İştah Nasıl Kontrol Edilir?
Yemek yedikten kısa süre sonra acıktığınızı mı hissediyorsunuz? Sürekli tatlı krizleri yaşıyor, üzüldüğünüzde, sevindiğinizde kısacası duygu değişimleri yaşadığınızda kendinizi bir şeyler yerken mi buluyorsunuz? Eğer benzer durumları sık sık yaşıyorsanız aman dikkat! Bu durum yeme bozukluklarına sebep olmadan, öğünlerinizin besin içeriğini ve su tüketiminizi gözden geçirmelisiniz.
İştah belli besin maddelerine duyulan istek olarak tanımlanır, beynimizde bulunan hipotalamus tarafından kontrol edilir. İştah kontrolü ise yemek öncesi ve sonrası pozitif ve negatif geri bildirim yollarıyla, endokrin salgılarla denetlenmektedir. Yaşanan açlık ve iştah sinirsel bir ileti olmaktan çıkıp kişiye besin aratarak davranışlarını şekillendirir.
“Tokluk ve Doygunluk Arasındaki Fark Nedir?”
Doygunluk kavramı tüketilen besinlerin hacmiyle ve sindirim kanalında kapladığı alanla alakalıdır. Tokluk ise sindirim ve emilim başlayınca salınan sinyallerle anlaşılır. Bu sinyallerin salgılanması ise besin maddesinin çeşidi ve içeriği ile ilişkilidir. Dolayısıyla tokluk süreniz öğününüzün protein, yağ, karbonhidrat içeriğine göre değişebilir. Yapılan çalışmalar, besin ögelerinin tokluk sağlama sürelerinin protein> yağ > karbohidrat şeklinde sıralandığını gösteriyor. Yani bir öğünde farklı besin maddelerinden aldığınız eşit kalorili öğünlerin sağladığı tokluk süreleri farklı.
Tokluğun algılanması için belli bir süre gerekmektedir. Yemek yemeye başladıktan 20 dk sonra tokluk sinyallerinin beyne ulaşır. Bu yüzden yemekleri yavaş yemek ve çok çiğnemek,oturarak yemek, yenilen yemeğe odaklanmak ve dikkat dağıtıcı şeylerden uzaklaşmak, doygunluk hissedene kadar değil ihtiyacımız olanı yedikten sonra masadan kalkmak en doğrusu.
Öğünlerinizde liften zengin, kaliteli proteine sahip, aşırı yağlı olmayan besinler bulundurmak tokluk süresinin uzamasını sağlar. Ölçülü olmak kaydıyla tüketilen kuruyemişler, tam tahıllı ürünler, sebze- meyve uzun süre tokluğu sağlamakta etkili örneklerden birkaçıdır. Yapılan bir çalışmaya göre öğünde tüketilen bir kase yağsız salata o öğündeki besin alımını %12 azaltmakta ve uzun süre tokluk sağlamaktadır. Öğünlerinizde yeşillik veya salata olması konusundaki ısrarlarımızın bir nedeni de bu aslında..
İştahı kontrol edememenizin bir diğer nedeni de basit karbonhidrat tüketiminizin fazla olması olabilir. Şeker ve beyaz unla hazırlanan besinler, kan şekeri dalgalanmasına sebep olur ve çok daha kısa sürede acıkırsınız.
Su tüketmeyi ihmal etmeyin! Vücut susuz kaldığında açlık hissine benzer sinyaller gönderir. Bu durumu açlıkla karıştırıp, ihtiyacınız olmadığı halde yemeğe yöneliyor olabilirsiniz. Bir şeyler yediğiniz halde açlık hissediyorsanız, önce bol su içerek yemeğe yönelmenizin önüne geçebilirsiniz.
Duygusal Açlık Nedir?
Açlık durumu fizyolojik ya da psikolojik olarak şekillenmektedir. Çevre koşulları yaşanan psikolojik açlık için oldukça etkili. Duygusal açlık, belirli duygularla besin maddelerini özdeşleştirmek ve bahsedilen duygu her yaşandığında aynı besin maddesine yönelmektir. Örneğin bir kişi kendini mutlu hissettiği an X marka çikolata yemeyi tercih ediyorsa bu durum artık duygusal bir özdeşleşmenin habercisi ve dikkat edilmesi gerekilen bir durumdur.
Belli duygulardan sonra tıkanırcasına yemek yeme davranışı gösteren bireyler eğer bu davranışı sık sık gerçekleştiriyorsa bir uzmana başvurmalıdır. Örneğin girdiği sınavdan başarısız olduğunu öğrendiğinde tek seferde 15 adet gofret yiyebilen bir birey tıkanırcasına yeme sendromuna sahip olabilir. Kişi, bu sendroma sahipse normal bir öğünde tüketemeyeceği kadar çok besin alır ve bunları zorlanmadan çok kısa sürede tüketir. Tercih edilen besinler de genellikle şeker ve yağ oranı yüksek olan, kısa sürede etkisini gösterip haz verebilenlerdendir. Bu ve bunun gibi sendromlar önü alınamayacak bir durum değildir. Uzmanlardan alınan gerekli yardımlarla bu tür sorunların üstesinden gelinebilir.
Yapacağınız doğru tercihler sizi sağlıklı, mutlu ve uzun süre doygun halde tutabilir.
Sağlıklı günler dilerim.
İştah belli besin maddelerine duyulan istek olarak tanımlanır, beynimizde bulunan hipotalamus tarafından kontrol edilir. İştah kontrolü ise yemek öncesi ve sonrası pozitif ve negatif geri bildirim yollarıyla, endokrin salgılarla denetlenmektedir. Yaşanan açlık ve iştah sinirsel bir ileti olmaktan çıkıp kişiye besin aratarak davranışlarını şekillendirir.
“Tokluk ve Doygunluk Arasındaki Fark Nedir?”
Doygunluk kavramı tüketilen besinlerin hacmiyle ve sindirim kanalında kapladığı alanla alakalıdır. Tokluk ise sindirim ve emilim başlayınca salınan sinyallerle anlaşılır. Bu sinyallerin salgılanması ise besin maddesinin çeşidi ve içeriği ile ilişkilidir. Dolayısıyla tokluk süreniz öğününüzün protein, yağ, karbonhidrat içeriğine göre değişebilir. Yapılan çalışmalar, besin ögelerinin tokluk sağlama sürelerinin protein> yağ > karbohidrat şeklinde sıralandığını gösteriyor. Yani bir öğünde farklı besin maddelerinden aldığınız eşit kalorili öğünlerin sağladığı tokluk süreleri farklı.
Tokluğun algılanması için belli bir süre gerekmektedir. Yemek yemeye başladıktan 20 dk sonra tokluk sinyallerinin beyne ulaşır. Bu yüzden yemekleri yavaş yemek ve çok çiğnemek,oturarak yemek, yenilen yemeğe odaklanmak ve dikkat dağıtıcı şeylerden uzaklaşmak, doygunluk hissedene kadar değil ihtiyacımız olanı yedikten sonra masadan kalkmak en doğrusu.
Öğünlerinizde liften zengin, kaliteli proteine sahip, aşırı yağlı olmayan besinler bulundurmak tokluk süresinin uzamasını sağlar. Ölçülü olmak kaydıyla tüketilen kuruyemişler, tam tahıllı ürünler, sebze- meyve uzun süre tokluğu sağlamakta etkili örneklerden birkaçıdır. Yapılan bir çalışmaya göre öğünde tüketilen bir kase yağsız salata o öğündeki besin alımını %12 azaltmakta ve uzun süre tokluk sağlamaktadır. Öğünlerinizde yeşillik veya salata olması konusundaki ısrarlarımızın bir nedeni de bu aslında..
İştahı kontrol edememenizin bir diğer nedeni de basit karbonhidrat tüketiminizin fazla olması olabilir. Şeker ve beyaz unla hazırlanan besinler, kan şekeri dalgalanmasına sebep olur ve çok daha kısa sürede acıkırsınız.
Su tüketmeyi ihmal etmeyin! Vücut susuz kaldığında açlık hissine benzer sinyaller gönderir. Bu durumu açlıkla karıştırıp, ihtiyacınız olmadığı halde yemeğe yöneliyor olabilirsiniz. Bir şeyler yediğiniz halde açlık hissediyorsanız, önce bol su içerek yemeğe yönelmenizin önüne geçebilirsiniz.
Duygusal Açlık Nedir?
Açlık durumu fizyolojik ya da psikolojik olarak şekillenmektedir. Çevre koşulları yaşanan psikolojik açlık için oldukça etkili. Duygusal açlık, belirli duygularla besin maddelerini özdeşleştirmek ve bahsedilen duygu her yaşandığında aynı besin maddesine yönelmektir. Örneğin bir kişi kendini mutlu hissettiği an X marka çikolata yemeyi tercih ediyorsa bu durum artık duygusal bir özdeşleşmenin habercisi ve dikkat edilmesi gerekilen bir durumdur.
Belli duygulardan sonra tıkanırcasına yemek yeme davranışı gösteren bireyler eğer bu davranışı sık sık gerçekleştiriyorsa bir uzmana başvurmalıdır. Örneğin girdiği sınavdan başarısız olduğunu öğrendiğinde tek seferde 15 adet gofret yiyebilen bir birey tıkanırcasına yeme sendromuna sahip olabilir. Kişi, bu sendroma sahipse normal bir öğünde tüketemeyeceği kadar çok besin alır ve bunları zorlanmadan çok kısa sürede tüketir. Tercih edilen besinler de genellikle şeker ve yağ oranı yüksek olan, kısa sürede etkisini gösterip haz verebilenlerdendir. Bu ve bunun gibi sendromlar önü alınamayacak bir durum değildir. Uzmanlardan alınan gerekli yardımlarla bu tür sorunların üstesinden gelinebilir.
Yapacağınız doğru tercihler sizi sağlıklı, mutlu ve uzun süre doygun halde tutabilir.
Sağlıklı günler dilerim.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "İştah Nasıl Kontrol Edilir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Esra GENÇAY'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Esra GENÇAY'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
iştah, tokluk, doygunluk, açlık, duygusal açlık, iştah kontrolü, iştahın kontrolü, iştah nedir, tokluk nedir, doygunluk nedir, tokluk doygunluk farkı, tokluğun algılanması
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
