2007'den Bugüne 92,227 Tavsiye, 28,206 Uzman ve 19,962 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Yanık Hakkında Bilinmesi Gerekenler
MAKALE #18149 © Yazan Op.Dr.Aliye Ceyla ÖZBAYOĞLU | Yayın Mart 2017 | 4,119 Okuyucu
Yanık ısı, elektrik çarpması, kimyasal maddeye maruz kalma, radyasyon gibi nedenlerle oluşan deri ve derialtı dokunun etkilendiği ve deri bütünlüğünün bozulduğu bir yaralanma çeşididir. Görünmez kazalar, ihmaller, anlık küçük dikkatsizlikler bazen büyük sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.

Ülkemizde en sık rastlanan yanıklar haşlanma yanıklarıdır. Bizim gibi çay içme kültürünün çok yaygın olduğu bölgelerde, haşlanma yanıkları daha çok kaynamış çay suyunun dökülmesi sonucu meydana gelir. Bu yanıklar daha çok küçük yaş grubunda yani çocuklarda meydana gelir.

Kış aylarında bir diğer yanık nedeni ise sobaya temas sonucu oluşan yanıklardır. Özellikle küçük çocuklarda el ve ayak iç yüzlerinde temas sonucu bu yanıklar sıkça görülmektedir.

Yanık tedavisi düzenlenirken iki unsur dikkate alınır. Bunlardan biri yanığın genişliği ve kapladığı bölgedir. Geniş yüzey alanını kaplayan yanıklar, yüz yanıkları, el yanıkları ve genital bölge yanıkları mutlaka hastane koşullarında tedavi edilmelidir. İkinci unsur yanığın derinliğidir. Birinci derece yanıklar yüzeyel kızarıklık şeklinde olup, genellikle deri bütünlüğü tam olarak bozulmadığı için nemlendirici kremler ile 1 hafta 10 gün içersinde tedavi edilir. İkinci ve üçüncü derece yanıklar ise, iyileşme sonrası oluşabilecek izler ve fonksiyon kayıplarını önlemek ya da en aza indirgemek için, mutlaka konusunda deneyimli bir plastik cerrahi uzmanı tarafından değerlendirilip tedavi edilmelidir.

Yanıklara ilk müdahale

Her türlü yanıkta, olay yerinde ilk yapılması gereken kazazedenin yakıcı ajandan uzaklaştırılarak yanmanın sonlandırılmasıdır. Haşlanma yanıklarında yanan bölge akan suyun altında 10-20 dakika tutularak soğutulmaya ve yanma süreci durdurulmaya çalışılır. Alev yanıklarında kişi kaza yerinden uzaklaştırılır, açık havaya çıkarılır, nefes alması sağlanır. Elektrik yanıklarında da yine elektrik akımından kişinin uzaklaştırılması gerekir. Yanık yarasına olay yerinde hiçbir ilaç veya madde sürülmez, yara temiz bir örtü ile sarılarak en yakın acil birime ulaştırılır. Gelişebilecek ödem nedeniyle yanık bölgesine yakın yüzük, bilezik, kolye benzeri takılar hemen çıkarılmalıdır.

Yanık izi geçer mi?

Derin ikinci derece ve üçüncü derece yanıklarda mutlaka az veya çok yanık izi kalır. Birinci derece ve yüzeyel ikinci derece yanıklar doğru tedavi edildiklerinde herhangi bir iz bırakmadan iyileşirler.
Derin bir yanığı iz bırakmadan iyileştirmek mümkün değildir. Fakat derin yanıklar eğer uygun tedavi edilmezler ise, kabarık ve kötü bir iz dokusu ile iyileşirler. Ayrıca el- ayak parmakları, diz-dirsek bölgeleri ve boyun gibi hareketli bölgeleri içeren yanıklarda mutlaka oluşabilecek eklem kasılmalarını engellemek için pozisyon verici ateller kullanılmalıdır. Silikon içerikli pomatlar, silikon tabakalar ve geniş yanıklı yüzeylerde kişiye özel hazırlanan silikonlu bası giysileri, iyileşen yanık bölgesinin kabarmasını engeller.
Özellikle yüz ve el gibi güneş gören bölgelerde oluşan yanıklarda, yileşme süresince ve sonrasında yüksek faktörlü güneş koruyucu kremler kullanılmalıdır. Bu sayede iyileşen cilt ile çevre cilt arasında ton farkı gelişmesi engellenebilir. Mutlaka cilt nemlendiricili kremler ile desteklenmelidir.

Yanıkta dikkat edilmesi gerekenler

Güneş yanığı gibi yüzeyel yanıklar ne sürerseniz sürün kendi kendine iyileşeceklerdir. Yüzeyel yanıklarda diş macunu ve yoğurt gibi maddelerin uygulanmasının herhangi bir faydası veya zararı yoktur; ancak derin yanıklarda son derece zararlı olabilirler.
Kendi kendine 10 gün içinde iyileşecek olan yüzeyel yanıklarda amaç, bu süreci ağrısız ve konforlu tamamlamaktır. Bunun için yanık bölgesinin yağlı pomatlar ile örtülmesi yeterli olacaktır.

Ağrıyı gidermek için yanık bölgesine lokal anestetik içeren pomat veya kremlerin sürülmesi son derece tehlikelidir. Bu maddelerin, bütünlüğü bozulmuş deriden emilimleri kontrolsüz olacağından, başta kalp ve dolaşım sistemi üzerinde olumsuz sonuçlara neden olabilirler. Bu kremler yanık bölgesinde vazospazmı arttırdıkları için yanık derinliğinde de bir artışa neden olabilirler. Yanık pansumanı yapıldığında ve yanık alanın hava ile teması kesildiğinde, hastanın ağrısı azalacaktır.

Ağızdan antibiyotik kullanımına yüzeyel yanıklarda gerek yoktur. Yanık bölgesine uygulanan krem ve pomatlardaki antibiyotikler yanık alanda oluşabilecek enfeksiyonu engeller. Ancak derin ve enfekte yanıklarda, doktor uygun gördüğü antibiyotiği destek tedavisi olarak başlar.

Yanık bölgede oluşan su toplamaları patlatılmamalı ve bu deriler soyulmamalıdır. Çünkü bu su kabarcıklarında bulunan proteinler bölgedeki iyileşme için önem taşır. Ayrıca bütünlüğü bozulmamış su kabarcığı alttaki hasarlı deriyi enfeksiyondan korur. Büyük su toplamalarında, hastane koşullarında su kabarcığı steril olarak boşaltılıp, üzerindeki deri soyulmadan doğal pansuman örtüsü olarak kullanılır.

Evde meydana gelen küçük haşlanma yanıklarında musluk suyu ile soğutma yaptıktan sonra, antibiyotikli krem veya pomatlar ile kapalı pansuman yapmak yeterli olacaktır. Bu ajanlar derinin kuruması ve gerilmesi nedeniyle olan yangıyı ve ağrı hissini azaltacaktır. Hastaya ağrı kesiciler verilebilir.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Yanık Hakkında Bilinmesi Gerekenler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Op.Dr.Aliye Ceyla ÖZBAYOĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Op.Dr.Aliye Ceyla ÖZBAYOĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Op.Dr.Aliye Ceyla ÖZBAYOĞLU
Yalova
Doktor "Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi - Estetik"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi2 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Op.Dr.Aliye Ceyla ÖZBAYOĞLU'nun Yazıları
► Karın Germe Ameliyatı Hakkında Bilinmesi Gerekenler Prof.Op.Dr. Ömer Refik ÖZERDEM
► Burun Estetiğinde Bilinmesi Gerekenler Op.Dr.Gökhan ÖZERDEM
► Estetik Sünnet Konusunda Bilinmesi Gerekenler Prof.Op.Dr. Sinan EKİCİ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,962 uzman makalesi arasında 'Yanık Hakkında Bilinmesi Gerekenler' başlığıyla benzeşen toplam 76 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Ben (Nevüs) Aldırma Şubat 2017
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


06:36
Top