2007'den Bugüne 92,313 Tavsiye, 28,222 Uzman ve 19,980 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Anoreksiye Nevroza Türleri ve Tedavi Yöntemleri
MAKALE #17849 © Yazan Uzm.Psk.Dnş.Altuğ EFEOĞLU | Yayın Ocak 2017 | 3,689 Okuyucu
Anoreksiya Nevroza, kişinin şişmanlamamak amacıyla, bilinçli olarak aç kalması ve böylece giderek artan kilo kaybı ile seyreden bir yeme bozukluğudur ( Taner ve Ünal, 2004). DSM IV ve DSM 5 Aneroksiya Nevrozanın tanı ölçütleri tablo 1’de aşağıda gösterilmiştir;
DSM IV ve DSM 5 Aneroksiya Nevroza Tanı Ölçütleri
DSM-IV-TR Tanı Ölçütleri
A. Yaşı ve boy uzunluğu için olağan sayılan en az kiloda ya da bunun üzerine bir vücut ağırlığına sahip olmayı kabul etmeme (örn. Beklenenin %85’inin altında bir vücut ağırlığına sahip olmaya yol açan bir kilo kaybı ya da büyüme dönemi sırasında, beklenenin %85’inin altında bir vücut ağırlığına sahip olmaya yol açacak bir biçimde beklenene kilo alımını gerçekleştirme).
B. Beklenenin altında bir vücut ağırlığına sahip olmasına karşın kilo almaktan ya da şişman biri olmaktan aşırı korkma.
C. Kişinin vücut ağırlığı ya da biçimini algılama biçiminde bozukluk olması, kendini değerlendirmede vücut ağırlığının ya da biçiminin anlamsız bir etkisinin olması ya da sırada vücut ağırlığının düşük olmasının önemini inkâr etme.
D.Bayanlar menarş sonrası amenore, yani, en az üç ardışık menstruelsiklusun olmaması. (sadece horman verilmesi sonrası menstruasyon dönemleri oluyorsa o kadının amenoresi olduğu düşünülür, örn. Östrojen uygulanması)
DSM-5 Tanı Ölçütleri
A. Gereksinimlerine göre erke(enerji) alımını kısıtlama tutumu, kişinin yaşı, cinsiyeti, gelişimsel olarak izlediği yol ve beden sağlığı bağlamında belirgin bir biçimde düşük bir vücut ağırlığının olmasına yol açar. Belirgin bir biçimde düşük vücut ağılığı, olağan en düşüğün altında ya da çocuklar ve gençler için beklenen en düşüğün altında olarak tanımlanır.
B. Kilo almaktan ya da şişmanlamaktan çok korkma ya da belirgin bir biçimde düşük vücut ağırlığında olmasına karşın kilo almayı güçleştiren sürekli davranışlarda bulunma.
C. Kişinin vücut ağırlığını ya da biçimini nasıl algıladığıyla ilgili bir bozukluk vardır, kişi, kendini değerlendirirken vücut ağırlığı ve biçimine yersiz bir önem yükler ya da o sıradaki düşük vücut ağırlığın önemini hiçbir zaman kavrayamaz.
Anoreksiya Nevroza Türleri
Aneroksiya Türleri, 2 tipte bulunmaktadır. Bunlar Kısıtlı Tip ve Tıkanırcasına Yeme/Çıkartma Tip olarak DSM IV’de gösterilmiştir.
1. Kısıtlı Tip
Anoreksiya Nevrozanın o sıradaki epizodu sırasında kişi düzenli olarak tıkınırcasına yeme ya da çıkarma (yani, kendisinin yol açtığı kusma ya da laksatiflerin, diüretiklerin ya da lavmanların yanlış yere kullanımı) davranışı göstermemiştir.

2. Tıkarnırcasına Yeme/Çıkartma Tipi
Anoreksiya Nevrozanın o sıradaki epizodu sırasında kişi düzenli olarak tıkanırcasına yeme ya da çıkartma (yani, kendisinin yol açtığı kusma ya da laksatiflerin, diüretiklerin ya da lavmanların yanlış yere kullanımı) davranışı göstermiştir.

Anoreksiyanın Yaygınlığı
Başlangıç yası: En sık başlangıç yası orta ergenlik dönemine denk gelen 15-19 arası yaslardır. Ancak %5 kadarı 20 yasların basında baslar. Cinsiyet dağılımı: Kızlarda erkeklerden 10-20 kat fazla görülür. Ergenlik dönemindeki kızlarda görülme oranı: %0,5-1 arasındadır(Birmingham ve Beumant, 2004). Ergenlik dönemindeki bireylerde başlamasının sebebi, o dönemin genel özelliği bireyin kendisinin sürekli gözlemlendiği düşüncesi ve dışarıya yönelik güzel ve iyi görünüm sahibi olma güdüsü olması durumdur. Kızlarda fazla görülmesi de güzel görünme istekleri yüzünden bu durum saplantı haline gelebilmesi ve normal olduğu halde halen kilolu ve beğenilmeyeceğim düşünceleri oluşmasıdır. Bu düşünceler bireyin fiziksel sağlığı ile birlikte diğer ruhsal bozuklukların oluşmasına sebep olabilir.
Anoreksiya Nevrozlarda Psikolojik Sağlık Sorunlar
Anoreksiya Nervozanın, benlik saygısının düşük, katı bir “ya hep/ya hiç” tarzı düşünce sistemi, yemek ve kilo dışında her şeyi dışlayan ilgi alanı kısıtlılığı, sosyal ilişkilerde azalma, sinirlilik, duygusal durumda oynamalar ve uykusuzluk da bu hastalarda yaygın bulunan belirtiler olmakla birlikte. Anoreksik hastalar cinsellikle ilgili konulardan uzak durma eğilimindedirler ve depresif belirtiler sıklıkla görülmektedir (Özgür,2004).

Eşlik eden bozukluklar
Bu bozukluğa sıklıkla depresif belirtiler eşlik eder. Anksiyete bozuklukları, obsesif kompülsif bozukluk ve sosyal fobi sıklıkla birlikte görülür (Özgür,2004). Çünkü takıntılı bireylerdir. Güzellikle ve iyi görünmekle alakalı idealize ettikleri algıya ulaşmak isterler. Ulaşılamadığı düşüncesi olan bireyler de ileriki süreçlerde kaygılı ve depresif bir sürece girebilmektedirler. Burada ailesel, biyolojik ve psikososyal faktörlerin etkisi bulunmaktadır.
Etiyolojisi
Anoreksiya Nervoza etiyolojisinde ailesel, biyolojik ve psikososyal faktörlerin bir arada rol oynadığı düşünülmektedir.
1. Ailesel etkenler
Anoreksiklerin ailelerinde kilo sorunları ve yeme bozukluğuna daha sık rastlanmaktadır. Akrabalarda fiziksel hastalıkların, duygudurum bozukluklarının, obsesif kompülsif bozukluğun ve alkolizmin daha sık görüldüğünü ortaya koyan çalışmalar vardır. Anoreksik hastaların kız kardeşlerinde de bozukluk normal popülasyona oranla daha sık görülmektedir. Ancak bu durum genetik faktörlerden çok sosyal ve ailesel etkilere de işaret ediyor olabilir (Özgür,2004).
2. Biyolojik etkenler
Kilo kaybı oluştuğunda yeme davranışını düzenleyen mekanizmalarda değişiklik olur ve yeni düzenlemeler yapılır. Bu düzenlemelerin hastalığın sürmesinde etkisi olduğu düşünülmektedir (Özgür,2004).
3. Psikososyal etkenler
Anoreksik hastalar genelde mükemmeliyetçi, aşırı başarılı olma konusunda takıntılı gençlerdir. Bu hastalara göre kilo almak, kişinin kötü olduğu ya da kendini kontrol edemediği anlamına gelir. Psikodinamik açıklamalar Anoreksiyanın benlik kavramı ile ilgili ciddi bir bozukluğa işaret ettiğini ileri sürer. Bozukluk, genelde tüm yaşamlarını ebeveynlerini mutlu etmek için harcamış, akademik başarısı iyi olan kızlarda görülmektedir (Özgür,2004).

Gidiş ve Sonlanış
Genellikle ergenliğin ilk veya orta döneminde başlayan bu bozukluk relaps ve remisyonlarla sürer. Hastalıkta ölüm oranı %6-9 civarındadır (Birmingham ve Beumant, 2004).
Değerlendirme
Ailenin ev ortamında öğretmenin ise sınıf ve okul içerisindeki gözlemleri ile aşırı kilo veren, vermesine yönelik kabullenmeyişi üzerine tepkiler gösteren öğrenciye yönelik, okulun psikolojik danışmanı, konsültasyon içerisinde gerekli sağlık kuruluşlarına yönlendirme yaparak tedaviye başlaması sağlatır. Okul psikolojik danışmanı, öğretmeni ve ailesi ile birlikte öğrenci takibine devam eder.
Bu süreç içerisinde okuldaki öğretmenlere ve ebeveynlerine Aneroksiya Nevrozası olan öğrenciye yönelik Ek 1’de belirtilen öneriler ışığında yaklaşılması konusunda bilgilendirme yapar.
Tedavi
Anoreksiyalı hastaların yaklaşık %50’sinin tedavisi başarılı olmaktadır. Anoreksiyalı hastalar eğer olması gereken ağırlığın %25-30 daha altında iseler, bu kişilere hastanede daha kapsamlı tedaviler uygulanmalıdır. Anoreksiyanın tedavisi uzun sürebilir, hastalığın tedavisi 1-5 yıla kadar devam edebilir (Chial, Mcalpine & Camileri, 2002). Bu açıdan yapılacak olan tedavi programlarında psikoterapi ile başlanıp beslenme tedavisi ek olarak uygulanarak yapılırsa, Anoreksiya Nevrozlu bireyler normal düşünce ve görünüme ulaşacaklardır.
1. Beslenme Tedavisi
Beslenme tedavisinin temeli anoraktik bireyin besinlere karşı olan fikir ve düşüncelerini değiştirmeyi amaçlar. Tedaviye başlamadan önce ağırlık değişimi ve beslenme öyküsü alınır. Ağırlık kaybetmeye başladığı zaman ve şu andaki ağırlığı ve BKI belirlenir. Bireyin beden yapısına ilişkin görüşleri, sağlık problemi olup olmadığı, besin tüketim durumu, laksatif, diüretik gibi ilaçlar kullanıp kullanmadığı, besinlere karşı olumsuz davranışı saptanır. Uygun bir beslenme düzeni yapılır (Baysal ve ark., 2002).
2. Hastaneye Yatırma
Hastaneye yatırılarak yapılan tedavide, davranış tedavisi, kişisel psikoterapi, ailenin eğitim ve tedavisi ve bazı durumlarda psikoterapik ilaç tedavisi uygulanır. Birçok hasta psikiyatrik tedavi ile ilgilenmez ve buna direnç gösterir. Hastane programını nadiren tartışmadan kabul eder (Aral ve Ünüvar, 1998).
3. Psikoterapi
Hastaneye yatırılarak tedaviye gerek olmayan olguların büyük çoğunluğu adölesanlardır. Bunlarda aile tedavisi, tedavi programının önemli bir parçasıdır. Başlangıçta, hasta açlıktan ölme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu için klasik psikoterapi faydalı değildir. Hastaların bu durumu düzeldikten sonra yapılan psikoterapi daha yardımcı olur (Aral ve Ünüvar, 1998).
4. Biyolojik Tedavi:
Farmakolojik çalışmalar Anoreksiya Nervoza’nın ara semptomlarını gideren kesin bir ilaç tanımlayamamıştır. Bazı raporlar siproheptadinin sınırlı bazı Anoreksiya Nervoza tiplerinde kullanımını desteklemektedir. Anoreksiya Nervoza depresif bozukluklarla beraber olduğu zaman verilen antidepresanlarla az miktarda fayda sağlanmıştır (Aral ve Ünüvar, 1998).
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Anoreksiye Nevroza Türleri ve Tedavi Yöntemleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Dnş.Altuğ EFEOĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Dnş.Altuğ EFEOĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Altuğ EFEOĞLU Fotoğraf
Uzm.Psk.Dnş.Altuğ EFEOĞLU
Bursa (Online hizmet de veriyor)
Uzman Psikolojik Danışman
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi1 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Dnş.Altuğ EFEOĞLU'nun Makaleleri
► Pika Türleri ve Tedavi Yöntemleri Psk.Dnş.Altuğ EFEOĞLU
► Vajinismus Tedavi Yöntemleri Psk.Burcu MUŞDAL ÇELEBİ
► Fobiler ve Tedavi Yöntemleri Psk.Alpaslan KESKİN
► Kekemelik ve Tedavi Yöntemleri Pdg.Aykut AKOVA
► Psikolojik Tedavi Yöntemleri ÇOK OKUNUYOR Psk.Nilüfer ŞİŞMAN
► Anksiyete Bozukluğu Tedavi Yöntemleri Psk.Gökhan BİNGÖL
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,980 uzman makalesi arasında 'Anoreksiye Nevroza Türleri ve Tedavi Yöntemleri' başlığıyla benzeşen toplam 57 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


02:56
Top