinç TÜRK'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     5 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Muhammed Erdinç TÜRK Fotoğraf
Psk.Muhammed Erdinç TÜRK
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi28 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Muhammed Erdinç TÜRK'ün Makaleleri
► Sigara Bağımlılığı Psk.Nilüfer YALINÇETİN
► Sigara Bağımlılığı ve Spor Psk.Sabahat ERLER
► Sigara Bağımlılığı ve Sigarayı Bırakma Psk.Beril PAPUÇÇUER CEYLAN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,976 uzman makalesi arasında 'Sigara Bağımlılığı' başlığıyla benzeşen toplam 38 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► 4 Ekolde Depresyon Temmuz 2019
► Travma ve Yas Ekim 2016
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


20:58
Top