2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Meme Kanseri: Tanı, Tedavi ve Korunma
MAKALE #18371 © Yazan Dr.Mustafa BENEKLİ | Yayın Mayıs 2017 | 4,569 Okuyucu
MEME KANSERİ: TANI, TEDAVİ ve KORUNMA

Giriş

Meme kanseri Türkiye'de görülen en sık 2. kanser türüdür. Ayrıca kadınlarda görülen kanserler arasında birinci sırayı alır. Ülkemizde her yüzbin kişinin 43'ünde görülmekte olup yılda yaklaşık 17,000 yeni meme kanseri hastası olması beklenmektedir. Bu rakam kabaca kadınlarda görülen her 4 kanserden birinin meme kanseri olduğunu göstermektedir. Yapılan çalışmalara göre ömür boyunca her 8 kadından birinin meme kanserine yakalanma riski vardır.

Patoloji

Meme kanseri dendiğinde invaziv kanserler akla gelmektedir. Ayrıca "in situ" kanser denen türü adı kanser olmakla birlikte yayılma özelliği (invazyon) yoktur, bu nedenle meme kanseri olarak kabul görmez. En sık görülen meme kanseri türü süt kanallarından kaynaklanan “duktal” kanser adı verilen kanserlerdir. Diğer sık görülen bir türü süt üreten bezlerden kaynaklanan “lobüler” kanserler denen türüdür. Bunların dışında memenin nadir görülen müsinöz, medüller, tübüler, adenoid kistik, papiller vs kanserleri de vardır.

Meme kanserleri heterojen bir grup hastalıktır. Hormon reseptörü ve Her2 reseptörü ifadesine göre kabaca 4 alt grupta incelenirler:
1. Luminal A meme kanseri: Estrojen ve/veya progesteron reseptörü pozitif, Her2 negatif.
2. Luminal B (üçlü pozitif): Estrojen ve/veya progesteron reseptörü pozitif, Her2 pozitif. Her2 negatif bir alt grubu da vardır.
3. Her2-pozitif: Estrojen ve/veya progesteron reseptörü negatif, Her2 pozitif
4. Üçlü (triple) negatif: Estrojen ve/veya progesteron reseptörü negatif, Her2 negatif

Bu kanserlerden luminal A türü iyi bir klinik seyir gösterirken, üçlü negatif alt grup daha agresif seyreder. Tedavi planlanırken bu özellikler göz önüne alınarak karar verilmelidir.

Meme Kanseri Risk Faktörleri


Kadın cinsiyet ve ileri yaş meme kanseri için en önemli risk faktörleridir. Meme kanserinin görüldüğü ortalama yaş 62-65 yaş civarıdır. Ancak erken yaşlarda da görülebileceği akıldan çıkarılmamalıdır.

Estrojen hormonuna uzun süreli maruz kalınan durumlarda meme kanseri riski artmaktadır. Bu durumlar ileri yaşta doğum yapma, erken yaşta mens olma, geç yaşta menopoza girme, kısa süreli emzirme, doğum kontrol hapları, menopoz sonrası hormon tedavisi, uzun boy, obezite, yağ oranı yüksek gıdalarla beslenme, ve kronik alkol tüketimi olarak sayılabilir. Ayrıca memenin iyi huylu kistleri ve fibroadenom hastalıkları da meme kanseri riskini artırır.

Ailede meme kanseri öyküsü olması da önemli bir risk faktörüdür. Meme kanserinde genetik bozukluklar görülebilir. Bu değişiklikler meme kanseri gelişimine sebep olabilir. Ailede meme kanseri öyküsü meme kanseri riskini artırmakla birlikte, meme kanserlerinin sadece %6-8’i genetik geçiş ile açıklanabilir. Bu hastalarda BRCA1 ve BRCA2 genlerinde mutasyonlar tespit edilmesi genetik geçiş olduğuna işaret eder. Anne tarafında erken yaşta meme kanseri görülmesi veya ailede erkek meme kanseri olması genetik ailesel meme kanseri olabileceğini gösterebilir.

Meme Kanseri Nasıl Belirti Verir?

Küçük tümörler genellikle belirti vermezler. Meme kanserinin en sık görülen belirtisi ele gelen kitle olmasıdır. Bir kısmında ağrı olmakla beraber tümör kitleleri genellikle ağrısızdır. Diğer önemli belirtiler tümörün deriye yapışmasına bağlı meme cildinde çekintiler ve meme başında içeri çekilme görülmesidir. Meme derisinde ödem ve kalınlaşmaya bağlı portakal kabuğu manzarası görülebilir. Meme ucundan kanlı akıntı olabilir, ancak her kanlı akıntı kanser demek değildir. İleri evrelerde tutulan organa özel belirtiler ortaya çıkabilir.

Meme Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Meme kanseri klinik olarak farkedilebilir büyüklüğe gelinceye kadar hızlı gelişip büyüyen bir tümör değildir. Belli bir büyüklüğe eriştikten sonra büyümesi hızlanır. Tümör ortalama 5-6 yıl içinde 1 cm çapına ulaşır. Öncelikle lenf kanalları yoluyla koltuk altı lenf bezlerine ve daha sonra kan yoluyla karaciğer ve kemik gibi uzak organlara yayılım yapar. Erken evrelerde olan küçük tümörler farkedilmeyebilir ve bir bulgu göstermeyebilir. Erken teşhiste en önemli faktör bu konuda farkındalığın artırılması ve kadınların bilinçlendirilmesidir. Ülkemizde T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından önerilen tarama programları KETEM merkezlerinde yürütülmektedir. Mamografi en önemli erken teşhis yöntemidir. Evde kendi kendine yapılan meme kontrolleri farkındalığın artırılması için önemli olmakla birlikte çok hassas bir yöntem olmadığından tümörün erken evrelerde teşhis edilmesi için güvenilir değildir. Benzer şekilde bir doktor tarafından yılda bir yapılan meme muayeneleri de objektif olmadığından küçük tümörler kaçırılabilir. Mamografi dışındaki bu yöntemlerin hastalığın erken teşhisi ve hastanın yaşam süresine ciddi bir katkısı olmadığı gösterilmiştir. Ancak yine de meme kanseri farkındalığının artması ve kadınların bilinçlenmeleri adına yapılmaları ilgili otoriteler ve kuruluşlar tarafından önerilmektedir.

Kadınların 40 yaşından sonra yılda bir kez düzenli mamografi yaptırması önerilmektedir. Tartışmalı olmakla birlikte mamografinin asıl faydası 50 yaşından sonradır. Bu nedenle bir şüphe yoksa 40-50 yaş arası 2 yılda bir mamaografi yaptırmanın sakıncası olmadığını öne süren hekimler de vardır. Bunun sebebi menopoz öncesi dönemde meme dokusunun daha sıkı ve sert olması nedeniyle testin hassasiyetinin düşmesi ve küçük lezyonların kaçırılma olasılığıdır. Menopoz ve yaşın artması ile birlikte meme dokusu içinde yağ oranı artar ve görüntüleme daha sağlıklı olabilir.

Meme Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Cerrahi

Erken evre meme kanserinin temel tedavisi cerrahidir. Yaygın hastalıkta cerrahinin yeri yoktur. Özellikle küçük tümörlerde meme koruyucu cerrahi denen teknikle memenin tamamının alınması yerine, tümörlü bölümün kısmen çıkarılması tercih edilir. Meme koruyucu cerrahi lumpektomi veya kadranektomi şeklinde olabilir. Meme koruyucu cerrahi yapılan ve sağlıklı meme dokusu çıkarılmayan hastalarda, geri kalan meme dokusuna radyoterapi verilmesi şarttır. Bir diğer "mastektomi" adı verilen cerrahi yöntem ile meme dokusunun tamamı çıkarılır. Büyük kitlelerde, birden fazla tümör olması durumunda ve küçük memelerde kozmetik sonuç elde edilemeyecek durumlarda mastektomi tercih edilir.

Kemoterapi

Erken evrelerde cerrahi sonrası "koruyucu" (adjuvan) kemoterapi uygulanması tamamlayıcı olarak sıklıkla yapılır. Genellikle 2 cm üzeri tümörlere veya koltuk altı lenf bezlerine sıçrama varsa yapılır. Hasta bazında karar verilmelidir. Tedavi kararı verirken tümörün büyüklüğü (T evresi), koltuk altı lenf bezlerine yayılım olup olmaması (N evresi), tümörün estrojen/progesteron reseptörü varlığına göre hormonal duyarlılık durumu, Her2 (c-erb-B2) adı verilen kanser geninin varlığı gibi faktörler değerlendirilir. Bazı arada kalınan durumlarda genetik testler yapılarak kemoterapi verilip verilmeyeceğine karar verilebilir, ancak bu genetik testlerin geri ödemesi olmadığından hastalar tarafından karşılanması gerekir.

Koltuk altı lenf bezlerine yayılım olan veya çok büyük tümör olup cerrahinin uygun olmadığı durumlarda "neoadjuvan" kemoterapi ile başlanıp, cerrahi ötelenebilir. İleri evre hastalıkta palyatif kemoterapi uygulanır.

Her2-pozitif hastalarda tedavide anti-Her2 hedefine yönelik ajanlar kullanılması gerekir. Bunlardan "koruyucu" amaçlı kullanımı onaylı tek ilaç bir monoklonal antikor olan "trastuzumab" isimli ilaçtır. Koruyucu amaçla 52 hafta süreyle verilmesi önerilir. İleri evre hastalıkta da ilk seri tedavide trastuzumab içeren kombinasyonlar standarttır. Birinci basamakta "pertuzumab" isimli akıllı molekül ülkemizde de ruhsatlıdır. İkinci basamak ve sonrasında anti-Her2 tedavi olarak trastuzumab emtansine ve lapatinib kullanılabilecek diğer ilaçlardır.

Hormonal tedavi

Erken evre hastalıkta hormon reseptörleri pozitif ise koruyucu olarak en az 5 yıl süreyle hormon tedavisi uygulanır. Bu amaçla tamoksifen sıklıkla tercih edilir. Menopoza girmiş hastalarda aromataz inhibitörü denilen anastrazol veya letrozole isimli ilaçlar giderek daha fazla tercih edilmektedir. Menopoza girmeyen kadınların LHRH analogları adı verilen iğnelerle suni menopoza sokulması gerekebilir.

Radyoterapi

Koruyucu radyoterapi meme koruyucu cerrahi sonrası rutin olarak uygulanır. Mastektomi sonrasında koltuk altı lenf bezlerine sıçrama tespit edilen hastalarda uygulanması da artık standart hale gelmiş durumdadır.

Meme Kanserinde Tarama

Ülkemizde T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından önerilen tarama prensipleri KETEM adı verilen merkezlerde uygulanmaktadır. Buna göre "meme kanserinde ideal yöntem iki yılda bir uygulanacak mamografi ile taramadır. Asıl tarama yöntemi mamografi olmakla birlikte, mamografinin etkinliğini arttırmak amacıyla taramaya katılan her kadına klinik meme muayenesi de yapılmalıdır. Ayrıca toplumda farkındalık yaratmak amacıyla 20 yaşından sonra her kadına kendi kendine meme muayenesi yapmaları için danışmanlık hizmeti verilmelidir. Taramalar 40 yaşında başlar ve 69 yaşında sonlanır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Meme Kanseri: Tanı, Tedavi ve Korunma" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Mustafa BENEKLİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Mustafa BENEKLİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     9 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Mustafa BENEKLİ Fotoğraf
Dr.Mustafa BENEKLİ
Ankara
Doktor "Onkoloji (Kanser)"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi6 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dr.Mustafa BENEKLİ'nin Yazıları
► Kolon Kanseri (Kalın Bağırsak Kanseri) : Tanı, Belirtiler ve Tedavi ÇOK OKUNUYOR Prof.Dr.Nazım Serdar TURHAL
► Meme Kanseri: Risk, Belirtiler, Teşhis ve Tedavi Prof.Dr.Nazım Serdar TURHAL
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Meme Kanseri: Tanı, Tedavi ve Korunma' başlığıyla benzeşen toplam 33 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Kemoterapi Prensipleri Nisan 2017
◊ Kanserde İkinci Görüş Temmuz 2017
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


22:57
Top