2007'den Bugüne 92,232 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,964 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Antisosyal Kişilik Bozukluğu
MAKALE #17683 © Yazan Uzm.Psk.Erkan KURT | Yayın Aralık 2016 | 6,277 Okuyucu
Anti sosyal kişilik bozukluğu olan kişilerin iş dünyasındaki yeri onları iş hayatında başarılı yapan özellikleri ve çevremizdeki ASKB olanları nasıl tanırız'ı inceleyeceğiz. Hangi özelliklerinden dolayı çevrelerindeki insanları kullanır ve onlara kendi çıkarları için hiç düşünmeden zarar verebilirler. İş hayatımızda tahminlerimizin ötesinde çok yaygın olarakbulunmaları onlarla karşılaşma şansımızı oldukça arttırmaktadır. Onlardan zarar görmemek için onları tanımak gerekir. Bu yazıda da iş hayatında, sosyal çevremizde yada danışan olarakkarşımıza gelecek olan ASKB`leri, tanımak ve kendimizi onlardan korumamıza yardım edecektir.

Anti-sosyal Kişilik Bozukluğu ve Psikopati Sınıflandırılması

DSM-V-TR anti-sosyal kişilik bozukluğu (AKB) tanı kriteri iki bileşen içerir; bu

A. Aşağıdakilerden üçü (ya da daha çoğu) ile belirli, 15 yaşından beri süregelen, başkalarının haklarını umursamayan ve çiğneyen yaygın bir örüntü:

1. Tutuklanmasına yol açan yenileyici eylemlerde bulunmakla belirli olmak üzere, yasal yükümlülüklere uymama.
2. Sık sık yalan söyleme, takma adlar kullanma ya da kişisel çıkarları ya da zevki için başkalarını dolandırma ile belli düzmecilik.
3. Dürtüsellik ya da geleceğini tasarlamama.
4. Sık sık kavga döğüşlere katılma ya da başkalarının hakkına el uzatma ile belirli olmak üzere sinirlilik ve saldırganlık.
5. Kendisinin ya da başkalarının güvenliğini umursamama.
6. Sürekli bir işinin olmaması ya da parasal yükümlülüklerini yerine getirmeme ile belirli, sürekli bir sorumsuzluk.
7. Başkasını incitmesi, başkasına kötü davranması ya da başkasından çalması durumunda aldırmazlık gösterme ya da yaptıklarına kendince kılıf uydurma ile belirli olmak üzere vicdan azabı çekmeme (pişmanlık duymama).

B. Kişi en az 18 yaşındadır.

C. 15 yaşından önce davranım bozukluğu olduğuna ilişkin kanıtlar vardır.

D. Toplumdışı davranışlar yalnızca şizofreni ya da iki uçlu bozukluğun sırasında ortaya çıkmamıştır. (American Psikiyatri Birliği, 2013)

Antisosyal Kişilik Bozukluğu Olan Şahıslar Kimlerdir.

Genellikle onları hırsızlık yapan, kavgacı, mahallede sokak hayvanlarına işkence eden, kedinin kuyruğuna teneke bağlayan, acımasız kimseler olarak biliriz. İleri derecede olanları, katil, tecavüzcü, deli, serseri, manyak, beklenmedik davranışlar yapan kişiler olarak tanımlarız. Sosyoekonomik durumu düşük katmanlarda daha kolay tanımlanabilmektedirler.

Anti sosyal davranışlarını engelleyecek, cezalandırılma korkusu, empati, vicdan gibi temel kontrol mekanizmalarından yoksundurlar. Toplumsal kurallara uymazlar, süper egoları gelişmemiştir, suçluluk duyguları yoktur. Sürekli uyarılma ihtiyacındadırlar, kendilerini çok beğenirler, pişmanlık duyguları yoktur, inandırıcılıkları yüksektir. Çok manipülatif olurlar, kolayca yalan söyler, karşısındaki insanları kolayca yönetirler.

Tipik şemaları şöyledir: “Kurallar başkaları içindir. Ancak aptallar bütün kurallara uyarlar ve kurallar bozulmak içindir. Zevkim her şeyden önce gelir. Başkaları benim yüzümden acı çekiyor veya rahatsız oluyorlarsa bu onların sorunu. Şimdi yapmalıyım. Hayal kırıklığına uğramama fırsat vermemeliyim ve ne istiyorsam alabilmek için, ne yapmam gerekiyorsa yapacağım” (Ögel G.,2008).

İnsan ilişkilerinde, başlangıçta girişken, canlı, ilgili ve bilgili gibi görünebilirler; fakat bencil ve sorumsuz davranışlar yüzünden ilişkiler kısa sürede kopar. Kendilerini haklı çıkarmak için akla uygunlaştırma (rasyonalizasyon) savunma düzeneğini fazla kullanırlar (Öztürk ve Uluşahin, 2015).

ASKB olanların hapishanelerde suçlular arasında bulunacağını düşünürüz. Sosyal hayattaki rolleri ise anti sosyal davranışları, kişilik bozukluklarının oranı ve zeka düzeyleriyle de ilintilidir (Aksiyon, 2003). Sosyoekonomik düzeyi yüksek, ailesince desteklenen, iyi eğitim almış kişiler de olabilirler ve bunlar kendilerini toplum içinde kolaylıkla gizleyebilmektedirler. Genellikle akıcı, güzel ve ikna edici konuşma yeteneğine sahip kişiler olarak tarif edilirleri ancak bizim dikkatimizi asıl çeken, kelimeleri etkili ve güzel bir şekilde kullanabilme yeteneklerinden ziyade konuşmalarındaki doğallıktır (Daynes K., Fellowes J., 2011).

Her şeye ve başkalarına rağmen güç sağlama ve bunu koruma doğrultusunda çok büyük ihtiyaçları olan bu kişiler, toplum içinde çok başarılı olabilirler hatta başarıları takdir edilebilir. Her anti sosyal kişilik bozukluğu olan kişi kanunları çiğnemez ya da madde kullanmaz. Bu hastalığın teşhisinde kullanılan belirleyiciler genellikle davranışsal olduğundan ve içsel unsurlar yeterince dikkate alınmadığından, anti sosyal kişilik bozukluğu olup belirlenemeyen ve işlerinde üst konumlara gelmiş birçok insan vardır. Konumları, başarıları, zekaları, manipüle etme becerileri yüksek olan bu kişiler her türlü kurumda çok güçlü konumlara ve mevkilere gelebilirler. Vicdandan yoksun oluşları ve başkalarının duygularına değer vermemeleri gibi durumlar başarıları ya da manipüle etme becerileri altında saklı kalır(Çoban A., 2014).

ASKB olanlar, hiçbir vasıfları olmadığı halde saygın bir işadamı, doktor, avukat görüntüsü verebilirler. İnsanları bu şekilde kandırabilirler. Hatta duruşmalara giren ASKB'li sahte avukatlar olduğu gibi, bazı antisosyal sahte doktorların da ameliyatlara dahi girdiği bilinen bir gerçektir. Natisosyaller, birlikte oldukları insanların paralarını, duygusal enerjilerini ve özgüvenlerini yiyip bitirirler ve işleri bitince başka bir kaynak aramaya çıkarlar. İnsanları, kendi aileleri dahil; isteklerini gerçekleştiren nesneler olarak görürler
(Posta, 2016).

Adamın ehliyetine alkollü araç kullanırken yakalandığı için polis tarafından el konmuştu. Birkaç ay sonra genç adam yine yüksek dozda alkol aldıktan sonra, hız yapıyor ve park etmiş 3-4 araca vuruyor. Ancak bir ağaca çarparak durabiliyor. Bütün arabalar hurda hale geliyor. Daha önce ehliyetine de el konmuş olduğu için, çok ciddi bir ceza alacağını bildiğinden, hemen kız arkadaşını arıyor. Yapılan kazayı kız arkadaşı üstleniyor. Genç adam, kızın gösterdiği fedakârlık sonucu bu işten sıyrılıyor. Birkaç hafta sonra, genç kadın yaptığı fedakârlığa rağmen, fiziksel şiddete maruz kalınca, ondan ayrılıyor. Adam ayrılığı kabul etmiyor, ama bu kez başarılı olamıyor. Çok sinirleniyor. Kendi hayatına dönen ve toparlanan genç hanım birkaç ay sonra eline gelen bir mahkeme çağrısını okuduğunda, anti sosyal kişiliğin nasıl bir şey olduğunu anlıyor. Tabii iş işten çoktan geçmiş...

Genç adam açtığı davada arabasının kız arkadaşı tarafından kullanıldığını, bu sırada kızın dikkatsizliği sebebiyle çok ciddi bir kaza yaptıklarını ve kaza sırasında boynunu incittiğini iddia etmiş ve tazminat istiyor. İşte anti sosyaller bu derece zarar verici olabilir (Nuveforum.net, 2007).

Psikopatların çoğu kendisini sık sık cezaevlerinde bulur. Ancak bazıları cezaevine girmez. Yasaları çiğnemeksizin ya da en azından yakalanmadan ve hüküm giymeden, avukat, doktor, akademisyen, polis şefi, tarikat lideri, askeri personel, işadamı, yazar, ressam, komedyen olarak, akla yatkın ölçüde faaliyetlerini sürdürürler. Bu bireyler de sıradan suçlu psikopat kadar ben merkezci, duygusuz ve idarecidir; ancak zekâları, aile geçmişleri, toplumsal becerileri ve koşulları dışarıya normal bir görüntü vermelerine ve istediklerini, görece ceza almadan elde etmelerine imkân sağlar. İş yaşamlarında bilinçli olarak acımasız, açgözlü ve görünüşte vicdansız bir strateji benimseyen, ama hayatlarının diğer alanlarında dürüst ve anlayışlı olan insanların aksine, bu tip psikopatlar aynı tavır ve davranışları yaşamlarının her alanında sergilerler. İş hayatında yalan söyler ve hile yaparlarsa bunlar ya yanlarına kâr kalır veya hayranlık uyandırırsa, hayatlarının diğer alanlarında da yalan söyler ve hile yaparlar. Bu gibi bireylerin aileleri ve arkadaşları, misilleme korkusu duymaksızın yaşantılarını anlatsalar, duygusal taviz, çapkınlık, ikili oynama ve genellikle gelişigüzel davranışlarla doluluk görülür. Milyonlarca erkek, kadın ve çocuk her gün yaşamlarındaki ASKB'liler yüzünden dehşet, kaygı, acı ve aşağılanma yaşamaktadır. Ne yazık ki bu kurbanlar yaşadıklarını diğer insanların öğrenmesine engel olurlar. Psikopatlar, gayet iyi bir izlenim vermekte çok beceriklidirler ve genellikle kurbanlarını gerçek suçlular gibi gösterirler (Arslan F., 2013).

Psikopatlar genellikle kendilerinden ve dışarıdan bakanlara görünen görünümlerinden hoşnutturlar. Kendilerinde bir sorun görmez, çok az kişisel sıkıntı yaşar ve davranışlarını akılcı, ödüllendirici ve doyurucu bulurlar; Hiç bir zaman geçmişe pişmanlıkla ya da geleceğe kaygıyla bakmazlar. Kendi haklarını almak için başkalarını idare etmenin ve kandırmanın meşru olduğunu düşünürler ve toplumsal etkileşimlerini, diğer insanlarda gördükleri kötülüğü yenecek manevralar şeklinde planlarlar. Antisosyaller, beklenmeyen bir zamanda ateş alan sessiz silahlar ile kıyaslanabilir. Toplum içinde zararsız, kendi halinde, utangaç ve hatta kibar insanlar olarak tanınmalarına rağmen; hissiz, vicdansız, çıkarcı, düşüncesizce davranan ve güvenilmez bireylerdir (Porter ve Woodworth, 2007). En iyi strateji; en baştan bir ASKB'li ile ilişki kurmaktan kaçınmak, ondan uzak durmaktır. Doğrusu bunu söylemesi kolay, yapması zordur. Tipik bir psikopatın büyüleyici gülüşünün, etkileyici beden dilinin ve ikna edici konuşmasının ötesini görmeye, gerçek niyetini anlamaya çalışmalıdır.Gerektiğinde uzmana danışarak psikopatın düşünce yapısını anlamaya çalışmalıyız(Milat gazetesi, 2013).

Beyaz Yakalı Psikopatlar

Bazı insanlar tuhaf davranışları, tavırları ve yaşam tarzlarından dolayı sorunlu ve anormal olma eğilimine sahip olarak diğerlerinden kolayca ayırt edilebilirler. Bazıları ise tamamıyla normal görünürler; iyi eğitimlidirler, iyi bir işe sahiptirler, işlerinden iyi bir konuma ve yüksek maaşa sahiptirler ve bu insanlar beyaz yakalı olarak adlandırılırlar, ne var ki antisosyaldirler, beyaz yakalı psikopatlar. George Bernard Shaw New York bölge savcısı John Grambling Jr.'ın soygunuyla alakalı bir mektup aldı. Bu adam bir çok bankayı, onların güvenini kazanarak ve milyonlarını kaybetmesine neden olarak aldatmıştı. Grambling çekici ve gizemli karakterlerini kullanarak insanları manipüle etti. Buna rağmen Grambling'in davranış ve eylemleri açıkça psikopati kriterlerine uygundu, ancak diğerleri gibi acımasız ve şiddet içeren cinayetler şeklinde işlenmediği aşikardı, bu tür suçlar beyaz yakalı suçlar olarak adlandırılmaktadır. Bu insanların yani “Beyaz yakalı psikopatların” yüzlerinde bir gülümseme vardır, oldukça çekicidirler, ses tonlarında büyük bir güven vardır, sadece boyunlarında, uyarı çanları eksiktir.

Beyaz yakalı psikopatlar, eğitimlerini, sosyal ilişkilerini kullanırlar ve insanların paralarını şiddet kullanmadan alırlar. Beyaz yakalı psikopatlar manipüle etme karakterlerini, sadece para için kullanmazlar aynı zamanda ailelerini, akrabalarını, arkadaşlarını ve adalet sistemini de kullanırlar. Beyaz yakalı suçlular ceza hukuku ve ceza infaz kurumu dışında kalma eğilimine sahiptirler bu nedenle uzun süre işlemlerine devam ederler. (Robert & Hare, 2006). Savcı vekili Brian Rosner, Grambling olayını cezai bir durum olarak yorumlar ve şöyle söyler; "O başkalarının yaşamları ve gelecekleri üzerinden güç kullanmayı arzuladı. Kariyerleri ve hayalleri yıkarak topluma büyük zarar verdi. Hesap edilemez bir acı ve psikolojik zarar verdi. Araçları kibar olmasına rağmen iç güdüleri bir hayvan kadar vahşi idi"(Robert & Hare, 2006).

Beyaz yakalı psikopatlar, yatırım danışmanları, doktorlar, avukatlar ve psikologlar olabilir. Onlar her yerdeler, bazıları cezaevlerinde, bazıları da aramızdadır.

Anti-sosyallerle Nasıl Baş ederiz

Birinci basamak, onları tanımaktır. İnsanı kolayca tahrik edebilme özellikleri nedeniyle karşı tarafın duygusal tepkisi ile beslenirler. Misilleme yaparsanız, onlar amaçlarına ulaşmış olurlar. Orman kanunları geçerli olduğu kendi alanlarına sizi çekmeyi başarmamalıdırlar.

İkinci basamak, onları kontrol etmek yerine kendinizi kontrol etmeyi başarmanızdır. İçinizdeki ses kavga etmeyi haykırsa bile, düşünen beyniniz ile hareket edip onun saldırısını saptırmalısınız. Anti sosyal kişi çekip gider ve ateşini başka yerde söndürmeye çalışırsa, başardınız demektir. Empati duyguları gelişmediği için sizi anlayacağını düşünmeyin. Böyle yaparsanız boşuna enerji harcarsınız ama sizi umursamaz bile. Sürekli sizi kışkırtmak için elinden geleni ardına koymayan birisi ile uğraşmak zordur. Bu konuda tavsiyede bulunmak kolay ama uygulaması zor iştir. En akıllıca hareket şekli, böyle anti sosyallere karışmamaktır.

Size bulaştı ise kazanmanın birinci şartı müdahil olmamak onu umursamamaktır. Böylece egosunu tatmin edecek psikolojik gıdayı sizde bulamayacaktır. (Topoğlu O., 2011)

Tedavi

Antisosyal kişilik bozukluğu olan kişilerin tedavileri çok zordur. Bazı yeni psikoterapi yaklaşımlar bu kişilik bozukluğunun daha uyumlu ve kontrollü olmalarını sağlayabilmektedir.

Ancak bir zorlama olmadan psiko terapiye asla kendi başlarına gelmezler. Konumsal ya da maddi güç elde edebilen anti sosyal kişilik bozukluğu olan kişiler güç ihtiyaçlarını ciddi ruhsal problemlerine rağmen sağlayabilmiş oldukları için zaten tedavi arayışına girmezler.

Anti sosyal kişilik bozukluğu olan kişilerle yapılan psikoterapi çalışmalarında, bu kişilerin çocukluklarında çok ciddi ölçülerde ve sürekli biçimde duygusal ve fiziksel şiddet görmüş oldukları ve beraberinde duygusal ihmale maruz kalmış oldukları görülmektedir. Babanın fiziksel yokluğu ya da baba var olsa da yoğun şiddet uygulaması ve duygusal bağ kurmaması en çok karşılaştığımız travmalardır. Güç ihtiyacını babadan sağlayamamış, bununla beraber şiddet görmüş bu çocuklar ileriki yaşlarında güç elde etme ile ilgili fırsatlar doğduğunda bunu her ne pahasına olursa olsun elde etme ihtiyacına giriyor gözükmektedirler. (Yalçınkaya N., 2014).

Anti sosyal davranış bozukluğunda kullanılabilecek her hangi bir ilaç bulunmamaktadır. Fakat bazı semptomlar ve davranışlar için doktor gözetiminde ilaç kullanımı önerilebilir. Örneğin saldırgan davranışlar için anti depresan kullanımı gibi. Fakat hatırlatmak gerek, anti sosyal kişiler ilaç kullanımına sıcak bakmayabilir ve ilaç almayı reddedebilirler. (Hatunca.net., 2005)

KAYNAKÇALAR:

Aksiyon, (2003). http://www.aksiyon.com.tr/meral-yilmaz/psikopatin-kadinindan-kork_510305

American Psychiatric Association, (2000). Diagnostic and statistical (Text rev. 5th ed.)Washington, DC: Author.

Arslan F., (2013). http://farukarslan.com/genel/beyaz-yakali-psikopatlar

Çoban, A., (2014). Anti sosyal Kişilik. http://www.adnancoban.com.tr/antisosyal_kisilik.html

Daynes, J. and Fellowes J., (2015). Hayatımızdaki Psikopatlar(Çev.C.E.Topraktaş) NTV Yayınları. (Eserin orijinali 2011'de yayınlandı).

Hatunca.net, (2005). http://www.hatunca.net/psikoloji/kisilik-bozukluklari/antisosyal-kisilik-bozuklugu/

Milat gazetesi, (2013). http://www.milatgazetesi.com/beyaz-yakali-pskopatlar/41613/#.Vo_dGvmLTIU

Nuveforum.net, (2007). http://www.nuveforum.net/878-toplumsal-kavramlar/19134-toplumdaki-antisosyaller-nam-i-diger-magandalar/

Ögel G.(2008). http://e-psikoloji.com/forum/showthread.php?3686-Beyaz-Yakali-Psikopatlar

Öztürk O., Uluşahin A., (2015) Ruh sağlığı ve bozuklukları. (13. basım) Ankara: Tuna Matbaacılık.

Porter, S. & Woodworth, M., (2007).“I’m sorry I did it . . . but he started it”: A comparison of the official and self-reported homicide descriptions of psychopaths and non- psychopaths. Law Hum Behav,31, 91-107.

Posta gazetesi, (2016). http://www.posta.com.tr/saglik/HaberDetay/Beyaz-yakalilarin-icinde-psikopatlar-var.htm?ArticleID=146219

Robert, R. D., & Hare, H. D., (2006). Vicdansizlar (Without Conscience). (pp. 59-125).Ankara: HYB Yayıncılık

Topoğlu O., (2011). http://www.oguztopoglu.com/2011/11/antisosyallerle-bas-etmek.html

Yalçınkaya N., (2014). http://www.nurayyalcinkaya.com/2014/10/antisosyal-kisilik-bozuklugu.html
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Antisosyal Kişilik Bozukluğu" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Erkan KURT'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Erkan KURT'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Erkan KURT Fotoğraf
Uzm.Psk.Erkan KURT
İstanbul
Uzman Klinik Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi14 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Erkan KURT'un Yazıları
► Antisosyal Kişilik Bozukluğu Psk.Bahar ERDEN
► Antisosyal Kişilik Bozukluğu ÇOK OKUNUYOR Psk.Yağmur Erişen YALDIZ
► Antisosyal Kişilik Bozukluğu Psk.Mehmet ARAS
► Antisosyal Kişilik Bozukluğu Psk.Beyza TAKAN
► Antisosyal Kişilik Bozukluğu Psk.Damla ARAZ
► Antisosyal Kişilik Bozukluğu Psk.M.Enes İMERT
► Antisosyal Kişilik Bozukluğu Psk.Beniz YILMAZ
► Antisosyal Kişilik Bozukluğu Psk.H. Fatih DANE
► Antisosyal Kişilik Bozukluğu Psk.Dnş.Çiğdem SESLİ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,964 uzman makalesi arasında 'Antisosyal Kişilik Bozukluğu' başlığıyla benzeşen toplam 25 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


14:35
Top