Panik Bozukluk; Panik Atak
Kaygı bozuklukları içerisinde önemli bir yere sahip olan panik bozukluk, beklenmedik bir anda ataklarla kendini gösteren, ruhsal ve bedensel belirtileri kısa süre içinde en şiddetli seviyeye ulaşan bir klinik tablodur. Çoğu zaman, her şeyin kontrolden çıkması felakete doğru sürüklenmesi gibi deneyimlenen panik ataklarda kişi, yoğun korku ve çaresizlik içerisinde olur.
DSM-5 tanı ölçütlerine göre Panik Bozukluk;
A-Beklenmedik panik atakların dakikalar içerisinde doruğa ulaşan ve aşağıdaki belirtilerin dördünün(ya da daha fazlasının) ortaya çıktığı, birden yoğun bir korku ya da yoğun bir içsel sıkıntının bastırdığı bir durumdur(çok rahat ve dingin olduğu bir anda da gelebilir)
1- Çarpıntı, kalbin küt küt atması ya da kalp atış hızının artması
2- Terleme
3- Titreme ya da sarsılma
4- Soluğun daraldığı ya da boğuluyor gibi olma duyumu
5- Soluğun tıkandığı duyumu
6- Göğüş ağrısı ya da göğüste sıkışma
7- Bulantı ya da karın ağrısı
8- Baş dönmesi, ayakta duramama, sersemlik ya da bayılacak gibi olma duyumu
9- Titreme, üşüme, ürperme ya da ateş basması duyumu
10- Uyuşmalar, hissizlik ya da karıncalanma
11- Bedenine yabancılaşma, gerçekdışı hissetme
12- Çıldırma ya da kontrolü kaybetme korkusu
13- Ölüm korkusu
B- Ataklardan en az birinden sonra aşağıdakilerden biri ya da her ikisinin bir ay boyunca olması
1- Başka ataklarında olacağı ve bunların sonuçlarıyla ilgili kaygılanma, endişelenme (kontrolü kaybetme korkusu, kalp krizi geçirme korkusu, çıldırma korkusu)
2- Ataklarla ilgili olarak bazı davranışları değiştirmek, işlevselliği sınırlandıracak kaçınma davranışları sergilemek (spor yapmaktan vazgeçme, otobüse binmemek, alışverişe gitmemek, asansöre binmemek vs.)
C- Bu atakların bir maddenin kullanımına bağlı ya da bir hastalığa bağlı fizyolojik olarak ortaya çıkan durumlardan farklı olması (uyuşturucu vb. maddeler ile hipertiroyidi, kalp-akciğer hastalıkları gibi durumlardan kaynaklanan tepkiler )
D- Bu atakların başka bir ruhsal hastalığa bağlı ortaya çıkan tepkilerden farklı olması (sosyal fobide olduğu gibi kalabalıkla karşılaştığında ortaya çıkan tepki; özgül fobide olduğu gibi korku nesnesiyle karşılaştığında ortaya çıkan tepki; okb de olduğu gibi takıntılarla karşılaştığında ortaya çıkan tepki; travma sonrası stres bozukluğunda olduğu gibi travmayı hatırlatacak durumla karşılaştığında ortaya çıkan tepki; ayrılık kaygısı bozukluğunda olduğu gibi bağlandığı kişiden ayrılma ile karşılaştığında ortaya çıkan tepki )
Panik atak belirtileri birçok kaygı bozukluğu ile beraber ortaya çıkabilmekte, bu ataklara panik bozukluk tanısı konulabilmesi için yukarıdaki fizyolojik ve psikolojik faktörlerden kaynaklanmayan(C ve D maddeleri), sakin ve dingin olduğu bir anda dahi tetiklenip ortaya çıkma ihtimali olan ruhsal tablo olması gerekmektedir.
Psikodinamik bakış açısına göre panik ataklar, içsel çatışmaların bedene yansıması olarak görülür. Hayatında etkili olan bazı kişilerle sürdürdüğü ilişkilerde ortaya çıkan çatışmaların, içselleştirilerek iç dünyada tekrar etmesinin sonucu olarak ortaya çıkan bir bedensel semptom olduğu düşünülür. Çoğu zaman ifade edilemeyen ve bastırılan öfke, suçluluk, aşağılanma, yetersizlik, günahkarlık, zayıflık, utanç gibi duygular ile cezalandırılma, rezil olma, küçük düşürülme gibi düşüncelerin beden üzerinden kendini ortaya koyduğu kabul edilir. Dışarıdaki bazı kişilere ve durumlara ilişkin çatışmaları yer değiştirerek kişinin kendi bedenine yönlendirmesi anlamına gelir.
Panik bozukluğun tedavisinde psikiyatrlar tarafından gerçekleştirilen farmakoterapi(İlaç tedavisi) ve psikoterapistler tarafından yürütülen psikoterapilerin yararlı olduğu görülmektedir. Bazı hastalarda farmakoterapi ile psikoterapinin beraber yürütülmesinin daha yararlı olduğu düşünülmekteyken bazılarında sadece farmakoterapi ya da sadece psikoterapiyle tedavinin başarıyla sonuçlandırıldığı bilinmektedir.
Ekili bir psikoterapi süreciyle kaygı bozukluklarında başarıya ulaşmak mümkündür. Birçok farklı kuramın ve tekniğin danışanın yaşadığı problemin çözümünde yararlı olacak şekilde entegre edilmesinden oluşan bütüncül psikoterapi ile danışanların çözüm süreçlerine eşlik etmekteyiz. Öncelikle panik ataklarla baş etmeye yarayacak ve atakları kontrol altına alma becerisi kazandıracak bilişsel, davranışçı ve imajinasyon teknikleri kullanarak güçlenmenizi sağlamayı, sonrasında sebepleri hakkında içgörü oluşturmanıza yardımcı olarak kişisel değişim ve dönüşümünüze katkı sunmayı hedeflemekteyiz.
Şanver YEREBAKAN
Uzman Klinik Psikolog / Psikoterapist
DSM-5 tanı ölçütlerine göre Panik Bozukluk;
A-Beklenmedik panik atakların dakikalar içerisinde doruğa ulaşan ve aşağıdaki belirtilerin dördünün(ya da daha fazlasının) ortaya çıktığı, birden yoğun bir korku ya da yoğun bir içsel sıkıntının bastırdığı bir durumdur(çok rahat ve dingin olduğu bir anda da gelebilir)
1- Çarpıntı, kalbin küt küt atması ya da kalp atış hızının artması
2- Terleme
3- Titreme ya da sarsılma
4- Soluğun daraldığı ya da boğuluyor gibi olma duyumu
5- Soluğun tıkandığı duyumu
6- Göğüş ağrısı ya da göğüste sıkışma
7- Bulantı ya da karın ağrısı
8- Baş dönmesi, ayakta duramama, sersemlik ya da bayılacak gibi olma duyumu
9- Titreme, üşüme, ürperme ya da ateş basması duyumu
10- Uyuşmalar, hissizlik ya da karıncalanma
11- Bedenine yabancılaşma, gerçekdışı hissetme
12- Çıldırma ya da kontrolü kaybetme korkusu
13- Ölüm korkusu
B- Ataklardan en az birinden sonra aşağıdakilerden biri ya da her ikisinin bir ay boyunca olması
1- Başka ataklarında olacağı ve bunların sonuçlarıyla ilgili kaygılanma, endişelenme (kontrolü kaybetme korkusu, kalp krizi geçirme korkusu, çıldırma korkusu)
2- Ataklarla ilgili olarak bazı davranışları değiştirmek, işlevselliği sınırlandıracak kaçınma davranışları sergilemek (spor yapmaktan vazgeçme, otobüse binmemek, alışverişe gitmemek, asansöre binmemek vs.)
C- Bu atakların bir maddenin kullanımına bağlı ya da bir hastalığa bağlı fizyolojik olarak ortaya çıkan durumlardan farklı olması (uyuşturucu vb. maddeler ile hipertiroyidi, kalp-akciğer hastalıkları gibi durumlardan kaynaklanan tepkiler )
D- Bu atakların başka bir ruhsal hastalığa bağlı ortaya çıkan tepkilerden farklı olması (sosyal fobide olduğu gibi kalabalıkla karşılaştığında ortaya çıkan tepki; özgül fobide olduğu gibi korku nesnesiyle karşılaştığında ortaya çıkan tepki; okb de olduğu gibi takıntılarla karşılaştığında ortaya çıkan tepki; travma sonrası stres bozukluğunda olduğu gibi travmayı hatırlatacak durumla karşılaştığında ortaya çıkan tepki; ayrılık kaygısı bozukluğunda olduğu gibi bağlandığı kişiden ayrılma ile karşılaştığında ortaya çıkan tepki )
Panik atak belirtileri birçok kaygı bozukluğu ile beraber ortaya çıkabilmekte, bu ataklara panik bozukluk tanısı konulabilmesi için yukarıdaki fizyolojik ve psikolojik faktörlerden kaynaklanmayan(C ve D maddeleri), sakin ve dingin olduğu bir anda dahi tetiklenip ortaya çıkma ihtimali olan ruhsal tablo olması gerekmektedir.
Psikodinamik bakış açısına göre panik ataklar, içsel çatışmaların bedene yansıması olarak görülür. Hayatında etkili olan bazı kişilerle sürdürdüğü ilişkilerde ortaya çıkan çatışmaların, içselleştirilerek iç dünyada tekrar etmesinin sonucu olarak ortaya çıkan bir bedensel semptom olduğu düşünülür. Çoğu zaman ifade edilemeyen ve bastırılan öfke, suçluluk, aşağılanma, yetersizlik, günahkarlık, zayıflık, utanç gibi duygular ile cezalandırılma, rezil olma, küçük düşürülme gibi düşüncelerin beden üzerinden kendini ortaya koyduğu kabul edilir. Dışarıdaki bazı kişilere ve durumlara ilişkin çatışmaları yer değiştirerek kişinin kendi bedenine yönlendirmesi anlamına gelir.
Panik bozukluğun tedavisinde psikiyatrlar tarafından gerçekleştirilen farmakoterapi(İlaç tedavisi) ve psikoterapistler tarafından yürütülen psikoterapilerin yararlı olduğu görülmektedir. Bazı hastalarda farmakoterapi ile psikoterapinin beraber yürütülmesinin daha yararlı olduğu düşünülmekteyken bazılarında sadece farmakoterapi ya da sadece psikoterapiyle tedavinin başarıyla sonuçlandırıldığı bilinmektedir.
Ekili bir psikoterapi süreciyle kaygı bozukluklarında başarıya ulaşmak mümkündür. Birçok farklı kuramın ve tekniğin danışanın yaşadığı problemin çözümünde yararlı olacak şekilde entegre edilmesinden oluşan bütüncül psikoterapi ile danışanların çözüm süreçlerine eşlik etmekteyiz. Öncelikle panik ataklarla baş etmeye yarayacak ve atakları kontrol altına alma becerisi kazandıracak bilişsel, davranışçı ve imajinasyon teknikleri kullanarak güçlenmenizi sağlamayı, sonrasında sebepleri hakkında içgörü oluşturmanıza yardımcı olarak kişisel değişim ve dönüşümünüze katkı sunmayı hedeflemekteyiz.
Şanver YEREBAKAN
Uzman Klinik Psikolog / Psikoterapist
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Panik Bozukluk; Panik Atak" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Şanver YEREBAKAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Şanver YEREBAKAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
