2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Madde Bağımlılığı Nedir?
MAKALE #17684 © Yazan Uzm.Psk.Erkan KURT | Yayın Aralık 2016 | 4,818 Okuyucu
Madde bağımlılığı, vücudun bir ya da birden çok işlevini olumsuz yönde etkileyen maddelerin kullanılması, bundan dolayı zarar görüldüğü halde bu maddelerin kullanımının bırakıla mamasıdır.

Madde bağımlısı, her durum ve koşulda maddeyi almak için engellenemeyen bir arzu ve istek duyar. Madde kullanımına ara verdiğinde yoksunluk belirtileri yaşar. Zamanla madde kullanımını ve dozunu arttırır. Zamanının büyük bir dilimini madde arayarak geçirir. Madde alınca ortaya çıkan rahatlama ile madde alma eğilimi pekiştirilmiş olur. Madde bağımlılığından korunmanın en iyi yolu hiç başlamamaktır.

Bağımlılık Yapan Başlıca Maddeler;

*Çeşitli uyuşturucular
*Uyarıcı ve hayal gördüren maddeler
*Sigara
*Alkollü içecekler
*Reçete ile alınması gerektiği halde doktor kontrolü dışında kullanılan ilaçlar
*Bazı yapıştırıcılar, tiner ve çakmak gazı gibi uçucu maddeler

Bağımlılık Belirtileri;

Bağımlılık bir sendromdur. Aşağıdakilerden sadece üçü 12 aylık bir süreç içerisinde görülen kişi bağımlıdır;

Maddeyi almak için çok güçlü bir istek veya zorlantı

Madde alma davranışını denetlemede güçlük (başlangıç, bırakma ve kullanım dozu bakımlarından)

Madde kullanımı azaltıldığında ya da bırakıldığında fizyolojik bırakma sendromu (F1x.3 ve F1x.4’e bakınız): Maddenin tipik bırakma sendromu, ya da bırakma belirtilerini giderebilmek için aynı ya da benzer maddeyi kullanma

Dayanıklılık (tolerans) belirtileri, daha düşük dozlarda ortaya çıkan etkilerin ortaya çıkabilmesi için daha yüksek madde dozlarına gereksinim duyulması (en güzel örnek, dayanıklılık geliştirmemiş bireyleri öldürebilecek dozda günlük alkol ve opium alan bağımlılardır.)

Maddeyi elde etmek, kullanmak, etkilerinden kurtulmak için harcanan zamanın diğer ilgi ve uğraşlara yer bırakmayacak şekilde giderek artması

Aşırı içki nedeniyle karaciğer bozukluğu, ağır madde kullanımı dönemlerini izleyen depresif duygu durum, bilişsel yetilerde ilaç kullanımına bağlı bozulma gibi zarar görüldüğüne ilişkin açık verilere karşın madde kullanımını sürdürme; kullananın gördüğü zararın ne olduğunu ve boyutlarını bilip bilmediği araştırılmalıdır. Maddeyi elde etmek, kullanmak, etkilerinden kurtulmak için harcanan zamanın diğer ilgi ve uğraşlara yer bırakmayacak şekilde giderek artması

Bağımlılığın Kişi Üzerindeki Olumsuz Etkileri;

*Kendine güveni azalır
*Kendini kontrolü zayıflar
*İnsani prensipleri ve değerleri yok olmaya başlar
*İdealleri ve geleceği ile ilgili ümitleri yıkılır
*Kullandığı maddeler vücudunun savunma mekanizmasını yok edip bağışıklık sistemini zayıflatır.
*Aids, frengi, verem, hepatiti B ve hepatit C, kanser, ruhsal bozukluklar, kalp damar hastalıkları gibi birçok ölümcül hastalığa yakalanma riski artar.

Tedavi Süreci;

Madde bağımlılığının kabulü gibi tedavinin kabulü de çok zordur. Tedavinin başlamasıyla iş bitmez. Zira kişi tedaviye başladığında sadece maddeyi bırakacağını düşünür ancak arkadaş çevresi, yaşam biçimi ve alışkanlıklarını da değiştirmek zorunda olduğunu tahmin edemez.

Yeniden Bağımlılığa Dönüş;

Tedavi bittikten sonra bağımlı için her şey yeniden başlayabilir. Öncelikle kişi temiz olduğundan dolayı zamanla eskiden yaşadığı kötü hadiseleri unutur. Hayatta karşılaştığı birtakım problemlere çözüm bulamadığın da bir kez daha maddeyi denemeyi düşünür. Sonunda bir gün ‘bir kereden bir şey olmaz.’ diyebilir. Bu durumda bağımlılık sürecinin bir sonucu olarak her şey tekrar en başa döner.

Madde Bağımlılığı Tedavisi İlkeleri;

*Tüm madde bağımlılarına aynı tedavi yönteminin uygulanması uygun değildir
*Tedavi her an ulaşılabilir olmalıdır
*Tedavinin etkili olabilmesi için kişi sadece madde kullanımı ile ilgili sorunlarını değil, diğer biyolojik, psikolojik ve sosyal sorunları da çözmeye niyetlenmiş olmalıdır
*Süreç içinde hastanın ihtiyaçları ve eksiklikleri göz önünde bulundurularak tedavi planı da değiştirilmelidir.
*Tedavinin etkinliği için hastanın yeterli süre tedavide kalması gerekmektedir
Bağımlılığın tedavisinde danışmanlık hizmetleri ve davranışçı yaklaşımlar çok önemlidir
*ilaçların tedavi sürecinde önemli bir yeri vardır
*Madde bağımlılığına eşlik eden başka bir psikiyatrik hastalığın varlığında her ikisi de entegre bir şekilde tedavi edilmelidir
*Vücudun maddeden arındırılması tedavinin ilk aşaması olup, bağımlının tek başına maddeden uzak kalması için yeterli değildir
*Tedavinin etkili olması için isteğe bağlı olması şart değildir
*Tedavi sürecinde olan hastaların mütemadiyen madde alıp almadıkları kontrol edilmelidir
*Tedavi programı, eşlik edebilecek dahili ve nörolojik hastalıkların da araştırılmasını ve gerektiğinde ilgili branşlardan yardım almayı da içermelidir

NÜKS (RELAPS) ÖNLEME:

Bilişsel davranışçı tedavinin (BDT) temelinde uyumsuz (malaptif) davranış kalıplarının (paternlerinin) gelişiminde öğrenme sürecinin olduğu kuramı yer almaktadır.

Bireyler sorun yaratan davranışlarını belirlemeyi ve düzeltmeyi öğrenirler. Nüks (Relaps) önlemede yoksunluğu hızlandıracak ve nüks (relaps) yaşayan hastalara yardımcı olabilecek birçok BDT stratejileri uygulanmaktadır.

Sürekli kullanımın yol açacağı olumsuz sonuçları ortaya koymak, madde arama davranışı erken dönemde tanımak ve kullanım için yüksek riskli olan durumları belirlemek, baş etme becerileri geliştirmek, yüksek riskli durumlardan uzak durmak ve etkili baş etme stratejileri geliştirmek bu alanda kullanılan teknikler dendir.

ALKOL/MADDE ALT KÜLTÜRÜ ARGOSU;

Meyhane:Küplü
Alkol: Antifiriz, gençlik suyu, imam suyu, istim, mazot, ustura
Sarhoş: Bulut, dut, fitil,, küp, matiz, pestil, turşu, vapur, zom
Boş Kafa: Esrar yada başka madde almamış olan bağımlı,
Cigaralık:Parça esrar
Cila: Esrar içtikten sonra etkisini artırmak için tatlı yemek
Çalışmak:Esrar sigara sarmak
Çıkıntı yapmak: Ortaya esrar çıkarmak
Dalga: Esrarın verdiği keyif durumu
Harman: Esrar yoksunluğu
Jilet gibi olmak: İyice kafayı bulmak
Kafa Çayı: Esrar ve afyon alındıktan sonra içilen çay
Kayıntı: Esrar içildikten sonra yenilen yemek
Keyif: Esrar
Ot: Kötü cins esrar
Öldürmek: Esrarlı sigarayı söndürmek
Torbacı: Esrar yada başka madde satan kişi
Uçmak: kafayı bulmak
Tekke: Esrar içilen yer
Eroin: Beyaz cevher, kar, şey, junk
Canki: Eroin kullanan kişi
Layn: Burundan çekmek için hazırlanmış çizgi halinde toz eroin
Lülik: Eroini burundan çekmek için kullanılan kağıttan yapılmış boru
Hay: Eroinin etkisi altında olmak
Kalem: İnsülin enjektörü
Tava: Damardan alınacak olan eroinin hazırlanması için kullanılan kaşık,
Faça:Damardan eroin yapılma esnasında cilt altına giden havanın oluşturduğu iz
Koreks: Eroin konularak yapılan sigara

KAYNAKLAR;

Öztürk O., Uluşahin A. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, 13. Basım, Ankara 2015

Tarhan N., Nurmedov S., Bağımlılık Sanal veya Gerçek, 4. Baskı, İstanbul 2015

http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/maddebagimliligi.pdf

Yalom I.D., Brown S. Alkolizm Tedavisi, 2. Baskı, İstanbul 2012

Uyuşturucu Özgürlüğün Sonu, Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Dergisi 2015-10
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Madde Bağımlılığı Nedir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Erkan KURT'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Erkan KURT'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Erkan KURT Fotoğraf
Uzm.Psk.Erkan KURT
İstanbul
Uzman Klinik Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi14 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Erkan KURT'un Yazıları
► Madde Bağımlılığı Psk.Serap DUYGULU
► Madde Bağımlılığı Psk.Dnş.Nuray BAŞTAN AYDIN
► Madde Bağımlılığı ve Gençlik Psk.Melek SARIÇİÇEK
► Gençlerimiz ve Madde Bağımlılığı Psk.Dnş.Kemal TUNCER
► Alkol ve Madde Bağımlılığı Psk.Tamer Numan DUMAN
► Alkol ve Madde Bağımlılığı Psk.Serpil KIZILTAŞ GÜNYÜZ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Madde Bağımlılığı Nedir?' başlığıyla benzeşen toplam 25 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


11:03
Top